Katalog

r Bugün: icmal » 2 nci sahifemizde: Siyasî Ispanyada umumî seçim 3 üncü sahifemizde: Eski andaçlar dan Halid Ziya Uşaklıgil 6 ncı sahifemizde: Propaganda zaferi veya zafer propagandası Abidin Daver, Spor haberleri. umhuriyet Ifll Sayi! 4229 Telgrai ve mefctub adred: Cumhuriyet, Istanbul . Posta kutusu: tstanbul, No 34e GlMtö 21 Şllbflt 1936 Telefon: Başmuüarrlr ve evl: 22366 Tahrlr heyeti: 24298. İdare ve mttbaa tasmile Matbaacılık ve Neşnyat Şlrketi 24299 24290 Italyaya göre Fransız kablnesl Habeş harbi Müzminleşen Hastalık oluyor ! I akalle civanndaki son muharebelerin bazı günlerınde bol yağmurlardan dolayı dizboyu çamurlar içinde kalınıldığım İtalyan Başkumandanı General Badoglio resmî tebliğlerinden birınde açıkça söylüyordu. Bu, bol yağmurlu Habeşistan kışlarının yaklaşmakta olduğunun ilk işaretleri olacak. Hattıüstüvaya y'akın olan bu iklimde yaŞan yağmurların muhabir mektublannda okuduğumuz bazı tasvirlerine göre bizim o meşhur bardaktan boşanırcasına tabiri Habeşistanda kışm gökünden dökülen su tufanını anlatmağa yetmez, ve bir kere yağmurlar başladıktan sonra Habeşistanda büyük kuvvetlerin hareketlerine imkân kalmıyacağında süphe yok. Tufanvari yağmurlar mevsimine ise çok çok önümüzde ancak iki ay kalmıştır, ve bu iki ayın da fasılah başlamgıc yağmurlarile gececeği anlasılmakta olduğuna göre harbeden iki taraf şimdıki vaziyetlerinde devam ettikleri takdirde bu yıl bu seferden bir netice alınamıyacağına hükmetmek zarurî olur. Demek ki her iki taraf bir iki ay daha ileri geri çabaladıktan sonra vaziyetin biricik hâkimi olacak yağmurlann sırası gelerek Habeş harbine tabiî olduğu kadar zarurî bir mütareke koyacaktır. îtıraf etmek lâzımdır ki Habeş harbi ilkönce düşünüldüğünden çok daha fazla çetin olmuştur. İtalyan Habeş anlaşmazlığının hiç olmazsa binnefis devam etmekte olan harb kadar çetin dığer bir tarafı da bu mesele yüzünden Mılletler Cemiyetile Italya arasında zuhur etmiş olan ihtilâftır. Milletler Cemiyeti bu iş üzerinde İtalyayı saldırıcı sayarak Cemiyet misakını bozmakla itham etmiştir. Bunun neticesinde tatbık edilmeğe baslanılan malî ve iktısadî zecrî tedbirler yürümekte devam edıyor. Bu tedbirlerin petroi uzenne de teşmili ise esash surette tetkik edılmiş bulunuyor. Mılletler Cemiyetinin Habeş harbini kısa kesmek maksadıle daha şiddetli tedbirlere tevessül etmekten çekinen ağır bir durumda yürümesinin sebebi açıktır: Cemiyet ortadaki bir harbi kaldırmak için yeni bir harb ve belki yeni harbler çıkarmağı akla ve basirete uygun bulmamaktadır. Onun için geçecek zamanlar içinde harbin onu yapanlan yormak suretile doğru yola getirmesi isteniliyor ve bekleniyor sanıyoruz. Filhakika îtalyanın Avrupa muvazenesinde elzem olan kuvvetinin bütün bütün kadro dı§ına çıkması arzu olunur bir iş dıye görülmediği meydanda olup bu noktai nazar bütün bütün yabana atılacak bir düsünce de sayılmamaktadır. Kaldı ki Italya aleyhinde kullanılacak şiddetin Avrupa içinde meydan Verebileceği kargaşahklar da nazan dıkkate almarak bunlara da zaman ve imkân bırakılmamasına ehemmiyetle dikkat olunduğu anlaşılıyor. Nihayet şu mesele: İtalyaya Şarkî AfTİkada ekonomık genisleme imkânları verilmesi İngiltere ile Fransa tarafından evvelce taahhüd olunmus olduğu cihetle îtalya şimdıki macerasında yalnız uluorta bir fetih ve istilâ hakkına değil, belki daha evvelki bu muahedelere de istinad etmektedir. Ondan başka Sır Samuel Hordan başlıyan itilâfçı bazı beyanacta iptidaî maddeleri bulunmıyan bazı milletlerin bu yoldaki ihtiyaclannı karşılıyacak genis düsünceler ileri sürülmüş ve hatta