Katalog

11 Mart 1939 CUMHURIYE1 Çocuk masalları 5 FAYDAU BTLGÎLER Orhon kitabeleri Ecdadımız eski Turklerm hayatını bize bildırmek hususunda en esaslı vesikalardan birini teşkil eden Orhon kıtabelerine aid malumatı birçoklarınız tarıhlerde okudunuz. Bunlar orta Asyada Orhon çayının eskı mecrası ve Koşo çaydam gölü civarmda birbirınden birer küometre mesafede bulunan abidelerdır. Bır tanesı Tukyu hanlarından 731 de ölen kahraman Gultekin, ikincisı de 734 te olen Bılge Hakan namına dı kilmiş ve Orhon yazısı denilen eski Türk Hayvan ve yavruları merakh şeyler) Kanadada posta müvezzileri Bıliyorsunuz ki, bızde de postane ve telgrafhane bulunmıyan köylere mek tublar ve telgraflar kasabadan suvarı posta müvezzileri vasıtasile gönderılir. Kanada gibi arazisi geniş ve nüfusu bu genişliğe nazaran çok dağınık bulunan bir memlekette o iş, umumiyetle bu şekilde yapılmaktadır. Bir zamanlar Kanadamn posta müvezzileri Midılli cinsinden küçük atlara binip mektub, telgraf ve posta havalesi dağıtmışlardır. Fakat buharlı makineler harcı âlem olunca hızlı giden motosikletlerle vazife Küçük Şövalye [Geçen defalar çıkmış kısımların hulâsası: Mayans ve civannın kontu Guy, avda kazaen bir orman bekçisini öldürüyor. Vıcdan azabile kimseye haher vermeden o adamın yerinde yerleşip kalmak isti yor. Başmabeyinci si Herşembo, efen disinin yerine geçmek ve karısı Margaritle evlenmek ar zusuna düşüyor. Kadın, reddedince, onu hapsediyor, üç çocuğunu da suda boğdurmaya "karar veriyor. Büyükleri Dona lcaçıyor, yolu tesadüfen babası nın bulunduğu or mana düşüyor. Orada bir müddet ka lıp büyüdükten sonra annesini kurtar mak üzere yola çtkıyor. Başından bir çok vnaceralar geçi~ yor. Son olarak bir şato sahibini küstahlığı yüzünden bina cele memleketime gıtmek mecburiyedan maiyetile beraber kovuyor. Içeride tindeyim. yalnız başına kalıyor. Her tarafı dolaş Beni bu halde mi bırakıp gidecekmaya başhyor.'] siniz? Ben, sizsiz ne yaparım? Eğer benimle birliîte gelmek isterYerde kımıldamadan yatan baygın birçok insan vücudünün üzerinden atlı seniz büyük tehlikelere maruz kalırsı yarak merdivenleri indı, çıktı. Aşağıda nız. Maamafih, ısrar ettiğiniz takdirde ki ahırda bulunan atına baktı. Güzel buna da razı olmaya mecburum. O vayem yemekte ve istirahat etmekte ol kit şu şekilde hareket etmeniz icab ededuğunu görerek müsterihane yukarı çı cek.. Aşağıda güzel ıki at var.. Bunlar karken belinde bir anahtar destesile ko dan birine seni bindiririm. Sonra kapıyı ridorda şangırtı yaparak dolaşan bir ıh açar, usulca kaldırılmış olan köprüyü tiyar kadına rasladı. Tam durup konu indiririm. Öne ben düşerim, düşman şacağı sırada yandaki odalardan gelen saflarmı hücumla yararım. Sen de argayet tatlı bır ses işitti. Hemen o tarafa kamdan gelirsin. yürüdü. Bir de odada ne görse beğenir Pekâlâ, dediğiniz gibi hareket edesiniz.. Yatağın üstüne kapanmış ağlıyan rim, sizden kat'iyyen ayrılmak niyetingüzel bir genc kız. llk işi tabü şu suali de değilim! sormak oldu: Bu cesurane çıkış teşebbüsünün za Niçin ağlıyorsunuz? Bir derdiniz, manı geldiği zaman gerek Doma, gerekbir ıstırrabmız mı var? se Nikolet mükemmel