Katalog

CUMHURİYET 25 Nisan 1940 MEMLEKET MESELELERI Tütün piyasamıza hükumetin müdahalesi Bu hareket müstahsil lehine birçok cihetlerden faydalı olmuştur Ankara 23 (Hususî) Dün yeni tütün rekol de, tütün tacirleri ve şirketleri piyasayı yüksek temizin idraki sırasında mahsul fazlalığı, kalite fiatla açmışlar, fakat her sene olduğu gibi en düşüklüğü, Almanya piyasasının kapanmaü, iyi malları aldıktan sonra piyasadan çekilmişAmerikan kumpanyalarının mubayaa hazırhk lerdir. Bunun üzerine kendilerine nâzımhk valarının eksikliği, cihan tütün piyasasının •bir zifesi verilen müesseseler malî menabile takvibuhran devresine girmesi gibi amillerin tesirile ye edilerek piyasada mubayaalar idame etti tütün mahsulümüzün büyük bir fiat sukutu rilmiş ve bu tedbir, tütün tacirlerini ve şirkettehlikesine maruz bulunduğu, o tarihte mütte lerini ikinci bir mubayaa devresi açarak tütün fiklerimizin tütün alacaklarının da henüz belli almak imkânı kalmıyacağı endişesfle, tekrar piolmadıgını, müstahsilin yeis ve telâş içinde yasaya atılmak hususunda tehalük göstermoğe kaldığmı izah etmiştik. Bu gün, müstahsili hi sevketmiştir. Fiatlar ise, ilk mubayaalardan maye için hükumetçe alman tedbirleri tetkik geri kalan tütünlerin içindeki iyi tütün nispetinin azlığına göre hesab edilmek şartile, müsedeceğiz. Bu tedbirlerin istikbal bakımmdan en mü tahsil için ilk ağızda satılanlardan daha pahalı himmi, hiç şüphesiz, İngiltere ve Fransa pa ve istifadeli olmuştur. zarlarını tütünlerimize açmak olmuştur. NazaMıntakalar itibarile alınan neticeler şöyle ri olarak bu pazarlar ihracatımıza daima açıktı. dir: Fakat mevcud kliring ve ahdî takas esaslı anEgede rekoltenin hemen kâffesi satılmıştır. lasmaların kâfi derecede işlememekte olmalaSon zamanlarda ihrakiyelik tütünler bile iyi rından sarfınazar, 25 senedenberi sigara har fiat bulmuştur. İlk iki hafta içindeki fiatlar bimanlarına şark tütünü karıştırmak itiyadını rinci kalite mallar için 80 100, ikinciler için kaybetmiş olan bu iki piyasanın bizden filen 65 70 ti ki geçen sene birinciler 45 80, ikintütün almalarını temin etmek icab ediyordu. ciler 3 5 5 0 kuruş arasında fiat bulabilmişti. Hükumet, İngiltere ve Fransada halkın zevkiKaradeniz mmtakasında 15,4 milyon kilo ne müdahaleye müncer olacak olan bu talebi tahmin edilen mahsulden 6 milyonu satılmışileri sürerken muhatablarının ticaretin mutlak tır. Mubayaalar devam etmektedir. Bu senenin serbestisi prensipine bağlı olduklannı da bilivasatî fiatı, şimdiye kadar satılan mallara göre, yordu. Fakat, karşılıklı menfaatler ve ittifak 80 kuruştur. Geçen sene vasatisi 44,55 ti. muahedesinin ruhu bir taraftan ticaret muaheMarmarada 9,4 milyon kilo tahmin edilen desinin iyi işleyebilmesi imkânlarını, bir taraftan da müttefiklerin yaptıkları ikrazat karşılığı mahsulün üçte biri satılmıştır. Bu mıntaka tüolarak 20 sene müddetle Türk malı ve bu me tünlerinin büyük kısmı İnhisar idaremizce a yanda külliyetli tütün almaları taahhüdlerini lınacaktır. Bu senenin vasati fiatı, 45, geçen seneninki 32,07 kuruştu. temine muvaffak oldu. Netice olarak denebilir ki mahsul, geçen seBu çok mühim neticenin, yeni tütün rekoltesinin ihracatı üzerinde müessir olacağmı ve neye nazaran daha kıymetli satılmıştır. Halbufakat henüz tediye anlaşmaları yapılmamış ol ki yukarıdanberi arzettiğimiz şartlar dolayısile duğu bir sırada açılması icab eden tütün pi geçen sene fiatlarının elde edilebilmesi bile yasasına doğrudan doğruya bir tesir yapamı müstahsili memnun