Katalog

CUMHURÎYET 16 Nisan 1937 Güreş müsabakamız Müsabakalara büyük merasimle ve askerî bandonun çalacağı Istiklâl marşile başlanacak Başımıza çöken sema «Kadrini eylemek için ilâ» *Sanki gelmiş cenazene Mevlâ» (Abdülhak Hâmld) San'atkâr Şadi sahneye çıkarken Ah. yalıİlk maçlar pazar günü saat birde Galamız, «ocağımızNe olurdu. Bebekteki haşir sönmeseydi de orada der tasaray kulübü salonunda yapılacak nevşir olaydık! Yazık. Yazık oldu.» yer dururdu. Evet. Hâmidin doğduğu (Bebek) tir. Ancak bu yerde öyle bir bebek doğmuştu ki milletinin, ve kâinat aşk ve ilhammın gözbebeği oldu. Evvelki gece Maçkada gözlerini ilelebed kapıyan bu dünya, semasile, yıldızlarile, şimşeklerile, ummanlarile, dağlarile ve çiçeklerile, ve bütün bir maali ve mehasin silsilesile beraber hiç beklemediğimiz bir zamanda, birdenbire, başımıza çöktü. Bu tahammül edilmez acının altmdan ailesi ve biz nasıl kalkacağız bilmiyorum. Bildiğim birşey varsa, o da Hâmidin büyüklüğünü herdem tahattur ve tezkâr, hatta evlâdlanmıza talim ve telkin ederken onun üzerimizdeki san'at ve irfan hakkı önünde daima iğilmek inşirahı olacaktır. Evvelki gün yüz binlerce halkm arasmda, Şaıri Azamm tabutu arkasında, gencliğin heyecan ve tazimi ortasrada, çok hazin ve mağrur ve minnettar bir şuurla ağlar ve yürürken üstadım ve dostum Ismail Hâmi Danişmendin hatırladığı, rak tesbit edilmiştir. bana da hatırlattığı şu beyti yüzlerce keEvvelce de yazdığımız gibi müsabaka re virdizeban edindim. lar on beşer dakika üzerine ve aliminastKadrini eylemek için ilâ» yon usulile tertib edilmiştir. mSanki gelmiş cenazene Mevlâ» Müsabakalarda derece alan pehlivanHâmid bundan elli küsur sene evvel lara gazetemiz tarafından kıymetli bir söylemiş olduğu bu beyti dinî ve samimî hatıra verilecektir. Bu hatıralar, birinciler bir hisle belki kendisi için söylemiş, belki için birer kol saati, ikinciler için birer alson gününü, bu ilâhî günü, o gün görtın kalem, üçüncüler çin de birer para müştür. cüzdanıdır. Puvan itibarile en iyi derece Ne güzel ve muazzam bir dünya!.. alan kulübe de aynca bir kupa hediye Kuşlar gibi uçtu gitti! edilecektiı. Sekizinci»yî ilk defa na Bu hususta alâkadarlara sıl oynadığını anlatıyor yeni emir verildi «Yirmi sene evvel işe başladığımız zamân tuluatçı!ar, kendilerine ekmek kalmadığını söylüyorlardı. Halbuki bugün tuluatçılar, yeniden diriliyor» İmha edilecek resmî evrak Resmî evrak ve defterlerden lüzum • suz olanlarmın ne şekilde imha edile ceği hakkında alâkadarlara yeni bir emir gelmiştir. Her Vekâlet ve dairede sak lanacak veya imha edilecek evrakı ayırmak için azası üçten az olmamak üzere birer heyet teşkil olunacaktır. Başvekâletçe seçilecek aza komisyonun reisliğini yapacaktır. Vilâyetlerdeki evrakı tetkik etmek için Vali tarafmdan beş kişilik bir heyet seçileceği gibi kazalardaki evrak için de kaymakamın veya vekil edeceği zatm reisliği altında kaymakam tarafından seçilecek, Vali tarafından tasvib edilecek üç kişilik bir heyet teşkil edilecektir. Adliyeye aid evrakın ayrılmasında mahallî müddeiumumi ve hâkunlerden biri aza olarak bu heyette bulunacaktır. Posta, telgraf ve telefon