Katalog

15 Mayıs 1939 Mısır ve Tunusta lıarlı CUMHURIYET Bugünkü şartlar, içinde Tunusu almak kabil değildir. Çünkü Fransanın şimalî Afrika ordusile hududlardaki tahkimatı çok kuvvetlidir gibi bir taarruz yapmaktır. İngilizlerle Mısırlıların vazifesi ise Hind Okyanusu ve Kızıldeniz yolile gelecek yardımlar yetişinciye kadar bu ılk taarruza mukavemet etmektir. Bütün mesele o taarruzla bu mukavemet arasındadır. îtalyan taarruzu İngiliz Mısır mukavemetini kıramazsa mesele bitmiştir. Bir Amerikan askerî muharririnin dediği gibi, «Okyanus yollarından Mısıra gelen askerler, toplar, tanklar, tayyarelerle İtalyanların bidayetteki üstünlüğü, bir sabah çiyi gibi uçup gidecektir. O vakit İtalyan kuvvetleri ya teslirn olacaklar, yahud, çölde müthiş bir ricat yapmağa mecbur kalacaklardır. Bu takdirde, bir taraftan İngiliz tayyareleri ve tankları diğer taraftan susuzluk ve açMısır ordusuna mensub bir istihkâm kıt'ası, maske ile bir manevrada... lık onlara nefes aldırmıyacaktır.» Biz de Akdenizde harb başhklı yazımızm bi nın üstünlüğü, İtalyanları Mısıra ve Sü ilâve edelim: Sünusiler de bütün dökünrinci kısmında 1 ] , Alman Fransız ve veyşe asker çıkarmak gibi teşebbüslerden tüleri kıhcdan geçireceklerdir. îtalyan Fransız hududlarındaki karşılık meneder. Kanal ve Mısır yalnız havadan Cenubî Afrika dominyonu lı tahkimatın büyük taarruzlara ve kat'î ve Libya'dan tehlikeye maruzdur. Hava neticeli meydan muharebelerine müsaid tehlikesi mühimdir ama esaslı değildir. ordusu olmadığını izah ederek bidayette, harbin Mısır için en ciddî tehlike olan Libya'dan Yukarıda cenubî Afrika îttihadı dosıklet merkezinin Akdeniz havzasına inti gelecek taarruza bakalım. minyonu ordusundan bahsettik. Bu ordu kal edeceğini, ve Cebelitarık, Süveyş, Libya'dan hem Tunusa htm de Mısıra Tunus (Şimalî Afrika) gibi hedeflerin taarruz kabil olacağı için İta'j'ar ve hakkmda biraz izahat verelim. Bu memleele geçirilmesi ve muhafazası için kanlı Almanlar, buraya büyük etrmrriyet at ket 10 milyon nüfusludur. Askerlik milis çarpışmalar olması çok muhtemel bulun fetmektedirler. Libya'daki İtalyan ordu usuliledir. Kara, hava ve deniz orduları duğunu yazmış, Cebelitarık etrafındaki sunun, kısmen motörlü olmak üzere, 100 vardır. Dominyon hükumeti, son zamanvaziyeti izah etmiştik. Bu yazımızda da 120 bin kişiye iblâğ edildiği söylenmekle larda kara ve hava kuvvetlerini takviye Akdenizin diğer iki mühim scvkülceyşî dir. Herhalde İtalyanlann buraya azamî etmiştir. Hazar daimî ordusu 4,358 kişinoktası olan Süveyş ile Tunus için yapıl kuvvet tahşid edecekleri, Almanların da den ibarettir, fakat ayrıca kadrolarda taması muhtemel hareketleri gözden geçire hava kuvvetleri ve mütehassıslarla îtal lim ve terbiye gören ve «garde civique» ceğız. yanlara yardım edecekleri muhakkaktır. denilen 9,000 kişi vardır. Talim görmüş * * * Mısırın cenuba doğru devamı olan Sudan, ihtiyatların miktarı 126,000 kişidir. Ceİtalyanların Eritre, Habeşistan ve Somali nubî Afrika, Büyük Harbde îngiltereye Süveyşin ehemmiyeti müstemlekelerile komşudur; Habeşistan 200,000 asker vermiştir. Şimdi bir harb Süveyş kanalının sevkulceyşî ve iktısadî da da mühim bir İtalyan kuvveti vardır. için daha iyi hazırlanmıştır. Harb olduğu ehemmiyetini izaha hacet yoktur. Burasi