Katalog

PERŞEMBE Gazetesini sabırsizhkla bekledikle • rinî bize mektub ve telgrafla yazan binlerce lamimî, nazlk okuyucularimi za, bu candan bağlılıklartaa lâyik olabilmek için (PERŞEMBE) nin ber fedakârhğa katlandığini tesekkürleri • mizle bildiriyoruz. ,« 1U ODoo ISTANBUL . CAGALOĞLU * Porcomlıo 7 MaM IQQK 10 NO. 3 0 0 3 Telgraf ve mektup adred: Cumhurlyet. İstanbu] . posta kutnsn: İstanbnl, No. 246 rerbemDB I IHon 1 9 0 ü Teiefon: Başmuharrlr veevi: 22366. Tahrlr neyeti: 24298; tdare ve matbaa fcısmile Matbaacıiık ve Neşriyat şirketL 24299 2429a umhuriyel Ankara 6 (Telefonla) Meclis yarin (bugün) saat 14 te toplanacak ve encümenler intihabmı yapacaktir. Evvelâ 30 kisilik bir mazbatalart tetkik encümeni ayrilacaktir. Müstakü say • lavlardan birinin intihab edüdiği daire merkezinde mansub memur olduğuna dair şikâyet te bu encürnene havale olunacaktir. Maamafih ba saylavin idare âmiri değil, muallim olmasi dolayisüe hak • kindaki şikâyet varid addedilmemek • tedir. . Basbakan tsmet lnönünün kabine programini Meclisin yarinki toplantı • sinda izah etmesi muhtemeldir. Encümenlere dair bir teUif Ankara 6 (Telefonla) Girasun saylavı Hakkı Tartk Meclise encümen üyeliklerinin artbrihnasinı teklif etmif* tir. Hakkı Tarikta teklifine göre mer • cud şekle nazaran Meclisin 14 üyesi hiç bir encümene mal edilmemiş olacaktir. Kamutay nizamnamesi vaktfle 317 saylav olduğuna göre tesbit edilmiştir, o tatbik edüirse birçok ihtısas sabible rini encümen dişinda birakacaktir. Hakkı Tarik nizamnamenin 21 inci maddesinde yazilı encümen üyelüde • rinin beter kişi artırdmasmı teklif et • mektedir. Ankara 6 (Telefonla) Ankara merkezindeki stadyom ve hinodrona ila askeri «eçid resimlerinde \izama olan sökülür, kurolur tribSnler için malzemenin gumrükten istisnasi hak • kindaki Tayiha, tstanbul Üniversitesi Hayat Ansiklopedisi inci cüzü çıktı 21 tayyare asileri b o m b ardımanetti Giriddeki asiler, Şarkî Makedonyaya vaziyetleri Yeni kabine programının nin müşkülleştiğini telsizle bildirdiler okunması muhtemel Yunanistandaki Asilik hareketleri omşu ve dost Yunaniatan son beş altı gündenberi büyük ölçüde hazırlanmış asilik hareketlerinin kargaşalıklanna uğradı. Aslında nekadar teessüf olunsa az olan bu fena hare* ketler içinde teselli ve teşekkürle karşılıyacağımız iki nokta hükumetin duruma hâkim olmakta gösterdiği soğukkanh çabukluk ve ciddiyetle budun çokluğunun genel nizama bağhlığındaki yurdsever usluluktur. Böylelikle asilik hareketlerinin deha fena sonulara gitme8İnin önüne geçilmiş sayılabilir. Elbet bu bir kazancdır, ve büyük bir kazanc. Bununla beraber ortadaki ziyan gene yürekler acısı olacak yönemde çoktur. Memleketi korumak için ne ulusal fedakârlıklarla alınmış silâhlar yurddaşlar araaında biribirlerine karçı kullanılarak ziyan edilmis ve ülkede olmıyacak yere dostjan ağlatan, fakat düşmanları güldüren kargaşalıklara açık yol verilmiştir. Bu fena kargaşalıklar içinde bazı gemilerin asilerce