idaresinm hesab defterleri ve nakde ve ayniyata aıd bilumum evrak vesaikle nizamnamede yazılı dosyalar hariç olmak üzere hiçbir suretle işi kalmamış servis evrakınm muhafaza müddeti üç senedir. San'atkâr Şadi, arkadaşımıza hatıralannı anlatıyor Güzide san'atkâr Şadi, arkasında bir alkış sağanağı bırakarak on bir sene ev vel terkettiği sahneye yarın tekrar çıkı yor. Ve yann gece, yarattığı tiplerin en canhlarından biri olan Habib Neccan dile getirecek olan adam, şimdi karşımda dili tutulmuş bir balltsız halile boynunu bükerek, ellerini uğuşturarak, uzun uzun yüzüme bakarak, acı acı gülümsü yor... Ve, ta neden sonra yazıhanesinin gözünden çıkardığı ilâc şişelerini, hap utulannı önüme dizerek: Sahneye intisabınız? Esnaf cemiyetlerindeki yol İlk defa heveskâr olarak 908 de Gazetemizin tertib etmiş olduğu büyük suzluk tahkikatı sahneye çıktım ve 926 ya kadar on sekiz güreş müsabakası çok büyük bir rağbet Bundan bir müddet'evvel vaki olan sene... ve alâka ile karşılanmıştır. Her gün muhşikâyetler ve suiistimal ihbarları üzeriÖmrünün en ateşli, en hareketli, en ne Beledıye müfettişleri Vilâyetin vertelif kulüblere mensub birçok güreşçiler Cağaloğlunda Parti binasındaki Güreş canlı faslını unutmak ister gibi susuyor. diği bir emirle esnaf cemiyetlerinin heFederasyonuna müracaat ederek kaydosablarını tetkik ve yolsuzlukları tesbit Niçin bıraktınız sahneyi?.. lunmaktadırlar. Açmayın bu bahsi... Yalnız şu etmışlerdi. Bu tetkikat neticesınde tanzim edüen rapor, Ticaret Odasına da Organizasyon komite, müsabakalann kadar söyliyebilirim ki; beni çok sevdigönderilmiştir. Oda, raporun muhtevi • tam bir intizamla cereyan etmesi için lâgim sahneden soğutan sebeblerin zail ol yatına göre esnaf şubesi vasıtasile icat zungelen bütün tedbirleri almıştır. duğunu görmek bahtiyarlığma erersem, en eden tedbirlerin alınmasına ve zimmeMüsabakalara önümüzdeki pazar güsevdiğim bir piyesi, halka fisebilillâh oy tine para geçirenlerden bu paralarır nü tam saat 1,30 da Galatasaray kulü namağa ahdim var. tahsiline cemiyetleri tahrik edecektir. Senih Mümtaz S. bünde büyük bir merasimle başlanacaktır. Vallahi korkudan hastayım... di Bu sebebler?... Merasimde bir bando hazır bulunacak, Konyada dövüşlü bir futbol yebiliyor. Feci bir ölüm Rüşvet alan mahkeme kâtibi Binbir kalıba sokarak tekrar ettiğim bu Istiklâl marşmdan sonra nutuklar söyle maçı Bir kaza mı geçirdiniz? İzmir (Hususî) Ödemışin Kiraz nanecektir. mahkum oldu Cumartesiyi, korku içinde, uyku sual duyulmamış bir ses gibi cevabsız ka hiyesi Sametler köyünden Halil oğlu Konya (Hususî muhabirimizden) lıp gidiyor. îzmir (Hususî) ^İzmir sulh ceza suz, iştihasız, sabırsız iple çekiyorum. Bu suretle ileride millî formamızı dün Hasılatı Adana felâketzedelerine tahsis 3 yaşında Süleyman, evlerinden yanık Sahneyi bıraktığınıza nadim olma bir odun parçası alarak 400 metro meSonra, kendi kendine söyler gibi: yanın her tarafmda şerefle koruyacak olunmak üzere mıntakamızın tertib ey mahkemesi zabıt kâtibi Hakkının, on safedeki ormanı gidip ateşlemek iste « gürefçilerimiz de meydana çıkmış ola lediği futbol maçlarına pazar günü