Bu îtalyan ordusu da bir taraftan Fran vakit, 17 den 60 yaşına kadar her erkek Akdenizin Kızıldeniz ve Hind Okyanusız Somalisini ve Cibuti limanmı ele ge vatandaş, vatan müdafaasına iştirake su vaşıfasile dünyanın dığer kısımlarına çirmeğe çahşacak, diğer taraftan da zayıf mecburdur. Sulh zamanında 17 den 25 ve açık denizlere açılan kapısıdır. Burayı İngiliz ve Mısır kuvvetleri tarafından mü yaşına kadar her vatandaş, talim ve terelinde tutan, Babülmendebe de sahib olbiye görür. Bu yaştaki genclerin yüzde mak şartile açık denize yol bulur. Süvey dafaa edilmekte o'an Sudanı zaptedip 50 si kıt'alarda askerî talim ve terbiye şin İtalya için, Kızıldenizdeki Eritre ve Mısıra karşı harekete geçmek istiyecektir. Habeşistandan dolayı da ayrıca büyük Bu itibarla İtalyanlar Mısıra karşı, ayni görür. Öteki yüzde 50 si de, 21 yaşına geehemmiyeti vardır. Fransa, Habeşistanı zamanda, Libya'dan ve Habeşistandan lince, bir atış cemiyetine aza olmak ve buve merkezini denize bağlıyan demiryolu motörlü kıt'alar ve hava kuvvetlerile ta rada dört sene çalışmak mecburiyetinde' dirler. nun başlangıc noktası olan Cibutinin kâin arruz edeceklerdir. Bu memleketin, kolayca silâh altına abulunduğu Fransız Somalisi, hatta bir Mısırın ve kanalın müdafaası ise, hem dereceye kadar Madagaskar adası için doğrudan doğruya, hem de bilvasıta ola labileceği insan miktarı, 580 600 bindir. Talim ve terbiye görmüş, teşkilâtlanbu yola muhtacdır. Gerçi, Fransanın caktır. Hindiçinî müstemlekesinin en kısa yolu da dırılmış ihtiyatlarla beraber ilk hamlede buradan geçerse de, Madagaskar gibi o Mısırı doğrudan müdafaa yani 4 ilâ 8 günde 140150 bin kişi çıkaraya da Umidburnunu dolaşarak dahi gi1 Mısırdaki İngiliz ve Mısır ordu rabilir. Hava kuvvetleri 76 modern birindilebilir. larile Hindistandan getırilecek İngiliz or ci hat tayyaresi, 24 eski model tayyare, İngiltere için Süveyşin ehemmiyeti bü dusu ve cenubî Afrika dominyonu ordu 40 talim ve mekteb tayyaresidir. En az yüktür. Çünkü İngiliz imparatorluğunun su, belki de Madagaskardan gelecek 60 büyük bomba tayyaresi temin etmek ve en kısa deniz yolu oradan geçmekle kal Fransız kuvvetleri Libya'dan Mısıra ve 1000 pilot ve 3000 makinist yetiştirmek maz. İngilterenin müdafaasile mükellef Habeşistandan Sudana vaki olacak ital üzere tertibat alınmıştır. Ayrıca tanklara olduğu Mısırdan başka Sudan, şarkî în yan taarruzunu karşılıyacaklardır. İtal karşı modern küçük toplarla mücehhez giliz Afrikası denilen Kenya ve Tanga yanlar Libya'da, sahilde yaptıkları mübir lıva teşkılı ve bu kuvvetın sıvıl tayyaniyka müstemlekeleri, Filistin ve hatta kemmel yolu takib mecburiyetindedirler. relerle 48 saatte 500 mil mesafeye götüIrakla Süveyşin çok mühim alâkası var Bu sebebden muharebeye İngiliz, Fransız rülmesi kararlaştırılmış ve bu kararın tatdır. Esasen, denize hâkim olmıyan bir deniz kuvvetlerile İtalyanın çok seri kru bikına geçilmiştir. devletin yalnız Süveyş kanalını ele geçirvozörleri muhrib ve denizaltı filotıllâları Hulâsa, cenubî Afrika îttihadı dominmesi mevzuu bahsolamaz. Süveyşi elde da iştirak edecektir. Mısınn Bingazi huyonu. harbin ılk haftası içinde, 100,000 etmek için Mısırın hiç olmazsa şimal kısdudu mükemmel surette tahkim edilmiş mını zaptetmek gerektir. Bu itibarla