Katalog

5 Eylul 193S CUMHURÎYET Amerikanın Ingiltere Ve Japonyaya Karşı Yaptığı Hazırlıklar OHYANOSU ATIA5 Kanalı açılıyor Yeni Kanal 300,000,000 dolara mal olacak ve 10 senede bitirilecek P A N A MA Yeni bir UEEGÜN İBtOflUPA Usta hırsız! Şair Andelibin çok sadık, fakat o da efendisi gibi içki müptelâsı bir usağı vardı. İbrahim adındaki bu uşak, rakı buldu mu dayanamaz, Andelibin kendi nefsi için, ta bilmem nerelerden dol durttuğu hasırlılara, binliklere ortak olurdu. Onun bu halinden yılgınlık getiren fakat bir türlü de kendisini cürmümeşhud halinde yakalıyamıyan Andelib. azarla tehdidin de kâr etmediğini görünce, uşağını bu huyundan vazgeçirmek için aklısıra şu çareyi buldu: Bir sabah onu yanına çağırıp. Bana bak, İbrahim! dedi; ben bu gece bir rüya gördüm. Cebrail geldi ve ağzıma tükürdü. Ben de bunun üzerine rakıya tövbe ettim; artık içmtyeccğim. Aradan birkaç gün geçti. Bir akşam, kerahet vakti, Andelib, uşağının yanında dolabını açtı, daha bir hafta evvel gizlice doldurtmuş olduğu hasırlıjı e line aldı, bir de baktı ki bomboş. Tam, ağzını açıp ta, herifi adamakılh haşlıyacağı sırada, daha tetik davranan İbrahim, yılışarak: Yazuh, efendü! dedi; tövbeni du tamadın!. ÖTÜKÇÜ | Çocuklarımız ne halde? \ J1 Genc kıza göre Kızlarımız ve iş hayatı «Kadın için, ne kadar yüksek tahsilli olursa olsun, iş hayatında yükselmek imkânı bulunmadıktan sonra neden çalışmalı?» Kadıköy Ortamektebini bu sene bitirmiş olan Nermin Demirel, benim yabancım değildir. Onunla öğle yeme ğinden sonra karşıkarşıyayız. Birer koltukta tembel, tembel oturuyor ve konuşuyoruz: İmtihanlan bu sene kolaylıkla geçirebildin, diyorum. Çok şükür, diye cevab veriyor, maamafih korkmadım değil. Hepimiz senin için korktuk. Asıl korktuğun ne idi?... Riyaziye imtihanları. Ben ezberci değilim, halbuki riyaziyeye bir türlü aklım ermiyor. Aklımın ermediği şeyi de papağan gibi ezberlemeğe muktedir olamıyorum. Mektebini bitirdiğine memnun musun?... Bu da söz mü?... Bu sene liseye devam etmek istiyor musun? Annen öyle istiyor. Annem öyle istiyor, bunda hakkı var.. Hakkı var amma doğrusunu is tersen teyze ben istemiyorum. Tembellik değil mi? Diyorum. Siz, yeni yetişen çocuklar nedense çalışmaktan hoşlanmıyorsunuz. Bizi anlayıp, dinlemeden hemen kabahatli çıkarıyorsunuz. Benim mektebe devam etmek istemeyişimin iki sebebi var< Bunlardan birincisi lise ve Üniversite tahsili görmek için yaşı mın biraz ilerlemiş olması. Kahkaharm tutamıyorum: BUYUK OKYANOS Cs. Amerikadaki Panama kanalının AÜsküdar mıntakasında Çekme kö merikanın tecim yündeki ormanlarda çıktığım ya7dığı sel (ticarî) işleri mız yangın evvelki gece ancak sabaha ni kolaylaştırdığı karşı söndürülebümiştir. Bu yangında kadar Birleşik A 1000 dönüm kadar orman yanmıştır. merika devletleri Bunun, dörtte üçü fundalık dörtte biri nin süel (askerî) meşedir. Tahkikat devam etmektcdir. işlerine de yaradı (Solda) Yeni kanalın geçeceği sahanın ortaunda bulunan San • Juan nehrinin harb gemüerinin geçmesine imkân bırakacak bir derinlikte olup olmadığı tetkik ediğı malumdur. Bir ADL/YEDE leşik Amerika Cum liyor; (ortada)'Panama kanalı açılırken orada çalışan ameleden 56 bin kişi Malamaryadan ölmüştü. Bu resim onların mezarlığınt teşkil eden sahadan bir kısmım huriyetleri donan Bir inkılâb düşmanı gösteriyor. (Sağda) Nikargua kanalının geçeceği araziden bir manzara