Katalog

f Esini bulamayacaginıı bîr mecmıuı ve «ize eşi bıılnomaı bir arkadat olacaktır. Yeryüznnün en neraklı hâdiselerini, heyecanlı vaJt'alaruu, her mevnu temas cden bötfia yaııları, resisnlerl aacaJu PERŞEMBE de bnlacak ve «eve «eve, lctekl* okuyacaluuuz! umhunyet ie NO. 3 8 6 6 Telgraf ve mektup adresl: cumhurlyet! Iatanbai . Posta kntıısTi: tstanbul, No. 246 PclZarteSI 1 8 ŞUDat 1 9 3 5 Teieîon: Basmunarrlr ve evl: 22366. Tahrlr neyetl: 24298. tdare ve matbaa kısmlle Matbaacılık ve Nesriyat Şlrfceti. 24299 24290. IÇOCUĞUNUN 7 KITAPLARI ROMANLAP UIKAYELER MÂSALLAR Kitabcılardan arayınız. CUMHURIYET iki yılhk Plânım Yazan: Upton Slnclair Turkiyede basma hakkı tCumhuriyet* e aittir. akırvda otuz yıl olacak ki, «Sraaî detnokrasi blırliği» adile bîr kurum yaptım. Bu nun okullarda çok büyük tesiri ol du ve bugün Vaşingtonda «Dimağlar tröstü» nü teşkil eden zekâların yetismesine yardım etti. Yeni fikirlerimi yargılama (miidafaa) iste ğile yazmıs olduğum birinci kita bıroda, demokrat fırkasının, Ame rikada gerekli olan değişiklikleri yapacak tek alet olacağını önceden kesfetmiştim; ve bu i?i başaracak olan demokrat Reisicumhurun, ta • rihte kendi adını Vasington ile Lincolnın adlan yanına koyacağım söylemiştim. Biz Amecikalılan ya demokrat, ' yabud cumhuriyetçi eden yasa hükraimdeki alıskanlığa uyarak ben de bir demokrat ım. Çocukluğumda, demokrat fırkasının kuruculann • dan bari olan Tomas Jeffer»onua talebesi arasında bulundum. O Jefferson ki şu fikri ocrtaya koymuş tur: «Bilgi nurunun genellesme»: bütün gözlere çarpan şu hakikati meydana koymuş tur: Beşeriyetin çoğu strtında semerle doğmuş ol • madığı gibi bazı talihliler de, ayaklarında hazır çizme ve mahmuz bulunduğu halde evvelkilerin sırtma haklarımiş gibi binmek için ya raîılmış değillerdic!» tşte demokrasinin temeli budur, ve bu fikir o kadar hoşuma gider ki, onu yalnız siyasa ve uluş (hüku met) bakım:cıda değil, fakat eko r.omi ve sanayi alanmda da kullanmağa çahşırım. Burada, bu altın ülkesicıde, tabiî zenginlik kaynaklanndan birço • ğuna malik bulunuyoruz. İnsanla r ı n muhtac oldukları hemen her birşeyi yetistirecek verimlilikte bir toprağımız var. İnsanlığa vergi yaraiuıa fikrinin benzersizce yarattı • ğı maddî isrihsal aygitlanna (va sıtalarına) ürün (mahsulât) ve ır.asnuatımızı dışarı yo.lamak için dünyamn en güzel yollanna sahi • biz. Madenlerimiz, çiftliklerimiz, evlerimiz, hulâsa bir ulusun huzur ve diizenine yetkin her türlü var • lığımız ortada.. Bunlara rağmen, yurd garib bir durgunluğa uğra mıştır. Meyvalar yerlerde çürüyor, cebzeler, satılamadığmdan denize dökülüyor. Binlerce kişi yersiz yurdsuz süründüğü halde, kimse tarafından oturuhnasına buyruk verilmiyen gene binlerce yurd var. Bir milyon işsiz, iş aramakta ve fakat kendilerine çalısmak ruhsatı verilmemektedir. Gene bir milyon adam, açlıktan ölenleri ve ruhsat bul»alar hayatlannı kazanmayı cana minnet bilecek olanları besliyebilmek için kendilerine yüklenen vergilerin