Katalog

r 1938 Her Cumhuriyet Almanağı kitabcıda arayınız. umhuri yinOK S3]fl.' 4 3 0 3 ÎSTANBUL CAĞALOGLD Telgral ve mefctub adresl: Cumnurlyet, lstanbul Posta tutusu: tstanbul No 248 24298 tdare ve matbaa Kismı 24299 24290 seyin Cahid Yalçın En güzel A LY A N fKÂYELERİ „ . , . , . ^«p r3Z3nBSI I gUD3l IduO Telefon: Başmuüarrlı ve evl: 22368 ranrlı heyetl: Ahmed Halid Kitabevi Yeni çıktı, 50 kuruş. Türkiye nüfusunu artırmak için alınacak tedöirler Surii vasüalara ihtiyacımız yoktur. Türk vatandaşlarının bütün dünyayı gıpta içinde bırakacak bir hızla artması için çocuk ölütnlerinin nisbetini azaltacak tedbirler almak kâfidir. Kullamlacak vasıtalar her şeyden önce Türk kadınlarına ve hususile bunların köylü kısmına çocuk bakımını öğretmek gayesini gütmelidirler. izcb nüfus meselesi, sık sık üzerinde fikir yürütülen bir mevzudur. 1911 den 1922 ye kadar, on bir sene gibi kısa bir zaman içinde birbiri arkasına yaptığımız harblerin tahribi ve üstelik zaten Osmanlı rejiminin ihmali yüzünden hayli sarsılmış, yıpranmış olduğumuzdan yeni hayata kavuşunca, geçirdiğimiz feci tecrübeleri, atlattığımız tehlikeleri unutamazdık. Bu felâketlerin bir daha başımıza gelmemesini temin için icab eden tedbirleri almak, ona göre çalışmak vazifemizdi. Rejimin ilk senelerinde, hatta daha önceleri, İstıklâl Harbi sıralarında uzun uzun münakaşalar yapıldı. Bu arada telâşa kapılarak bekârlardan vergi alınmasını ileri sürenler, hatta «taaddüdü zevcat» m müdafaasmı yapanlar çıkıyordu. Bu kansık ve güc meselenin nasıl halledılebilecejini Türk milleti gösterdi: İstiklâl Harbinin sonunda, on iki milyon tahmin edılen nüfusumuz, 1927 de yapılan ilk nüfus tahririnde 14 milyonu bulmustu. Önceleri inanamadık. Sürü sürü harblerden henüz kurtulmuş, en gürbüz genclerini kurban vermiş bir millet nasıl olur da dört sene içinde iki milyon artabilirdı? «Herhalde 1923 te, on iki milyondan daha fazla olacaktık» dedik. Fakat 1935 te yapılan ikinci tahrir bütün şüpheleri ortadan kaldırdı. Türkiye nüfusu sekiz sene 7arfında üç buçuk milyon artarak on altı milyonu aşmış bulunuyordu. Ve dikkat edelim: Bütün bu milyonlar, içtimaî yardım teşkilâtı yok denilecek kadar az bir muhitte, dağları süsliyen kır çiçekleri gibi kendi kendilerine yetişiyorlardı. O halde Türkiye nüfusunu çoğaltmak için, bazı memleketlerde yapıldığı gibi bekârlardan vergi almak yahud da çocuksuz ailelere ceza vermek gibi sun'î vasıtalara lüzum yoktu. Türk vatandaşlarının bütün dünyayı gıpta içinde bırakacak bir hızla artması için çocuk ölümlerinin nisbetini azaltacak tedbirler almak kâfı ıdi. Bugün hemen hepimiz bu fikirde birleşmiş bulunuyoruz. Sıhhat ve îçtimaî Yardım Vekâieti, elinde bulunan imkânlar nisbetinde çalışıyor. Köy ebesi yetiştirmek ve köylü kadınlara çocuk bakımı öğretmek üzere memleketin şurasmda burasında bir iki mekteb açılmıştır. Gene şurada burada bir iki doğum evi vardır. Ve bunlar çok güzel başlangıclardır. Yalnız şurasm' unutmamalıyız ki bugün nüfus bakımmdan Avrupanın agırlık noktası şarka doğru kaymaktadır. Meşhur Alman iktısadcılanndan doktor Anton Reithinger, yeni yazdığı «Avrupanın iktısadî çehresi» adlı kitabmda bu noktaya ehemmiyetle işaret ediyor. Büyük bir