Katalog

Hayat Ansiklopedisi Büyük bir kütübhaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. j yil S3yi! 3 9 7 4 umhuriyet Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet, Istanbuı . Posta fcütusu: Istanbul. No. 246 ve matbaa kısmlle Matbaacılıfc Hayat 81 inci cüzü çıktı iflZâr 9 HâZirân IbOO Teıefon: Başmuiıarrlr ve evi: 22366, Tahrır üeyetl: 24298, Idare »• Neşriyat Şırketı 24299 24290. Orta Avrupada ve Balkanlarda Durum Yunanistanda önemlı bir gün omada toplanacak Tuna konferansı bütün bütün suya düşmüs sayılamasa bıle haylıden haylıye tavsadı. Vaktinde soylemiş olduğumuz gıbi meğer bu işin aslı pamuk ipliğine bağh imiş. Son Streza konferansı guya büyük garb devletlerı arasındakı Atına 7 (Hususî) Pazar günü görüs \e cidıs birlığiri belırtıyordu, ve bunun başlıca konusu Romada kurulacak (bugün) bütün Yunanistanda seçim konferansla Orta Avrupaya sağlam bir vapıhyor. Bugünkü Çaldarıs hükumcti durum \ermek meselesi idı. Italyan Ha 1.933 te yapılan seçimde ekserıyet kabeş anlaşamamazlığından sınırlenen Ital zanarak bu mevkıe gelmişti. O zaman ya bu mesele dolayısile Ingiltereye karşıt Venızelos Başbakan bulunuvordu. Gı(zıd) bir yol tuttu. Bu smirlilığin ortaya ridli dıplomat seçimin ılk neticelerinin çıka i\ kızgınlıklarda Fransava çevrıl kendi partısı aleyhınde ve ahalı partimiş bir pay da \ok değıldir. Ingiltereye sinin lehmde olduğunu anlar anlamaz gelınce Avrupa karesi islenne çokça 1922 de Yunan ordusunun Anadolu hebağlanmak İ5temi\en bu devlet, Avrupa zımeti uzerme çıkarılan süel ıhtılâlmm da bellibaslı ış olarak Almanya ıle bir basında bulunan Plastırasa dıktatorlük anlasma imkânı aramak peşındedır. Alılân ettirmişti. Fakat ordu Plâstırasa manvd bu duygulu noktayı sezmış oldu yardım etmediğmden dıktatörluğü anğundan o da yalnız bir hava anlaşması cak vırmi dort saat surebılmış. Plâssayımına İnailtereye önergeler (teklıf tıras yabancı memleketlere sığınrmştı ler) sunmakta ve şimdi Londrada Al Fakat Venızelos perde arkasından ge1 manyanm denizde yapabıleceği kuv^et ne faalıvetlerme devamdan geri kal ( miktarı üzerinde konuşulmaktadır. Dığer mamıştı. Hukumetın ahali partisi eliYunan Başbakanı M. Çaldaris yandan General Göring son bir iki hafta ne geçmemesi için bütün meharetini ve zekâsını kullanmıştı. Plâstıras kaç kandırarak kendi adamlarından süei icinde Balkanlarda dolaşıyor. Ilkönce tıktan sonra Cumhurreisı ekseriyet ka bir kabine teşkil ettirdi. Venizelosun Sofyada idi, şimdi Belgradda bulunuyor. zanan partiyi iktıdar mevkiine çağır zannmca süel kabine hükumeti elinHaberin cerçevesi tüm (tam) olmak için mağa teşebbüs etmiştı. Fakat Venıze den bırakmıyacak ve kendisi de perde ekliyelim ki General Göring Mareşal los hükumetı ekseriyet kazanan parti arkasından bunları ıdare edecekti. FaPilsudskinin cenaze töreni vesılesıle daye teslim edemıyeceğıni söyledi. Cum kat bu kabine milletin ekseriyetinin arha önce Lehıstana gıttıkten sonra Balhurreisini ahvalın fevkalâde oldufiuna (Arkası 8 inci sahifede) kanlara inmeden evvel Peşteye de uğramıstı. Havadisin bu kadarından pek ıyı anlarız ki Avrupanın türlü yanlarında türlü blculerle süreklı manevralar