ele geçirilerek alınıp götürüldüğü görülmüs, ve bunlar hükumetin toplan ve tayyarelerile kovalanmıştır. Bu silâhlar yurddaslar arasında post kavgası için değil, yabancı saldırışlarına karşı yurdu korumak için alınmıştı, ve herbirinin her kıymığı üzerinde ulusun katılasmış alın terleri parlıyordu... Yunanistanm son asilik hareketleri önünde hele biz Türklerin çok esef ve acı duyduğumuzu gizlemeğe yer yoktur. Yunanistan bizim dost komşumuzdur. Onun yok yere yıpranan silâhlannda dostiuğumuzun birliğindeki kuvvetten eksilmeler duymak elbet bizim için tath birşey olamazdı. Bereket versin ki Yunanistanda yurdseverlik duygusu budunun iliklerine işlemiş denilecek kadar ileridir. Nitekim başta hükumet olarak orada ulusun çokluğu bu kör kımıldanışlara karşı uyanık ve sert davranmaktan geri durmıyarak durumu daha fena sonulara gitmekten kurtardı. Bu yaman acı dersin komşulanmızı ortadaki ziyanları karşılamağa kuvvetle sürükliyeceği kuşkusuz sayılır, ve ancak iste bununla avunulur. Ders gerçekten acıdır, ve herkesin üzerinde derin derin düşüneceği bir yaradır. Askerin siyasaya karışmasındaki felâkete bunu en son misal olarak herkes dört açılmış gözlerle görmekte faydalar bulur. Asker ve onun silâhı yalnız şu maksadları amac edinerek vücude getirilir: îçeride düzgünlük ve güven, dışanya karşı emniyet ve korunma. Son işlerde Yunanistanda bu kutlu kurumun içerideki emniyet ve güveni bozmakla işe başladığını gördük. Böyle yapıhrken dışanya karşı sımrlan koruyaçak kuvvetler artık yok sayılacak bir kargaşahğâ uğramıştı. Neresinden bakılsa ziyanı ortada, olan bu fena işin kazanclı olabilecek bir tek noktası gösterilemez. Asilik hareketleri Y^ıııanistanın dahilî bir işi olmakla beraber onun üzerinde bu kadâr söz söyîemekte kendimizi haklı buluyoruz. Komşumuzun acısı bize de dokunuyor da onun için. Dostların felâketlerinden acı duymak dostlar için önüne geçilemez bir karabahtlılıktır. Türk ve Yunan kuvvetleri ortak menfaatlerin korunmasında biribirlerini tamamlarlar. Yunanistandaki kargaşahklardan duydugumuz acı ve sıkıntının bir büyük bölüğü buradan gelir. Üzerlerins titrenmek lâzırrı gelen > ulus kuv Meclisin Bugünkü toplantısı Asilere verilen mühtet bitti Bugün Mazbataları Tetkik Encümeni ayrıldıktan sonra diğer encümenlerin üyeleri întihab olunacak Makedonyada taarruza geçen orduya General Kondilis kumanda ediyor Szere Atinada yapdan mitingden intibalar [Sağda M. ÇpJdaris Asileri takbih v td'im n . Basvekâleİ bîhast ottünde toplanan halka hitabe irad ederken görülüyor] Atinadar diin pek az telgraf grel mi«tir. Gelenler de fazla birşey ilâve etmemektedirler. Herbalde tnuhakkak olan birş«y varaa o da hükumetin va • ziyete hâkim olduğu, ehemmiyetini kaybeden isyanln akim kalmağa mahkum bulunduğudur. Oünkü telgraflar şunlardlr: Başbahan General Ismet In8nü Meclise gelirken.~ elektromdcanik şubesinc* demirba| Q larak kayidli alât ve edevat ve Iritablarin, Yüksek Mnhendis mektebme pa(Arkası beşincl tahifede) Atina mektub]an Hükumetimiz Trakyada tedbirler alıyormuş! Bulgar Dış İşleri Bakanı, «eğer böy?