Sükişilik bir ordu ve 160 tayyare ile İngiltir. İskenderiye Sollum demiryolu bu veyş ile Mısın, hatta Filistini bir kül olatereye yardım edebilir. Bu ordunun karamüdafaa hattının mühim muvasala yolurak mütalea etmek lâzım gelir. dan, havadan ve denizden Sudanın ve dur. Çöl ve çöldeki Sünusiler de İtalyaMısırın yardımına koşacağı şüphesizdir. Süveyşin mütiafaası nın düşmanı ve Mısırın tabiî müdafıleridir. Mısıra karşı yapılacak harekâtta bu Bu kuvvet, Afrika darülharekâtlan için Süveyş, şimdilik zayıf bir İngiliz kuviki unsurun, bilhassa çölün büyük ehem mühimdir. veti ve gene zayıf bir Mısır ordusu taraMısırı dolayısile müdafaa fından müdafaa edilmektedir. 16 milyon miyeti vardır. nüfusu olmasına rağmen, Mısır, henüz kuvvetli bir orduya sahib değildir. Mısır ordusu şimdilik 1927 yaş arasındaki genclerin küçük bir kısmından teşekkül etmektedir. Yalnız 1936 sınıfınm mevcudu 170,000 kişidir, bunlardan 40,000 i askerlikten muaf tutulmuştur. Demek ki Mısır insan bakımından zengindir. Fakat teşekkül halinde bulunan Mısır ordusunun nekadar asker çıkarabileceği malumumuz değildir. Yeni teşkilât başlamadan evvel, 1937 senesinde ordu mevcudu takriben 500 zabit, 12,764 neferden ibaretti. PoIis mevcudu da ihtiyatlarile beraber 20,682 kişi idi. Ayrıca hudud muhafızları 4000 kişi, sahil muhafızları da 2500 kişi kadardı. İngilizlerin yardımile iki senedenberi vücude getirilen Mısır ordusunun bugün 100,000 kişi çıkarabileceği tahmin olunabilir. Akdeniz havzasmda, bidayette, en ziyade, tehlikeye maruz olan sevkulceyşî yerin Mısır ve kanal oiduğunu kabul etmek lâzımdır. Çünkü, Mısıraki İngiliz ordusu zayıftır. İngiltereden alelâcele takviyesi imkânsızdır. Mısır ordusu da dediğımiz gibi teşekkül halindedir ve harb tecrübesi olmadığı gibi talim ve terbiyesi, zabit kadrosu noksandır; henüz büyük bir harb kudretı kazanamamıştır. (Garibdir ki bu vaziyete rağmen, İngiltere Mısırdaki ordusunu şimdiden birkaç İngiliz ve Hind fırkasile takviye etmemektedir.) Denize hâkim olamayan bir devletin Süveyşi ele geçirmesi çok müşküldür. Bu, ancak Mısırın şimal kısmını zaptetmekle kahildir 48,000, diğer müstemlekelerde 60,000 kışilık bir kuvvet vardı. O vakittenberı bu kuvvetler tedricen artırılmıştır. Ayrıca Fasta gayrimuntazam fakat çok cengâver müslüman kuvvetleri de vardır ki hazardaki mevcudları 150,000 kişidir. Fransanın Cezayir, Fas, Tunus, Garbî Afrika, Hattıüstüva Afrikası ve Madagaskar yani Aırıkadaki müstemlekelerinin nüfusu 38 milyon kişidir. Buna mukabil Afrikadaki îtalyan müstemlekelerinin 2,580,000 nüfusu ve Habeşistanın 10 milyon nüfusu vardır. Fakat, Fransa, bütün müstemlekelerinden yüzbinlerce asker alclığı halde, İlalya, henüz tamamile işgal ve teskine muvaffak olamadığı Habeşistanda binlerce asker bulundurmak mecburiyetındedir. İtalyanın, hazar zamanında, Şarkî Afrika müstemlekelerinde, (yani Eritre, Habeşistan, Somali'de) yerli ve İtalyan olmak üzere 68,000 askeri ve 8,550 jandarması bulunmaktaydı. Libya'daki hazarî ordusu da 13,000 kişisi yerli olmak üzere 19,000 kişiydi. Bu kuvvetlerin, bilhassa Libya'dakilerin şimdi çok artırıltnış oiduğunu yukarıda söylemiştik. Yalnız şu var ki harb ılân edılince Fransanın Afrikadaki ordusu, birkaç misli artacağı halde, İtalyanın mevcudları olduğu gibi