Katalog

23 Şubat CÜMHURÎTET «Bütün dünyanın kalbi Mareşal Badoglionun Habeşistan için çarpıyor» dünkü t e b l i ğ i Cenevrede Negüsün avukatlığını yapan Prof. Jeze: «35 asırlık Habeşistan mahvolmıyacaktır!» diyor Paris Üniversitesi mual " limlerinden olan M. Gas ton Jeze, İtalyan Habeş anlaşmazlığmın en göze görünen şahsiyeti olmuştu. Son zamanlarda da, Üni versite talebesi tarafından yapılan şiddetli tezahür lere mevzu teşkil etmiş, bu Profesor Jeze, Habeştezahürler neticesinde de, lerin bir kızılhaç merkeziFransanm en meşhur Ünini bombardıman ettikleri hakkmdaki iddianm asılversitesi olan Sorbonneun sızlığını söyliyerek: Hukuk Fakültesi, kapılannı kapamıstır. Bu Parisli Barbarlar bomba hukukçu, ilk defa olarak, Profesor Jeze ahnazlar! demiştir. Habeş davasının, Milletler Cemiyetinde Bir sual sormama müsaadenizi rica münakaşasına başlandığı zaman kendıni edeceğim. Belki Habeşlerde bombardı göstermişti. Halihazırda, Şarkî Afrika man tayyaresi yoktur da ondan. JCrallığının yegâne mümessilidir, Habeş Hayır, sebeb bu değil. Habeşlerin elçisi M. Teele Havariat ve diğerleri harb usulleri her tijrJ* itirazdan azade ikinci derecede kalır. dir. M. Jezein ismi etrafında dolaşmağa Bu bombardıman meselesine gelince, başlıyan gürültüler, Milletler Cemiyeti Habesistanın silâhlan, ne derlerse desinnin o ilk celsesinden itibaren ayni şiddet ler, henüz çok iptidaidir. Habeşistanda le devam etmektedir. cereyan eden hâdiseler adeta bir mucizeMilletler Cemiyetinde Onsekizler ko ve benzer. 44 milyon nüfuslu bir millet, jnitesinin toplantıya davet edilmesi müna 10 milyon nüfuslu bir millete karşı harbesebetile, Avrupah bir gazeteci, Habesis diyor. Bu 44 milyonun elinde, modern tanın kararları üzerinde son derece mü bir harbe lâzım olan her türlü teknik veessir olduğuna şüphe bulunmıyan bu ye sait var, karşısındaki 10 milyon nüfus hegâne Habeş müdafiile bir mülâkat yap men hemen silâhsızdır. Habesistanın yemıştır. Bu mülâkatta konuşulan sözlerin ni yeni silâh aldığı haberleri serapa uyalâkayı celbedecek mahiyette gördüğü durmadır. müz kısımlannı aşağıya naklediyoruz. Buna rağmen, Habeş mukavemeti günM. Gaston Jeze, Milletler Cemiyetinin den güne artıyor gibi görünmektedir. şîmdiye kadar aldığı tedbirlerin HabeşisBütün dünyanın kalbi taarruza uğnyan tan tarafından kâfi addedilip edilmediği bu memleket için çarpıyor. Dünyanın hakkmdaki ilk suale ?u cevabı vermiştir: kalbini Cenevre temsil etmektedir. Habe« Habeşistan Milletler Cemiyetine şistan, son neferi ölünciye kadar çarpış bir hattı hareket göstermediği gibi, bir ar majja azmetmiştir.» zu bile izhar etmiş degildir. Haiıeşistan Profesor Jeze, bundan sonra, kendi ne almacak tedbirlerin lüzumuna, he de vaziyetinin yani Fransa hükumeti hizmezecrî tedbirlerin artınlmasına dair m\itatinde bulunduğu halde Habesistanın mülea yürütmemektedir. Habeşistanın i>ir dafiliğini yapmasınm hiç te gayritabiî bir tek ümidi vardır, o da, alınan tedbirlerin hâdise olmadığını söyliyerek sözünü şöyle Italyayı, mutaarnz vaziyetine ' nihayet bitirmistir: vermek mecburiyetinde bırakmaga kâf, Fransa da, öteki devletler gibi, olduğudur. Habeşler, Milletler Cemiyetine nekadar medyun olduklarım bilirler, Italyayı mütearnz tanımakta ve zecrî Cenevre müessesesi olmasa, 35 asırlık bir '«dbir tatbikında tereddüd etmemiştir. mevcudiyete sahib bulunan Habeşistan B< nim de kanaatlerimden dönmekliğim bugün mahvolmuştu. Cenevre olmasa, içiit hiçbir sebeb yoktur. «Buradayım, Habeşistan ahalisinin barbarlığı hakkmda burada kalacağım.» " ~ ^ j g g m j ^ c «***??