yapılıp ğıtmektedır. İngiltere Avrupa kare^ine dokunan ıl•gisıni M. Bald\ının dilıle dört beş ay önce soyle göstermıştı: İngılterenin sının Ren nehri boylandır! Bu Lokarnonun Ingiltereye dokunan yanını gösterir çok kuvvetli bir sözdür. tngıltereye göre kuvvetli <>»~ < •• Almanyaca ingııtereyı rtvnjpa k^reiinden uzaklastırmağa tutamak yapılmak isteniliyor. İ!k günlerinde Almanlar bu söze kızmışlardı. Şimdi kızmıyorlar. Bilâkis şimdi onlar da ingiltere kadar Lokarnocu olmuslardır. Almanya garb sın'.rlannda, yani Ren boylarında yapacağı hiç birşey olmadığı hakkmda İngıltereye, hatta Fransaya teminat üstüne teminat vermektedır. İngiltere buna inanabilirse Almanyanın manevra alanı daha genis ve nısbetle daha serbest olabılecektir. Bu alanda Almanyanın baş işi Avusturya meselesidir. Bu da Orta Avrupa durumunun temeltaşıdır. General Görıngin son zamanlardaki sözde balayı gezintilerinin de bu ısle sıkı ilgıli olduğunu bilmiyen yoktur. Haylı zor da olsa işlerın yürüdüğünü görüyoruz. İtalya, Habeş işinden dolayı îngiltereye daha çok, Fransaya daha hafif kızması sonuncu olarak Almanya ıle konuşmağı ve anlaşmağı ele almış bulunuyor. Konuşma konusu (mevzuu) gene Avusturyadır. Hitler son söylevinde: Avusturyaya yalnız Almanya degil, başkaları da dokunmasınlar. Bu memleketı en doğru anlamılc özgür (hur) bırakalım demıstı. Avusturyaya dokunulmasın ne demek, Avusturyamn özgürlüğünden ne anlaşılır? Işte İtalya Almanya ile bu sorular üstünde konuşuyor. Avusturya tüm özgür olsun demek, kendi talihine kendısi başat olsun demektir. Yani bu ar.lamda ve bu durumda eğer Avusturya günün birinde kendi kamoyunun (efkârı umumiyesinin) akıntısı ile Almanyaya katılmağa giderse buna da karışılmamak lâzım gelecektir. Ashndan Avusturya mesele«ının en zor yani burada olduğu bu sütunlarda ötedenberi belirtilmekte olan bellibaslı lıakikattır. Öyle hükmolunabilir ki realist İtalya yavaş yavaş bu fikre de alışmağa gitmek yolundadır. Bu fikirle Tuna konferansı arasmdaki mesafe ise doğu ilt batı arası kadar geniş bir aynlık göstenr. Avusturyanın Almanyaya katılmasının Balkanlar gözündeki uzak ve fakat en temellı manası Drang nach osten, yani doğuya doğru siyasasıdır. Fakat bu siyasa Balkanlar için asla acele bir tehlike sayılmaz. En sonunda uzak korkularla yakın hakikatleri bozmağa çalışmak, akıntaya kürek çekmek demektir. Balkanlann bırlıği her tehlikenin önüne geçebilecek badar yüksek, sarp ve kuvvetli bir 'duvardır. YUNUS NADİ (Arkası 3 iincü sahifede) Seçim bugün; ordu ihtiyat tedbirleri aldı M. Benes Moskovada Sovyetlerle Çekler bir hava andlaşması yapacaklar Topraksızlara arazi veriliyor Kanun taslağı Devlet Şurasından çıktı Toprağı çok olanlardan 20 senelik taksitlerle parGeneral Kondilis hükumet partilerinin, Metaksas ise kendi partisinin kazanacağını söylüyor M. Litvinofla M. Benesin çalar alınarak köylü ve göçmenlere dağıtılacak Ankara 8 (Telefonla) Toprak kanunu taslağı bugun Devlet Şurasından dünkü konuşmaları Başbakanlığa gonderıldi. Devlet ŞuraBakanlarm mütaleasını almış ve kanun taslağı evvelâ tanzımat Moskova 8 (Tel dairesinde. sonra da heyeti umumıvede siz telgrafla) Çekoslovakya