^ bir tedbir alınmışsa, iimid ederim ki bize kav değildir» diyor Sofya 6 (AJL) Havas ajansi bil diriyor: Türk kıta atinin Bulgar hu duduna tahşldinin ne mâna ifade et mekte olduğu şek linde kendisine so rulan bir suale ce vab veren Du tsleri Bakanı M. Batalof, şöyle demiştir: VBiz, TürkBulgar dostluk mua Bulgar Harîciye bedesi ahkâmina Naztrt M. Batalaof •adıkane riayet ediyoruz. Şu halde Türk hükumetinin almiş olduğu tedbirler benim için gayri kabüi izahtir. Eğer bu tedbirler ahnmi; ise ümid ederim ki, bize karşi değfldir. Türk gazetelerinin bir kismı bize karşi fena davranmaktadir. Halbuki Bulgar gazeteleri iki memleketin munasebetlerini haleldar ede • cek her türlü neşriyattan çekinmekte dirler. Türk gazetelerinin kendî hücumlan • nı muhflc göstermek için ismini ileri sürmekte olduklari «Trakya» gazetesi tatil edilmiştir. Ümid olunur ki, kiyaset îeri herkesce takdir edilmekte olan Türk zimamdarları Türk gazetelerinin bize karşı olan bücumlarina nihayet verirler. Anadolu ajansının notu: YapUğlmlz tahkikaU göre, Trakyada bugün normel bir surette bulunan kuvvetlerden başka ne aevkiyat ne de tahşidat yoktur. tki memleket münasebatl ise iyi bir safhada inkisaftadir. Türk matbuatinln ekseriyetinde acl yazllarln azalmakta olmasi da bu ryili ein alâmetlerinden sayilsa gerektir. Şarkî Makedonyada Atina 6 (Hususî) Harbiye Ba • kanı General Kondilis taraftadan Şarkî Makedonyadaki asilere verilen nl • timatomun müddeti bitmiçtir. Gene ral Kondilisin knmandasi altmda bu • lunan hükumet kuvvetlerinden, 21 tayyare Makedonyadaki asi kuvyetleri ı S bombardiman etmiştir. Bu asi kuvvetler ancak 3,000 kîşî • den ibarettir ve General Kamenosun kumandası altinda btdunmaktadırlar. Generel KondOis, derhal teslim ol • madıkları takdirde, elleriode ancak bir kaç aahra topu olan asilere karşı, a&vr topçu atesi le yapılacak bir taarruza derhal «asliyacağım bOdirmiştir. Alman son baberlere göre iki sehir arası • na sıkishrılan aAn donanmanın siler üzerine takttmandanı atnz* arruz baslamısral Demsstikas tır. Bunlarm pek kısa bir zatnan içinde imha edile cekleri mubakkak addolunmak . Grîdde rf^* Girid sukrmdaki asi barb gemüe 3 rine dair hiçbir hareket haber verff •. * memektedir. Asi donanmanın başinda olan Ami* ral Demestikasin Şarkî Makedonyadaki asSertn başı General Kamenosa. çek«jÖği l^^fetklt 1 te'graf eîdeJ edürriiştir. Bunda, amiral, Giriddeki asüerin bü • yük müşküllerle karsüajtığmı büdir • mektedir. ~ Bu suretle Girid ve sarkî Ma • kedcnyadaki aşilerin telsizle daima [Arkası altınct sahifetö Bitaraflar «Venizelosun hareketini ancak tıb îzah edebilir)) diyorlar General Kondilis yanına getirilen asi miralaya bağırdı: «Korkma, biz cellâd değil, askeriz. İğilen başları kesmek âdetimiz değildir» Yunan hadadana asker oe malzeme göndermifiz! Bükreş 6 (A.A.) Havas ajandmdan: Türidyeden gelen baberlere