Katalog

CUMHURÎYET 18 Mart 1939 I 2£L ! Tablodaki kadın Cahİd Sıtkı Tarancı Ağaclarm bile soğuktan titrecriği bu kış günü, şu duvar dibinde büzülmüş, kucağındaki çocuğunu, üşüroesin diye, eski ve incecik mantosuna sımsıkı saran genc kadınm hikâyesini şöyle tasavvur cdiyorum: Bu kadın, bundan üç dört sene evvel, her hangi bir dairede daktilo, yahud herhângi bir fabrikada işçiydi. Kazandığı para ile ihtiyar annesi ve kendisi kıt kanaat geçiniyordu. Kendi halmde, terbiyeli, sessiz, şöyle böyle güzel bir kızcagız. on sekiz yaşında var yok. Maddî imkânsızlıklanna rağmen, kimbilir ne htılyalan rardır, değil mi ? Genc ve yakışıklı bir bankada şef, zer.^in bir tüccar.. ilâh bir adamla evlenmek, kürkler, tuvaletler, şapkalar, iskarpinler, belki de otomobil sahibi olmak, kışın Şişlide veya Taksimde, yazın Büyükada veya Suadiyede oturmak, evinde çaylar vermek, poker partileri çevirmek, güzel filmlerin, piyeslerin, konserlerin, baloların hiçbirini kaçırmamak, hâsılı, talihli bir kadınm saadetini te§kil eden ne varsa hepsini tatmak. Kendini bu kabîl hayallere kapürmağa hakkı da var. Yaşıtlan arasında, kaloriferli, asansörlü apartımanlarda oturanlar, otomobilden inmiyenler, balolardan cksik olmıyanlar, çeşid çeşid tuvaletleri, kürkleri, şapkaları onlar yok mu> Fakat görüyor ki, hayat başka lürlü konujuyor. Ne yapsm, annesinin söylediği gibi «kadere nza» göstcriyor. Ve böylece günl«ri, belki aylan, seneleri, hep ayni gizli bekleyi§in sabırsızIığı içinde manasız, kasvetli ve tatsız geçiyor. Fakat günün birinde, kar?ısına bir erkek çıkıyor. Ona güzelliginden, çok hoşuna gittiğinden bahsediyor, her erkek gibi. Ve o, buna her kız gibi, inanryor. Niçin inanmasın? Güzel olup olmadığında tereddüd eden her genc kızda bu şiddetli ihtiyac ve bu masum inanış yok mudur? Dahası var, karşısına çıkan erkek, gencdir, ayda yüz yirmi lira kazanan bir banka memurudur, belki, söylediği gibi, Kadıköyünde bir evi, üstüne titreyen iyi kalbli, mubarek bir annesi de vardır. Bu adamm karısı olmak fena mı? Genc kız böyle bir hülyaya kapılamaz mı? Hetn, mademki erkek de, kendisini çok sevdiğini, onunla evlenmek niyetinde olduğunu, çok mes'ud olacaklarım söylüyor. Öyle ya, tahsil, seviye, zenginlik farkları da nedir sanki? Seven adamlar bunları hesaba katmaz, kale almazlar bile. Genc kız da bu adamı seviyor. Niçin sevmesin? Uzun boylu, geniş omuzlu, gözleri muhabbet dolu bir erkek sevilmez mi? Sevişiyorlar. Pastahanelerde buluşmalar, Çamlıcalarda, Bendlerde, Suadiyelerde gezintiler başlıyor. Genc kız, rüya gördüğünü sanacak kadar sarhoşluk içindedir. Meğer aşk ne güzel şeymiş! Hele yaşamak! Artık. talih dönmüstür, güzel günlerin arifesindedir, yahud öyle sanıyor. Öyle sandığı içindir ki ihtiyar annesine, bundan bahsediyor. Kadmcağız, ilkönce kuşkulanıyorsa da kızının sahiden sevdiğini ve ciddî bir evlenmeden bahsettiğini görünce, tabiî memnun oluyor, Allaha dua ediyor. Bu arada, âşıklar, epey yol almışlardır. Ve genc kız, farkmda olmadan, erkeğin hakimiyeti altma girmiştir. Hâkimiyeti eline alamn şiddet göstermesi, kızması, sözünü geçirmesi ve ötekinin buna boyun eğmesi olağan şeydir. Genc kız, erkeğin ha bugün, ha yarm nişanlanırız, sonra da