bırakacak ve bunun hü kumetçe temin olunabilmesi büyük bir muvafyacağını görmüştük. Şu halde müstahsili himaye için başka ted fakiyet teşkil edecekti. birler alınması icab ediyordu. Hükumete, pi Fiat fiirkı dolayısile müstahsile temin olunan yasalara doğrudan doğruya müdahale salâhiyeü munzam kazanc, ancak tülün satışlarının sona ve bir müdahale fonu veren millî korunma ka ermesini müteakıb İnhisar idaremiz tarafından nunu, gene o sırada, henüz neşir bile edilme neş.rolunabilecek kaimeden anlaşılacaktır. Famiş ve tütün piyasası açıldıktan elli gün son kat bunun ehemmiyetli bir rakam olacağıru ra neşrolunduğu zaman da, tatbikı Icra Vekil jimdiden tahmin etmek güç değildir. leri Heyetince alınacak hususî bir karara talik Yeni istihsal devresi için müstahsili sevindiedılmiş bulunuyordu. recek bir tedbir olmak üzere tütün ekicilerine Bu şeraite rağmen müdahale kararı veren Ziraat Bankamızm tahsis ettiği kredi artırıl hükumetin, lüzumlu addettiği tedbirleri ahn mıştır, fakat bu iyi haberi veren Ticaret Ve caya kadar, piyasanın açılmasuıı geçıktirdiği kilimiz tütüncülerimize şu tavsiyesini de tekgörüldu. rar etmiştir: «Tütün ekiınini daha ziyade iyi Mutad tarihten takriben bir ay sonra piyasa mahsul veren tarlalarınıza hasretmelisiniz. DiBçıhnca anlaşıldı ki faal ve değerli Ticaret Ve ğer tarlalarınıza başka mahsuller ekiniz. Şimküimiz, müteaddid tedbirleri ayni zamanda al di her mahsul yüksek fiat bulmaktadır.> mağa muvaffak olmuş ve gerek müstahsile, geNihayet, ihracat tacirlerimizi memnun ederekse tütün tacirlerine kaışı manevî bir taah cek ve hükumetin tavsiyelerine uymak sureüle hüd ve mes'uliyet altına girmekten de çekin aldanmadıklarını gösterecek bir beşaret haberi memiştir. olarak ta, İngilteıenin istikraz taksitleri muka. Alınabilecek tedbirlerden biri, tütün tacir bilinde derpiş edilen tütünlerden daha fazlalerini toplu bir surette mubayaaya sevketmek sını satın alacağmı, memleketimizden tütün olabilirdi. Bunun için de müttefiklerle sonra mubayaasına BritichAmerican Tobacco şir dan yapılan ticaret ve tediye anlaşmalarının o ketini memur ettiğini, hükumetimizin de fazla zaman henüz kâğıd üzerinde bile tespit edıl ihracata % 40 prim vereceğini Ticaret Vekili memiş olan prensip itilâfına dayanarak, tütün mizin tacirlere geçen hafta yaptığı beyanattan üıcirlerini satın alacakları mahsulün değer fi anlayoruz. atı bulacağma ikna etmek ve kendilerinden Bu neticeleri bir çok cihetlerden sevincle ve hükumetin arzusu olarak piyasada ayni za memnuniyetle karşılamamak mümkün değil manda mubayaaya çıkmalarını ve yüksek fidir. Biz, bu mevzuda evvelâ Cumhuriyet rejiatla tütün almalarını istemek lâzımdu Ticaıet minin halkçı karakterinin yeni bir tezahüıünü Vekilimiz bunu istemekte tereddüd etmemiştir. ve muvaffakiyetli bir hamlesini görüyoruz. IkinBu tedbirin müessiriyetini artırabilmek için ci derecede içinde bulunduğumuz fevkalâde de seımayelerinde devleün ve millî bankaların şartlann ehemmiyetini bir kat daha artırdığı, hissedar bulunduğu Yerli Tütünler şiıketıne, işlemesini güçleştirerek hassas ve nazik bir aTütün Limited'de ve İnhisar idaresine piyasaya meliye haline koyduğu ihracat işinde gerek hü«yni suretle müdahale etmeleri direktifi verilkumetin, gerek mutavassıtların, gerekse müsmiştir Gerçi bunların müdahalesi kendi im tahsilierin nasıl bir işbirliği yapmaları ve nekânlarile mahdud kalacaktı. Tütün piyasasının lerle mücadele etmeleri icab ettiğinin mes'ud hususiyeti ilk ağızda mahsulün en iyi