istatistik âlimi olan doktor Reithinger'in hesablarına göre bir harb çıkmadığı takdırde Yimnnci asrm ortalanna doğru Avrupanın nüfusu yüz milyon daha artarak 600 milyonu bulacakhr. Bu yüz milyonun yetmiş beş milyonu şarkî Avrupaya aiddir. Işte teferruata dair bir kaç rakam: Bugün otuz milyon nüfusu olan Polonya 1960 ta 42 milyon nüfusa malik olacaktır. Mecmu nüfusları 37 milyonu bulan Romanya, Yugoslavya ve Bulgaristan 1960 ta 12 milyon daha artarak 49 mılyona çıkacaklardır. Rusyanın Avrupa k:smı 123 milyondan 171 milyona yükselecektir. Bunlara mukabil garbî ve şimalî Avrupa pek farketmiyecek, hemen hemen olduğu gibi kalacaktır. Nüfus kesafetinin iktısadî faaliyet üzerinde oynadığı rolün ehemmiyetini gözönüne getirecek olursak, önümüzdeki yirmi otuz sene zarfmda nekadar çahşmamız icab edeceğin' yukarıdaki rakamlara bakarak tahmin etmek güç değildir. Bir gün gelmeli ki, milietimizin hayatî kabiliyetlerinden bir damlasının bile bo Almanyadaki degişikliğin akisleri Amerika, hâdiseleri alâka ile takib ediyor Peşte mülâlcatı Hariciye Vekilimiz Macar Başvekilile goruştu ispanyada harb gene şiddetlendi Ihtilâlci kuvvetler yeni bir taarruza başladı Teruel mıntakasında hücuma geçen kıt'alar, hükumet kuvvetlerinin cephesini yardılar, 16 kasaba, birçok esir ve külliyetli malzeme aldılar Fransız gazetelerine göre, Hitler, bir darbei Siyasî mahafil bu miilâhükumetten korktuğu için büyük değişiklikler kata büyük bir ehemmi yaparak orduyu kendi eline almış yet veriyor İ M. Daranyi Tevfik Rüştü Aras Hitler, başkumandanhğım deruhde ettiği Alman ordusunun bir geçid resmini seyrederken Berlin 6 Correspondance Diplo matique et Politique gazetesi Almanyadaki ıslahatın yabancı memleketlerde uyandırdığı büyük alâkadan bahsederek diyor ki: Devlet makinesinin yeni şekillerinin hükumette filî bir surette birlık husule getireceğini kimse inkâr etmiyecektir. Her devlet, mukavemet vasıtalarını ve icab eden tedbirleri artırmağa temayül göstermektedir. İngıltere, Fransa ordulannı, ekonomiIerini ve diplomasilerini ıslah etmişlerdir. Devlet gizli kabinesinin teşekkülü, Al man politikasmm mes'ul şahsiyetlerinin kendi kararlarında hertürlü yabancı müdafaayı bertaraf etmek istediklerini ispat elmektedir. Almanya, endişe içinde bulunan dünyada pasifik bir kalkınma da[Arkası Sa. 7 sütun 4 te\ Budapeşte 6 Türkiye Hariciye Ve kili Rüştü Aras, dün öğleden sonra Başvekıl Daranyi'yi ziyaret etmiştir. Başvekil, bu ziyareti Hariciye Nazı raıın daimî vekili Baron Gabriel Apar'la birlikte kabul etmiştir. (a.a.) thtilâlci kuvvetler zaptettikleri bir şehre giriyorlar Budapeşte 6 (Hususî) Türkiye Salamanca 6 Umumî karargâhtan Franco'cular, 16 kasaba ve 40 tane Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Arasm Macar Başvekili Daranyi ile yaptığı bildirildiğine göre, Teruel mıntakasında kadar düşman mevzii işgal etmişlerdir. Sierra Pajemera, tamamile muhasara mülâkata buradaki siyasî mehafil büyük Franco kıl'aları şıddetli bir topçu hazırlığını müteakıb taarruza geçmişlerdir. edilmiş ve çok miktarda esir alınmıştır. bir ehemmiyet vermektedir. Taarruzun şiddeti karşısmda şaşıran Hükumet kuvvetlerinin cephesi cumhuriyet kıt'aları cephenin bazı yer yarıldı