surette giyinip Genc kız hıçkırarak cevab verdi: kuşandılar. Her taraflannı zırhlı de Başıma gelenleri sormayın, beni mirlerle örttüler. Del kanlı kapıyı açtı kardeşimle babam bir olup ihtiyar bir ve yavaşçacık köprüyü indirdi. Niko Senyör'e vermek istiyorlar. let'e: Korkmayın, ben burada iken böyle Beni, dedi, mümkün olduğu kadar saçma iş yapılamaz.. yakmdan takib etmelisin! Genc kız: Bekliyen şövalyeler, iki firariyi gör Siz. dedi, kahraman bir delikanlıya mekte gecikmediler ve derhal peşlerine benz'yorsunuz, onun için bana büyük düştuler. Dona, kendilerine yetişmek übir itimad ve emniyet telkin ettiniz. Azere olan her süvariyi arkaya doğru dım Nikolet'tir. Bu şatonun sahibinin yaptığı bir dönüş hareketinde savurdukızıyım. Derin bir uykudan uyandığım zaman karnımın acıkmış olduğunu his ğu bır kılıc darbesile yere düşürüyor, settım. Birini mutfaktan yemek getir ondan sonra atmı yeniden mahmuzlı yordu. Fakat, Nıkolet'in kardeşine yapmesi için gönderdim. tığı hamleler boşuna gitmiş ve şövalye, Bu sırada Nıkolet'in akrabasmdan okızkardeşinin binmiş olduğu atm diz lan yaşlı kadın kucağmda birçok yiye ginlerini yakalamıştı. cek dolu olduğu halde içeriye girdi. Or Seni kaçırmıyacağım, hıyanetin taya masa kondu. Güzel kız, mükemmel den dolayı diri diri yaktıracağım! bir akşam yemeği yedi. Bu sırada şatoDiye bağırıyordu. Bu tehdidi duyan dan kovulmuş olan şövalyeler N'kolet'in erkek kardeşinin reisliğı altında toplan Dona aklı başmdan gitmişti. Onun için mışlar, binaya hücuma hazırlanıyorlar deli gibı bir hamle daha yaptı ve müt ve Dona'yı esir almak arzusunu besli hiş bir kılıc darbesile şövalyeyi yere düyorlardı. şürdü. Nikolet: Nikolet bu gürültüleri duyunca en Haydi, dedi, biraz daha gayret.. Ödişe ile sebebini sordu. Dona da şu ce nümüzdeki ovaya vardığımız zaman bizi vabı verdi: kovalıyanlara hadlerini daha kolaylık Sızinle evlenmek istiyen ihtiyar a la bıldireceğimi sanıyorum! dam şatoyu muhasara etti. Fakat biraz Her ikisi birden atlannı mahmuzladısonra ben hepsini tepeler geri gönderi lar. Malıkânenin hududlarını baştan arim. Korkma.. Bana gelince, haksız yere şağı çevirmiş olan surlarm yegâne kahapsolunan annemi kurtarmak için a pısı ardma kadar açıktı. Yalnız köşede Orhon nehrindeki büyük şelâle yazısile hâkkedilmıştir. Bu kitabelerde oradaki Türk ilinin Çinlilerin idaresi altma girmesınden bahsolunmakta ve Türk aristokrasismin halk kütlesine karşı yaptığı hıyanetler sayılıp dökül mektedır. Sonra da devletin yeniden nasıl gurulduğu anlatılmaktadır. Çok canlı, ahenkli, hatta şairane yazılmış olan bu kitabelerin sade, tarihî değil, edebî kıymeti de büyüktür. Avrupalı âlimlerden birçoğunun yaptıkları tetkıkat neticesi bu kitabeler okunmuş ve bu hususta Rus âlimlerinin de pek çok hizmetleri görülmüştür. Ruslardan profesör Kozlof, bu incelemeler esnasında Baykal nehrine akan Orhon çayı üzerinde büyük bir de şelâle keş fetmişrtir. Bu şelâle, söylendığüıe göre Niyagara ve Zambezi nehri üzerindeki Viktorya şelâlesile boy ölçüşebilecek bir ehemmiyettedir. muhafız bir çavuş duruyordu. Dona daha ileride olduğu için hızla geçmiş, fakat Nikolet'ın atı