Katalog

Bugün 1 2 sahife 2 nci sahifede: Siyasi İcmal Muharrem Feyzi, Antakya tarıhi Ahmed Faık Türkmen. 3 uncu sahifede: Antakya Iskenderun Alsas Loren'e benzer mı? Peyami Safa. 4 uncu sahifede: Hıkâye. bıblıyografya. 5 ınci sahifede • Anadoluda san'at tetkıkleri Mımar Sedad, Çiçekçılik bahıslen 6 ncı sahifede: Gunun en muhım suall Kandemır. 7 nci sahifede: Askerlık bahisleri Abidin Daver, Serbest sütun. umhuri SÖZLjER 31 BirillCIKailUn 1936 Eşsiz bir rağbet kazanan bu kıymetli eserin üçüncü ciıdi de çıktı. Fiatı 25, üç cildi 85 kuruştur. Satış merkezi «İkbal Kitabevi» süzıift Raif Necdet T .„ İSTANBUL CAĞALOĞLU : 4538 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbul. No 245 Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrlr heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 Milletler Cemiyeti vasıtasile alınacak iyi netice ancak oraya bir Türk Fransız anlaşmasile gidilirse kabil olur, yoksa... Biz cemiyetin içtimaına belki cemiyeti terketmek kararını cebimize koyarak gideriz. Hakkımızı ve haysiyetimizi kimseye çiğnetemeyiz! Haksız ve yanlış bir hattı harekete kurban gitmeyi kabul edemeyiz. Bu takdirde kendi davamızı kendimizin halletmek ıztırarında kalacağımızdan ibarettir: Istediğimiz zaman, dilediğimiz şekil ve surette... Tiirkiyenin tezlil edilmesi ihtimaline karşı ilk yapacağımız iş Milletler Cemiyetine arkamızı çevirmek olacaktır erşeyden önce Fransanın Sancak meselesini yalnız hukukî «juridique» bir mesele mahiyerinde göstermeğe çalışan noktai nazannı, henüz vakti iken, tashih etmek lâ zımdır. Arsıulusal her mukavele ve muahedenin esasen hukuk* bir vaziyet ihdas ettiğine şüphe yoktur. Fakat araziye taalluk eden hukukî ahidlerin en yüksek derecesınde siyasî bir mahiyeti haiz bu lunduğunu da asla ve kat'a unutmamat icab eder. İskenderun Antakya ve havalisinden ıbaret olan Hatay ülkesi üzerindeki Türk hassasiyeti işte böyle en yüksek derecesinde siyasî mahiyetli bir hukuk işidir. Bu meseleyi Fransanın de dıği gıbi yalnız adeta kanunî diyebi" leceğimiz bir hukuk meselesi saymak ve Milletler Cemiyeti Konseyinde diğer muhterem bir mümessilin ileri sürdüğü gıbi bir mukavele maddesinin tefsirinden ibaret farzetmek fahiş hatadır. Hatay Türklerinin ırkî ve millî haklanna taalluk eden ve bütün Türkiye halkını kaftr lerinin en derin noktalanndan kopup gelen heyecanlarla alâkalandıran bu mesele üzerinde elçabukluğuna benzer avukatlıklarla iş görmeğe çalışmanm asla doğru olmıyacağmı şimdiden başta Fransa olmak üzere sulh işine azçok ehemmiyet veren her millete ihtar etmek vazifemizdir. Yukanki ifademize bakılarak bizim bu meselenin hukukî cephesine kıymet vermek fıkrinde olmadığımıza hükmedılmemesini rica ederiz. Bilâkis biz bu işte yalnız mukavelevî hukukun değil, sırf hakkın dahi bizimle beraber olduğuna en kat'î kanaatle kani bulunuyoruz, ve nazarımızda meselenin iktisab ettiği si yasî, yani hayatî ehemmiyet te bilhassa onun bu mahiyetile müeyyeddir. O kadar ki biz daha ilerisine giderek meselenin tefsire muhtac bir iki mukavele maddesi olmadığmı ve belki tebarüz ettirilecek kat'î ve müspet bir hak meselesi olduğunu söyliyebiliriz. Bu mesele üzerindeki noktai nazar ihtilâfı oldukça ince, fakat bariz iki şekil arzeder: 1: Fransanın ihtilâfı juridique bir sahaya hasretmesi, meseleyi bir mukavele maddesinin manasmı şöyle ve böyle anlamak esasma irca etmek gayretinden ileri gelmektedir. 