masını ihtiyac ha Valde hanmda bir odada başına bazı linde Atlas Okyanusundan Büyük Ok namanın açılmasının kararlaştırılması gemüerinin her an tayyare ve saire hüyanusa yahud Büyük Okyanustan At orada vaktile Fransızlar tarafından ça cumlarına maruz kalmasına sebebiyet kimsclcri toplıyarak inkılâb aleyhinde vaiz etmekle suçlu îranlı Şcyh Musanın las Okyanusuna bu kanal sayesinde ge( lışılmış olmasıydı. Bu suretle masraf verebilir. muhakemcsine diin Ağırceza mahke Amerikalılar bütün bu tehlikeleri çirebilmektedir. Fakat son zamanlarda tan epeyce bir para iktısad edılecekti. Amerikalılar Panama kanahnı donan Amerikahların Panama kanahnı aç gözönüne getirerek ikinci kanala Büyük mesinde devam cdilerek bazı müdafaa ma için yeter (kâfi) bulmamıya başla mıya başlamaları Ingilterede büyük a Harb içinde başlanmasına karar ver şahidleri dinlenmiş; bir kısım şahidler damışlardır. Çünkü kanal harb gemileri kisler vücude getirmiş, hatta Amerika mek üzereydiler. Fakat öyle buhranlı ha çağırılmak üzere dava başka güne bı nin ancak teker teker geçebileceği bir ya mukabil İngilizlerin de orada başka bir zamanda böyle büyük masrafı mu • rakılmıştır. genişlıktedır. Bunun için fıloların bir bir kanal yapmaları teklifi ileri sürül cib olacak işlerin görülmesine lüzum olBir hırsızın muhakemesi taraftan öbür tarafa nakli tam 48 saat müştür. Bu iş sade dılek halinde de kal madığı yolundaki muhalif fikirler bu Sanyer civannda Uskumru, Demirci, sürmektedir. Bunu bir savaş vukuunda mamış Londradaki Roçild Bankası Ko fikrin hakikat haline geçmesine mey Kum, Rumelifeneri köylerinden ve bu kendi süel durumu (askerî vaziyeti) i lumbiya hükumeti dahilinden sırf İn dan vermemiştir. taraflarda daha bazı yerlerden muhtelif Diğer taraftan Amerikahların kendi çin tehlikeli bulan Amerika Birleşik gilizlerin tekit (inhisar) i altında ka memleketlerinde bir kanal yapmasına zamanlarda hırsızlık yaparak berber taDevletleri bu müddeti daha kısaltmayı lacak bir kanal için 100 milyon dolar kımı, balıkçı ağları, ev eşyalan, bakkalidüşünmektedir. sarfetmeği göze aldırmıştır. Fakat sonra pek te taraftar olmıyan Nikaragua hü> e levazımı ve daha birçok şeyler çalmakBu düşünce ancak yeni bir karalın Birleşik Amerika Devletlerini gerek te kumeti o zaman bastırdığı bir pulla bu la suçlu Lâz Mustafanın muhakemesıne açılmasile tahakkuk edecektir. Yeni ka cimsel (ticarî) gerekse süel (askerî) bir muhalefet havasını kuvvetlendirmişti. dün birinciceza mahkemesinde başlan nal, Panamadan daha kısa olamıyacak tehdid mahiyetinde olacak bu kanalın. Pulun üzerindeki resimle kanalın ge mış; bu işleri bilen şahidler çağırılmak ütır. Çünkü kuzey (şimal) ve güney (ce o devletin İngiltereye düşmanlığını ar çeceği yerlerin volkanik arazi olduğunu zere muhakeme başka güne bırakılmışhr. binaenaleyh böyle tehlikeli bir mmtanub) Amerikasını birleştiren berzahın tırması ihtimali dolayısile vazgeçilmişkada kanal inşasmın bir delilikten baş 3500 liralık mücevher çalanlar ondan kısa yeri yoktur. Fakat yeni ka tir. ka birşey olamıyacağı fıkri verilmek isnal daha geniş olacaktır. Atlas Okya Ingiltere bu işten vazgeçtiği halde AArnavudköyünde oturan Haccıle, anteniyordu. nusu kıyısındaki Greytown şehrinden merika Birleşik Cumhuriyetleri o za nesi Haticenin evlerinden üç bin beş yüz Fakat durum bugün büsbütün değişbaşlıyarak Büyük Okyanustaki