kısmıve öğretici bir misalini buluyoruz. Nihayet, hânın satılması ve büyük kısmmın tüccar tarafındiseler karşısında hükumet mekanizmasının gödan iskartah mallar addile sonradan uzun bir rüş ve işleyiş tarzının emniyet verici halini, devre zarfında ve bittabi düşük fiatlarla müsuyanık ve hayırhah otoritesinin kudretini bir tahsilden mubayaası idi. Piyasaya tütün tacirkere daha tespjt etmiş oluyoruz. lerüe ayni zamanda çıkacak olan Inhisann ve jirkeüerin müdahalesi evvelemirde ilk iyi par •] İlk yazı dünkü nüshamızda intişar etmiştiler için yüksek fiat temin edecek, tacirler iyi partileri aldıktan sonra çekilirlerse mallann tir. geniş mikyasta mubayaası hususunda müesseselere imkân verecek diğer tedbirler alınacaktı. Nihayet, Amerikan kumpanyalarının, Amerikadaki tütün buhranına, komşularımızm ucuz mubayaa imkânları veren yüksek istihsallenne rağmen tütün almakta istifade bulabümelerı için ayni zaroanda Amerika ile ticaretimizi tanzime matuf bir tedbir olmak üzere, Amerikaya yapılacak ihracata prim vermek esası kabul edildi. Primle Amerikalıların büyük mubayaalar yapmasından ziyade, yukanda izah edilen Belediye ve Vilâyetin müşterek ve fevşartlar ve bilhassa yeni mahsulün kalite dü kalâde teklif bütçesi ve bütçe kararnameşüklüğü sebebile piyasadan çekilmemeleri temin edilmek gayesi takib ediliyordu. Prim, da sile belediye mülhak bütçeler ve esbabı verilmiştir. ha fazla Amerikaya ihracları pek azalmış olan mucibeleri Şehir Meclisine Kararnameye göre bu sene belediye mudiğer maddelerimizin ihracmı teşvik etmek huhammen varidatı 6.504,842, Vilâyet eusunda rol oynayacaktı. lira olBu tedbirlerin muvaffakiyeti için müstahsi muhammen varidatı 5,559,408 lin endişelerini gidermek, maneviyatını yük mak üzere 12,064,250 liradır. Fevkalâeeltmek, hükumet tedbirlerinin gayesini anla de bütçe yekunu ise 2,730,260 liradır. tarak gene kendi lehinde olmak üzere onun 1940 malî yılı nakdî yol mükellefiyeti işbirliğini temin etmek lâzımdı. eskisi gibi 6 lira olarak tespit edilmiştir. Ticaret Vekilimiz, piyasa açılacağı sırada, tü Bu mükellefiyeti bedenen yapacaklar eytün müstahsillerine bu maksadla şu teminatı lul, birinci ve ikinciteşrin aylarında 8 gün veriyordu: çalışmak suretile yapacaklardır. 1 İşe yaramayacak kısımlar müstesna olHaydarpaşa ganndaki geçid köprüsü mak üzere tütünler kâmilen satılacaktır. 2 Şimdiye kadar olduğu gibi piyasanın a inşaatı için bu seneye mahsus olmak üzeçıhşmdan itibaren üç beş gün zarfında on mil re 50,000 lira tahsisat konmuştur. Bu yon kilo iyi tütün satıldıktan sonra alım satı köprü 400,000 liraya mal olacaktır. mın durmasına meydan vermiyeceğiz. Kum Imar plânmın tatbikı dolayısile yapıpanyaların bazılan çekilse büe ayni şartlarla lacak istimlâkât, inşaat ve yol için bütçed'^erleri mubayaalara devam edecektir. ye 2,150,000 lira konmuştur. Yeni bütçe3 Fiatlar cinsine göre asgarî geçen sene ye yollar ve köprüler inşa ve tamiri için firtlarma muadil tutulmağa çalışılacaktır. Telâş 500,000, Gazi ve Karaköy köprülerinin etmiyenlerin istikbalde daha fazla kazanmaları tamiri için 80,000, tiyatro, kazino, otel, m'isteb'ad değildir. 4 Tütünlerinizin iskartası belli olmadan konservatuar, heykel inşa ve istimlâk işi için 350,000 lira, istimlâkât bedeli için pa'.arhğa girişip satmayınız. 5 Aşağı cins tütünler, işe yarayacak ev ayrıca 150,000 lira konulmuştur. 6,'*a olmak şartile, başta İnhisarlar idaremiz Yeni bütceye mezbaha varidatı olarak olduğu halde daha başka alıcı bulacaktır. 