kalmağa mahkumdur; Belki Libya ile Şarkî Afrika müstemlekelerinden bulabileceği mahdud miktarda askerle pek az artabilir. Fakal sonra yavaş yavaş eridikçe zayiatı telâfi etmek imkânsızdır. Hulâsa, Afrikadaki Fransız kuvvetleri, îtalyanlardan çok üstündür. Bu ordunun bir kısmı Rif'i zaptederken diğer kısmı da Tunustan Libya'ya taarruz edecek tir. îtalyanlar, Libya'dan Mısna taarruz ederken burasını Fransızlara karşı mü dafaaya mecbur kalacaklardir: Yazan: ABÎDÎN DAVER Tunusta bulunan Fransız askeri kıt'alanndan biri garb ucile Tunustaki Bon burnu arasından da geçmek son derece tehlikelidır. Çünkü arada, bir îtalyan denizaltı ve hava üssü haline konulan Pantelleria adası vardır. Siçilyanın garb kıyılarile bu adacık arasındaki mesafe, takriben 100 kilometredir. Pantelleria ile Tunustaki Bon burnu cenubundaki sahıllerin arası ise 70 kilometre kadard:r. Şarkî ve garbî Akdeniz havzalarını birbirine bağlıyan bu boğaz gibi yer, îtalyan hava kuvvetlerile denizaltı ve muhrib filotillâlarının baskısı altındadır. îtalyanlar, buralara mayn de dökerek büsbütün geçılmez bir hale getirtneğe çalışacaklardır. Yalnız Bizerta müstahkem mevkii ve Bon burnu gibi Tunus tahkimar<nın himayesi altında, müşkülâtla ve tehlike içinde bu belâlı mıntakayı kıyıden geçmek kabil olur. Bu da ticaret gemileri için değil, daha ziyade harb gemileri içindir. B'r de, İtalyanın Tunus sahillerine hâkiın oiduğunu düşününüz. Artık, harb zamanında, Siçilya ile Tunus arasından geçmenin im'' kânı kalmaz. hava ve denizaltı muvasalası kalacaktır ki bunlarla büyük bir ordunun ikmali mümkün değildir. Fransızlar Libyayı alacaklardır Esasen 900,000 nüfuslu ve ancak deniz kenarlarında birşeyler yetişebilen, diğer kısımları çölden ibaret olan Libya, kendi nüfusunu beslemekten âcizdir. Buna mukabil, Fransanın Şimalî Afrikadaki kuvvetleri, iaşeleri gibi ikmallerini de, Tunus, Cezayir ve Fastan temin edebilirler. Fransa ile Şimalî Afrikanın Akdenizden muvasalası kesılse dahi, bu muvasalayı Fransanın ve Fasın Atlas Okyanusu limanlarile yapmak kabildir. Bu muvasala hattı, harbin başında, İspanya lımanlarını ve Kanarya adalarını üs yapacak olan Alman ve İspanyol deniz ve hava kuvvetlerinin mevcudiyetine rağ men, vazifesini yapabilecek bir vaziyett,edir. Bu izahattan anlaşılıyor ki bir harb vukuunda, İtalyanların Tunusu ele ge çirmek hususundaki bütün arzulanna rağmen, Tunus hududunda müdafaada kalmaları lâzım gelecektır. Burada, bilâkis, Fransa, taarruza geçecektır. Bu taarruzun îspanyol Fasına yapılacak taarruzla ayni zamanda, daha harbin ilk günlerinde yapılması, Libya'dan Mısıra taarruz edecek îtalyan ordusunu zayıflatmak için, daha münasib olacaktır. Libya'nın büyük ordular barındrrma ğa ve beslemeğe müsaid olmaması, burada, denize hâkim olmıyan bir îtalyayı, Fransaya karşı zayıf ve mahkum bir vaziyette bırakmaktadır. * * * Mısırın müdafaasına edecek kuvvetler iştirak Tunusa taarruz güçtür. Şimdi hulâsa edelim: îtalyanın Libya ve Habeşistandaki ordulan şu kuvvetler karşısında kalacaklardır. 