Kon lira rüşvet ahrken cürmü meşhud ha Ah.. diyor, şu cumartesi bir gel dınız mı? linde tevkif edildiğmi bildirmiştim. Memiş, bu sırada elbiselerini de tutuştur « Nadim olsaydım dönerdim. se de.. pazar sabahı rahat bir uykudan caktır. Gazetemizin bundan dört beş se ya stadyomunda başlandı. Bu maç Konmurun muhakemesi de bitirilmiştir. ne evvel tertib etmiş olduğu güreşlerde ya İdman Yurdu ile Gencler Birliği fut Hakkında 6 aylık bir hapis kararı çık uyandığımı görebilsem. Fakat bir yandan da sahnemizi en muş ve fecı şekilde yanıp ölmüştür. muvaffakiyet gösterenler bugünkü güreş bol takımlan arasmda yapılıyordu. Iki mıştır. Evvelce bir ay, on beş günlük Ve, on bir senedir çekildiği sahneye kudretli bir uzvundan mahrum edişiniz... takımımızın esasını teşkil etmektedirler. kulüb oyuncuları arasmda müessif bir bir mahkumiyeti varmış ve tecil edil tekrar çıkışınm verdiği büyük heyecanı Sözümü kesiyor: mi? Bu suretle bu müsabakalann da memle kavga çıktığından maç yarıda kaldı ve miş imiş. O ceza da, son mahkumiyet o kadar güzel, öyle iyi buluşlarla anlatıBirden gözleri sevincle parlıyor: Geçen gün Faruk Nafiz bana; kerJmizde gittikçe rağbet bulan ve bey halk ta maç yerine bir dövüş seyretmiş müddetine zammolunacaktır. yor ki, uykusuzluğunu da, korkusunu da, (seni linç etmeli...) diyordu. Muhakkak... Muhakkak.. Hem nelmilel mevkii en yüksek olan bu asil oldu. Hâdise arasmda ortamektebin endişesini de haklı bulmamak, ve sahneye Halk Opereti Konyada öyle istidadlar, kabiliyetler var ki. Me « Ne cevab verdiniz? ve kendi sporumuzun müstakbel yıldız stadyoma açılan bahçesinin demir par Konya (Hususî muhabirimizden) bu kadar titiz bir itina ve sevgi ile bağlı selâ Ankarada oynadığım zaman Seki * Yazıhanesine yaslanarak gülümsüyor: lannı bize göstermesi çok muhtemeldir. maklıkları da çökmüş olduğundan iki Anadolu turnesine çıkmış olan Halk O olan bu san'at adamını bir kat daha sevzincide valide rolüne çıkan Bayan Ni • Linçe mahkum olanın söz söyle Müsabakalara girecek güreşçiler pa kişi ağır surette yaralandı. Her iki ta pereti şehrimize gelmiş ve temsıllerine memek elden gelmiyor. gârın gösterdiği cidden hayrete şayan muzar günü saat ondan on ikiye kadar Ga kımdan da doktora müracaat eyliyerek başlamıştır. Şehrımizde büyük bir alâ Biraz sükunet bulunca, yavaş yavaş meğe hakkı kalmış mıdır?. vaffakiyet o kadar büyüktü ki, ben öm * Şadiyi konuşturmak o kadar güç ki.. rü sahnede geçmiş bir adam sıfatile de latasaray kulübünde tartılacaktır. Tartı dayak yemiş oldukları hakkında rapor ka ile karşılanan operetin burada bir (Sekizinci) ye ilk çıkışını hatırlıyor: işi bittikten sonra da büyük merasimle alanlar var. Bu müessif vak'a Konya haftadan fazla kalacağı söyleniyor. Hep böyle emrivakiîerle olmuştur Birbiri ardısıra dizdiğim suallerin çoğu bu bayanın sahneye ilk defa çıktığına bir müsabakalara başlanacaktır. spor muhitinde ve halk arasmda çok acı Avrupa güreş şampiyonası zaten... O zaman da ben, Reşad Nuri cevabsız kalıyor. Nihayet: türlü inanamadun. Meğer hakikaten ilk Bu müsabakalan herkesin takib ede tesirler bıraktı. Mıntaka işe ehemmiyet Bugünkü