evleniriz sözlerine inana dursun, öteki, balını aldığı bu çiçekten yakayı sıyırmanm yollarım aramaktadır. Derken, mukadder şey oluyor: Genc kız gebedir, ihtiyar annesi farkına varmamahdır. Çare? Tabiî erkeğe müracaat. Fakat erkek hiç o taraflı değil, asabiyete kapılıyor, genc kızı tahkir ediyor, çocuğu inkâra kadar gidiyor. Ne yapsm zavallı kız. Göz yaşlarından başka silâhı yok, hem de ne âciz bir silâh, hele karşıdaki kalbsiz bir erkek olursa. Ve felâket çorab söküğü gibi gidiyor: Annesi duyuyor, mahallede dedikodu başlıyor, zavallı ve tecrübesiz kız perişan bir haldedir Erkekten ümid yok o şimdi başka çiçekler peşinde koşan bir kelebektir, hem ne mel'un bir kelebek. Hayat, sesini yükseltmiş, dobra dobra konuşuyor. İhtiyar annesi, belki ihtiyarlıktan, belki namusuna sürülen bu lekenin utancmdan ve acısından ölürken, dünyaya geldiğine bin kere lânet eden kız, hastane koguşunda doğurmuştur. Artık yegâne tesellisi bu yavrudur. Hastahaneden çıktıktan sonra, sokak ortasında kalıyor. Bir yere gidip çalışamaz, hizmetçilik yapamaz, dilenmekten başka çare yok. Ziyanı yok, çocuğunun hatırı için buna da katlanacakhr. Fakat katlanmak kolay mı? El açtığınız her hanımefendi ve her beyefendi, zannettiğiniz gibi, merhametli ve hele âlicenab hiç değildir. Ve senenin dört mevsimi günlük güneşlik geçmez. Kış da, yağmur da, kar da, soğuk da var? Ne yapmalı Yarab?. Onun kabahati ne? Bu hayatı isteyip istemediği kendisine soruldu mu? Böylece sefalet, açlık günleri devam ediyor. Herşeye ahşıldığı gibi buna da alışılır, değil mi? Genc anne, mücadeleye, ümid etmeğe alışıyor, tek bu aziz yavru üşümesm, aç kalmasm.. Bn kadınm hikâyesi hakikaten bu mudur? bilmiyorum. Ben böyle tasavvur ettim, siz başka türlü tasavvur edebilirsiniz. Netice aynidir: Ağaclarm bile soğuktan titrediği bu kış günü, şu duvar dibinde büzülmüş, kucağındaki çocuğunu, üşümesin diye, eski ve incecik mantosuna sımsıkı saran kadını kurtaramayız; o, odamın duvannda asıh duran bir tablonun çerçevesi içinde yaşamaktadır. (~ TEŞEKKÜR ) Secgili annemin, merhum avukat Bay Eyüb Sabrı eşi Bayan Fatma Yaşarm ebediyen aramızdan aynlması dolayı sile gerek cenaze merasimine gelmek nezaketinde bulunan, gerek şifahen ve tahriren derin teessürlerimize iştirak eden akr~ba ve dostlarımıza aüemiz namma tesekkürler etmeği vaz'fe biliriz. Evlâdları: İhsan Dincman, Salâhaddin Dinçman ve Semahat Dinçmar *** Eski Konya Val si tüccardan ve Narda eşrafmdan Mehmed Hüsnü Zadilin pek feci bir surette vuku bulan ölümü dolayısile acımıza en derin samimiyet lerile gerek bizzat gelerek ve gerek mek tub, telgraf ve ciçek göndermek sure tile tazivette bulunan yakmlarımıza ve dostlarımıza avn ayn cevab teessürümüz mâni olduğundan kendi lerine borclu bulundugumuz te^ekkü rün ifasına gazetenizin delâletini rica eyleriz. ve cocnkiarı "\ RA D Y O Gangster olan revü dansözü Bugün ekseriya macera filmlerinde baş roller oynayan James Cagney vaktile bir girl olarak mesleğe intisab etmişti Holivuddan yazılıyor: Ekseri filmlerinde ganster rolleri oynayan ve daima yumruğunun kuvvetine güvenerek macera filmlerinde sevimli kahraman tipleri temsil eden James Cagney'in vaktile kadın kıyafetine girerek ve bir girl