ileriliyeceği zaman muhafız, yukarıdan aşağn inen kapmın makarasını boşaltıvermiş, iki arkadaş arasında yıkılmaz ve yakılmaz bir mânia husule getirmişti. Dona he men atmdan inıp kapıyı omuzladı. Heyhat, yerinden bile kımıldatması imkânı yoktu. Bu ana kadar birlikte getirip zalimlerin elinden kurtardığı kızcağızm son merhalede böyle bir vaziyete maruz kalmasma son derece üzülmüştü. Ora cığa çömelip hüngür hüngür ağlamaya koyuldu. Nikolet hıçkınklan duyunca büsbü tün müteessir oldu. Üzerine fenalık gelerek birden bayıldı ve attan yere dü şerek başı sert bir taşa çarptığı için o anda öldü. Dona sonsuz ıstırabı içinde bir an annesini de hatırlamaktan geri kalmadı. Nikolet için artık yapılacak bir şey yoktu. Bir an evvel annesinm imdadma koşmaktan başka elinden ne gelirdi. Gözlerini kuruladı. Atına sıçradı ve Mayans'a doğru dörtnala atmı sürdü. VI Londra hayvanat bahçcsinin yeni misafirleri: Iki aylık bir ayı yavrusu Betsy banyo yapıyor. On beş günluk aslan yavrulan ise annelerinin kucağında yarenlik ediyorlar. Bilmeceyi Çözenler görmek hem sürati, hem de kolaylığı temm etmiştir. Gelgelelim, kışın kar ve buz üzerinde motosiklet işlemiyor, onun için Kanada hükumeti posta müvezzi lerine motörlü kızaklar temin etmiştir. Bu motörlü kızaklarla saatte 140 kilo metre süratle gitmek mümkün olmaktadır. Yalnız, bazı havali çok tenha olduğu için para ve kıymetli eşya taşıdıklan tahmin olunan bu müvezzüere eşkiya tarafından hücum vaki olmaktadır. Bunun için Kanada hükumeti müvezzilerin geçtiği mıntakalardaki asayişe daha ziyade ehemmiyet vermeğe başla mıştır. Gıdaların lezzeti Bilmeceyi doğru çozenlerden bize fo hafız sokak 169 numarada Necmeddm. toğraf gönderenlerin resimlerini bas 13 Gerze Şık terzihanesi özdemir mıya devam ediyoruz. Fakat burada İAli. resmi çıkmak mutlaka hediye kazanmış 14 Bursa birinci orta okul 737 Kâmil olmaklığa delâlet etmez. Mükâfat ka Yaman. zananlann ismi her ayın ilk haftasında 15 Ordu tsmetpaşa ilk okulu 420 neşrolunan büyük listeye yazılır. Sol Mehmed Eser. dan sağa sıra ile: 16 Mersm Kışla caddesinde berber 1 Edirne orta okul 513 Necdet Mehmed. Soyer. 17 50 nci ilk okul Yılmaz Erbiç. 2 Fatih Malta çarşısı 1 numaralı 18 Afyon postane yanında Cıhan kakahvede Kayserili İbrahim Ünal. zinosunda Ahmed. 3 Zeyrek 41 inci ilk okul 40 Gülten Aktuğ. Çocuk portreleri 4 Fatih Şevkıpaşa apartımanı 2 No. da Rana Ergüney. 5 Beyoğlu 49 uncu ilk okul 42 Melâhat Durbak. 6 Mılâs Cumhuriyet caddesinde kahveci Hüseyin Demirel. 7 Cerrahpaşa hastanesinde Nedim Öğer. 8 Kars orta okul 804 Orhan Erdem. 9 İsparta orta okul Fıkret Güney. 10 Kemaliye ilk okul 174 Sami Özbek. 11 Bafra Tayyarpaşa camii müezzini Ahmed kızı Saime Kavar. Servet Ödak ve Perihan Erdera 12 Kadıköy Yeldeğirmeni UzunDeveli orta okulunda iki arkadaş: Birçokları zannederler ki, gıdalar yekdığerınden lezzetlerıle ayırd edıle Mart ayı bulmacası Yukarıki resimde karga tılk.ye: Burada bir ördekle bir tavşan var, diyor, bakalım onlan bulabılecek misin? Siz de tilki ile beraber arayın. Bulduğunuz takdirde şekıller ni renklı bir kaiemle çizıp bize gönderın. Bu bilmeceyi doğru çözenlerden birinciye beş