bazı İngiliz siyaset adamlan müstemlekelerin yeniden taksimini bile derpiş eylemişlerdır. Bu geniş düsünceler İtalyan noktai nazannm bütün bütün haksız olmadığını anlatmağa yararsa nihayet İtalyan Habeş anlaşmazlığında konuşarak anlaşılacâk bazı esaslar bulunması ihtimalleri kendiliğinden ortaya çıkmış bulunur. Şimdiki halinde Habeş harbi gittikçe müzminleşen bir hastalık olmağa doğru ffidiyor. Harbin kendi haline bırakılarak kendi halinde varabileceği herhangi bir netıcede karar kılmasını beklemeğe vaziyetin tabiati mânidir. Bununla beraber devletlerin gerek harb, gerek sulh için esaslı bir teşebbüs alamamalannın sebebîeri de yukanda mümkün olduğu kadar jzah edılmiştir. Öyle görülüyor ki harb şimdiki müzmin halile yağmur mevsimine kadar sürüklenecek ve hattıüstüvamn gökten dökülen tufanlan demek caiz olan meşhur yağmurlar ortalığa bir mütareke vaziyeti koyduktan sonra meselenin daha •erinkanla düşünülmesine imkân bulun İfşa edilen bir rapor İngiltere Habeşistan için ne düşünüyormuş ? Giornal d'İtalianm neşriyatı Londrada hayret uyandırmakla beraber Italyanın talebi üzerîne hazırlandığı söyleniyor Italyanlar tekrar ilerliyorlar Habeşler, Tembiende şiddetli bir muharebe başladığını ve Habeşlerin dayandıklarını bildiriyor ltalya Habeş harbi hakkında dün muhtelif kaynaklardan gelen haberleri aşağıya dercediyoruz. Mareşal Badoglionun resmî tebliği, İtalyanlann tekrar ileri hareketine basladıklarını bildiriyor: 130 numaralı İtalyan harb tebliği Roma 19 şubat 130 numaralı İtalyan harb tebliği: Mareşal Badoglio bildiriyor: Tayyareler, cenuba doğru kaçan düşmanı bombardımana devam etmektedir. Üçüncü kolordu kıt'alan, Tembien ve Sokota muvasala hatlan arasındaki Gaela tepesini, hiç mukavemete maruz kalmadan işgal etmişler ve halk tarafından iyi karşılanmıslardır. Italyanlar ileri hareketine devam ediyor Roma 20 (A.A.) Mareşal Ba doglio bildiriyor: Birinci kolordu cenuba doğru tekrar ılerlemeğe başlamıstır. İtalyan askerleri fimal cephesindeki tiperlerde Sir Erik Drumond M. Musolini lan, kendi mütaleasını ilâve etmeden müheyyic bir şekilde neşretmektedir. Bu parçalar arasında ezcümle şu fık raya tesadüf ediliyor: «îngilterenin, Habeşistandaki menfa atleri, kabineyi, Habeşistanın İialya tarafından fethine mâni olmağa mecbur edecek kadar hayatî değildir.» Giomale d'İtalia, bu rapordan anlaşıl Tembiende şiddetli bir muharebe başladı Adisababa 2 0 ( A . A . ) Reuter ajansı muhabiri bildiriyor: Tembien mıntakasında Ras Kassa ve Ras Seyyum kuvvetlerile Siyahgömlekliler arasında şiddetli bir muharebe cere yan etmekte olduğu gayriresmî surette haber verilmektedir. îlk taarruz Siyah gömlekliler tarafından yapılmışsa da Habeşler dayanmakta ve İtalyan ağır topla Italyanlar Habeşleri çevirmeğe çalışıyorlar Mareşal Badoglio, Tembiendeki Habeşleri ihata ederek kazandığı tâbiyevî muvaffakiyeti sevkülceyşî bir zafere çevirmek istiyor M. Musolininin ingiliz sefirine bir ihtarı Roma 20 ( A . A . ) Havas ajansı muhabiri bildiriyor: Giomale d'îtalia geçen ilkbaharda, Habeşistandaki İngiliz menfaatlerini tetkike memur edilen bakanlardan mürek keb komisyonun raporundan bazı parça Askerî muharririmizin mutalaalan Dün Habeşistandan gelen manalı manasız, yüzde dok san dokuzu propa ganda maksadile neşredilen hava disler arasında üç mühim haber var ki bunları sırasîle tetkik edeceğiz: 1 Gaela tepe sınin zaptedilmiş olduğunu bildiren resmî İtalyan harb tebliği: Bu haberin ehemmiyeti; Gaela tepesinin hem sev kulceyşî bir nokta olmasından, hem de İtalyanlann Ma kallenin garbinde ve şimali garbisinde Tembiende