1,421,300 lira konmuştur. Darülâceze 6 Büyük tütün piyasalarmdan İngiliz ve bütçesi 189,561 liradır. Fransız pazarlarını hükumetimizın aldığı tedŞehir tiyatrosunun bu seneki bütçesi birler sayesinde tütünlerimize yeniden açmış 96,940 liradır. Belediye bütçesine ayrıca bulunuyoruz. Yüksek bir satın alma kudretine çocuk tiyatrosu ve Avrupadan getirilecek malik olan bu memleketler en az 20 sene için truplar için de tahsisat konmuştur. Bu iştütünlerimizin müşterisi olacaklardır. c iırdi hükumet tedbirlerinin ne netice ver lere mahsus para yekunu 149,935 liradır. Konservatuarın bu seneki bütçesi diğini araştıralım: 63 milyon kiloluk rekoltenin 35 milyon kilosunu istihsal etmiş olan Ege 93,448 lira olarak teklif edilmektedir. f Şehîr ve Memleket Haberleri Azamî istihsal Hükumet, mühim bir program hazırlayor Hükumet, fevkalâde vaziyetler dolayısile devlet sanayiile ferdlerin elinde bulunan sanayi müesseselerinin müşterek bir şekilde yürümelerinin ve metodlu bir çalışma ile istihsalde bulunmalarının iktısadî bünyemiz için zarurî olduğunu görerek mühim bir programm hazırlığına geçmiştir. İktısad Vekâleti sanayi tetkik heyeti devlet sanayii ve hususî sanayiin münasebet ve müşterek programlı faaliyetini tespit edecek olan bir proje hazırlamaktadır. Hususî sanayi müesseselerinin devlet fabrikalarının istihsalâtını itmam etmeleri, devlet fabrikalarının hususî fabrikalara lâzım olan ham maddeyi kolaylıkla vermeleri bu proğramda esas noktalar olarak gözönünde bulundurul maktadır. Bu suretle, dış ihtiyacların millî sanayi tarafından tamamen veya azamî imkân dahilinde karşılanmsı temin olunacaktır. Millî korunma kanunile sanayiimizden istenen azamî istihsalin tahakkuku için neler lâzım olduğunu tespit için fabrikatorlar, grup grup şehrimizde toplantılar yaparak ihtiyaclarını tespit etmişlerdi. Bu husustaki geniş rapor hazırlanmıştır. Millî sanayi erbabı sanayiimizin imal kapasitesinin azamî hadde çıkarılması için bilhassa şu dileklerde bulunmaktadırlar: Bazı sanayi için iş mükellefiyetinin kabulü, çocuk ve kadınlarm geceleri de çalışmalanna müsaade edilmesi, icabı halinde günün iki kısma ayrılarak 12 saate kadar mesaiye müsaade olunması, bazı sanayiin ham maddelerinin stoklannın hükumet tarafından vücude getirilmesi ve sanayiimizin bu stoklardan satın alma • ları, bir kısım sanayie kredi açılması, bazı makinelerin tedarikine devletin tavassutu. Cumhur Reisliği Flârmonik orkestrası Istanbula gelerek pazartesi akşamı ilk konserini verecek Riyaseti Cumhur Filârmonik orkestrasının Millî Şefimizin kıymetli müsaade ve emirlerile şehrimize gelerek halka 4 konser vereceğini geçenlerde yazmıştık. 70 kişiden mürekkeb olan Filârmonik orkestra, pazar günü Istanbula gelecek ve ilk konser pazartesi akşamı saat 21 de, Beyoğlunda Saray sinemasında verilecektir. Halk için ucuz fiatlar konar«conser biletleri sinema gişesinden alınacaktır. Program şudur: 294940 saat 21 de Şef. Ernest Praetornıs Beethoven: 3 üncü Leonore uvertürü. Beethoveh: 5 inci piyano konçertosu, mi bemol majör. Solist: Ferdi Statzer. Dinlenme Brahms: 1 inci senfoni, do minör. Wagner: Tannhâuser uvertürü. 