Dış ınceden inceye tetkık edılerek esaslı Bakanı M tadıller gdrmüştür. İşleri Goçmen. goçebe. göçürülenlere. topBenes. zevcesi ve rağı olmıvan. yahud toprağı yetmıkızkardeşınin kızı ven yurddaşlara arazi temm edecek ıle beraber bu saılan bu lâyıha bir taraftan da bu^ uk bah 13.35 te bura arazi temellukune da\anan toprak deva geldi. İstasyonrebevhğıne nıhavet vermektedır. Lâyida, M. Lavale \aha De\ let Şurasına verilırken «toprakpılan merasım gıbı sız veya az toprakh çiftçilere toprak parlak merasım yaverme kanunu» ünvanını taşıyordu. pıldı. M. Benesle beraber Çek ga Çek Dts Isleri Ba Devlet Şurası kanunun ismini şu şekılzetecilerınden ta kanı M. Benes de değiştirmiştir. «Topraksız veya az toprakh çiftçilenınmış bazı sıma lar da geldıler. M. Benesi istasvonda re. göçmenlere, goçebelere ve göçürülenlere toprak verme kanunu». (Arkası 5 inci sahifede) Bundan baska toprak kanunu taslağmdakı hükümlerin teşkilâtı esasıve. [Moskova hutusi muhabirimizden] sı butün İç İşleri Bakanı Şiikrü Kaya ıskân, istımlâk ve dığer kanunlarla tenakuz teşkil etmemesi içm de derin tetkıkler ve esaslı tadiller yapılmıştır. Devlet Şuıası kanunun heyctı umumiyesini 20 madde olarak tesbit etmiştır. Memlekette araziye temellük ve tasarruf sıstemi üzerinde zarurî görülen (Arkası 7 nci sahifede) Dün Vasıf da Necatinin Var olun vatandaşlar! Kabinenin başına Kralın yanına gömüldü itimadını kazanmış . a ^ M Bulgar kabinesinde yapılacak tadilât Adanalı fabrikator Mustafa ve Nuri Hava Kurumuna 50,000 lira teberru ettiler birisi getirilecekî Sofv3 8 (Telefonla) Bulgar kabinesinde yakında tebeddulât olacağına dair çıkan şayıalar gun geçtıkçe kuvvetlenmektedır. Ordu. 19 mayıs taklıbi hükumetıle. memleket idaresınde bütun mes'ulıyeti üzerine almıştı. Bunun üzerine şimdi Askerî Şura. dığer işleri mevanında Bulganstanın dahıli ve harici vazıyetıni de ele alarak memleketin siyasi işlerıle de alâkadar olmuştur. (Arkası 6 ncı sahifede) Merhum devrimciye bütün Ankaranın iştirak ettiği büyük merasim ya ^ı KENDİ KENDİMİZİ TENKİD: En aşağı 100 milyon lira! Bu hakikati tekrar etmekten aala nHava tehlıkesi fabrikatorun Hava Kurumuna 50,OOQ sanrruyacağız ki eğer Türkiyemiz tune karşı kahrama lıra verdıklerini haber vermektedır. rizm ışıne öîîem ferebılir ve bu makMerhum Vâsıfın da dün yanına gömüldüğü Necatinin milletin gırıştığı koKayserı 8 (A.A.) Burada bulusadla yahıız İstanbul ve çevresıne remezarında yapılan ihtifallerden biri... runma savası bü nan Adana dokuma fabrıkası ortaklarmrihnesı icab eden çekiduzeni verebi tün hararetıle de dan Mırza oğlu Mustafa ve Hasan oğlu Ankara 8 (Telefonla) Moskova nazaran yerlerini aldılar. Etraftan gelen lırse rurtrm yüzünden memlekete yalvam etmektedır. Nuri Hava Kurumuna elli bin lıra ver nız bu sahada her yıl harıcden en asa elçimiz merhum Vasıf Çınarın cenazesi bazı heyetler de \ardı. İzmırden gelen mislerdir. Büyük Türk çoğı 100 milyon lira girebihr. Bu bıitibı bugün büyük merasımle kaldırıldı. An heyet Şehır meclısinden Murad, Nuri, cukları Abdurrah ecvebi mv.tehassisla.rvn israrı ile ve niçınkara Istasyon meydanının ortasına kon ve Vasıfın kardesı muallım E^addan