* uydurulan efsanelere herkes inanacaktı. Hatta Cenevre, Habeşistan meselesini, oldumolasıya bir defa aydınlatmakla iktifa etseydi gene vazifesini yapmış olurdu. Halbuki daha ileri gitmiştir. (Baştarafı 1 inci sahifede) alara göre, îtalyan ileri müfrezeleri Amba Alajiye çok yakm bir yerde bulunmaktadırlar. İtalyanlann şimdi işgal etmekte olduğu Aderat Makallenin 35 kilometro kadar cenubundadır. îleri hareketi, bir topçu bombardımanmdan sonra başlamış ve tayyareleri takib eden îtalyan kollan hedeflerine hiçbir mukavemete tesadüf etmeksizin erişmişlerdir. îtalyan hücum kıtaatının arkasıhdan gelen istihkâm kıt'alan, evvelki ileri hareketlerinde olduğu gibi, hemen işe koyularak kervan yollannın adi yol haline ifrağına ve telefon hatları tesisine başlamışlardır. Bu yeni ileri hareketi îtalyanlara bu bölsede münakale hatlarını ıslah ve siddetli vağmur mevsiminden evvel basarmak istedikleri yeni hamleler hazırlamak imkânını verecektir. Habes kaynağından alman haberlere göre, Ras Mulugetta, bir müddettenberi îtalyanlann gece gündüz kendi kıtaatını bombardıman ettiklerini bildiriyor. Mareşal Badoglionun bildirdiği ne göre, cenubî Tembien bölgesinde birçok karakol müsademeleri olmuştur. Eritre cephesinin diğer kısımla nnda ve Somali cephesinde kayde değer birşey yoktur. Gephelerden muhabir meklubları italyan ordusu Amba Alagiden ileri gidemez! Deyli Telgraf muhabiri, İtalyan harekâtı iyi gitmekle beraber Habeşistanda tabiatin tam bir galebeye mâni olduğunu bildiriyor (Baştarafı 1 inci »ahifede) larak avdet ediyorum. Çünkü cephede tanıdığım ateş hattındaki îtalyan zabitlerinin hepsi de beni, îngiltere ile îtalya arasında sanki hiçbir şey olmamış gibi bir dost ve arkadaş olarak aralanna aldılar. *** Şimaldeki harekâtı şöyle bir gözden geçirelim. Ras Mulugeta ordusunun imha edilmiş olmasına rağmen îtalyan taarruzu bu cephede bilfiil durmuş sayılabilir. Mareşal Badoglio belki Buia vadisinden ilerliyerek Amba Alagiyi işgal edebilir. Fakat o kadar; daha birçok zaman için buradan fleri gidemiyeceklerdir. Esasen bu vadiden ilerlemek suretile cenahları bir çevirme hareketine karşı açık bulundurmak hiç te akılâne bir hareket olmıyacaktır. Bu itibarla Mareşal Badoglionun böyle bir hataya düşeceğini ummak safdillik olur. 5imdiye kadar harbe iştirak etmemiş olan Alp taburlarından istifade suretile îtalyanlar ellerindeki modern silâhlarla karşılarındaki iptidaî vesaitle yan mücehhez düşmanı kat'î surette hezimete uğratmışlardır. # Habeşler meydan muharebesi kabul ettikleri takdirde her zaman için mağlubiyete namzeddirler. îtalyan taarruzunu durdurmağa muktedir değillerdir. Bu son mukabeleleri de hiç akılâne olmamıştır. Tigrenin iptidaî ve korkak yerlileri müstevlilere karşı koymak hususunda çok az gayret sarfetmişlerdir. *** Arazi güçlükleri bilhassa bir mevkiin zaptından sonra kendini olanca şiddetile göstermektedir. En güç meseleyi son derece