1 Mısırdaki İngiliz ve Mısır orduları, 2 Hindistandan gelecek İngiliz ve Hind ordulan, 3 Cenubî Afrikadan gelecek do minyon ordusu, 4 Fransanın Şimalî Afrikadaki Tunus, Cezayir ve Fas ordusu, Fakat italya için Libya'nın şarkmdaki Bingaziden Mısıra taarruz mümkün olsa dahi, garbındaki Trablusgarbdan Tunusa taarruz son derece müşküldür ve bugünkü şartlar içinde böyle bir taarruzla Tunusu almak kabil değildir. Çünkü, Fransanın Şimalî Afrika ordusu, çok kuvvetlidir. Fransızlar, Tunus hududunu da mükemmelen tahkim etmişlerdir. Bu itibarla Libya'daki İtalyanlar, bütün arzularına rağmen, Tunusa taarruz ede mezler. Burada, bilâkis Fransızların Tu5 Senegalliler gibi Afrikadaki dinustan Trablusgarba taarruz etmeleri ve ğer Fransız kuvvetleri, bütün Libya'yı işgal ederek İtalyanları 6 Madagaskar'daki Fransız yerli Şimalî Afrikadan atmalan beklenir. Aordusu. razi de, Fransız ordusunun maddî ve Hulâsa, İtalyanların hava ve motörlü manevî üstünlüğü de, Fransızların müs kuvvetlerin yardımile indirmeğe çalışa temleke harbi için çok daha iyi hazırlancakları ilk hızh darbe muvaffakiyetle mış olmaları da buna müsaiddir. Tunus durdurulduğu takdirde, Mısır ve Süveyş Trablusgarb hududundaki Fransız tahkiiçin tehlike sıfıra inmiş olacaktır. Alman müdafaa tertibleri İtalyanların bir yıldı matı ve Gabes'e kadar gelen demiryolu rım taarruzu yaparak, Mısırı ve Süveyşi da bu taarruzu kolayîaştırır. Tunusta kolayca işgal etmelerine mânidir. Bu ilk dağlık olan arazi, Trablusgarba doğru için, topoğrafyada darbe tehir ve tevkif edilince, her taraf gittikçe alçaldığı Fransızlardan ziyade İtalyanların taar tan Mısıra kuvvet yetişecektir. Ondan j sonra Mısır ve Süveyşin zaptı mevzuu ruzuna müsaiddir. bahsolamaz. Bilâkis İtalyanın Libya ve Şarkî Afrika müstemlekeleri tehlikeye düşer. Mısıra başka taraflardan gelecek olan ordular, hep uzaktadırlar. Halbuki Libya'daki İtalyan ordusu Mısıra ve kanaia hayli yakındır. Bingazi hududundan Kahire 600, kanal 700 kilometredir. İtalyan hava üssü Tobruk, Mısır Libya hudu dundan yalnız 120 kilometre ötededir. Mı sırdaki İngiliz Mısır hava üssü Mersa Süveyş kanalının kendisi denizden teh'ikeve rparuz deŞiIdir. İngiliz donanması Matruh ile Tobruk arasmda 290 kilo metre vardır. 1] Bu yazı 12 mayıs tarihli Cumhuriyete çıkmıştır. İtalyanların vazifesi, Mısıra yıldırım Mısıra, şimdiden birkaç îngiliz ve Hind fırkası göndermek îtalyan tehlike2 Mısırın dolayısile müdafaası sini kökünden halleder. Tunus ve Cezayirdeki Fransız ordusuna * * * teveccüh etmektedir. Bu ordu, hayli kuvTunusun ehemmiyeti vetli olduğu gibi arkasında da muazzam bir Fransız müstemlekesi vardır. Fransız italyanların gözü Tunustadır. Bunun garbî Afrikasile Fransız Afrika Hattı üs sebebi orada 100,000 kadar İtalyanın, tüva müstemlekesinin zenci askerleri mü sakin olmasından ziyade, bu memleketin dahaleye hazırdır. Bunlar kendi sıcak ik gayet mühim sevkulceyşî vaziyetidir. limlerinde Avrupalılardan çok üstündür Haritaya bakınca görürsünüz ki Siçilya ler. adasıle Tunus arası adeta bir boğaz haFransızlar gerek şimalî Afrikada, gerek lini alır. Ortada küçük Pantalleria adası öteki Afrika müstemlekelerinde seneler da vardır. Tunus da elıne geçerse, îtalya, denberi askerî teşkilât, yollar, demiryoHa Akdenizi tam manasiie ortasından ikiye rı yapmışlardır. Bazıları dar hatlı olmakla ayınr ve bu sayede, merkezî ve şarkî Akberaber, bu demiryolları Fransızlara bü denize tamamile hâkim olabilir. Tunusyük bir hareket serbestisi temin etmekte ta, Fransızların meşhur