Katalog

Hayat Ansiklopedisi Büyük bir kütübhaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. QÛ70 İSTANBUL . CAĞALOĞLU P ı ı m a 7 Uo7İron IQQR Sayl. O o i t Telsrat ve mektup adresi: Ctunhurlyet Istantmı . Posta kütusu: îstanbul. No. 248 uUma I naZlıan 1 9 0 9 Teıelon: Baçmuöarrlr ve evl: 22366, rahrtr üeyetl: 24298, Idare TS matbaa kumil« Matbaacüık ve Neçrtyat Şırketı 24299 24290. umhuriyef Göring ((Avrupa haritası nasıl olsa değişecek!» demiş rimizi artırmak yolundaki çalışmalan bütün hummasile devam etmekte ve günden güne hızını ve dairesini genisletmektedir. Ansiklopedisi 81 inci cüzü çıktı Geliri çoğaltmanın Yeni yolu: Hayatı Ucuzlatmak ve Vergiyi hafifletmek! uz fiatini yarıyarıya indiren tedbirden sonra hükumetin çoktandır üstünde çalıştığı şeker fiatini indirmek için de Kamutaya bir kanun önergesi vermiş olduğunu göfdiık. Bu Başbakan lsmet Inönünün tuttuğu ekonomik ve finansal yepyeni bir yoldur. Vergilerde daha çok artma olaganlığı görmiyen hükumet, onların yiıkünü imkânın elverdiği nisbette hafifletmek siyasasını güdiiyor, ve en iyi yanı şurası ki hükumet bunu bilerek, inanarak bo>le yapıyor. îşin içyüzü şöyledır: Gehr kaynaklarının verimi, halkın ödeme imkânınm kolaylığı nisbetinde fazla olur. Ucuz hayat, ulus için rahatlık olduğu kadar devlet için de zenginliktir. Herkes kendı işini sıkıştırmıyacak ve bozmıyacak yükümleri (mükellefiyetleri) yerine getirmek zorunda olursa bunlan elbet kolaylıkla başarabilir. Sonunc olarak ta hem iş sahibi yaşar, hem devlete olan borcunu öder. Ornek olarak zaman zaman şurada burada çokça kiralık dükkân yazılarına rasladığımızda yüreğimize gelen sıkıntıyı hatırlatırız. Bu dükkânlann çokça kiralık olmalarının türlü sebebleri arasında eğer vergi ağırlığı da varsa ki var olduğunu söyhyenler yok değildir o zaman bu duruma yalnız bir iş sahıbınin işinden olması bakımından değıl, devletın bu kadar ezici ve yıkıcı olmadığı zaman almakta devam edip gidebıleceği bir vergiyi kaybetmesi bakımından dahi acımaînak elde olmaz. Kaide şudur: Vergi çalışmayı ve çalışanı yıkmamalıdır. Onun içindir ki Başbakan bizde genel olarak vergi düzeylerinin (seviyelerinin) son hadlerine varmış oldugu inanındadır. C" » « • >• î . J ı . 1 1 L Fransadaki kabine buhranı T gece Cumhur Başkanmı ziyaret ederek kabineyi teşkilden vaz geçtiğini bildirmiştir. M. Laval öğleden evvel M. Heryo ile uzun bir konuşmada bulunmuştu. M. Heryo radıkal sosyalistlerin toplantısında konuşulanları anlatarak, partinin kabineye ancak mahdud salâhiyetler vermeği kararlaştırdığım bildirmiştir. M. Laval bu haberi alır almaz yeni kabineyi kuramıyacağını anlamış ve Cumhur Başkanından bu işin başkasına verilmesini rica etmiştir. Bunun üzerine Cumhur Başkanı birbiri ardı sıra M. Heryoyu, M. Yvon Delbos ve eski Bahriye Bakanı M. Pietrıyi kabul etmiş, nihayet yeni kabineyi Alman Bakanı bu sebeblc Kabineyi kurma vazifesi M. Lavalden sonra M. Macaristandan şimdilik Bütün vilâyetlerimiz sürekli faaliyet içinde; halk «Hava tehlikesini bilenler» üyesi yazılıyor Piyetriye ve tekrar M. Lavale verildi uysal olmasını istemiş Büyük Türk ulusunun, hava kuwetle| Paris 6 (Telsizle) M. Laval dün V Buhran sürüp gidiyor, kabine hâlâ kurulamadı Yurdda hamiyyet yarışı Dün Bursada büyük bir tayyare mitingi yapıldı Teberru ve taahhüdler , * * » • * Bu cümleden olarak Türk Dayinler Vekili Zekâi Cankardeş 200, Yuvanaki S. Hazenc oğlu üye olarak 20, teberru olarak 25, Andon Pezidis torunu 20, Gül Alizade Ibrahim 20, borsa acentalanndan S. Benjamen 20,Alber Lion biraderi üye olarak 125, teberru olarak 500, Kartaltepede emlâk sahibi Hacı Zıya teberru olarak 200 lira vermislerdir. 