2 : Türkiye ise buradaki açık Türk hakkımn bir mukavele maddesini bu hak aleyhine tefsir ettirmekle iptal edilemiyeceği ve ona göre işin bu yüksek siyasî ehemmiyetile mütenasib bir dikkat ve itina ile tetkik olunması Iâzım geldiği esası üzerinde bulunmaktadır. îki noktai nazar arasındaki bu ince ve çok ehemmiyetli farkı tekrar tebarüz ettirmeğe şundan dolayı lüzum görüyoruz ki Fransa meseleyi karşılıklı bir müzakerenin azamî samimiyeti içinde halletmek yolundan saparak Milletler Cemiyetine gitmekle ve bilhassa oradan kendi noktai nazannı teyid eder bir karar almak umudundan meded ummakla bizce ha Hatay, Suriye esaretinde kat'iyyen bırakılamaz! Gönüllü ihracınm men'i îtalya ve Almanya buna razı olmuyorlar! Roma gönüllü göndermekten vaz geçilmesini komünizmin himayesi şeklinde telâkki ediyor, Amerikada heyecan başladı Roma 30 (A. A.) Havas Ajansı muhabirin den: M. Ciano, dün Almanyanın Rom* Büyük Elçisi M Hassel'le Portekiz orta elçisi M. Da Çok zengin münderıcat ve vilaLima'yı kabul etmiştir. dört renkli bir resimle Görüşmelerin cu martesi ve pazar günü îngiltere ve Fransa tarafmdan verilmiş olan ve îspanyaya gönüllü Kont Ciano ve Baron Von Nö'yrat gönderilmesine ni hayet verilmesine müteallik bulunan no cesi hakkında bir guna malumat vennetalara verilecek cevab hakkmda cereyan mektedirler. Bu mehafil, zikri geçen notalann bilhassa geçen ağustos ayında etmiş olduğu aşikârdır. [Arkası Sa. 8 sütun 1 del Yarıresmî mehafil, görüşmelerin netiRoma 30 (A.A.) Dış Işleri Bakanı Kont Ciano ile Türkiye Büyük Elçisi Ragıb Baydur dün Türk İtalyan ticaret ve Seyrisefain muahedesini ve diger bazı ekonomik anlaşmalan imza etmişlerdir. [Arkcrn Sa. 8 sütun 2 de] Yılbaşı münasebetile Cumhuriyet Yarın 1 6 sahifedir Türkiye îtalya Ticaret ve Seyrisefain muahedeleri imzalandı Amerikanın yapacağı yeni harb gemileri Asî Çin Generali mahkemeye verildi Heyet dün sabah şehrimizde ve motörde Vaşington anlaşması bitince tezgâha konulacak harb gemilerinin hacmi 288,215 ton tutuyor Müşahidler heyeti dün Istanbuldan geçti Bitaraf komite yeni yılın ilk günü Sancakta işe başlıyacak. M. Holştat mesainin 18 ikincikânuna kadar bitemiyeceğini söylüyor Sancak davası münasebetile Milletler Cemiyeti tarafmdan İskenderun, Antakya ve havalisine gönderilmesi kararlaştı • rılan heyet dün sabah Semplon ekspre sile şehrimize gelmiştir. Ekspresin yolculan boşaldıktan sonra, üç murahhas ve iki kâtibden mürekkeb heyetin bulunduğu vagon rıhtıma çekilmiş, heyet azası ora Mareşal Çan Kay Şek bir ay izin aldı Nankin 30 (A. A.) Tchang Su Ling yarın husu sî bir askerî mahkemeye sev%edile cektir. Çan Kay Şek bir ay mezuniyet aldı Nankin 30 (A. A.) Tchang Kai Chek, ikinci defa olarak Başveikâ Asi General Şang • Amerikan filosu açık denizde Su Liang Vaşington 30 (A.A.) Salâhıyettar harb kruvazorunun inşası ve Filipin adan motöre binerek derhal Haydarpaşa letten ve Başku ya geçmiş ve saat 9 da hereket eden To mandanlıktan istifa etmiştir. Bu istifa siyasî mehafil, deniz anlaşmasmın ya dalarınm tahkımı duşunulnıektedir. kmda nıhayete ermesini müteakıb müBir seri gemi şimdiden tezgâha kon ros ekspresine binerek Sancağa hareket da kabul ediknemiştir. [Arkası Sa. 8 sütun 4 tei him tedbirler alınacağını bildirmekte muştur. Bunlar üç tayyare gemisi, on etmiştir. dır. Ezcümle 35,000 tonilâtoluk iki saffı [Arkası Sa. 3 sutun 1 de] Heyet azasından vaktile muhtelit mübadele komisyonu riyasetinde bulunmuş olan Norveçli M. Holştad ekspresin ha[Arkası Sa. 8 sütun 3 ie] • •!