olarak mesleğe intisab etmiş bulunduğunu biliyor muydunuz? Şüphesiz hayır.. Hatta yüzünüzdeki itimadsızlık çizgilerinden anlıyorum, bu »özlerime inanmak da istemiyorsunuz. Çünkü bütün vücudü ve yüzünün teşekkülâtile bu zatın kadın kıyafetine girmesi pek hoş kaçmıyacağı muhakkaktır. Buna rağmen yazdıklarım bir hakikattir. Onu, bizzat James de itiraf ediyor ve diyor ki: akşamki program j Türkiye Radyodıfüzyon Postaları DALGA UZUNLUGÜ 1639 m. 183 Kcs. 120 Kw. T. A. Q. 19,74 m. 15195 Kcs. 20 Kw. T. A. P. 31,70 m. 9465 Kcs. 20 Kw. 13,30 Program. 13,35 Muzik (Kabare, çigan PL) 14,00 Memleket saat âyarı; ajans; mebeoroloji haberleri. 14,10 Türk müzıği. Çalanlar: Vecihe, Cevdet Kozan, Ruşen Kam. Okuyan: Muzaffer Ilkar. 1 Raui Yekda. Mahur peşrevi. 2 Lâtif Ağa Mahur şarkı Telif edebilsem. 3 Rahmi Bey Esir ettln benl. 4 Cevdet Kozan Takslm. 5 Şukrii Şenozan Bu sevda ne tatlı yalan. 6 Rahml Bey Servunazı seyre çıkmış. 7 Şemseddin Ziya Şu gule bir bakın. 8 Saz sematsi. 14.4015.30 Muzik (Dans müziği Plj 17,30 Program. 17,35 Müzık (Daos saati Pl.) 18,15 Turk müzıği (Halk musikisi) Sıvaslı Âşık Veysel ve Ibrahim. 18,35 Turk müzlfei (Fasü heyetı). Safiye Tokay ve Tahsln Karakugun iştirakile. 19,00 Konuşma (Dış politika hâdi^eleri) 19,15 Türk müzıği (Folklor Halil Bedll Yönetg«en). 19,30 Türk müziği (Mualllm Nurl Halil Poyraz ve arkada^lan) 20,00 Ajans, meteoroloji haberleri, ziraat borsası (îiat) 20,30 Memleket saat âyarı. GALA MÜSAMERâSİ 20,30 a) Takdim. b) Temsil ve Türk müziği. Binbir gece masallarından MARUP. Yazan: Ekrem Reşid. Temsilde Türk müziği: Küme okuyucuları (Koro) Idare eden: Mes'ud CemiL 21,15 c) Meşhur virtüoz ZİNO FRANCESCATTnin keman resitali. 22.00 Haftalık posta kutusu. 22,15 Resitalin devamı. 23,00 Müzik (Cazband PL) 23.4524 Son ajans haberleri ve yarınkl program. r M E V L Î D Posta. Telgraf ve Telefon Umum müdürlü^ü eski hukuk müşaviri Bay Ah med Avni merhumun vefatı senei devriyesi ırmnasebetile martm 19 uncu pazar günü öğleden sonra Lâleli carniinde Mevlid okutturulacaktır. Arzu buyu Zannetmeyin ki böyle cinsiyetimi ranların teşrifleri rica olunur. değiştirmekten memnundum. Kat'iyyen.. Ailesi Zaten bu büyük fedakârlığıma rağmen ÖLÜM kazandığım para da bir hiç mesabesinde Denizli eşrafmdan Hacıbey oğlu mü idi. Ancak haftada 25 dolar.. Aç kalmıteveffa Mestan Bey mahdumu ve De yordu isem de peynir ekmekten başka bir nizli meb'usu Yusuf Başkayanm dama şey de yiyemiyordum. Tabiatile vaziyet böyle devam edemezdi. Mensub olduğum dı ashabı araziden ve ziraatçi, tiyatro heyetine isyan ettim. İşimi bırakıp MUSTAFA TURGUD KIZILIŞIK müptelâ olduğu hastalıktan kurtula çıktım. Bir müddet açıkta kaldım amma, mıyarak, bütün ihtimamlara rağmen, lihayet erkekliğimi iktisab ettim ve yavaş pek genc yaşında, tedavide bulunduğu yavaş yükselerek bugünkü hale geldim. sanatoryomda 16 mart 1939 perşembe Son defa «Kirli yüzlü melekler» de gecesi hayata gözlerini kapamıştır. gene bir gangster şahsiyeti yaratan JimMustafa Kızıhşık temiz.kalbli, terbiyeli ve muhitine kendisini hakikaten my bir filosof kadar dalgın, en yüksek bir pek sevdirmiş bir gencdi. Gaybubeti şair kadar hassastır. Kaç defa apartımamuhitnde ve efradı ailesi