15940 saat 2 1 de Şef: H. Ferid Alnar Beethoven: 5 inci senfoni, do minör. Wagner: Tristan ve İsolde'den prelüd ve aşk ölümü. Solo şan: Semiha Berksoy. Dinlenme Puccini: Butterfly operasından arys (anneciğin seni). Puccini: Tosca operasuıdan Tosca'nın duası, italyanca. Puccini: Butterfly operasından arya (ben dalgın gözlerle). Cesar Franck: Senfoni, re minör. A. Adnan Saygın: Divertimento. Ulvi Cemal Erkin: Bayram. Tschaikowsky: Ceviz kıran süviti. Hasan Ferid Alnar: Prelüd ve iki dans. Necil Kâzım Akses: Çiftetelli. Ticarî taahhüdler Mücbir sebebler hangi ahvalde kabul edilecek? Ticaret Odası meclisi dün Ahmed Karanın riyaseti altmda toplanarak Oda idare heyetinin, Avrupadaki harb vazi yeti dolayısile devlete veya başka bir müesseseye karşı bir taahhüde girişnıiş olanlann bu taahhüdü yerine getirememek halir.de mücbir sebeb vesikaları isteğini bir nizam altına almak için teklif ettiği projeyi tetkik etmiştir. İdare heyeti bu projede esbabı mücbirenin şekil ve mahiyetini tayin ve tespit etmekte, bilhassa taahhüdde firma ve marka zikredildiği ve bu mal piyasada bulunamadığı, malın geldiği memleket harb halinde bulunduğu veya metaın ihracı memnu olduğu, malın vapura yüklenip yolda tevkif edildiği, vapurun geciktiği takdirde esbabı mücbirenin kabul edilebileceği tasrih olunuyor ve meclisin bu hususta karan isteniyordu. Projenin okunmasını müteakıb aza dan Ahmed Hamdi böyle bir karar ve rildiği takdirde bazı karışık vaziyetlere yol açabileceğine işaret etti. Buna oda idare heyeti azasından Ziya Kılıc cevab vererek dedi ki: « Ticarette kâr kadar zarar da vardır. Yapılan bir taahhüdün ifası bir namusu ticarî meselesidir. Burada haricden gelen veya gelecek bir malın üç beş ku rusluk kıymeti mevzuu bahsolurken iç ticarette büyük taahhüdlere girişmış er babı ticaretin vaziyetini düşünelim. Fasulyenin kilosu 6 kuruştan iken devlete taahhüde girip şimdi 1 7 kurusa çıktığı halde taahhüdünü yerine getiren şerefli Türk tüccarını gözönünde tutalım.» Bundan sonra azadan Fuad, bazı itirazlar ileri sürdü ve kendi taahhüdü olan bir hortum meselesi anlattı. Azadan Ziya, müzakerenin kâfi olduğunu söyleyerek, idare heyetine esbabı mücbire hususunda prensip kararları vermek salâhiyetinin ayni olmasmı teklif etti ve bu teklif kabul olundu. Fakat münakaşa bununla bitmedi; bu defa da fiat tereffLilerinin mücbir sebeb olup olamıyacağı meselesi meydana çıktı. Bu hususta Şerafeddin Alemdar, Hüseyin Hüsnü, Ziya Kılıc ve Ahmed Hamdi söz söylediler. Nihaytt Ahmed Hamdi idare heyetinin bu husasta tam salâhiyete sahib olmakla beraber lüzum görürse derhal meclisi toplantıya davet etmesini teklif etti ve teklif kabul olunarak içtimpa nihayet verildi. Siyasî icmal Italya ve harb D talya hükumeti guya kendisi de şimdiden hali harbde imiş gibi, malum malî kudretinin fevkinde milyarlarca tahsisat ayırarak mütemadiyen silâhlanmaktadır. Dünkü telgraflaıda bildirildiği veçhile şimdi de Italya hükumeti hava kuvvetlerini geniş bir program üzere arturmdk ve hava üslerini çoğaltmak üzere >rdi milyar altı yüz milyon liret tahsisat vermiştir. Italyanın fevkalâde silâhlanması hangî devlet ve zütnre ile münasebeti iyi olmadığından ileri geldiği bir türlü tasrih edilmemektedir. Parlâmento Hariciye mazbata muharriri bunu muhtelif ahvalin süratle değişmesine atfetmis, ahvalin inkişafını Italyan milletinin takibe imkân bulduğundan izahına da pek hacet olmadığını söylemiştir. Yalnız İtalyanın şimdiye kadar takib ettiği siyasetin, Balkanlara ve Akdenize harbin yayılmasına mâni olduğunu da kaydetmiştir. D 35940 saat 21 de Şef. Ernest Praetornıs Belediyeye aid bazı işleri takib için bir kaç gün evvel Ankaraya gitmiş olan Be 45940 «aat 18,30 da Şef: H. Ferid Alnar Verdi: Talihin kudreti operası uver lediye muhasebecisi Muhtar şehrimize türü. dönmüştür. Belediye muhasebecisi AnkaCemal Reşid: Karagöz. rada, lstanbul