Fonse mandanberi bu ikinci kanalı bir gün miştir. Nikaragua hükumeti bu kana lira kıymetinde mücevher ve altın çal ka körfezine kadar uzanacak bu arada açmak fikrini zihninden bir türlü çıkamakla suçlu hizmetçi Gülterle nişaı lısı ortadaki Nikaragua gölünden istifade ramamıştır. Bu fıkir yukarıda kaydet lın açılması imtiyazını Birleşik Ameri Mahmudun muhakemesine dün bi edılecektir. tiğimiz veçhile donanmanın bir taraftan ka Devletlerine 3 milyon dolar muka rinciceza mahkemesinde devam edılerek bilinde satmıştır. *** diğer tarafa geçirilmesinin 48 saat gibi Amerika meclisi Vinsonun takririni müdafaa şahidleri dinlenmiş; tetkıkat bıtKanalların beşeriyetin hayatında oy uzun zaman devam etmesi ve Amerikan tiği için iddia ve müdafaa yapılmak üzenadığı roller hiç şüphesiz çok önemli filosunun uçak gemilerinden Lerington muvafık görür de 300 milyon doların re dava baska güne kalmıştır. dır. Panama ve Süveyş gibi büj'ük ge ve Saragotanın Panamadan geçerken sarfına karar verirse on senede bitirilçidlerin açılması, sözgelimi Mısırdaki kenarlarında ancak yarımşar metro bir mek üzere kanalın hemen inşasına başlanacaktır. Aydında güzel bir köprü ehramlar gibi sade muazzam bir işi ba arahk kalması bu fıkrin kuvvetlenmeAmerikanın süel uzmanlarile diğer yapılacak şararak yarının insanlarına onlan şa sine sebebiyet vermiştir. mütehassısları ve mühendislerı Greytonşırtacak birer amt (abide) bırakmak Amerikayı bütün bu ihtiyatî tedbir Aydm (Özel) Aydının önemli tan ibaret değildir. Bu iki kanal dene lere sevkeden hiç şüphe yok ki kendi dan göle kadar olan mesafe üzerindeki bir derdi ve ihtiyacı vardı: Hükumet bulbilir ki yeryüzündeki hayatı adeta ta sine en büyük rakib gördüğü İngiltere incelemelerini bitirmek üzeredirler. Bu varile Cumhuriyet bulvannı birbirlerine nınmıyacak bir hale getirmiş, biri Av ile Japonyanın hergün gittikçe biraz kısımdaki ameliyat çok güç, gölle Fonrupanın Afrika ve Asya ile olan tica daha kuvvetlenmeleridir. Sonra Pana zeka körfezi arasındaki ameliyat ise ekliyen ve altından demiryolu geçen köpretini inanılmıya'vk derecede kolay ma kanalı sevkulceyş noktasından mü daha kolay olacaktır. Hele Nikaragua rü bir türlü yaptınlamamıştı. laştırarak birçok Avrupa milletlerini Ali Çeünkayanın bu taraflarda yaptıdafaası kabil olmıyacak bir mevkidedir. gölü Amerika donanmasının icabında zengin etmiş, öteki Amerikayı ihya e sığınabileceği en güzel bir mahfuz yer ğı son gezide durum kendisine anlatıl Atlas Okyanusu tarafmda İngilterenin den en büyük vasıtalardan biri olmuş Honduruas müstemlekesi Jamayik a olabileceği noktası Amerikahların bu mıştı. Halkımızın dileğine önem veren tur. dasmdaki deniz kuvvetleri vardır. 3ü kanalın inşasına karar vermelerinde Bayındırlık Bakanı buraya bir mühen Bugün de Süveyş kanalı bir milletin yük Okyanus tarafında ise nihayetsiz muhakkak ki en büyük âmili teşkil e dis heyeti göndererek tetkikat yaptırmışvar veya yok olmasına sebeb olacak en bir açıklık Amerikan filo ve tayyare decektir. tır. Köprünün yapısına yakmda başlanaönemli bir âmil vaziyetindedir. Ingil caktır. tere Süveyş kanahnı kapadığı takdirde İtalya Habeşistana karşı olan harekâ tını devam ettiremiyecektir. Aksi takdirde ise serbest serbest istediği şekilde iş görebilecektir. Rus Devlet Tiyatrosu artistlerinı İşte bu gibi tecimsel ve süel durum den olup uzun zamandır