içinde derin nınm nerede bulunduğunu unutup adresini başkalarmdan öğrenmiş, birçok seferler bir teessür uyandırmıştır. Merhuma Tanrıdan rahmet, kederdi kendi telefon numarasını bir türlü hafızade efradı ailesile Yusuf Başkayaya ve lise tahsilinde bulunan oğlu Sedad Kı Gedikoaşa zılısığa bas sağlıklan dileriz. s'nemada J r James Cagney sır.da toparlıyamıyarak rehbere müracaate mecbur kalmıştır. Hassasiyetini ise parkta kazaen çimenler üstünde yürüyen bir dostunu tokatlamakla ispat etmiştir. Beyaz perdede kısmen taş yürekli tipler temsil eden bu gencin göğsünün altında güzel bir bahar gününün, tatlı kokulu bir çiçeğin ânide heyecana getirdiği bir kalb taşıması şaşılacak şeylerden değil midir? Jimmy, işte bu huyları yüzündendir ki Massachussetti sahilleri civarında bir ada üzerinde satın aldıgı çiftlikte oturmakta, ktinin mühim bir kısmını köylüva lerle hasbihal ederek balık tutmakla geçirMes'ud Jimmy!.. Operalar ve operetler Berlln: Ku$ taclri. Viyana: Clivia. 22,05 Müâno: Der Frelschütz. 22,35 Paris (Eiffel kulesi): Werther. 22,35 Paris (P. T. T.): Billie ve kumpanyaa 21,15 21,15 Büyük konserler 19,20 Oda matikileri Doyçlandzender: Beethoven'in eaerleri. 22,20 Londra (Reglonal): Delius, Grleg, Faurö, aardiner'nln eserlerL 19,35 Saarbrücken: Seçme bavalar. 20,05 Viyana: Ev musikisi. Solistlerin konaerleri 19.15 Hamburg: Eğlenceli şarkılar. 19,20 Leipzig: Güzel sesler. 20,50 Droitwich: MuhtelU havalar Eğlenceli konserler sinemada Tel: 21359 17,05 21,15 CAHÎD SITKI TARANCI T A" A N s Kara Korsan j Sonya Hennie MARİKA RUKK LEO SLEZAK CARL MIUOCKER'in Opereti Saadet Durağı s N Foks Jnrnal dünya habcrlen Ilâveten I ve 4,30 E matinelerinde M Frederich March Törkçe GASPARON AZAK Tel: 2 PARİS ÇiÇEGi Kolonya: Kanşık melodiler. Breslav: Çiçeklere ve hayvanlara dair musikili komik bir parça. 23,20 Kolonya: Eğlenceli parçalar ve dans havaları. Senenin en güzel ve muvatfak olmus eserı Ayrıca: A Z A K'ta Şark Hayah Ayrıca: F E R A H ' t a Radyolu Polisîer NOBETÇI ECZANELER Çöl kızı Cemsle Yahut Şeyh Abdullah Kızgın çölerde geçen aşk, iht ra* ve maceralar şaheseri TUrkçe sözlü ve tiirkçe muzikli 22 mart çarşamba programimızda Türkiyede »lk de^a Beyoğlu s neroalar ndan evvel: Seyredenlerı helecan ve heyecana düşürecek mua7zam ve rouhteşem Hlmı. I MELEK Sinemasında B UG UN SEVENLERİN Verter rolünde: Pierre Richard Wilm Lotte rolünde Annie vernay Ayrıca: Renkli Mıki Maus • Paramount dünya haberleri ve rouhterem misafırimiz Bulgar Başvekilinin istanbul'a gelişi Buerün 12 45 ve 2.30 da Tenzilâtlı matineler. v ve aşkı bilenlerin filmi Göte'nin ŞAHESERİ SEViLENLERiN ALEMDAR ve MiLLî Ormanlar Perîsi DOROTHY LAMOUR (Tekmil renkh açk ve heyecan eserı) Bu gece /jehrimizin muhtelif semtlerlndeki nöbetçi eczaneler şunlardır: İstanbul cihetl: Emlnönunde (Mehmed Kâzım), Alem * darda (Sırrı Rasim), Kumkapıda (Haydar), Kuçukpazarda (Hikmet), Eyübde (Aril Beşpr), Fatihte (Hıisameddin), Baiırköyde (Hilâl) eczanel^ri. Beyoğlu cihetl: İstiklâl caddesinde (Dellasuda), Tepe başı Asmalımesçidde (Kinyol), Karaköyde (Hiıseyln Hüsnü), istiklâl caddesinde (Limonciyan), Pangaltıda (Narkileciyan), Beşiktaşta (Süleyman Receb), Kasrapaşada (Vasıf), Hasköyde (Barbud) eczanelerl. Ûsküdar Çarşıboyunda (Ömer Kenan), Sarıyerde (Nuri). Kadıköy Haydarpaşa Rıhtım caddesinde (Kadıkoy), Büyükadada (Şinasi Rıza) eczanelerl. ASKERLÎK ÎŞLERI Şubeye davet Beyoğlu Yerli Askerlik şubesinden: Beyoğlu Yerli Askerlik şubesinde kayrdlı yedek subaylardan ast^ğmen (yarsubay) rutbe^inde olanların nakliye smıfı men subları 1 nisan, süvari sınıfı mensubları 5 nisan, ölçme smıfı mensubları 15 nisan, istihkâm smıfı mensubları 20 nisan 939 günü 45 günlük talim için kıt'aya gönderileceklerinden hemen şubeye müracaat etme1eri. E R T E R' . ,r n b k Bu yılın en nefis programını gösteriyor Sinemacılık âleminde muvarrakiyet; muzarreriyet rekoru.. Müzik, san'at mevzu rekoru. Bülbüüerin yuva kurduğu şairane üikelerin .. Abı hayat fışkıran çağhyanıarın... Şiirin... Aşkm, musikinn terenoüm ettiği güzel ve rüsunkâr şarkın hassas ve ince ruhundan ko >an, Arab d'yannın ses kralı ın 'uhnüvaz ve Bülbül nağmele I ö « l a M l l V a r i m b i l l u r v e k ı v ri e süs.ermiş LuSZy la l V l U l a U ta\^ a ıt U nî ses: Deli Genclik flOBERT TAYLOR Saat 1 den itibaren devamlı matineler A K I N sinemasında Gözlerinıze ve gönüllerinize şenlik saçacab, zevkinize ve neş'enize cümbüş katacak.. Dünya elemlerini size unutturacak progıam : Eşine pek ender tesadüt edeceğiniz Turkçe sözlü güzellıkte ve Üsküdar Hâle sineması YÜZ ERKEĞE BİR KADIN ĞÜNT SUMER ve TAKSiM YAŞASIN AŞK lahutî sesi Kadıköy Sinemalarınm vasî salonlarını çınlatıyor Sekizinci GARY COOPER HALE'de 3 Ahpab Çavuşlar At yarışlarında eğleniyor S U M E R ve T A K S i M sinemalarında BugUnkil seanslar; 1O 12.3O 15.1O 18 ve 2O.45 tedir. Şark sinemacılık âlemınin ebednen iftıhar edpceği tıirkçp «özlü, arahca şarkılı hakikt bir şaheserıdir GENE AUTRY MARX KARDEŞLER Gündüz ve gece 8,45 re 2 tilim birden DOLU DiZGiN dünyada olduğu gibi Türkiyde de hayranlık uyandıran dünya sinema repertuvannm biricik şaheseri En Nefis Şark Musikisi ile En Mükemmel lürkçe Sözlerile ... Kendi Dilimîzde Konuşan İPEK JE.4N PİERRE B U G U N i"""^"^""" Baş rolierde . Unutulmaz RACANIN HAZİNELERİ ve Şeyhin Aşkı yaratan rVİ"VlYAWlN N O V A R R O ve esrarlı Hindistam en cana yakın bir aşk rrevzuu içinde canlandıran Racalarm Muhteşem Saraylarında FiİJme Alınmış tfuazzam Mizansenli 1SAHR A 2 U Sinemasında 2 Büyük tilim birden BEKÇîLERi U R U M Frans.zca sözlü, Atrika çöllerinde, Paris salonlarinda geçen büyük bir Aşk ihtiras • Arbadaşlık ve tedabârlık sergüzeştı. B a ş r o l i e r d e : ÂVMONT CHARLES VA1SEL MART A LAVAR Perşembe aksamı İ P E K ve S A R A Y sinemalarında birden Musiki kısımiarım tertib eden : M C. ve Üstad CEVDET K O Z A N Başhca şarkı ve gazeller MUSTAFA ÇAĞLAR ve K. SAFİYE Amerikada doğru yoldan ayr. arak, lüks uğrunda gangsterlerin aras.na dflşen güzel bir genc kızın harikulâde hryecauh hayat ve tnaceraları. Fransizca sözlii Ç Baş rolierde : PHYLLIS BROOKS RiKARDO KORTEZ Herkese tavsiye ettiğimız tevkalâde bir lılm: DIKKAT Suvarelerda ikı Hlmi de göm ^ iç'» saat 8,30 da s e l nmehdır ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ 1 ^ ^ ^ Bugün saat 12,45 ve 2,30 da tenzılatlı matineler Ayrıca : Muhterem misafirimiz Bulgar Başvekilinin istanbula gelişi