Belediyesinin Belediyeler Gounod: Faust operasından bale müBankasından akdettiği istikrazın 2,5 milziği. yon lirasının alınmasmm tehirine aid BeDinlenme lediye Meclisinin kararını banka nezdinTschaikowsky: 4 üncü senfoni, fa mide takib etmiştir. Belediyeler Bankası, nor. 2,5 milyon liradan ancak bir milyon liralık taksitin tehirini kabul etmiş, diğerleriKÜLTÜR ÎŞLERÎ nin tehirini kabul etmiyerek faizlerini taleb etmiştir. Belediye, bu parayı süt ve Mekteblerde bu gün derslere ekmek fabrikalarının tesisine sarfedecekbaşlanıyor ti. Fakat vaziyeti hazıra dolayısile buna 23 nisan Hâkimiyeti Milliye ve Çocuk imkân olmadığı anlaşıldığından taksitleri Bayramı münasebetile kapalı bulunan Ütehir etmek istemektedir. niversite ve mekteblerde sabahtan itibaŞehrimize 50 kişilik bir Yu ren derslere başlanmaktadır. Bayram tatilini geçirmek üzere Ankanan kafilesi geldi raya giden Tıb Fakültesi talebeleri, IzYunanlı seyyahlardan mürekkeb 50 ki mirde bulunan Hukuk ve İktısad fakülteşilik bir kafile, paskalya yortularını şehri leri talebeleri dün ak;am dönrr.üşlerdir. mizde geçirmek üzere Traki vapurile gel Bursaya ve Edirneye giden talebeler de miştir. Bu seyyahlar arasında maruf bazı bugün geleceklerdir. Yunan firmaları mümessilleri, memurlar ve evvelce memleketimizden YunanistaMeryem ana kandili na gitmiş olan mübadiller bulunmaktadır. devrilince... Seyyahlar memleketimizi ziyaretten istifaDün Kalamışta Fener caddesinde 54 de ederek piyasa ile de temas niyetindedirler. Seyyahlar İstanbulda 2 ay kadar numaralı bakkal Panayotun evinde yangın çıkmış, fakat vaktinde yetişen itfaiye kalacaklardır. tarafından sirayetine meydan verümeden Maruf bir Fransız edibi söndürülmüştür. Yapılan tahkikatta yangının tavanaraşehrimize gelecek sında yanmakta olan Meryemana kandiliFransız akademisi azasından, tanınmış nin devrilmesi neticesi vukua geldiği tesFransız edibi Georges Duhamel refaka pit edilmiştir. tinde İstanbuldaki Fransız asarı atika ens|i titüsü müdürü Profesör Gabriel olduğu halde bir kaç güne kadar şehrimize gelecektir. Fransız edibinin İstanbulda bir konferans vermesî muhtemeldir. MÜTEFERRİK Belediye muhasebecisi Ankaradan geldi Fakat Italyan matbuatı İtalyanın neye hazırlandığını bir derece anlatmaktan geri durmayor. Bunu da İtalyanın kendi >in; Akdenizde emniyet ve serbestî içinde görmediği suretinde telhis idiyor. Şöyle ki Norveçin dar ve uzun körfezlerinde boğuşulduğu bir sırada Ingilterenin ve daha ziyade Fransanın gözlerı tekrar Akdenize çevri'diğinden bahsederek üç bin seneden beri İtalyanın maddî VÎ manevî hayatına ^ahne olan Akdenizin !ıet iki ağzı ve mühim adalan ve sahilleri İngiltere ile Fransanın elinde bulunduğunu ve İtalyanın kendi tefevvuklarına artk âlet olamıyacağını öğrendikten sonra It.ılyanın aleyhine yürüdüklerini ve Ingiliz ve Fransız gazeteleri sık sık Italyanm mevkii tehlikeli bulunduğunu ve müstemlek» imperatorluğile muvasalasının kolayca kesilebileceğini yazmakta olduğunu ileri sürmekte ve İtalyanın vaktile Romalılara, Venediklilere ve Cinevizlere aid bulunan bir denizde başka bir devletin tahakkümüne tahammül edemiyeceğini yazmaktadır. Lâkin bu neşriyat dahi müphemdir. İtalyanın Akdenizde ve Balkanlarda ln giltere ve Fransadan ne istediği bariz ve vâzıh bulunmamaktadır. Yalnız mütemadiyen İngiltere ve Fransaya hücum edilmektedir. Bu hücumlara karşı nihayet Ingiliz matbuatının ve hatta nimresmî olanlarınm bile sabrı tükenmiş olduğundan adeta baklayı ağızlanndan çıkardılar. İngiltere Hariciye Nezaretinin neşir vasıtası Taymis, «Italyanlara yanlış malumat veriliyor» »erlevhası altında yazdığı başmakalede diyor ki: «Geçen on beş gün içinde Italyan matbuatının yaptığı sayıklamalar kendisini gülünc bir vaziyete sokmuştur. Brennerde Hitler ve Mussolini görüştüklerl .za mana kadar azçok makul ve objektif surette yazan Italyan gazeteleri sonraları bıihtfan b^îsbıftün inhiraf etmişlerdir. 