1 Arazi veren vatandaş (Arkan 7 nci sahifede) Son Dakika Paristen sabaha karşı telefonla aldığımız malumat 7 nci sahifemizdedir. Italyan gazeteleri "Harb muhakkaktır,, diyorlar Italyan Habeş komisyonu dün Milânoda toplandı, fakat komisyonun çalışmasından ümid yok Bu hamiyetli Bulgar; «ben bu memlekette oturuyorum, kazanıyorum ve daima da burada oturacağım. Bu itibarla Türkiye havalannın tayyare hücumun Türk dostu bir Bulgar Af. Lavalden sonra kabineyi teşkili vaziferini üzerine alan, fakat muvafGalatada Bulgar vapurları acentası dan korunmasını istiyorum. Taahhüdümii seve seve her sene yerine getireceğim» defak olamıyan M. Piyetri Prusya Başbakanı General Göring $ön Baklaciyef te dün Hılâliahmere gelerek mektedir. seyahatinde Macar Başbakanı General hava tehhkesini bilenler kurumuna aza olacağını söylemiş ve yirmi lira verdıği gi(Arkan 7 nci sahifede) GSmböfle beraber Paris 6 (Telsizle) Balaymı ge çirmek üzere seyahate çıktığı söylenen Prusya Başbakanı General Göring gez diği memleketlerde siyasal faaliyet Kadıköy, Moda caddesi 1 7 numarada oturan Haçik Bağdasar Barutçıyan Pendıkte Dolayoba civarında 25 dönümden fazla arazisini Türk Hava Kurumuna bağışlamış ve devir muamelesine başlanmıştır. bı bu parayı her sene vereceğini de taahhüd eylemiştir. (Arkan 6 nct sahifede) 'vergilerin indirilmesi ve hayatın imkân elverebildiği kadar ucuzlatılması için kuvvetli bir karar görüyoruz, ve bu yalnız sözde kalan bir istek değildir, onu1 işte iş üzerinde yürümesi ve yürütülmesı le de karşı V rşıyayız. Dün tuzdu, bugün şeker. Başbakan yeni prensipini boyle yalnız bir iki maddeye kapayacak biri değildir. O hayatın bütün yüzlerinde bu yeni prensipin yürütülmesine imkânlar aramağı gözönüne almış bulunuyor. Hatta bu satırlan yazana bile: Gazeteleri ucuzlatamaz mıyız? Diye sordu, ve bu konu (mevzu) üzerinde büyük ilgi ile ve uzunuzadıya konuştu. Daha az vergi ile daha çok gelir elde etmek işi fınansçılığın hemen ilk bakışta anlaşılamıyacak ince işlerindendir. Ama en büyük finansçılar bunu kendi zamanlarında ve kendi işlerile ispat etmişlerdir. Bu yolla bir kez iş oylumu (hacmi) arbyor. Örnek olarak tuz ve şekeri alabi Dünkü «Haber» arkadaşımız şöyle bir havadis vermiştir: « Bundan birkaç gün evvel Muş vilâyetine bağlı Sason kazasında tüyleri ürpertici ve vahşiyane bir cinayet olmuş; Sason kaymakam vekili Rıdvanla iki jandarmamız şehid edılmiş, müftıi de ağır surette yaralanmıştır. Sason kazasına civar dağ sırtlannDoğu Afrikasina mütemadiyen Italyan askeri ve mühimmat da oturan adamlardan vergi alınamataşıyan büyük gemilerden biri yolda dığım oğrenen kaymakam vekili RıdRoma 6 (Telsizle) Italya HaItalyan gazetelerinin nesriyatt van, bunlan nasihatle yola getirmeğe beş ihtilâfını tetkik etmek ve bir uzlaşma Roma 6 (A.A.) İtalyan Ha karar vermiş, refakatine müftü ile i zemini hazırlamak üzere teşekkül eden beş ihtilâfı etrafında lngiliz ve Italyan ki tahsildar ve iki de jandarma alarak komisyon bugün Milânoda toplanmıstır. gazeteleri arasındtki kalem savaşı gitgidt (Aarkan 2 nci sahifede) Komisyon ruznamesile gelecek toplantı şiddetlenmektedir. smın tarihini tesbit etmiştir. (Aarkan 2 nci sahifede) llllllılıllltılıııııııııııııııııııııııııılltlllıllıııııııııııtııııııııııııııııııııııııııılı ıııııııııııııııınınıııııııııııııııııııııııııınıııınııtnııııııııı