ağırlıği yüzüaden evle rini, çift ve çubuklannı bırakmağa raecbur oluyorlar. Roma sokaklarından Şarkî Afrikaga 70,000 gönüllü faşist Afrikaya gitmek istiyor! Italyanlar, hazırlanan gönüllülerin ilk parti olduğunu, menfaatlerini saydırmakta asla ihmalkâr davranmıyacaklarını söylüyorlar Roma 17 (A A.) Havas rauhabirinden: Baslica cadde • lerden, kalabalı • ğin alkişları ara • s'nda geçen, Şar kî Afrikaya sev ki mukarrer ik tabur «Kara göm'ekli», eCi • yovinezza» gençlik türküsünü çağirarak, Milis Erkâniharbiye Re • isi General Te . ruççinin huzu rundan geçip Na • poliye gitmisler dir. Tasrihen be yan olunduğu • ğuna göre, ttal yanin Habesistana karsı vaziyeti değisnıemif ve mus • lihane bir hal sureti el'an ümid e diünekte bulun • muştur. Bu birinci kı • »ıro kuvvetler' sevketmekle, ttal • ya, kendi men M. Musolini Faşistler arasında ve Karagömfaatlerini saydir • leklilerin bir geçid resmi mak hususunda as. ih*as lâ ihmalkâr davranmiyacağmı Faşist meclisinde etmek istemiştir. Roma 17 (A.A.) Havas muhaGiden veya gitmek fizere bulunan bürinden: taburlarin ordu mensublarindan değü, Musolini, büyük faşis^ konseyi huzurunda, 70,000 den fazla «kara fakat fırkaya mensub gönüllülülerden müteşekki] olduguna isaret edilmek • gömlekli» nin, sarkî Afrikaya go iArkası dördüncü sahifede) tedir. Bulgaristandaki Türk azlığı Bulgarlar soydaşları mızın göçmesine mâni oluyor Edirne ( Hususî muhabirimiz • den ) Yurdumuza olan muhacir akınının arkası bir aydanberi ke * silmis bulunuyor. Geçen gün Bul garistandan gelen bir ırktasımızın anlattığına göre, bu, Bulgar hükumetinin göstermekte olduğu bazı müskülâttan ileri gelmektedir. Bununla beaber Bulgaristan Türk ler i hicret etmek kararındadırlar ve bunun için de ilk yazı bek • lemektedirler. Ingilizlerle Fransızlar yeniden görüşecekler Bundan sonra ya bir Ingiliz Nazırının Berline, yahud da Âlman Nazırı Fon Nöratın Londraya gitmesi muhtemel görülüyor Almanyanın cevabı etrafında Paris 17 (A.A.) Maten gazete si, tngiltere fle Almsnya arasmda bir temas vuku bulmazdan evvel, tngil • tere ve Fransa arasında doğrudan doğruya konuşmalar olac ğım tahmin ediyor. Bu gazete: «Berünin notasma müşterek bir cevab verimesi müsteb ad değildir» demektedir. «övr» gazetesi de diyor kî : «Bu • Son zamanlarda hicretin önüne günlerde vuku bulacak olan ilk Fr~ngeçmek için bir takım gayrikanunî sız tngiliz görüsmeleri, esasa dahmüşkülât ihdas eden Bulgar hükumeti, asıl alınması icab eden ted • hiçbir münakaşaya giriniyen müs terek bir notanın tanzimîle neticele birleri unutmakta ve Bulgaristan Türklerini tehcir etmek suretile mal nectktir.» ve mülklerine konmak istiyen bir taAyni gazete, ya bir tngiliz nazınnın kım çapulcu unsurları cezalandır Berline, yahud ki M. von Nöratm Lonmağa bir türlü yanaşmakatadnr. draya gitmesi ihtimalinden de bahsetTektük gelenlerin anlattıklarına mektedir. göre Bulgaristan Türklerinin gör Gazete «tFransız • tngiliz noktai naraekte oldukları haksızhkların bir