lerinde 810 kilometro olmak üzere ceBurgos 6 Askerî bülten, Frankist man 30 kilometro kadar gerilemişlerdir. [Arkası Sa. 3 sütun 1 de] Mülâkata büyük ehemmiyet veriliyor Galatasar ay Yugoslavya Şehrimizin imar plânile yakından meşgul olacak Çin kuvvetleri perişan maçı beraberlikle bitti bir halde çekiliyor İki taraf da çok güzel oynamakla beraber kalecilerin fedakârhkları sayesinde gol yapamadılar Başvekil Celâl Bayar, dün Perapalas otelinde meşgul olmuştur. Celâl Bayarın İstanbulda bulunduğu müddet zarfmda şehrimiz imar plânile yakından meşgul olacağı ve mahailen bazı tetkıklerde bulunacağı anlaşılmaktadır. Basvekilimiz Meclis Reisi gitti Şehrimize geldiğini ve Perapalas otelinde Başvekil Celâl Bayan ziyaret ettığıni yazdığımız Büyük Millet Meclisi Reisi Abdülhalik Renda, dün akşamki trenle Ankaraya avdet etmiştir. Japonların verdigi haberlere göre Çinliler ağır zayiata uğramış ve nıukavemetleri kırılmıştır Dahiliye Vekili Dahiliye Vekili §ükrü Kaya, öğleden sonra otelden çıkarak bazı ziyaretlerde bulunmustur. Florya asfalt yolunda Nafıa Vekili Ali Çetin Kaya, dün öğleye kadar, Pangaltıdaki evinde meşgul olmuş ve öğleden sonra, asfalt yolu tetkik etmek üzere Floryaya gitmiştir. Galatasaray kalecisinin Yugoslavya takımı dün ikinci maçmı Taksim stadyomunda Galatasaraya karşı oynadı. Havanın kapalı olmasına ve yağmurun arasıra çiselemesine rağmen seyirci sayısı bir gün evvele nazaran, pek çoktu. Hakem Adnan Akınm idaresinde cereyan eden bu müsabakaya başlanmadan takımlar sahanın ortasında toplanarak kısa bir merasim yapıldı. Galatasaraylı lar, Yugoslavlara bir tarafmda Türk bayrağı, diğer tarafında Galatasarayın markası olan güzel bir bayrak verdiler. Yugoslavya takımı da renkli bir mermer üzerine kulüblerinin armasını ve ismini taşıyan bronz plâkalı bir şild hediye etti. Takımlar şu tertiblerle oyuna başladılar: Yugoslavya: Spasiç Amelkoviç, Lukiç Baçiç, Radonoviç, Cukiç Saviç, Rakar, Zaçeviç, Tomarcviç, Petroviç. Galatasaray: Sacid Salim Adnan Musa, Turan, Celâl Necdet, Süley man, Bedii, Haşim, Bülend. San kırmızılılardan Eşfak, Nobar ve Danyalin oynıyamamaları yüzünden şu boşuna ziyan olmasınm önüne geçilebilmelidir. Bu ıse en başta Sıhhat ve İçtimaî Yardım Vekâletinin elinde bulunan vasıtaların zenginleştırilmesi, imkânların genişletılmesı sayesinde mümkün olur. Bu vasıtalar herşeyden önce Türk kadınlarına ve hususile bunların köylü kısmına çocuk bakımını öğretmek gayesini gütmelidirler. Her tarafta hastaneler, doğum evleri kurmak, bugünden yarına olacak birşey değildir. Fakat bir iki \ilâyette nümunelik diye yapılan köy ebe mekteblerini her vilâyete güzel bir kurtarışı Ankarada islenen çok feci bir cinayet Elektrik telile bir kadını boğmuşlar ve parçalıyarak gömmüşler Japonlara karşı mücadele eden Çin topçulan Şanghay 6 Japon erdusu namına söz söylemeğe salâhiyettar olan bir zat, Pengpou'nun şimal ve garbma doğru leri hareketine devam etmekte olan kıtaatın gayrimuntazam bir surette ricat etmekte ve artık hiçbir mukavemet göster memekte olan Çinlileri ağır zayiata uğ """ llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllınıı ratmak suretile Fang Chan mıntakasra* da kat'î bir zafer elde etmiş olduklanni