şehrimiları gözönünde bulunduran Birleşik Ajin maruf aile kızlarına balet dersi merika Hükumetleri meclisi geçen sene göstermekte bulunan Bayan Arzueylulünde senator (Vinson> un verdiği manof uzun çalışmalar neticesinde dılerge (takrir) yi önemli bulmuş ve bu haklkaten gürülmeye değer 20 çocuktan mürekkeb bir bale vücüde takrirde mevzuu bahsolan yukarıda angetirmiştir. lattığımız Nikaragua kanalının açılması Gerek bayan Arzumanof ve gemeselesi hakkında uzman (mütehassıs)rekse çocukların aileleri Knılay ların incelemeler (tetkikler) yapmasını Cemiyetinin ricası üzerine 7 eylul muvafık görmüştür. Meclis sonbahar cuartesi gün ve gecesi Taksim bahtoplantısmda bu incelemelerin sonuc çesinde hazırlanan büyük Kermeste (netice) larına göre bir karar verecek bir oyun vermeyi kabul etmişler ve bu iş te proje halinden hakikat have üç aydanberi provalarına başline geçecektir. lamışlardır. | Nikaragua kanalının açılması vaktile Sahnenin dekorlarını maruf miPanama kanalı açılacağı zaman da komar bay Denari hazırlamaktadır. nuşulmuş, hatta bu iki kanaldan han 'iorbalı (özel) Dağ Kızılca nahiyesinde açılan Çocuk Yurdu, müddetıni Sahneye ışıklı danslar için 700 e gisinin kazılmasına karar verılmesi lâyakın renkli projektör konacaktir. zım geleceği hakkında uzun müddet te doldurmuş ve kapanmıştır. Yurda alınan çocuklar çok istifade etmıglerdir. Gönderdiğim resim, Yurddaki çocuklarla idarecıleri göstermektedir. reddüdlere düşülmüştü. Neticede Pa Çekme köyünde 1000 dönüm orman yandı Torbalıda açılan Çocuk Yurdu kapandı Bayan Arzumanofun Baleti Senin yaşın mı ilerledi? Diyorum. Gülmeyiniz teyze, eloet te ben bunu söylerken yaşımın henüz pek kü k ı z l a n n buldukları işler arasında hiççük olduğunu biliyorum. Yalnız Fran bir fark bulunmadığına göre... Hem sız sörler mektebinde kaybettiğim üç de.. Hem de?... senelik tahsil müddetimi hesablıyorum. Hemdesi yok... Fransız mektebinde geçirdiğin üç O halde ben söyliyeyim. Senelersene, senin için bir ziyan mıdır?... Bir bakıma evet, bir bakıma ha ce mekteblerde sıkılmamış oluyor. Nedense siz beni tembel zanne • yır! diyorsunuz... ^ Yani?.., Seni değil, senin yaşınHakîlerı Bizim mekteblerimizde ecnebi lisanına fazla ehemmiyet verilmiyor, öyle zannediyoruz... Okumağı okumak daha doğrusu verilse bile aramızda da için sevmiyorsunuz... Teyze, dünyada hiçbir şey sırf ima türkçe konuşulduğu ve bütün dersler tabiî türkçe olduğu için ecnebi li kendisi için sevilmez. Birşeye muvafsanı öğrenilmiyor. Ben üç sene Fransız fak olmak ondan bir netice kazanmak mektebinde fransızca öğrendim. Bu imkânı olmadıkça insan ne diye çalışnu kazanmış oldum. Fakat bir lisan sın?... Yalnız çalışmak zevki için, kaöğrenmek için üç tahsil senesini feda fayı zengin etmek için diyeceksiniz. etmek hayatta üç sene geri kalmak de İnsan zengin kafasınm servetini harğil mi?.. Ben size birşey söyliyeyim mi cedecek saha bulamadıktan sonra tıpanne, baba buna pek ehemmiyet ver kı kasasına paralarını kilidleyip sefalet miyor. Fakat bir çocuk için mekteb içinde yaşıyan hasis bir zengine bendeğiştirmekten daha fena hiçbir şey zer. yok... Halbuki nedense bizim aileler Sen çok şeyler biliyorsun, diyode ecnebi mekteblerine karşı bir nevi rum. Edebiyatçı olsana... hürmet ve itimad var... Yalnız büyük Edebiyatçı olmak mı?.. Doğrusu ler çocuklannı o mekteblere verdik onu da