müman Nacı ve Nurı Bu aziz vatandaşlara bütün kalbımiz esbabma tevessül etmhıoruz dıye pek mus olan Türk bayrağına sarılı tabutun rekkebdı. Istanbul lıselerı namma kız lile tesekkürler ederiz. Dağdelenden son çok hayretlerle tekrar edip durdvkları etratı Atatürkün, Kamutavın, Bakan sesı mudüıii Sabrı gelmısti. ra yüksek hamiyetlı Türk ortodokslarının yardınu bir hakıkattir. Memleketimizin bunca ların, sefaretlerın ve ahbablarının gön Meydanın bir tarafında Kamutay iki vatandaş daha1 Mareşal Fevzi ihracat derdıklerı celenklerle donanmıs, ıstasvo Başkanı Abdülhalık, ) Eski^ehir saylavı İstamat Zıhnınin çeştdlerden müteşekkıl butün anayurda ılgilerinı Eskişehir saylavı Türk ortodoksları neşrettiği bir bs tıcaretnmı yekunu işte bu kadardır nun dört tarafına sivah bayraklar cekil Çakmak, bakanlar, saylavlar, \ ekâletler ( göstermışlerdır. İstamat Zihni yanname ile Türk Hava Kurumuna yar Demek Jct yurdumuzun bu gürel çevre misti. Dığer bayraklar matem alâmetı erkânı, ümera \e zabitan, diğer tarafında Dün aldığımız şu telgraf Adanalı iki sefırler yer almıslardı. (Arkası 10 uncu sahifede) sinde bir parça himmet göstermekle olarak yarıya ındırılmıstı. memleketın bunca emek mahsulü bvSaat 15,5 tan ıtıbaren merasime dahil 15,45 de Dıs İşleri Bakanı Tevfik (Arkası 6 ncı sahifede) tün ıhracatına bedel olabilecek yeni bir olanlar e\"velce tesbit edılen programa gehr kaynağı kiırmak kabildir. Eğer bu bir hakikatse rıiçin bunun üzerinde tevakkuf etmedığımize biz de şaşsak yeri değıl r>ııdır? lirM«J«lllll|llltt.lll Bursada yapılan hava mitingi Macarları 3 1 yendik lllllltllKIKHtlltlllllllllllllllllHlllllllllMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIHIKIIMIIIIIIIIIIIinil llll lllllllll IIIMMIIIIIMItlllllll Galatasaray Beşiktaş muhteliti güzel bir oyun oynadı ve haklı bir galibiyet kazandı Yurddaşlarımıza temin ederiz ki bu bir hakikatür, ve en mutevazı ijadesile bir hakıkat. Yoksa gözleri doğruyu görmek iüyadmda olan ecnebilerden Türkiyeye turizmin 100 değıl, ierah ferah 200 milyon getıreceğıni söyliyenler de vardir. Ve ivaniniz ki. ve inanalım ki onlar da yanltş görmüyorlor vp yanlıs söylemıyorlar! Onikiler Büyük Halk Romam Bugün 4 üncüde: Çanakkale tefrikası, katler. 5 incide: Hitlerin hayatı, Yeni dinlenme günü. Yazan: M. Turhan Tan. Bugün de bu. 6 ncıda: Hıkâye. Venızelos tefrikası. 7 ncide: Sinema. Askerlık bahisleri, Hergün bir fıkra. 8 incide: Tarıhî müsabaka. 9 uncuda: İstanbul halkı nerelerd* otururlar. Yazan: Suad Derviş. Haftahk radyo programı. 10 cuda: Kazanc vergısi kanununda vapılan tadilât. **r Galatasaray Beşiktaş kalesine Macarlar yegâne gollerini yaparken Macarların Seget takımı Beşiktaş ! ristan futbolünün istikrarsızlığına atfetGalatasaray muhtelitıle dün Taksim stad sek yanlıs olmaz. Çünkü Macar millî tayomunda bırıncı maçını yaptı ve 31 ye kımının bile bir oyunu bir diğerine uynildi. Macaristan profesyonel likiııin muyor. Bugün yapılacak maçtan sonra dördüncüsü, dün seyırciler üzerinde hic bu takım hakkında daha esaslı bir fıkre te iyi bir tesir bırakmadı. Bunu, Maca(Arkası 8 inci sahifede) faşantn takım oçıp kurt dingili gidişi Bugün 2 nci sahi