•••#• tıııpıa ıııı *IMMMI rıııı Hariciye Vekilimiz dün Yunan Kralile görüştü Dr. Tevfik Rüştü Aras dün İstanbula hareket etti. Balkan Konseyi biraz gecikecek Atina 30 (Hususî) Türkiye Ha riciye Vekili Tevfik Rüştü Arasın şerefıne dün gece Büyük Britanya otelinde verilen ziyafetten sonra Başvekil Metaksas ile Tevfik Rüştü Aras iki gündenberi müzakere etmekte oldukları beynelmilel umumî siyaset ve dört Balkan devletini alâkadar eden meseleler üzerinde tekrar uzun boylu görüşmüşlerdir. Bütün müzakerelerde Yunan Hariciye daimî müsteşan Mavrudis te hazır bulunmuştur. Belediyenin Maarife yapacağı yardım Mektebler için bu 100 bin lira verilecek Mısır, kapitülâsyonlar sene belâsmdan da kurtuluyor Kardeş memleket, bu meselenin konuşulacağı Montreux konferansından sonra merasimle Milletler Cemiyetine kabul olunacak Belediye daimî encümeni dün de toplanarak Belediye ve hususî idarenin 937 senesi bütçesi üzerinde müzakerelerine devam etmiştir. Dünkü içtimada Maarif idaresinin bütçesi tetkik edilmiş ve encümen tarafmdan bütçenin son şekli tesbit olunmuştur. Geçen seneki Maarif bütçesine, köy ve kasabalarda yeniden yapılacak mekteb binalan için yalnız beş bin liralık tahsisat konulduğu halde bu seneki bütlArkası Sa. 8 sütun 3 te} Cumhuriyetin yardım listesi Felâketzedelere yardımımızı daha genişletmeliyiz! Yunan Kralı S. M. Yorgi Balkan Konseyi geri kalacak Atina 30 (Hususî) Bura gazetelerinin Belgraddan aldıklan telgrafta Türkiye Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Arasm teşebbüsile şubatta Atinada toplanacak Balkan Antantı devletleri kon seyinin on gün sonraya bırakılması isten diği bildirilmektedir. Adana ve havalisinde felâkete ugnyan kardeşlerimize yardım için açtığımız yardım listesine devam ediyoruz: Esamı Kuruş Dunku yekun 384021 Istanbul altıncı mekteb 4 üncü smıf talebelerı 337 Fındıklı Ismet İnönu İlkmekt«bi 1 inci B şubesi 310 Fındıklı Ismet Inonu İlkmektebı 4 uncu sınıf A şubesi 100 384768 Dr. Tevfik Rüştü Kralla görüştü Atina 30 (Hususî) Türkiye Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras bugün öğle üzeri Kral Jorj tarafmdan kabul edilmiştir. Kral Tevfik Rüştü Arasa pek samimî iltifatlarda bulunmuşlardır. Mısır kapitülâsyonlarının müzakere edileceği Montreux şehrinden bir görünüş Londra 30 (A.A.) Diploması mehafili, Mısırın kânunusani ayı içinde Milletler Cemiyetine girmesi keyfiyetinin nisan ayına tehir edilmesinin muhtemel olduğunu, Nahas Paşanın 1936 tarihli İngılız Mısır muahedenamesine tevfikan Mısırda kapitülâsyonların ilgası meselesini nisan veya mayıs aymda müzakere edecek olan Montreux konferansına iştirak edecek Mısır heyetine bizzat riyaset etmek arzusunda bulunduğunu beyan etmektedirler. Nahas Paşa, Mısın resmî surette kabul edecek olan Milletler Cemiyetinin celsesinde bizzat hazır bulunacaktır. Kahire 30 (A.A.) Millî müdafaa meclisı ilk defa olarak bugün Başbakan Nahas Pasanın başkanhğında top lanarak yeni ordu teşkilâtını görüşmüştür. Ordu mevcudu üç sene içmde 20 bine çıkarılacak ve teçhizat masrafı 7 mil yon İngiliz lirası tutacaktır. Derpiş edılen tedbirler arasında Ak denız ve Şap denizi sahillerinin tahkimı mevcuddur. Tevfik Rüştü Aras bugün geç vakit Romanya kumpanyasının Recel Karol vapurile İstanbula hareket etmiştir. Türkiye Hariciye Vekili Başvekil Metaksas, Hariciye müsteşarı Mavrudis ile Türkiye, Yugoslavya ve Romanya elçileri tara fmdan uğurlanmıştır. İskelede toplanan ahali Türkiye Hariciye Vekilini hararetle alkışlamışlardır. Tevfik Rüştü Aras dün eski Hariciye Vekili Maksimosu ziyaret etmiş ve öğle YUNUS NAD1 lArkası Sa. 3 sütun 4 *e] yemeğini birlikte yemiştir.