inişli yokuşlu arazi üzerinde ilerilerdeki mevkilere erzak ve mühimmat yetiştirmek teşkil etmektedir. Şimalî Habeşistan taşlık ve tozluk toprak üzerinde diken ve kısa çalı ile dolu bir arazidir. Birkaç vadi ve Makalle ve Entiscio havalisinden maada hiçbir yerde gölğesine sığınacak bir ağaca tesadüf etmek imkânsızdir. îniş çıkış o kadar boldur ki insanm bunu görüp te tabiatin biran için çıldırarak böyle bir arazi yarattığına hükmedeceği geliyor! Habeş tebliği Adisababa 22 (A.A.) Ha beş resmî harb tebliğleri Ambaalaginin İtalyanlar tarafından işga lini teyid etmemektedir. Dığer taraftan îtalyan kuvvet lerinin muvasala ve iaşe müşkülâ tından dolayı Negellinin cenubun da epeyce geri çekildikleri bildırilmektedir. Ras Mulugettanin geri çekilme hareketi bitti Adisababa 22 (A.A.) Ras Muglugetta Makallenin cenubun da ve Antolonun şarkında evvel den hazırlanmış mevzilere çekil miştir. Çekilme hareketi bitmıştir. Ras Mulugettaya takviye kıtaatı gönderilmektedir. Mulugetta or dusunun mevcudu şimdi 80 bin kişidir. Ras Destaya da takviye kı taatı gönderilmektedir. Bugün en modern bir şekilde techiz edilmiş beş bin kişilik bir kuvvet Bali vi lâyetine gönderilmiştir. Bu kuvve tin emrinde tayyarelere ve tanklara karşı toplar da vardır. Yol meselesinin güçlüğü Bu havalide yol yapmak kadar güç bir şey tasavvur edilemez. Bir tarafı bir dağ yahud kaya, öbür tarafı bir uçurumdan ibaret ince, yılankavî yolların velev yağmurların mütemadî tehdidi altında buunmasalar da nakliyata müsaid şekilde muhafazası beşerin takati fevkinde güç bir iştir. Yollar, kuyular, nakliyat, er zak ve mühimmat nakli velhasıl harbden gayri her hususla iştigal etmek üzere teşkil olunan «logistical» hidematı fevkalbeşer bir iş basarmak vazifesini omuzlanna yüklenmiş bulunuyor. Yollann muhafazası yalnız dağlık arazi üzerinde güç değil; ayni zamanda kısa düzlüklerde yağmurlara, su birikintilerine karşı kanalizasyon açmak ve bazı yerlerde de bu yollan araziden daha yüksekten geçirmek mecburiyeti karşısmda doldurmak ihtiyacı şiddetlendirmektedir. Şimdi bu yollar üzerine atılan ve su gorünce yapışkan bir hale gelen ince toprak yağmur yağar yağmaz otomobillerin, kamyonlann tekerleklerini birçok yerlerde çakıl atmadıkça hareket edemez bir hale getirmektedir. Herhangi yol üzerinde olursa olsun şimdi birçok amele taburlan bu ince toprağı küreklerle uçurumdan aşağı atmakla meşguldürler. Esasen bu yollara temel oIarak konan kınlmış taş ve çakıl, üzerin • de bir müddet nakliyat yapıldıktan sonra toz haline gelmiş ve yollann temelleri tekrar bozulmuştur. Yağmur mevsimine kadar cepheye giden ana yollann ikmalini mümkün görmiyorum. Diğerlerinin ise ikmaline kat'iyyen imkân yoktur. 40 senelik işgal zamanında îtalyanlar Eritrede bile hiç yol yapmamışlar dense yeridir. Bu yollar üzerinde hâlâ amele çalışmaktadır. Mare*al Badoglionun tebliileri Reuter Aiansının îtalvan «imal ordııl^n nezdindeki muhabiri. Ma re«al Badocrlionun Buia vadisindeki Addizul Neguste bulunan rasad mevk'"nden gönderdiği bir telgrafta divor ki: 20,000 kişiden müteşekkil olan birinci îtalyan kolordusu, silâh at madan, Buia ovasını tamamen işgal etmişlerdir. Üc piyade fırkası sabahleyin saat 6,30 da harekete geçerek Garadsam, Aderat, Gomolo