tiyatromuzu nasıl bulu defa çıkıyormuş. Daha ona yakın ne isnin (Donanma gecesi) ne hazırlanıyor mayısta yapılıyor bilmesi için her yerin fiatı 25 kuruş ola le el koymuş bulunuyor. tidadlar var bilseniz.. Ve Ankarada sahArkadaşlar da (Sekizinci) yi yorsunuz? diyorum. Beynelmilel Güreş federasyonundan dum. Türkiye Güreş Federasyonuna dün ge prova ediyorlardı. Benim Sekizincide Bir hayli düşündükten sonra, ağır a nemizi yeniden kurmak için azamî faa * len bir telgrafta 1937 senesi Greko liyetle ve esaslı bilgi ile çalışan bir mü • hiçbir rolüm yoktu. Fakat oyuna dört ge ğır maziden hale yürüyor: Romen Avrupa birinciliklerinin 18 22 ce kala merhum îbnürrefik Ahmed Nu Yirmi sene evvel Şehzadebaşında essesenin mevcudiyeti bizi neakdar sevinmayıs tarihleri arasmda Pariste yapıla ri, piyesinde benim de rol almamı iste (Hissei Şayia) gibi piyesierle işe başla dirse azdır. cağı resmen bildirilmiştir. Ikidebirde bakışlan önündeki ilâc şiyiverdi. Amandı, zamandı.. Nafile. Bü dığımız zaman hakikî tiyatroya susamış Konyada bisiklet yarışları tün ısrarlarıma rağmen heyeti idareden olan halkm o kadar büyük bir alâka ve şelerine kayan san'atkâr, şu anda bile Konya (Hususî muhabirimizden) karar almış, bir emri vaki yapmışh. Dü teveccühile karşılaşmıştık ki buradaki tu (Sekizinci) nin havasında yaşıyor. O kaBisiklet federasyonu tarafından Konya şünün dört günde en mühim rolü alarak luatçılar gelip (artık bize hayat hakkı dar ki, sözünü gene onun bir eski hatırabölgesinde tertib olunan seri halindek: sahneye çıkmağı. kalmadı, halk sizi seviyor, sizi istiyor) de sile bitiriyor: bisiklet yarışlarmın birincisi yapıldı Biz bir tarihte koca Sekizinciyi bi) Amma, ilk temsilde muvaffak ol mişlerdi.. Koşu, Konya Meram arasmda ve 30 Ve sözünü kesip kesmemekte tereddüd saatin içinde oynayıp bitirivermiştik. kilometroluk bir uzunluk üstünde idi. dunuzdu, değil mi? Kendi kendinize mi? Yanşa sekiz bisikletçi girdi. Bunlardan Bunu söylemek bana düşmez ga ederek, uzun uzun daldıktan sonra: Yo... Seyircilerin karşısında. Babirinciliği Konya Gencler Birliği spor liba. Fakat itiraf ederim ki, ilk perdede Şimdi, yazık ki bu zümre yeniden km nasıl oldu: Turnedeydik. Tarsusta kulübünden Bekir, ikinciliği gene ayn çok mütereddiddim. Bir de baktım ki, dirilmiş bir vaziyettedir. Çünkü... kulübden Ahmed kazandı. oynuyorduk. O zamanlar Tarsus ta A • Körkadı dediğimiz o hiçbir şeyi beğen Çünkü? 30 kilometroluk mesafeyi birinci Benadolunun her tarafı gibi tesettür kâbusu miyen üstad Hüseyin Suad perde aras Çünkü... Çünkü?. Fakat biraz da kir 52 dakikada, ikinci Ahmed 55 daki içindeydi. Bu sebeble gece erkeklere, yanıma geldi ve çok samimî bir eda ile siz söylesenize... kada aldılar. gündüz de kadınlara ayn ayn oynamak Bahsi değiştirmekten başka çare yok: Koşulara her pazar günü devam edi Bravo Şadi, bir tip daha yarattın, dedi icab ediyordu. Sekizinciyi geçen sene Ankarada Ödemiş (Hususî) Tireli sporculardan mürekkeb elli kişilik bir kafile lecek ve serinin hitamında puvan hesa Işte bu söz bütün o alkışlardan çok fazla Gündüz perde açıldı. Bir de bakhm ki, oynadınız. Gerek orada, gerek