IIIIIIIIIII11III1IIIM Cenaze Rus kruvazöründen alınıp Ankaraya Bîrkaç ~ haydud Sason götürülecek ve büyük merasimle merhum Kaymakammı ve iki janNecatinin yanına gömülcek Merhum Moskova Büyük Elçimiz darmamızı şehid etti Vasıf Çınann cenazesi bu sabah saat 8 de bir Rus harb gemisile limanırmza getirilecek ve merasimle Ankaraya naklolunacaktır. Vılâyet cenazeyi karşılamak üzere bir program hazırlamıştır. Buna nazaran Rus gemisi Kavak önünde duracak ve Sovyet ataşemiliteri gemiye gidecektir. Gemi saat 12 de Kavak önünden hareket edecek ve Kızkulesi önünden geçerken şehri selâmlıyacak, mukabeleten selâm toplan atılacaktır. Sovyet harb gemisi Haydarpaşa açıklarında demirliyecektir. Bunu müteakıb İstanbul Vali muavini ile Belediye mu (Arkan IHIIIIIIIIMI1IHIII1MIII1II Muşta bir hâdise Vasıf Çmarm cenazesi bu sabah 8 geliyor de ^ 4 KENDİ KENDİMİZI TENKİD: 8 inci Merhum Vâstf ilk Maarif Vekilliğin'*~ * ~karaya gelen Rus takızhı. tbalinde ııııııııııııtıııııııiıııııııımv ıııınııııııııııııııınııııııııııııiıııııiHiınıııııııınııuııııııııııııııııııiııııııııı liriz: Bizim memleketimizde tuz yalnız insan gıdası değil, ayni zamanda hayvan gıdasıdır da. Ve memleketimiz hayvan yetiştiren bir memlekettir. Fiatlerin ucuzluğundan dolayı hayvan vergisi ashndan halka ağır gelirken bunlann bir de pahalı tuz almakta çok zorluk çekecekleri şüphesizdi. Bundan hayvanlar zarar göTÜrler ve sonunc olarak Türkiye hayvanLondra 6 (Telsizle) Başbakan cılığı çok kaybederdi. Yeter tuz yemiyen Mister Makdonald bugün son defa olahayvanlann derileri fena olur. Tuz ucuzrak kabinenin toplantısına başkanlık yaplamakla hayvancıhk dünkü kayıblarmı mıştır. Mister Makdonald yarın (bugün) yeniden kazanırsa bundan ülke ve ulusun kabinenin istifasını Kral Corca vererek, zenginliği artmak yöntemıle evvelâ iş a yeni kabineyi kurmak işinin Mister Baldlanı faydalanır, hükumetin ise fazla tuz vine havale edilmesini istiyecektir. kullanılmaktan başka olarak dolayısile Mister Baldvin derhal arkadaşlannm «1de edeceği asığlar (menfaatler) tuzun listesini kral a verecektir. Jcilosunda yapılan üç kuruş fedakârlığı Mister Makdonaldm «împaratorluk jfazlasile korur, hatta geçer gider bile. müdafaa komitesi» başkanlığına getirile| Şeker de ayni şey. Ucuz şeker memleiette tabiî daha çok kullanılacaktır. Bu ceği anlaşılmaktadır. Londra 6 (A.A.) Baldvin kabi birinci derecede faydalı gjdanın çok nesinin listesi tamamen saptanmıştır. Hinkullanılması halkın sağlığını ilgilendır en bir iş'/. Ucuz, hatta dış piyasalar için distan bakanı Samuel Horaenin dış balıiç vergisiz şekerlerle yapılacak meyva kanlığına geçeceği bayık (muhakkak) safconserveciliği memleketin hayatında ye yılmaktadır. M. Edenin yerıni muhafaza ni bir çalışma branşı açabilir. Fazla şe edeceği bildirilmektedir. Londra 6 (A.A.) Yeni hükumet ker elde etmek için fazla pancar ekimi memleketin çiftçıliğini canlandırır. Bü listesi, yarın bildirilecektir. M. Lloyd jtün bu çevredeki işlerin çokluğu şekerin Georgun bu listeye girmesi muhtemel gö Altt senelik Başbakanlıktan sonra yerini Mister Baldvine terkeden jucuzlatılması şeklinde yapılacak feda rünmemektedir. Mister Makdonal lârlığı hiç şüphesiz çok fazlasile karşıhYeni yeraltı trenleri yapılması, bazı yacak bir yoldur. demiryollarının elcktrikleştirilmesi, M. bir karsılığı sayılmaktadır. t Başbakan îsmet tnönünün 935 finans Lloyd Georgun kabineye verdıği geniş Hükumet M. Lloyd Georgun yeni kalyılı bu memleketin tarihinde ayn bir bö bayındırlık projelerine ulusal