7 nisanda, Mussolini muazzam hâdi seler karşısında kalacağız demişti. Çok geçmeden Almanya Danimarka ve Norveç üzerine malum hareketleri yaptı. Roma matbuatı bunu Almanyanm guya taze zaferleri olarak gösterdi. «Tayyareler zırhlılara hâkimdir» dedi. ttalyan gazeteleri Alman gazeteleri gibi şeflerinin emrine göre neşriyat yapmaktadır. İtalyanın şefleri ise şimdi Almanyayı (na mağlub) göstermeğe şiddetle ihtiyac duymaktadırlar. Lâkin hâdisat kendilerini inkisara uğratmıştır. Filvaki son mu harebeler lngilizler için de zayiatsız ol mamıştır. Fakat bu gün de lngilterenin 150 muhrib ve filotillâ kılavuzu ve elliden fazla kruvazörü, zırhlıları ve tahtelbahirleri vardır. Bu kuvvet Fransız do • nanmasile birlikte müttefiklerin menfaatleri ve küçük devletlerin istiklâlleri teh did olunan yerlere gitmeğe hazırdır.» tngiliz gazetesi makalesinin sonunda ttalyaya Balkanlar hakkında şu ihtarda bulunmuştur: «Norveçe müttefiklerin müdahalesi her hangi Balkanlı milletin istiklâl yahud tamamiyetine vaki olacak hücum karşısında İngiltere ile Fransanın hareketsiz ve âtıl kalacaklannı zannetmeğe mahal bırakmamıştır.» İngiltere lüzumu halinde silâhla cevab vermeğe azmeylediğinden şüphe edilmesini istemiyor. Dinlenme Dvorak: 5 inci senfoni, mi minör. J. Strauss: Vıyana ormanından masalîar. Şehir dahilindeki otobüs servislerinin bozukluğundan şikâyetler pek çoğalmıştır. Her gün çeşid çeşid müracaatlerle karşılaşılmaktadır. Bu meyanda, Eminönü Emirgân arasında yapılan seferler de son zamanlarda intizamını tamamile kaybettiği gibi birkaç gündenberi bu hat üzerinde çalışan iki araba da tamire çekilmek suretile seferler kapanmıştır. Alâkadar makamlann icab eden ciddî tedbirleri alacağını ümid ederiz. ŞEHÎR tŞLERl Eminönü Emirgân otobüsleri niçin işletilmiyor? Hatay şilepi hakkındaki tahkikat Bütçe Mecliste Nişanlısını yarahyan adam 8 aya mahkum oldu Müsaadesiz olarak Rumanya limanlarına sefer yapan ve Hayfaya gitmek üzere iken limanımızda tevkif olunan Hatay şilepi kaptan ve sahiblerinin, millî korunma kanunu mucibince verilmiş olan kararlara muhalif hareketlerinden dolayı Adliyeye verilmeleri takarrür etmiştir. lstanbul Emniyet Müdürlüğü bu hususta tahkikat açmış ve dün vapur süvarisi Osman aranmış ise de bulunamamıştır. Bugün vapur süvarisinin Emniyet Müdürlüğünde ifadesi alınacaktır. Diğer taraftan liman riyaseti de süvarinin ifadesine müracaat etmiştir. Meselenin bir karara rap* Sılıhiye Vekâleti Müsteşarı Asım dün An tma kadar kereste yüklü olan Hatay şilepi karadan şehrimize gelmiştir. Müsteşar, burada limanda kalacaktır. KISA HABERLER Yol parası gene altı lira olarak alınacak Demirkapıda, nişanlısı Elifi tabanca tetkikile meşgul olacaktır. kurşunile yaralamaktan lstanbul birinci a* Dahiliye Vekâleti, yeşillik saha ittihaz ğır cezada muhakeme olunan işçi Meh edilecek olan Sürpagobla Cihangirde bazı yermed Ali Yalçmın kararı dün akşam bil )erin istimlâkile Kabataş ve civarındaki bazı dirilmiştir. Kendisinin; söz kesildikten üç binalarm istimlâki hakkjnda verilen menafü umumiye kararlarmı tasdik etmiştir. sene geçtikten sonra, nişanın