ve Debra Aila teoelerine varmıştır. Bu isimler 1895 te Ras Mangaşa ile General Arimondi arasındaki muharebı*leri hatırlatmaktadır. Bu fırkalar hedeflerine, hiçbir düsmana tesadüf etmeksizin, saat 11 de erişmişlerdir. Öğleden sonra, Maresal Badoglio yeni zaptedilen bölgede bir turne yapmış ve ezcümle Buia köyünü ziyaret etmistir. Bu snretle 10 subattanberi îtal vanlar Makallcnin cenubunda 1850 kilometro murabbaı yenî arazi işgal etrnis oluyorlar. îtalyan istik^af ucak'arınm pilotlan, cenuba giden patika ve volların, karaklar, ölüler ve yaralılarla dolu olduğunu gördüklerini söylü yorlar. Reuter Aiansmın Adisababadakî muhabiri bildiriyor: Burada bi'dirildiğine göre, Ha beş hükumeti muharebe neticelerini süratle bildirememek vazivetindedir. Çünkü birincisi \thh ve telefon tesisatı kâfi değildir. îkincisi de îtalvanlar Habes telsizlerini alabüdikleri icin Habes genel karargâhlan haberleri sâi ile göndermeyi tercih etm"ktedirl<>r. Roma 22 CA.A.) 133 nu ttalyanlar, Habeş mühimmat depolarını bombaladıklarım söylüyorlar Roma 22 (A.A.) îtalyan hava kuvvetleri Magaloda Adis ababa yolu üzerinde mühim bir Habeş merkezini bombardıman etmişlerdir. Yağmurlar dolayısile tayyareler 300 metro aşağı inmeğe mecbur olmuslar ve şiddetli Habes ateşine rağmen erzak ve mühimmat deDoIarını imha ettikten sonra üs sülharekelerine dönmüslerdir. Diğer taraftan Uebbi Sebeli mıntakasında da 700 develik bir Habeş kervanı bombardıman edil mistir. Habeş silâhlan acınacak bir haldedir Amba Anghierin îtalyanlar tarafın dan zaptından sonra burayı ziyaretimde bir silâh yığını gördüm. Bunlara silâh demekten ziyade çeşid çeşid markalardan bir antika meşheri demek daha doğru olur. Öyle tüfekler gördüm ki bunlann, kullananlara ika edebilecekleri tehlike herhalde düşmanın yapacağından fazladır. Bu muharebeden sonra îtalyan ku mandanına zayiatın miktarını sordum: «Zayiat için vakit kalmadı kil îlk yaylım ateşe tek bir mukabeleden son ra Habeşliler tüfeklerini yere atarak çil yavrusu gibi dağıldılar, biraz sonra hepsi de teslim oldular» cevabmı verdi. Tigre havalisinin bu suretle italyan nüfuzuna geçmesi îtalya siyasî bürosu namma bir muvaffakiyettir. 1868 de Napier nasıl yapmışsa, îtalyanlar da ayni veçhile girdikleri yerlerde halkı menfaat mukabili kendi taraflanna çekmiş bulunuyorlar. Îtalyanlara karşı yegâne mukabele miralay Marriottinin, Danakil koluna karşı Decaz Kassa Sebatın askerleri tarafından tuzak olmuştur. ftalya asher terhis etmiyor Roma 22 (A.A.) îtalya nin, arsıulusal durumda görülen salâh üzerine, beş yüz bin askeri ter his edecegi hakkmdaki haber res men t<"kzib edilmektedir. Avusturyanm tek hedefi şudur: Habsburgları tekrar tahta çıkarmak... AvHsturyamn eski Dış Bakanı doktor îîeınrich Mataja, ecnebi bir muhabire, Prens Starhembergin son seyahati hakkmda şu beyanatta bulunmuştur: € Avusturya Başbakan vekili Prens Starhembergin seyahati münasebetile, gerek halk, gerek matbuat, birçok mütalealar yürüttü. Bu münasebetle, bu mesele hakkında ve bilhassa Avustur yada krallık meselesi hakkında birkaç söz söylemek isterim. Her şeyden evvel, Avusturyada. müteaddid kralcılık hareketleri mevcud olduğu hakkmdaki yanlış kanaati düzeltmek istiyorum. Şurasını bilmelidir