bulunan Ras Seyyum Dun gelen haberlere gore, şımal cephesindeki vaziyeti gosterir la Ras Kassayakar» harta (Siyah oklar, resmi italyan tebliğlerindeki vaziyeti, üzeşı taarruz etmek rinde istıfham isareti bulunan oklar, Adısababadan gelen gayistedıklerıni ihsas rresmi ve henüz teeyyüd etmiyen bir habere gore Tembtendeki eden bir harekete riresmi ve henüz teeyyud etmiyen bir habere gore Tembiendeki başlamış olmalarını göstermesinden ile cenubda Sokotaya kadar gider. İtalyanlar, Gaelayı zaptetmek suretile ri gelmektedır. Gaela tepesi, Şelikotla Tembienin hem Makalleden Antaloya inen sol ce merkezi olan Abbi Addi arasındaki nahlarını garbe doğru genişletmiş olu (Arkan 8 inci aahifede) kervan yolunun üzerindedir ve bu yol llltllMIMIMIinillllllllllHIIIIIHIIIIIMIIIIIHIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIimiimilllHHIIIIIIHIIIHIİIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIII»"»""!" (Arkan 7 nci $ahifede) (Arkan 7 nci »ahifede) Fransız meclisi dün, Rus Fransız paktını görüştü Görüşmeler münakaşalı oldu ve müzakerenin devamı salı gününe kaldı Paris 20 (A.A.) Saylavlar kurulunda Fransız Sovyet paktınm müza keresinde pakt aleyhinde bulunan say lav Doriodan sonra Herriot kürsiye çı karak bu paktı şiddetli müdafaa etmiştir. Sovyet ordusunun bugün 1,300,000 kişi olduğunu ve 3,500,000 de ihtiyaü bulunduğunu söylemiş, Almanya ile Sovyet Rusyanın hemhudud olmadığı itirazını reddederek bitaraf memleketlerin de mütecavize karşı hareket edecekleri bir re jimde bulunulduğunu kaydehniş ve Fransadan istenilen bir milyarlık kredi hak kında da demiştir ki: « İşte size Fransada işsizliğe karşı mücadele edilebilecek siparişler gele cektir. Sovyet Rusyanın tediye kabili yeti mükemmeldir.» Herriot, paktm Avrupaya münhasır olduğu ve Milletler Cemiyeti paktı ile tamamile uygun bulunduğu hususlannda ısrar etmiş ve Fransa birçok küçük devletlerin tamamiyetini tekeffül etmiş bu lunmaktadır. Fransız Sovyet paktı Fransaya nefes aldıracaktır.» demiştir. Müzakerelere salı günü devam olunacakbr. ((Sulh için harbe hazırız!» Romanya Kralı dünyanın büyük bir felâkete firittiği kanaatinde... Romanya Kralı Karolun, Daily Tel graph muhabirine yapmış olduğu beyanatınm bir kısmmı ajanslar ver mişti. Dün gelen Daily Tel graph gazetesinden ajansın vermediği kısım larım aynen alı yoruz: Nafıa Vekâleti büyük bir yol programı hazırlıyor Ankara 20 (Telefonla) Yol vergisini yeni esaslara bağlıyan kanun lâyi hası gazetelerde günün mevzuu oldu. En ziyade temas edilen nokta; çalışan ve kazanc vergisi veren kadınlardan yol parası kesilmesi hakkındaki hükümdür. Alâkadarlar, kanunun esbabı mucibesmi bu yoldaki itirazlara evvelden verilmiş kuvvetli bir cevab telâkki etmektedirler. En ziyade nazan dikkati celbeden taraf, itirazlann muhtelif mesleklerde tema yüz v* erkeklerle el birliği etmiş kadın larımızdan değil de, erkeklerden sadir olmasıdır. Burada ise memleketin gi ristiği büyük yol çalışmasına erkeklerin bütün haklarma malik olarak hayata atılmış olan kadmlarımızın da seve seve iştirak edecekleri kanaati kat'idir. Lâyihayı hazırlıyan Nafıa Vekâletinden, kanunun esasları hakkında malumat aldım. İşin ruhu, büyük bir zaruretten doğmuştur. Bugün için takriben 17 bin kilometroluk bir yol şebekesine memleketin müdafaa vaziyeti de dahil olmak üzere her bakımdan kat'î bir ihtiyac vardır. Yol meselesi ise, yol inşasından ibaret bir iş değil, ayni zamanda mütemadî bir tamir meselesidir. Nekadar sağlam olursa olsun yollar sistemaük bir şekilde ta terim. Fakat dünyanın şimdiki vaziyetinde bu gayeye erişmek için silâhsız