burada buraya geldi. Üç bin seyircinin hazır bulunduğu Ödemişspor Tire İdman bile birinci ve ikinci ayrıca tayin olu bir şevk ve kuvvet verdi bana. karşımızda yüzleri peçelerle örtülü bir yurdu maçmı misafirlerimiz 3 2 kazanmağa muvaffak oldular. Gönderdiğim nacaktır. Bu yarışların birincisile ikuı Sekizinciyi kaç defa oynadınız? gördüğünüz genc heveskârlar arasmda kadın kalabahğı. resim galib Tire İdmanyurdu takımı oyuncularmı bir arada göstermektedir . cisine hediyeler verilecektir. ümid verecek kabiliyetlere tesadüf ettiniz Yüzden fazla.. Oynuyoruz amma, ne şevkimiz, ne iştihamız kalmıştı. kadar yanlış bir yoldan gitmişler. Hır edeceksiniz. Vekilharcmız Avni de bana kapıyı açan Bizi seyrederken ne haldeler, haz mı sızların izini bundan dolayı bulamamış Zehra Hanım cevab vermiyor, düşü adam olacak. ediyorlar, gülüyorlar mı, kızıyorlar mı, Evet.. lar. Ben sizden, beni evinizde bir iki ge nüyordu. Nuri devam etti: ağlıyorlar mı... Hiçbir şeyin farkında I ^ ^ ^ ^ ~ Zabıta romanı : 99 ^ ^ . ^ . Jce misafir etmenizi rica edeceğim. Belki Benim müdiriyetten geldiğime ve Bunlann ikisinden de zerre kadar değiliz. Nihayet verdik kendimizi.. Ve Zehra Hanımefendi, bir müddet Kimbilir bunlardan birinin veya bu suretle asıl hırsızlan elde edeceğiz. Kızıltoprak merkezine gönderildiğime tereddüde mahal yok. Bir kere lalanız başladık piyesi bülbül gibi okumağa. O tenberi evinizin muntazaman ve sık sık ikisinin bu işte methaldar olmadığı da Yoksa sizi soyup durmakta devam ede aid vesikayı size de gösterebilirim. İşte.. otuz kırk senedenberi, yanınızda... cekler. Evet ya... Lalam olduğuna göre kadar çabuk okumuşuz, o kadar hızlı haVe cebinden şube müdürünün yazdığı hırsız ziyaretlerine maruz kalması mmta henüz malum değil... benim çocukluğumda yanımızda imiş de reket etmişiz ki oyun tam bir saatte bitiZehra Hanım bir lâhza durdu. Karşı mektubu çıkardı. kanız polisini olduğu kadar müdiriyeti Nasıl olur? O zavallıları beyhude de alâkadar etti. Hırsızlan muhakkak yere alıkoyuyorlar. Şimdi haber gönde sındaki adama dikkatle baktı. Bu ada Kadın bu mektuba bakmağa lüzum mektir. Vekilharc da kimsesi olmıyan na vermişti. O müşkül günlere katlandıktan muslu bir adamdır. Ayni zamanda ahçıyakalamağa karar verdik. Müdiriyet bu recektim. Madem ki siz geldiniz, lutfen mm halinde ciddiyet ve azim okunuyor görmiyerek: sonra, bugünlerde sahneden uzakta kalişe beni memur etti. Müsaade ederseniz... merkeze bildirirsiniz. Onlann bu işle alâ du. Fakat kadın tereddüd etti: Lalam Tahir Ağa ile ve vekilhar dır. Malum... Şimdi onlann yanına mı mak reva mı? Zehra Hanım, buna mümasil birçok kalan olmadığı tevkiflerinden sonra da Nasıl? dedi, anlamadım. Gece cım Avni ile görüşelim. Artık ben bu Ayakta, çok samimî bir tavırla ve acıziyaretleri kabul etmiş olduğunu işrab e evimin soyulmakta devam etmesinden bel köşkü bekliyecek misiniz? meselede onlann reyile hareket ediyorum. gideceğiz? decek bir iç sıkıntısı izhar ederek: Çünkü şaşırdım, gitti. Hele dün gece de Evet, müsaade ederseniz.. Hayır, yalnız lalamin odasma gi sı galib bir gülümseme ile: Ii oldu... Haklısınız.. diyor, fakat ne