isterim. Edebiyatçı değil, gazeten kısa bir zaman sonra bu itimadı teci olmak... Fakat bana bir başmu kaybediyorlar. Onlara mekteb değiş harrirlik verirler mi?... tirtiyorlar. O zaman da tahsilin tabiî Liyakat gösterirsen elbet te. seyri bozuluyor. Bunlar lâkırdı. Siz de vermiye Bu birinci sebeb. ya ikincisi?... ceklerini biliyorsunuz... Bunu yalnız İkincisi de bir kadın için en yük ben değil, bütün arkadaşl^rım görü sek tahsil yapmış bile olsa serbest bir yorlar, kızlar için iş hayatında mu meslek sahibi olmazsa iş hayatında vaffak olabümek için kat'iyyen şans yükselmenin imkânsızlığı... yok.. Ve bunu görünce insan çalışma Amma yaptın ha!. Diyorum. Bi ğa kendinde imkân ve istek bulmu » zim memleketimiz, çalışan kadının va yor. ziyetinin en ziyade inkişaf ettiği bir Demek Hariciye mesleğine girememlekettir. bileceğine yüzdeyüz emin olsan... Size öyle geliyor. Geliniz bütün Ne çalışırım amma ne çalm meslekleri gözönünden geçirelim. Bir rım.. Vallahi sınıfımda herkesi geri bıkere doktor olamam, istidadım yok. rakınm. Benim için Üniversitenin Tıb Fakülte O halde bugünden tezi yok, lisesinde tahsil etmek mevzuu bahsolamaz. ye yazıl diyorum. Sen liseyi bitirinceFenne karşı hiçbir sevgi beslemiy.orum. ye kadar herşeyin yerinde sayacağı Avukatlık yapmak ta istemiyorum. nı mı zannediyorsun? İlerleme yolun O meslek te hoşuma gitmiyor. Peki senin hoşuna giden meslek da hergün yeni bir hamle yapan yur dumuzda kadının bu ilerlemenin ne 4 nedir?... Benim hoşuma giden mesleV dip ticelerinden hissesi de elbet gittikçe çoğalacaktır. lomasî. SUAD DERVİS Diplomasî mi?... Evet, Hariciye memuru olmak istiyorum. Bakaloryamı verince Mül Yumurtacılar Birliği de\am kiye mektebine girmek, orasını biti edecek rince Hariciyeye geçmek... Bu mes leği o kadar seviyorum ki... Onda muYumurtacılar Birliği heyeti umumiyesi vaffak olacağımı ve ilerliyeceğimi dün Birliğin merkezinde bir toplantı yapzannediyorum, fakat... mıştır. Yumurtacılar Birliğinin bu sıra Fakati ne? larda büsbütün kaldırılması mevzuu bah Bana Hariciyeye kadın memur solduğu için bu topluluk önemli oİTnuştur. alınmadığını söylediler. Birliğin memleket ekonomsal dururr>u için Vallahi bilmiyorum şekerim. hiç çok önemli bir rol oynadığından de v amımeşgul olmadım. Hem diplomasiden na karar verilmiş ve yeni idare heyeti sebaşka iş yok mu? cilmiştir. Idare heyeti başkanlığına svvelâ Var, var amma onlarda ilerle Ziya Kıhcoğlu seçilmiş, fakat Ziya bu mek mümkün değil. Bir genc kızın e,. , , , , .. ... , . ,. , , başkanhğı kabul etmediğinden Hamdi lınde nekadar buyuk bir dıploma olur* « > » sa olsun bir vere müracaat edınce ona Gosineli başkanhğa ve Sabrıidare heyeti Ibiş, Ziya verilen iş daktiloluk. veya evrak me Kılıcoğlu ve Yasef Depa murluğu.. Benim arkadaşlarımdan bi üyeliklerine seçilmijlerdir. riniri bir ablası var. üniversite mezu nudur. Beş sene tahsili derecesinde bir iş aradıktan sonra ümidini kesti. Bir fabrikaya elli lira maaşla daktilo ol du. Geçen sene bizim mektebi bitiren bir başka arkadaşım da bu sene bir ecnebi şirketinde yetmiş beş lira 'le daktiloluk yapıyor. İnsan bunu görünce tahsilden maksad nedir diye ken disine soruyor.. Eğer hayatımızı ka zanmak için tahsil ediyorsak o kadar uzun müddet çalışmağa hacet yok. Ortamektebi bitirince hemen hayata atılmak bu işin en pratik şeklı... Hem insan hayatını daha erken kazanmış o