büyük Bizerta dir. deniz üssü ve harb limanı vardır. Burasını, diğer üsleri ve limanlarile bütün TuAlmanlar, Fransanın bir harbde müstemlekelerinden 2 milyon asker alabilece nusu ele geçirmek İtalyanın en büyük gmi hesab ediyorlar ki hakikate yakındır. emelidir. Bugün bile, bir harb halinde 7 grupa aynlmış olan bu müstemleke şarkî Akdenizin ve Mısırın deniz yollan kuvvetlerinin en fazlasını Afrika verecek îtalyanın hakimiyeti altındadır. İki ta tir. 1937 senesinde hazarî mevcud olarak rafı İtalyanın olan daracık Mesina boğaTunus ve Cezayirde 86,000, Fasta zından tabiî geçilemez. Siçilya adasının Bu uzun tetkıki hulâsa edersek, harb başlar başlamaz, Akdeniz havzasmda, Almanlarla takviye edılen îtalyanlar ve şayed harbe girerlerse İspanyollar, yıldırım taarruzlarla birşeyler yapmak istiyeceklerdir. Eğer bu seri hareketlerle birşeyler yapabilirlerse ki buna pek de imkân görülmüyor yaparlar. İlk günlerde bir muvaffakiyet kazanamadıklan takdirde, Şimalî ve Şarkî Afrikada yani Libya ve Habeşistanda, bilhassa Libya'da İtalyanların mağlubiyeti muhakkak ve mukarrerdir. Ondan sonra, bu daÇöl, Cerid ve Melghir gölleri, Gabes rülharbdeki Fransız ve îngiliz kuvvetleri körfezi garbında harekâta müsaid arazi İspanyaya ve Avrupaya nakledilirler. yi, denizden içeriye doğru, takriben 75 Herhalde, Akdeniz etrafmdaki Av kilometrelik bir geçide inhisar ettirmıştir. rupa ve Afrika memleketlerinde, şiddetli îtalyanların daha cenubdan geçebilme bir mücadele olacaktır, toraiiterler, bu leri için büyük Erg'lerin içinden bir ha cephelerde, talihlerini bir defa deneye reket yapmak lâzım gelir. Böyle bir ha ceklerdir. Demokratlar için en büyük reketin muvaffakiyetle neticelenmesi At tehlike, îspanyaya îtalyan ve Alman las dağlarının arkadan çevrıimesi ve ge kuvvetlerinin, harbden evvel, yerieşmesi, çidlerinin açılması demektir ki yalnız Mısıra karşı yürüyecek îtalyan ordusu Tunusu değil, Cezayir ve Fasm ıstilâ nun da gene Almanlar tarafından ayni sını da temin eder. Fakat, bu harekete sekilde takviyesidir. İlk teseübüs, daima yalnız Fransız ordusu değil, tabiat da totaliterlerde olduğu için, böyle bir tehdüşmandır. Büyük bir ordunun çölde ha likeyi mevzuu bahsedıyoruz; yoksa, böyreketi, hiç de kolay değildir. Yıllardan le hareketler gızli kalatnıyacağına göre, beri buralara yerleşmiş ve teşkilât yap İspanya ve Libya'ya asker, bilhassa mış olan Fransızlar, çölü geçen ve hare Alman askeri sevkine başlandığı haber ket üslerinden uzaklaşan italyan kuvvet alınmca, demokratlar bunu harb sebebi lerini Atlas dağlarının cenub eteklerinde telâkki edeceklerini bildirir ve sözle mâkarşılıyarak tam bir hezimete uğratabilir ni olamaymca silâha sarılırlarsa tabiî, bu ler. tehlike de, ehemmiyetini kaybeder. Herîtalyanın Libya ile olan deniz nrcuvasalası Bizerta, Bon, Sfaks, Gabes, Malta, îskenderiye ve belki de Girid üsle rindeki Fransız, İngiliz hava ve deniz kuvvetleri tarafından kesileceği için, İtalyanın Libya'daki kuvvetlerinin ikmal ve iaşe ışlerini başarması harb uzayınca mümkün olmıyacaktır. Arada yalnız bir halde, demoVratık devletler, Cebelitarık, Süveyş ve Mısır, Tunus etrafında, yani Akdeniz havzasmda uyanık ve eneriik harfkete mecburdurlar. Baska bir yazıda Akdenizde harbıni izaha çahsacağım. deniz ABİDİN DAVER