Katalog

Bugün: 4 üncü sahifede: Edebiyatunız ne halde Suad Derviş 6 ncı sahifede: Askerlik bahisleri, Spor haberleri, Duymadıklarımız bil » mediklerimiz 7 nci sahifede: Çocuk sahifesi 8 inci sahifede: Yoldan mektublar Vâhid Özgüner .0.0 tSTANBUL CAĞALOĞLU D«i7«ırtnoi 0 Uart ! 4Z4d Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, tstanbul . Posta kntusu: Istanbul, No 246 rdZaiT6SI 3 Mflll Telefon: Başmuharrlt *e evl: 22366 Tahrir heyeti: 24298. tdare ?e matbaa tosmlle Matbaacılık ve Ne§riyat ŞlrkeU 24299 24290 umhuri Hayat Ansilcl ıncı curu^ıklı Fransa askerî hazırlıklara başladı Fakat Lokarno misakını imza eden devletler Milletler Cemiyetinin kararı olmadıkça askerî kuvvetleri harekete getirmiyecekler Fransız kabinesi Renin askerî işgalini Fransız Başvekili Alber tanımamağa ve meseleyi Milletler Saro dünFransızmilletine hitaben bir nutuk söyledi Cemiyetine tevdie karar verdi « Almanyaya itimadımız yoktur » Bilginin her Çeşidinde Avrupa Seviyesine çıkmalıyız alnız Kültür Bakanlığımızın değil bütün hükumetin ve bütiin milletin devlet siyaseti şeklinde vaziyete hâkim olmak lâzım gelen düsturu, başlık yaptığımız cümlede hulâsa olunmalıdır kanaatine varmış bulunuyoruz. Yarım okutmaktansa hiç okutmamaklığımız evlâdır diyecegimiz geliyor Hepsini yanm okutmaktansa yarısını bütün okutmak elbette daha iyi olacağında şüphe yok diyoruz. Memlekette gittikçe artan büyük bir irfan hevesi vardır. Her yerde daima tam olamıyan vasıtalarımızla bu ihtiyacı karşılamağa çalışıyoruz. Bize bu taşkın okuma arzusu önünde keyfiyeti kemmiyete feda ediyoruz gibi geliyor. Çok ciddî bir okuma ile memlekete her subede parmakla gösterilir şab. biz mi görmüyoruz, yoksa zaman bu türlü yüksek elemanlar yetiştirmekte kısır mıdır? Bu meseleyi apaydın görmeğe mecburuz. Hayatın acayibliği bizi garibeler karşısında bulunduruyor. Ekmek kavgası hemen hiç farksız herkes için başlıca amac olmuş gıbidir. İş bu kadar maddiyetle malul olunca yalnız irfanı hedef ittihaz ederek hayata kendisini hâkim kılacak ve minnetle aranacak ehliyetlerin yetişmesi gittikçe zoralıyor, azalıyor • korkulur ki gittikçe yoklaşıyor.' Eğer vaziyet hakikaten bu ise ıslahı lâbüd bir sapkınlık karşısında bulunduğumuzu muhakkak saymalıdır. Atatürkün biyografisi yazılırken hakikat olarak şu vaziyete temas olunduğunu hep biliriz: Mustafa Kemal daha rüştiye sıralarında iken riyaziyeye büyük alâka göstermekle temayüz etmişti. Bu alâka müstakbel Kurtarıcının bütün tahsil hayatında devam etmiş ve denebilir ki giderek onun bütün hayatına hâkim olmılŞtur. Doğru düşünüslerin ve şimşek süratile geniş kavrayışlann kaynaklarından bir mühimmini bu riyaziye alâkasına tahsis etmekte belki hata yoktur. Daha mühim bir nokta da rüştiyeden itibaren riyaziyeye fazla merak sardıran bir gencin daha o zamandan nazan dıkkati celbermiş olmasıdır. Demek o devirde buna kıymet veren bir anlayış vardı. Hakikaten öyleydi. O zaman memlekette yüksek riyaziyeci olarak şöhret almış bazı kimseleri memleketin okur yazarları hiç olmazsa ismen tanıyorlar ve onlan saygıya değer insanlar