lira, Dona ancak birkaç kilometre kadar ilerilemişti. Serseri bir şövalyeye rasgeldı. Bu süvari, mabeyinci Herşembo'nun yeğeni idi. Tıpkı onun tabiatinde hain ve hilekâr bir adamdı. Fakat, Dona tabiatile onun kim olduğunu bilmiyordu. Karşılıklı selâmlaştılar ve atbaşı birlikte ılerilemeğe koyuldular. Dona meçhul şövalyeye: Bu yol Mayans'a gider, değil mi? Dedi. Herşembo'nun yeğeni gülerek sordu: Mayans'ta ne işiniz var? Delikanlı hiçbir şeyden şüphelenmiyerek safiyetle cevab verdi. Herşembo ve Droart ismmdeki hainler tarafından hapsedilmiş olan annesini kurtarmaya gıttiğıni anlattı. Bu vaziyet karşısında serseri şövalye amcasmın bir düşmanı karşısında bulunduğunu farketmiş, onun hemen canma kıymak istemiştı. Lâkin kahramanca mücadeleyi göze aldı ramadığı için bir punduğunu bulup genci alçakçasına öldürmeği daha münasib bulmuştu. Kendisinden şüphelenmemesini temin için vaziyetini bozmadı, neşeli ve keyifli olmaya devam ederek ismini sordu. Kendi adımn da Herman olduğunu bildirdi. Sonra da ilâve etti: Ben de Mavans'a gidiyorum. tstersen sana arkadaşlık edeyim. Ben de Herşembo'nun çok fenalığını gördüm. Intikam almakta belki sana muavenette de bulunabilirim. ikinciye 2 lıra, üçüncüye bir lira takdim Arkası gelecek hafta olunacak ve diğer yüz kişiye muhtelif Şubat bulmacasını doğru halledip hediyeler verilecektir. Cevablarm mart de mükâfat kazanan küçük karilerisonuna kadar bize gelmiş bulunması lâzımdır. Aksi takdirde sahiblerı mükâfat mizin isimleri pazartesi günkü sayımıza basılacaktır. kazanamazlar. YAZISIZ HİKÂYE biLr. Yani siz, önünüze aynd haricî manzarayı gösteren muhtelif yemekler konduğu vakıt tatlarma bakarak bunların anladığınıza kaıl olursunuz. Evet, umumî kanaate göre bu doğru zannedılebi lir. Fakat hakıkatte hiç de ıböyle değıldir. Lezzet ne bakılmakla bir yemekte birbirlerinden farklı olup olmadıklarını farkedilen noktalar şunlardır: Tatlılığı, hamızlığı, tuzluluğu, acılığı. Yemekle rin diğer tmsurları. hakikî tadlarmı veren maddeler ancak kokularıle birbirlerinden tefr.k olunabilir. Bunun içmdir ki, tam sıhhatte bulunduğunuz zamanlar sevdığiniz bazı yemekleri ve içkileri, nezle olduğunuz vakit, kokularmı duymadığınız c*hetle beğenmez ve arzu ederek yemezsiniz. Dolu otobüs Oyuncular b r masa başma otururlar. Yahut her oyuncu kendısme bır mu kavva altlık alır. Üzerine bır kâğıd kor. Kâğıdm üstüne içine bırer isim sığacak büyüklükte yırmı daıre yahut murabba yapar. Oyunun şefi: Yolcular arabaya! Deyince her oyuncu boş yerlere bTrer meşhur adam ismı yazmava başlar. Yırmı yerı de tamamen dolduran: Dolmuştur! Dıye bağırır. Herkesin otobüsü dolup tamam olunca oyuncular sıra ile ısımleri okumaya başlardır: Atatürk, Vaşington, Abdülhak Hâmid, Nabi, Nef'ı, Nedım, Mozart, Vag ner ılâh... Ayni isim iki veya daha ziyade listelerde mevcud ıse o isim her yerden tamamen kaldırılır. En son kimin l'stesinde daha fazla isim kalırsa o, birinci çıkmış ve partiyi kazanmış olur. Bu oyun, daire veya murabbalara coğrafya, nebat, hayvan, yemış ve saıre isimleri doldurulmak şart le de oynanabilir. Oyun şefi isimlerin hengi cinsten olacağmı tabiatile evvelce söyler.