ki, Avusturyada bir tek kral partisi var dir. Bu partinin gayesi, irsiyet kanunu mucibince, Avusturya tahtının sahibi olan Habsburgları o tahta çıkarmaktır. împarator sülâlesine mensub azadan her hangi birisini veya diğer bir aile azasmdan birini tahta getirmiyeceğimiz gibi, ne niyabet, ne de muvakkat idare îstediğimiz yoktur. Ya, unvanı ne olursa olsun, Habsburglann meşru ahfadmdan birini tahta çıkaracağız, yahut, şu anda federasyon ismi verilen bugünkü devlet şekli olan Cumhuriyeti muhafaza edeceğiz. Bu takdirde devlet reisinin değiştirilmesini mucib hiçbir sebeb yoktur. Alman manevraları Cenub cephesindeki muharebeler Londra 22 (Hususî) Adis ababadan gelen haberler, Mareşal Badoglionun sükutuna ra&men cenub cephesinde, bilhassa Sasaba neh mıntakasında kanlı muharebe ler cerevan ettiğini bildirmektedir. Bir ttalvnn vnourunda infilâk Roma 22 (A.A.1 Bugün Nanoli limanından Afrikaya git mek Ü7ere bulunan AntonieeHa vapurunda bir kaza olmuştur. için de bomba b"lnnan bir sand'k am bara düserek bir kişi ölmüs ve 5 ttalyan askerlerinin kuvvei maneviyeti İtalyan askerlerinin manevî kuvveti hâlâ yüksektir. Bu itibarla yeni taarruzlara hazır, hatta isteklidirler. Çok batî giden harbden bıkmış bir vaziyette, büyük muharebeleri beklemektedirler. Askarî kıtaatma gelince bunların kumandanlarile görüşmekten aldığım intıbalar Habeşlerin alınan esirlere karşı reva gördükleri muameleye mukabelede bulunacaklarını göstermektedir. Bu kumandan bana: «Onümüzdeki harbde çok az esir alacağız. Çünkü Askarî taburlan 1 ellerine düşen Habeşleri kılıcdan geçireceklerdir» dedi. » Almanların kayakh kıtaatı Avusturya hududundaki karlı dağlarda manevra yapmaktadırlar. Resmimiz bu manevralardan bir sahneyi gösteriyor. İngiltere, Habeş hudu Inebolu facJasında kaydunda askerî tedbirler bolan bir kızın cesedi alıyor bulundu Londra 22 (Hususî) İtalyan Habeş harbi münasebetile İngiliz hükumeti Somali, Kenya, Malta ve Adende bazı askerî tedbirler almıya karar vermiştir. Bu münasebetle 108 bin İngiliz lirasma baliğ olan bir tahsisat kabul edilmiştir. Bu paranın 23 bin lirası İngiliz Somalisinde, 14 bin lirası Kenyada. 63 bin lirası Maltada, 8 bin lirası da Adende harcanacaktır. Izmir seylâbında boğulanlar îzmir (Hususî) Seylâb mmtakasmda sular henüz çekilmemiştir. Bir tel grafımda, Subaşmda sar'alı bir felâ ketzedenin nehir kenarında gezerken hastalığımn bir nöbetile sulara düşüp boğulduğunu bildirmiştim. Gelen bir habere göre, diğer bir vatandaş ta, ayni nehirde boğulmuş ve cesedi çıkarılmıştır. Bundan başka Ödemişte kuyu temizlemekte olan bir vatandaş, seylâbın topra.kta tevlid ettiği çöküntü ile boğulmuş, ölmüştür. Başka Avusturyadaki kralcılık hareketi, çok zayiat yoktur. Torbalıda Hilâliahmerin büyük bir inkişafa ulaşmış ve daha da felâketzedelere yardımlan devamdadır. artmaktadır. Bu harekette iki gnıp gö İzmirde Kemer îstasyonu yakmında derüyoruz. Biri, kral hanedanının irsî ve miryolu dibindeki dağlık arazide 200 tarihî hakkınm müdafiidir, diğeri, A metroluk bir heyelân tesbit edildiğini vusturya milletinin menfaatine en uy bildirmiştim. Tetkikler henüz bitmemiş gun gelen şeklin krallık şekli olduğu katir. Yola doğru göçen toprak, her gün naatini taşır. Demokrat