biliyorlardı. Acaba zamanla riyaziyenin mi ehemmiyeti kalmadı veya ona fazla kıymet vermeğe lüzum mu görülmüyor ki artık memlekette filân ve falan kimselerin büyük riyaziyeci olduklarından hiç bahsolunduğunu duymuyoruz? Salih Zekinin fizikte tabiî zamanına göre Avrupadaki emsali ayarında bir otorite olmasını şimdi, tabiî şimdiki zamanm icablan nazan dikkate alınarak, aynen devam ettiren başka otoritelerimiz yok mu, yoksa var da biz işitmiyor, bilmiyor muyuz? Niçin yeni alimlerimizin adları sanları anılmıyor? Genclık hangi modellere imtisal ederek nasıl yetişsin? Eğer okuyup öğrenmenin başlıca hedefi ekmek kaygısmdan ve post düşüncesinden ibaret kaIırsa ilmi ve fenni ancak ilim ve fen aşkile severek yetişecek büyük ehliyetlerimizin belirmemesi maalesef çok kolay izah ediIebilir bir mesele olur kahr. İlmi ilim için, fenni fen için severek uğraşan kimselerdir ki bir milletin yüzsuyu Almanya, Milletler Cemiyetinin talimatını yerine getirmezse hakkında zecrî tedbır tatbik edilecek Almanyanm Lokarno misakını feshetmesi bütün dünyada büyük bir endişe uyandırdı. Fransız gazeteleri Almanyaya karşı ateş püskürüyorlar. Bir Ingiliz gazetesi, Ingiliz, Belçika, Holanda, Fransa ve Sovyet ordularının Hitler diktatörlüğüne karşı teşriki mesai etmesini tavsiye ediyor «Fransa barbarcasma yapılan bir emri vaki karşısında kalmıştır. Tarihimizin bu müşkül anmda Fransız milleti birleşmelidir» Paris 8 (Hususî) Başvekil Alber | Saro bu gece^aris saatile saat yedi buçukta radyoda Fransız milletine hitaben aşağıdaki nutku söylemiştir: « Dün Rayiştag meclisini gürültülü bir toplantıya çağıran Almanya, kendi nzasile ve serbestçe deruhde etmiş olduğu taahhüdleri ayak altma alarak, Lokarno misakını fesih ve Rendeki gayriaskerî mıntakayı işgal etti. Malumunuz olduğu veçhile harbden sonra sırf bir emniyet tedbiri olmak üzere Rendeki bazı Alman toprakları işgal altma alınmıştı. Bu topraklar tam 15 yıl işgalimiz altında bulunacakken daha evvel Reni tahliye ederek, orada Almanyanm içerisine doğru uzanan 50 kilometroluk gayriaskerî bir mıntaka ihdasile iktifa ettik. ^",vAlmanya, Fransa, Belçika ve lngil tere arasmda ceTeyan eden uzun müza Franstz halkına hitaben dün mühim bir nutuk soyliyen Franstz Başvekili kereler neticesinde Lokarno misakı akM. Alber Saro (Arkaaı 9 tmcu aahifede) Bugün Pariste bir toplantı yapılacak Lokarno paktını imzalıyan devlet adamları Renin işgali üzerine tahaddüs eden vaziyeti görüşecek ve Almanyaya müsterek bir nota verecekler Paris 8 (Hususî) Rendeki gayrias zun müddet kendisile görüşmüştür. kerî mıntakanm Almanlar tarafından Hariciye Nazırı Flanden salı günü askerî işgal altma alındığma dair gelen toplanacak olan Cemiyeti Akvam konmütemmim malumat efkârı umumiyede seyinin çarşamba günü toplanmasmı isheyecanlı bir alâka uyandırmıştır. Alman asJcerleri tarafından işgal edilentemiştir. Gazeteler mütemadıyen fevkalâde Ren sahasındaki şehirlerden üç manzara Flandenin gazetecilere beyanatı nüshalar neşrederek bir taraftan Renin Paris 8 (A.A.) Dün akşam toplanan işgalıne dair alman haberler, diğer