göre, Türk bükuroeti, Makedonya isyanindan dağobüecek her ihtimale karşı Yunan hududuna asker ve malzeme gönder mistir. Bükres 6 (A.A.) Havas ajandm dan: Yunan hududuna asker ve mal • zeme gönderildiğine dair Türkiyeden gelen haberler üzerine, bu sevkiyat, Makedonya Yunan isyanindan dolayi üjtiyatî bir tedbir olmak uzere telâkki edilmektedir. Urkası beşinci tahifede) ıiHtHinııııııııııııınııiHiıııııııııııııııtııııııınııııııırııııııııııııııınıııiHiıııııınımiHiııııtniMiııııiiiııııııiHiıııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııtııııın» YÜNUS NADt (Arkası iklnci sahifede) Yunftnistandaki isyan horeketine dair dün gece son dakika * da aldığımız mühfm haberler altıncı sahifemîzdedir. '.*.'•' * Son daînkada gelen 5 Aaberler ' ::i Atinttda isyanın ilk günS bombardiman edilen Efzun kıslasuttn hxditeden sontaki hali, ktflantn kapıst ve müsademelerden bir intıba has bfle hayret içinde bulunuyorlar. Aüaa 5 (MuhabiriİMnini bndirmek bteroediğim rnaruf bir diplomat bana aynen şunlari soygiin oldu. Artık sihirler yavas yâva» ledi: yatışm'ğa başladı. Onun yerini derin « Senelerdenbc«i memleketin bir teessür ve matem aldı. Şitndi bü • menfaati için çalışan böyle bir ada yük küçük, siyasi obun »iyasetle alâkamın manasu, maksadsız, sırf fırkacı . M bulunmasm herkes iki mart gecesi lrk hırsile memleketi ikiye bökneğe, hâdisesini fena bir rüyaâan ibrret gibi bu kadar kardeş k n ı dökmeğe teşebtdâkki etmek Utiyor. Fakat askeri hareketler, idarei orfiye, gazetelerin her büs etmesi, bir isyam idare>e kalkıssaat basi çikardıklari yeni tabdar, flâ • roası tnanılamıyacak, enlahlamıyacak veler buna imkân bnakmıyor. birşeydir. Bunu, yani seciyedeki bu tebeddüln olsa olsa bb ukması izah ePek müfrit Venizelistler istisna edidebüirler.» lirse biitün fnkacıîar, bütun bitaraflar, Bütun halkın böyle düşünmekte olhulâsa butün hrlk Venizelosun bü son doğun» en bariz delü, dün burada yahareketine karsı ne diyeceklerini sa • pılan büyük mttingdir. Meydanlarda sırrras vaziyettedirler. Sabık basv«kil!e (Arkast bejfncf sahifede) seael«rce tefriki ntesai etmif siyasî es Macar Meclisi f eshedüdi Macar hükumeti, Alman dostluğunu İtalyan v dostluğuna tercih etmeğe karar vermiş Budapeşte 6 (A. A.) Meclis, dağılmıştır. Dağılma sayiası, yirmi dört saat • tenberi vardi. Buna rağmen ka rar hayretle karşjlanmıçtır. Çünku meclu dağilmad'an ev vel ulusal bhrljk fırkası toplan • mış ve saylavlar, General Gömboş Basbakan Gömbösün talebine itti • fakla cevab vererek reylerini hü • kumete vereceklerini vadetmişler di. M. Gömbös sadece tehdidJe elde edilen bir ekseriyetle yasamak is tememistir. M. Gömböş, büyük *ehirlerde gizli rey, köylecde açık rey ile yecıiden »eçim yapılmasını tercih etmiştir. vermesi M. Gömbösün zaferini ve Kont Betlenin mağlubiyetini temin etmiçtir. Amiral Hortinin dağılmaya izin Çünkü M. Gömboşle arkadasları tarafmdan yapılacak intihabat, Kont Betlenin şiddetle muarız olduğu bir Urkam *c**c* mktm»>