cumhuriyet bir temizletilmekte, ertesi gün ayni vaziyet çok taraftarlarmı sukutu hayale uğratmıştır ve bugünkü hükumet şekli, çok görülmektedir. Burada hat çifttir. Tehdefa, mutavassıt bir mahiyette telâkki likeden korunmak için, heyelânın başedilmiştir. Buna rağmen, kraliyetin ia ladığı yerden beride makas yapılacak, desi teşebbüsünün, memleketin dış si trenler bu kısımda tek hatta işletile yasetinde uğrıyacağı yenilmez müşkül cektir. leri takdir ediyoruz. Hatta, denilebilir ki, bu siyasetin tahakkuku halinde or Anatant memleketlerini kendine düş • taya çıkacak olan netice, Hitler, Benes man edecek kadar büyük bir menfaat Gömböş, Titulesko ve Stoyadinoviçin bulunsun. Avusturyada krallığm iadesi, dahil olacakları bir koalisyon teşkilidir. ancak Tuna devletlerinin tasvibile müm Küçük Antantın mukavemetini kırmak kündür. Buna mukabil, Almanya, bu iş bittabi mevzuubahs değildir. Hangi mil müdahalesini haklı gösterecek hiçbir let vardır ki, krallığın iadesinde, Küçük iddiada bulunamaz. Hodza Belgradda (Baştarafı 1 inci sahifede) tır. Küçük antant ile Balkan antantı mehafilinde îngiliz nüfuzunun artması Bulgar siyasî mehafilini endişeye düşürmüştür. Sofya mehafili bu münasebetle Al îzmir (Hususî) Denizlinin Acımanya ile îtalya iştirak etmedikçe orta payam înce köyünden Ahmed kar içinde Avrupa ve bilhassa Tuna paktı mese kalarak donmuştur. lelerinin halledilemiyeceğini söylemekte Bir köy halkı erzaksız kaldt dirler. îzmir 22 (Hususî) Karaburun kazasınm Eylenhoca ve yakınındaki bazı îzmirde birçok yollar gene su köylerde halk erzaksız, yardıma muhtaç altında kaldı fena bir vaziyette kalmıştır. Açlık' habeîzmit 22 (A.A.) Birkaç gündenber rini alan Vilâyet Hilâliahmer Cemiyeti yağan yağmurlar yüzünden îzmit ova buralara derhal yardım kollarile un, yağ sını su basmıştır. Sular bazı kısımlar ve saire göndermiştir. Bu köyler bağcıda yolları da örtmüştür. Bu yüzden yo dırlar. Bu yıl üzümleri yetişmediğinden lunu şaşıran bir nahiye postacısı, atile kazanamamış, erzaklarım depo edemebirlikte bir hendeğe yuvarlanarak bo miş, sıkıntıda kalmışlardır. Yardım şük ğulmuştur. ranla karşılanmıjtır. Şimal cephesinde îtalyanlann hakikî düşmanı arazidir. Çıplak ayaklarile hızlı yürüyen ve ağırlıklan hafif olan Askarî taburlan bu havalide son derece îzmir 22 (Hususî) Bugün Mu işe yaramaktadırlar. Keçi yollarından harrem kaptan înebolu vapurundan eşya öyle bir inip çıkmaları vardır ki insan çıkarırken bir dalgıç vapurun parmaklık gözlerile görmedikçe inanamaz. lan arasında 18 yaşlannda gene bir kız cesedi bularak çıkardı. Cesed sahile getirildi. Urla adliyesine haber vermek için vasıta aranırken bir kamyon geçti. Şoföre söyledilcr. Yolculardan biri, «benim kızkardeşim faciada kaybolmuştu. Müsaade edin de göreyim» dedi. Cesedi Örten örtüyü açtılar. Bu yolcu ölünün kızkardeşi olduğunu söyledi ve feryada başladı. Ölü kızın çok güzel olduğu anlaşılmaktadır. Londrada bir gündüz kabaresi Denizlide bir adam dondu Dünyanın her tarafında eğlence yerleri geceleri faaliyete geçerler. Lonarac bir müessese gece sokağa çıkmak istemiye nlerin eğlenmelerini temin için bir gündü kabaresi açmıştır. Resimde bu kabarede öğle yemeğinde eğlenen müşteril numara "yapan kızlan görüyorsunuz.