taBakanlar kurulundan sonra Felndin pa) raftan da bu münasebetle yapılan siyasî zetecileri kabul ederek şu beyanatta butemaslar hakkında uzun tafsilât ver bulunmuştur: mektedirler. c Almanyanm verdiği son kararı, Fransız kabinesinin toplantıst efkân umumiyeye arzetmek Fransız hü Fransız kabinesi Cumhurreisi Löbrökumetinin vazifeleri cümlesindendir. nün riyasetinde mühim bir toplantı Fakat teşebbüs edilebilecek olan diger yapmıştır. Hariciye Nazırı Flanden Rebütün hareketlere, bu efkâri umumiye nin işgali neticesinde tahaddüs eden mâni teşkil edemez. Fraı»sız hükumeti, 3'eni vaziyeti etrafile anlatmıştır. muahedelerin bu bir taraflı feshine Harbiye Nazınna bütün Kabine bundan sonra Lokarno paktıkarşı «müsterek bir muhalefet> icrası nın feshedıldiğini bildiren Alman muhhususunda noktai nazarlar teatisi için askerî tedbirlerin ahnması tırasını tetkik ederek, bunu kabul et diğer devletlerle temas halindedir. Fran için salâhiyet verildi memeğe ve Cemiyeti Akvam konsevini sa, meselenin heyeti umumiyesini Mil sür'atle toplantıya çağırmıya karar verletler Cemiyeti konseyine arzedecektir.> Brüksel 8 (Hususî muhabirimiz miştir. Flandin, Hitlerin Paris gazetelerinden den, telefonla) Ren mmtakası Harbiye Nazırı General Moren Renin biri vasıtasile ahiren yaptığı Fransız nm Almanlar tarafından askerî işAlmanlar tarafından işgali münasebe Alman yakmlaşması teklifinden sonra, gal altma almdığına dair Belçika tile Fransa tarafından alınan askerî tedFrançois Poncetnin böyle bir yakın Alman hududundan gelen haberler birler hakkında nazırlara malumat verlaşmanın hangi esaslar dahilinde mü bütün Belçikada Harbi Umumî miş, şimdilik yalnız müstahkem mevkizakere edilebileceğini Hitlere sormağa günlerini hatırlatan derin bir heye lerle hudud kıtaatma mensub askerle memur edildiğini söylemiştir. Hitler, rin mezuniyetinin lâğvedildiğini ve mecan tevlid etmiştir. François Poncetyi, Von Neurathın yazun olan askerlerle zabitlerin kıt'alarınında kabul etmiştir. Bu husustaki ceGazeteler hükumetin icab eden na çağırıldıklarını bildırmiştir. vabını daha sonra vereceğini, fakat bu tedbirleri aldığına dair teminat verKabine iki saat süren uzun bir mü dikleri halde, halkm heyecanı git mülâkatm gizli tutulmasını istediğini zakereden sonra şimdiye kadar alınan söylemiştir. Dün sabah François Pon tikce artmaktadır. tedbirleri tasvib ederek, vaziyetin icab cet, Hitlere, Lokarno paktımn feshini Pazar tatilinden istifade eden ettirdiği yeni tedbirleri almak husu bildiren muhtıranın «beklenilen cevab binlerce halk Alman hududundaki sunda Harbiye, Bahriye ve Hava Na gibi telâkki edilip edilmiyeceğini> sorVervier, Malmedy ve Öpen şehirlezırlarına tam salâhiyet vermiştir. duğu zaman, Hitler, «evet» demiştir. Lokarno paktını imza eden devlet rine akın ederek, vaziyet hakkında Milletler Cemiyeti konseyi murahhaslart Pariste toplamyor perşembeye toplamyor mahallinde tafsilât almak istemiştir. Cenevre'8 (A A.) Milletler Ce Diğer taraftan hükumet mehafilinSalâhiyettar mehafılden alınan ma miyeti konseyinin perşembe günü toplumata