kızın ailesin* İnşaatı ikmal olunan yeni Yolcu salonu ce bozu'ması suretile tahrik edildiği ve nun tesellümü için Münakale Vekâleti mimar yaşmın küçüklüğü gözönünde tutulmuş, ve mühendislerinden mürekkeb bir heyet şehtenzilen 8 ay hapsine karar verilmiştir. rimize gelmiş ve dün tesellüm muamelesine Bu müddeti mevkuf olarak bitirdiğinden, başlanmıştır. serbest bırakılmıştır. = Yupan bandıralı Traki vapurile limanımıza H iki üç gün kalacak, Vekâlete aid bazı işlerin Ekmek bıçağile karısını yaraladı Vesaiti nakliye kazaları Kısıklı Taşocağından Üsküdar ısKelesine taş nakletmekte olan şoför Muharremin idaresindeki 3787 numaralı kamyona hareketi esnasında atlamak isteyen amele I 7 yaşlarında Arif, muvazenesini lçaybederek düşmüş, muhtelif yerleıinden ağır surette yaralanmıştır. Kazayı müteakıb Arif, Nümune hastanesinde tedavi altına alınmıştır. Erenköyünde Kazasker mahallesinde 21 numaralı evde oturan Arifin oğlu 9 yaşında Süleyman, evinin kapısı önünde oynarken sokaktan geçmekte olan Mehmedin idaresindeki yük arabasının çarpmasına maruz kalarak muhtelif yerlerinden yaralanmıştır. Süleyman hastaneye kaldırılmış, arabacı yajcalanmıştır. Samatyada oturan 55 yaşlarında Hacer adlı bir kadın, dün sabah Köprüde bir kaldırımdan diğer kaldınma geçmek isterken şoför Abdülmecidin idaresindeki otomobilin çarpması neticesi yüzünden yaralanmış, Sen Jorj hastanesinde ledavi altına alınmıştır. Suçlu şoför yakalanmıştır. r f Jaques Copeau Ankara Konservatuvarında ı Şehremininde Denizaptal mahallesi Başhekim sokağmda 1 7 numaralı evde oturan Kemal ve karısı Lâtife, dün öğle Muharrem Feyzi TOGAY üzeri yemek yerlerken ekmeğin taze olması yüzünden bir münakaşaya tutuşmuşlardır. Münakaşa esnasında fazla sinirlenen Kemal, sofradaki ekmek bıçağını kaparak karısını göğsünden, bacağıııdan agelen yolculardan Andramis'in elbisesi altında Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan aGümrük Muhafaza teşkilâtı memurlan tara ğırca yaralamıştır. Vak'ayı müteakıb Ke lınan malumata göre dün hava yurdun 'ından kaçak ipekli kumaş bulunmuş, hakkında mal yakalanmış, Lâtife Gureba hastane Trakya, Kocaeli ve Ege bölgelerinde kıspinde tedavi altına alınmıştır. takibata başlanmıştır. men bulutlu, Karadeniz kıyılarında sisli, Akdeniz sahillerinde çok bulutlu, diğer bölgelerde kapalı ve yer yer yağışlı geçmiş, rüzgârlar doğu bölgelerde cenub, diğer bölgelerde şimalî istikametten, Karadenizin garb sahillerinde ve Marmara sahillerinde kuvvetlice ve diğer yerkrde orta kuvvette esmiştir. Dün İstanbulda hava bulutlu, öğleden sonra kapalı geçmiş, rüzgâr şimalden saniyede 6 8 metre hızla esmiştir. Saat 14 te hava tazvıkı 101 7,9 milibardı. Suhunet en yüksek 1 7,2 en düşük 6 santigrad kaydedilmistir. HAVA RAPORU CIJMHURIYET Nüshası 5 kuruçtur. Aboneseraitı!ıçm S Senelik Alb ayhk Üç ayhk Bir aybk T ye 1400 Kr. 2700 Kr. için 750 » 1450 » 400 » 800 » 150 » Yoktur Yurddaş! İşin fenası yoktur. İşini fena yapan vardır. Vatanperverliğin bir şartı da işini sevmektir. Ulusal Ekonomi ve Arttırma kurumu Meşhur Fransız rejisörlerinden Jaques Copeau Ankaradaki Devlet Konservatuvarını zivaret etmiş ve talebe tarafından kendisine Molyer'in Gülünç Ki Gazetemize gönderOen evrak ve yazılar barlar komedisinden bir sahne, Madam Baterflay operasından bir parça, ve neşredilsin, edOmesm iade edilmez ve muhtelif eserlerden sahneler temsil edilmişti. Resimde Copeau, (Xişaretli) taleba zıyaından mes'uliyet kabul olunmaz. ve muallirnler arasında görülmektedir. Dikkat