beyan etmiştir. Şanghay 6 Japon ordusunun salâ* , hiyettar bir memuru tarafından bildirilmiştir. , lArkast Sa. 5 sütun 3 te] lllllllllllltlllllinillllllllllllllllllltllllllllllllliluUlıniHIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIimillllllllHIIII Ankara 6 (Telefonla) Geçen pazar günü Kaledibinde çok feci bir cina yet işlenmiş, Keskinin Avşar köyünden Ibrahim oğlu Ali, metresi Sungurlulu Ayşe ile birlikte tanıdığı Kezban adm daki bir kadını parasma tamaan bir elektrik telile boğarak öldürmüştür. Galatasarav muhacimleri Yugoslav Katilin yakalanması çok şayanı dik kalesi önünde kattir. Verilen malumata göre, Ali, cinaikinci takım futbolcularından Turanla yeti işledikten sonra polis merkezine git[Arkast Sa. 3 sütun 6 <fa] Bedii merkez muavinle merkez muhacim gibi en mühim iki yere getirilmişlerdi. Dün doksan dakika devam eden oyunda, iki kaleciyi bir tarafa bırakırsak, geri kalan yirmi futbolcu gol atmak veya [Arkası Sa. 6 sütun 1 del Japonya, notalara cevab ver meğe lüzum görmüyor Bahriye konferansmda Japon deniz inşaat projesinin ifşa edilmemesine karar verildi Tokyo 6 Dış Bakanlığı neşrettiği bir tebliğde îngiliz ve Amerikan büyük elçileri tarafından Japonyanın Vaşington muahedesinin hududu haricinde zırhlı inşası niyetinde olup olmadığı hakkında verilen notaya dair malumat verilmekte ve Japonya tahdidad muahedesile bağlı olmadığı için ne kendisine bu hususta ya pılan teklifleri kabule ve ne de verilen notalara cevab vermeğe mecbur olmadığı, bununla beraber beynelmilel moralite prensiplerine riayet maksadile bir nisbet dahilinde cevab vereceği bildirilmekte dir. Hükumet, deniz makamlarile istişareBahriye konferansmda bulunan den sonra hattı hareketleri hakkında bir Amiral Yamamoto karar verecektir. Tokyo 6 Domei Ajansı bildiriyor: verilmiştir. Bahriye Nezaretinin Japon Bugün Bahriye Nezaretinde akdedi hükumetine Amerikan ve îngiliz notalalen konferansta, Japonyanın deniz inşa rına, 20 şubattan evvel, bu vadide cevab atı projelerinin ifşa edilmemesine karar lArkan Sa. 5 sütun 3 te} \ Benzin ve petrolden alman vergiler Istihlâk vergisinin kaldırılması isteniyor Miıııtıııııııııııııııııiıııııınııııııııııııııııııııııııııifiıtııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiııııııtıııııırıııııııtıııııııııııııııııııııııiıııııııııııııııııı teşmil ederek kısa bir zaman zarfmda her köyde çocuk bakımmdan anlar bir iki vatandaş bulunmaçnr temin etmek hiç de güc bir ig sayılamaz. Buna muvaffak Ankara 6 (Telefonla) îktısad Ve olduğumuz gün, nüfusumuzun çok daha kâleti, benzin, petrol ve müştakkatından büyük bir süratle artacağına emin olabi alman vergilerin indirilmesinden sonra liriz. satış fiatlarında bir düzenlık temin etmek, Şarkî Avrupanın istikbali, nüfus poli köylüye daha ucuz petrol vermek ve tikamızda bizi daha gayretli çalışmıya sanayii daha ziyade kollamak için, belemecbur ediyor. Bir cemiyet için İnsan'ın diyeler tarafından alınan istıhlâk resimleen kuvvetli servet membaı olduğunu bil rinin de kaldırılması lâzım geldiği neticememiz gayretlerimizi ayrıca kamçılıya sine varmıştır. Vekâlet, bu resimlerin de caktır. kaldırılması hususunun teminini Dahiliye yekâletinden istemiştir. NADİR NADl