nazaran, Lokarno paktını imza (Arkası 9 ancu sahifede ) eden devletler Pariste toplanarak Renlanması ihtimali vardır. deki gayriaskerî mmtakanın derhal tah ciye Nazın Eden, Belçika tarafından Konseyin, Lokarno muahedesini im iyesini taleb eden müsterek bir nota Başvekil Van eland, İtalya tarafından za edenlerin talebi üzerine, askerlikten hazırlıyarak Almanyaya vereceklerdir. Paris elçisi Çerutti iştirak edeceklerdir. tecrid edilmiş Ren mmtakasmdan Pariste yapılacak olan bu toplantıya Almanya Rendeki askerini (Arkaaı 9 uncu aahifede) Fransa tarafından Hariciye Nazırı Flançekmezse... den, İngiltere tarafından İngilız Hari Almanya, Lokarno paktını imzalıyan Lokarno misakının feshi üzerine italya sulh cevabını değiştirdi İtalyan gazeteleri, «Müstakbel müzakeratın noktai hareketi Italyanın doğu Afrikasmda tam bir zafer kazanmış olmasıdır» diyorlar Musolininin dünkü Bakan • Roma 8 (A.A.) Halar kurulunda yaptığı beya * vas ajansı bildiriyor: nat hakkında mütalea yürii « Italyanın vaziyeti henüz terek, îtalyanın, Cenevre * tesbit edilmemiştir. Bazı sideki Üçler komitesinin mü * yasî mahfiller, Habeşistanla racaatini kabul edişini ıhti yapılacak olan sulh müzakeyatla karşılamak lâzım gel relerine atfen, Italyanın Ondiğini söylemektedir. Filha • üçler komitesine müspet bir kika, Italyanın bu daveti kacevab gönderdiğini söyle bul edişi, bu komitenin İtalya mişlerdır. Havas ajansı mu üzerinde bir tazyik icra et habirinin öğrendiğine göre Bugün İtalyantn ce. mek isteyip onu sulh arzusu İtalya sulh müzakeratına gir vdbını alacak olan göstermeğe davet etmiş olmameğe, dün gece daha az ta Cemiyeti Akvam Omumî Kâtibi sındandır. Maamafih, müs raftar bulunuyordu. Lokarno Avenol takbel müzakeratın noktai muahedesinin feshi haberi Italyaya gelince, cevab projesi birdenbire hareketi, gene Italyanın doğu Afrikada değiştirilmiştir. îtalyan cevabı pazartesi tam bir zafer kazanmış olmasıdır. günü Avenola verilecektir. (Arkaaı 3 üncü aahifede) Roma 8 (A.A.) Roma basını, IIHIllllllllllllllllllllllılllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIMIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIinillllllllllllllllllinillllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU Belçika büyük bir telâş içinde! Kabine dün Kralın riyasetinde toplandı OuSuadcuv w*L M. Hitlerin nutku Alman Devlet Reisi M. Hit lerin Rayiştağda söylediği mühim nutkun son kısmı S inci sahifemizdedir. devletler tarafından hazırlanacak olan müsterek notayı reddedecek olursa, devletler Almanyaya karşı Cemiyeti Akvam paktımn 17 inci maddesinin tatbikmı istiyeceklerdir. Bu madde, iktı sadî, malî ve hatta askerî zecrî tedbir ler almmasını derpış etmektedir. Müsabakamız YUNUS NADÎ Flandenin temasları (Arkaaı 3 üncü aahifede) [ Hariciye Nazırı Flanden saat 16,30 da İtalyan elçisi Çeruttiyi kabul ederek u Türkler için sb'ylenmis büyük »özler isimli müsabakamıza gelen cevabların tasnifi bitmistir. Neticeyi ve ikramiye kazananların isimlerini yarınki nüsha mızda neşredeceğiz. Yazan: NADÎR NADÎ Bugün üçüncü sahifemizde okuyunuz]