Berlin 20 (A.A.) Alman ajansı lanma yolunun çıkar bir yol olmadığım da takdir etmekteyim. (Arkan 7 nci aahifede) Sulhperverlık mefkuremizi muhafaza ııınıntıııııııiHiıııııııııııııııııııiMMiıiMiıııiMiııılııı">Hiııı>"'»'iı»ıııı»»'i»ıw"i"»»»"'"'"»»»»ıı»»'»ı»"»"»ı»"""" """""""""""" içi nlüzumu halinde harbetmeğe dahi hazınz. Başkalan arzularını kabul et tirmek için silâhlanma usullerine mü racaat ederken bizim de kuvvetli ol mamız lâzımdır. Sulhu seven milletler bir arada çalıştıkları takdirde, herkes kendini emniyette hissedebilir.» rc Cermanya gazetesi, Almanycmın şark misakına girmesine imkân olmadığım göyiüyor € Sulhu çok Kral Karol derin bir alâka ile muhafaza etmek is Başvekilimiz dün sabah Istanbula geldi Ismet İnönü Dolmabahçede Atatürke mülâki oldu ve şehirde bir gezinti yaptı On beş senede 160 milyon lira harcanarak 17 bin kilometro yol yapılacak, kadınlar da vergi verecek Zecrî tedbirler Zecrî tedbirler hakkındaki suale, Kral şu cevabı vermiştir: < Elbette bunlardan müteessiriz. 1talya aleyhine tatbik olunan bu ted birler bizim için gerek hissî, gerekse menfaat noktasından memnuniyetle kar şılanmamıstır. Irkan Lâtin olduğumuz için İtalvan lara karşı samimî hislerle meşbuuz. Zecrî tedbirler esasen dar olan bütçe mizi sarsmaktadır. Fakat ortada mev ^uubahs prensip o derece ehemmiyetlidir ki baska türlü karar vermek imkân haricindedir.> Bundan sonra iktısadî vaziyete nak li kelâm eden Karol şunları söylemiştir: (Arkan 7 nci aahifede) IMIIIII « I lllilllllllllll lıtı IMIIIIMII Bingazi garnizonu Buyuk bir yol progrann Nafta Vekılimiz Ah Çetınkaya mir edılmedıkçe harab olmağa mahkumdur. Yalnız mevcud yolların bakımı için her sene üç milyon lira masraf lâzımdır. înşasına kat'î mecburiyet olan 1 7 bin kilometroluk şebeke ise ancak 160 milyon liraya yapılabilecektir. Nafıa Vekâle tinin bu inşaatı on beş senelık bir pro (Arkan 8 inci Mahifede) İtalya yeniden takviye kıtaatı gönderdi haztrlamakta olan Napoli 20 (A.A.) Prinçipesa Ciyovanna vapuru, otomobıl kıtaatına mensub 30 subay ve 1097 neferle, dün ak şam Garb Trablusuna hareket etmiştir. Bu sevkiyat. söylenildiğine göre, o bölgedeki İtalyan garnizonunun takvi yesini istemiş olan Mareşal Balbonun son ziyaretile alâkadardır. Başvekil General îsmet înönü Adliye Vekili Şükrü Saraçoğlu ile beraber dün Ankaradan şehrimize gelmiştir. Başvekil Haydarpaşa istasyonunda Haricıye Vekili Tevfik Rüştü Aras, Vali ve Belediye Reisi Muhittin Üstündağ, İstanbul Komutanı General Halis, Merkez Kumandanı, Emniyet müdürü, Parti îstanbul heyeti başkanı, resmî daireler direktörleri, Müddeiumumî ve diğer Adliye erkânı tarafından mutad mera sifnle karşılanmıştır. General îsmet înönü trenden indikten sonra kendisini karşılıyanlann birer bi rer elini sıkmış ve Hariciye Vekilimizle kısa bir müddet görüştükten sonra ken dılerini bekliyen motöre binerek doğru Dolmabahçe sarayına gitmiş ve Reisi cumhur Ataftürke mülâki olmuştur. Başvekilimizle Adliye Vekili, Hari ciye Vekilimizin de bulunduğu Perapalas oteline inmişlerdir. Başvekilin gezintiti Ismet Inonu dun sabah Haydarpaşa garından çıkıyor tarihî mahzeni tetkik etmiştir. Başvekil Yerebatan sarayından sonra Ayasofya camisine kadar yürümüş ve burayı da gezmek istemişse de kapılan açacak kimse bulunamadığından bu ziyaretten vaz muş olacaktır. YUNUS NADt Başvekil bir müddet istirahat ettikten sonra otelden çıkmış ve otomobille îs tanbul tarafına geçmiştir. Çemberlitaşta otomobilden inen General îsmet înönü yaya olarak Sultanahmedden Yerebatan sarayına kadar gelmiş ve buraya girerek (Arkan 7 nci aahifede)