hükumetin binenin işlerine karıştırmamak isteğinde iüm olarak yazılacaktır. Bu yepyeni bir llllllllllllllirillllllllllllllllllllılıııllllllltlııııııııııııııııııııııııııınııııııım görünmektedir. feörüşün ve çok etkili bir anlayışın yürü böyle halkla kticaklaşan içtenliği (samijtülmesidir. Bir görüş ve anlayış ki elbet miyeti) hiç şüphesiz ulusa yepyeni bir Ingiltere Başvekili Mister Makdo ^ıalkm büyük vicdan şevk ve teşekkürle yaşama ve başarma hızı verecektir. naldın Başvekâletten çekılmesi ve kaîüe karşılanacak ve halk hükumetinin J (Arkan 7 nci sahifede) YUNUS NADİ | lngiliz kabinesi bugün istifasını verecek Susuz İstanbulL Neresini lcazsan su çtkan bu şehrin bu kadar susuz kalabüeceği hiçbir havsalaya sığmamak lâzımdır, meğer ki bu şehirde yavaş yavaş susuzluktan Kerbelâ hayatına ahşarak kanıksamış bizim ruhlarımız ola. Akla, hayale sığmaz bu su yoksulluğu içinde İstanbulun susuzluktan yanıp tutuşan sokaklarında bazan muacciz bir gündoğu rüzgârile savrulan toz ve topraklannın kasırgalart ortasında, tıpkı Sahrayıkebirin kum dalgalan önünde olduğu gibi, bunala rak ve boğularak: Bir damla su! Hasretile bağırdığımız zaman işin en acı yanı şudur ki bu jeryadı kendimiz yükseltip yalnız kendimiz işitiyor, her tarafı su ile çevrili bu şehrin susuzlu ğundan şikâyetleri kendimiz söylüyor, kendimiz dinliyoruz. Sular içinde yüzerek su hasreti çe ken bir şehir örneği gösterılmek icab ederse îstanbulu ileri sürmekte durakf lamağa yer yoktur. Bunun biz İstanbullular için ne utanılacak şey olduğunu biraz düşünebilseydik, ah biraz düşü nebilseydik! Şekerin inmesi halkı sevinc içinde bıraktı! Halk, Büyük Başbakana teşekkür ediyor. Perakende toz şekeri 27 kuruşa alabileceğiz Şeker fiatlerinin yakmda hükumetçe ındırilmesine karar verılmesi halk arasında çok büyük bir sevinc uyandırmıstır. Bu indırmenın halkın sağlığı ve yurdun ekonomik durumu üzerinde mutlu bir sonunc vereceği umulmaktadır. Herkes Büyük Basbakammızın hayatı ucuzlatmak için açtığı mücadeleyi büyük bir şükranla karşılamaktadır. Bugünkü durumda bizde bir adam başına düşen şeker mikdan pek az görülmektedir. Memleketimizde yılda 7,000 vagon şeker yenilmektedir. Fabrikalarımın yaptığı şeker de bu mikdar etrafındadır. Fakat fabrikalanmız bun dan daha coğunu yapacak bir kudrette bulunmaktadırlar. Bir yandan da söylendığine gore yedek ve umulmadık durumlara karşılık olarak bir yıllık fazla şeker :1de bulundurulmaktadır. Bugün şeker fabrikalannda toz olarak 100 kilosu 36,75 lıradan, kesme olarak 0 kilosu 16,75 liradan satılmaktadır. Şu duruma göre şekerin toptan fiati bir kilo tozun 36 kuruş 30 para ve bir kilo kesmenin 39,5 kurustur. Perakende olarak oz 38 kesme 41 kuruşa satılmaktadır. Yeni durumda fabrikada bir kilo kesme 28 ve bir kilo toz şeker 25 kuruşa saılacağına göre kesme şekerin kilosu 1 1,5, ozun 1 I kuruş ucuzlıyacaktır. Su halde >akkallarda da kesme şeker 30, toz 27 uruşa satılacaktır. Yeni kabineyi muhafazakârlarm lideri Baldvin kuracak, Dış Bakanlıgma Hindistan Bakanı getirilecek Bugün 5 indde: Terbiye bahisleri: Selim Sırrı Tarcan, Hitlerin ha5atı, Siz de bu fikirde misiniz? Bugün de bu. Hikâye, Venizelos tefrikası. Spor haberleri, meşhur kâşıfler. Lünkü ve yarınki'şeker Lâyiha Kamutay fiatleri Encümeninde 6 ncıda: 8 incide: Ankara 6 (Telefonl*) Toz şekerin kılosunu 25, kesmenin*27 e indirilmesi için hazırlanan kanun lâyihası Kamutayın Iktısad encümeninde tetkik edıldi. Lâyiha fimdi Maliye encümenindedir. Btt (Aarkan 2 nci sahifede)