olur Hiç ümidim yok!.. Bunu vekilharcımla ve lalam o kadar gizli koyduğum altınlar aşırılm deceğiz. Biraz iyileşti. Arada bir kalkıNuri hayretini gizliyemedi: siz de beni haksız bulmayın.. Ve işte göyor amma ben yataktan aynlmamasmı la konuşur, kararlaştırırız. Amma siz, ca... Diye cevab vermekle iktifa etti ve Dün gece, gene mi? rüyorsunuz ki dostlan kırmamak için, geKadın başını sallıyarak dizlerini dövü tenbih ediyorum. Zavallı çok ihtiyardır. Beyaz saçlı, tombul ve yaşlı hanıme bu beklemekten ne çıkar ümidindesiniz? sustu. ne arasıra perhizi bozmaktan kendimi aKöşkte erkek yok değil ki.... Hele ve yordu. Bununla beraber onun bütün endiBir kat daha yukan çıktılar. Büyük Hasan Nuri tadsız bir vaziyete düş fendi başını salladı: lamıyorum... Evet, dedi. Dün gece gene gel kilharcım henüz dincdir. Kendisine la şesinin istikbale aid olduğu da görülüyor sofayı geçerek sağdaki bir odanın kapısımüştü. Zehra Hanımın polise karşı bu KANDEMIR irimadsızlığını anhyordu. Fakat onun diler. Bu defa hiç kimsenin bilmediği bir lam lüzum gösterdikçe her katta yattı. du. O güne kadar çalman mallarına ve nı açıp içeriye girdiler. Hırsızlar onun yanıbaşındaki odayı, hem paralarma pek kıymet vermiyecekti. AnLoşça bir oda. Yerde kalın halılar, Yeşilay menfaatine verilecek yerde saklı 220 altınımı aldılar... ağzından dinlemek istiyerek: müsamere Nuri, büsbütün bozuldu; fakat Sa de yanından geçip giderek soydular. Hiç cak hırsızların yakasım bırakmamaları duvarda seccadeler ve resimler asılı idi. Hakkınız var hanımefendi, bize birşey duymadı. Yeşilay kurumundan: onu sinirlendiriyordu. Bundan dolayıdır Pancurlan kapah olduğu yetmiyormuş haber vermenize rağmen hırsızlar sizi zi moilofun bu sevimli dostunu nevmid bıra17 nLsan 937 cumartesi akşamı Fransız ki Nuriyi evine almak hususunda tered gibi perdeleri de sıkı sıkrya kapah idi. Nuri, manidar güldü: yarette devam ettiler. Biz de bundan mü kamaz, buradaki tahkikatı başka bir tiyatrosunda san'atkâr Şadi ve arkadaşlan Hanımefendi, bu da bir meslek ve düd göstermişri, yoksa bu işi daha fazla Ihtiyarın bir yatalak olduğu anlaşıhyor tarafından İbnürrefik Ahmed Nurinin Seteessiriz. Amma, karanmız kat'idir. Hep mecraya dökmek tasavvurundan vazgeçedu. Altı yedi katlı bir yer şiltesinin üstü kizinci piyesi temsil edilecektir. mezdi: sini yakalıyacağız. ihtısas işidir. Müsaade ediniz, ben bir uzatmak istemiyordu. Biletler Fransız tiyatrosile Şehzadeba ne uzanmış, başında takkesi, sırtında kaKadın Nurinin sözünü kesti: Hanımefendi, dedi. Sizin polise iki gece köşkünüzde kalayım. Müsaade Nuri, ayağa kalktı: smda Ferah sinemasmda satılmaktadır. Komşunun uşaklannı ve hizmetçi karşı itimadsızhk göstermenizin sebebini etmezseniz gene elimizden geleni yapa Galiba, dedi, lalanız Tahir Ağa lın hırkasile yatan bu ihtiyar bembeyaz Üye ve ülküseverlerimizln bu temslle onur vermelerinl saygılarımızla dllerla. Urkası var) sini yakaladığmız gibi değil mi? anılyorum. Haklısınız da. Fakat bugüne cağız. Fakat biraz geç kalırsak zarar uzun zamandanberi hasta, yatryormuş. sakalh idi. Ödemişte yapılan heyecanlı bir maç I Köşe minderinin esrarı 1