an zarlan, bu derece birbirine uygun oldahi arkası kesilmiş. değildir. Da msaydı, diyor, bizim tarafunızdan ha geçen hafta Filibede öldürülen da bir müşahid bulundurmak rauvahk ırktasımızın katili hâlâ yakalanıp adaletin pençesine teslim ed'ilme • olurdu. Lâkin Haridye Nezareti tngütereye miştir. tamamile güvenebileceği kanaatinde • (Arkası 4 üncü sahifede) dir. Maaımfih şark andlaşmasınm akti için herhalde muayyen bir mühlet göstermek lâzımdır.» «Echo de Paris» gazetesi,. tngiliz • Fransız müşterek karşılığmın bir mak Adlî tayinler Hususî komîsyon yakında toplanıyor İngütere Haridye Nazırt Sir Con Stmon Londra konustnalanndan tonra ziyaret ettiği Pariste, Franstz BasvekiUnin yantnda nutuk sbylüyor buzdan ibaret olmamasını istiyor. Zira Alman notasuıın birçok yerleri ve bilhassa silâhlarun azaltmıs olan devIetlerin, Almanyanın silâhanmasmdan mes'ul bulunduklanna dair olan fıkra (Arkası dördüncü sahifede) Kisve nizamnamesi bugün neşrediliyor Kanunun ruhanilere aid kısmı 13 haziranda mer'iyete girecek. Izci ve sporcular kanun hükümlerine uyacaklar Ankara 17 (Telefonla) Kisve kanununun tatbik seklini gösteren nizamname yarinki Resmî gazete ile nesredilecektir. Ehemmiyetine binaen nizamnameyi aynen bilidiri yorum: Madde 1 Herhangi din ve mezhebde olursa olsunlar mensub oldukları din ve mezhebleri usul ve taamüllerine göre mabed ve a Ben diyorum ki, bizimki gibi soyyinlerde ruhaoî kisve tasımakla raü sal (medenî) ve zengın bir ülkede kellef olanlar mahallî hükumetle fıkaralığın ve yoksuzluğun maze • latrı bir zamanda verilmisti. Dikkat rince alâkadar olanlardao alına reti yoktur. Benim kanaatimce biz, edilirse 1335 te verilen bu k&pitü cak Iisteler mucibince ancak ma öyle yapmalıyız ve öyle de yapabilâsyonun bazı maddelerinde kar bed ve âyinlerde ruhanî kisve tası liriz ki çalışmak istiyea, kadın, erfihkh sartlara benzer seyler vardır: mağa mezun addolunurlar. kek, bütün yurddaşlarımız, herbiri (Arkast besinci sahifede) Madde 2 Her din ve mezhe kendi kabiliyetine göre bir is bul • uınu miımımııııımıı ıııııııııııııııııiHiııııııııııiHiHiıiııııııiHiırııiHiııııııiııırıııııınMiıımmrııimıımııııınımııııııırıııııııımuınm bin ruhanilermi ayırd ettirmek için sun ve bağlantıh bir evle bir Ame\ rikalıya yakısır orta halli bir ya • kabul edilen her türlü kisve alâmet ve isaret ruhanî kıyafet addolunur. şayış düzeni kucacak kadar para Madde 3 Mabedler her din ikazansın. O iddiadayım ki, her ihAntalya 17 Kurultay Başkani badetine ınahsus ve usulüne mu tiyar gibi, her öksüz ve çalışamıyaGeneral Kâzim özalp dün saat 5 te Sokakta tivil gezen bir Ermeni cak derecedeki her sakat konfor kentimize gelmistir. General, Vali, LJprotestan papazı (Arkast 4 üncü sahifede) Adamlık, Ozan ve kadın bulabilmelidir. Ben bu ülkü ağrun mıuııııııııiıtııııııııııııı ıııııııııııııııı ıııııııııııııiiiıııınıııııııııııııııiMiııııtıııııııııııııııııııııııııııı ıiMiııııiMiıiMimıııııııiııııııııımııııın va kumandani, Cumhuriyet Halk Fir • da çalışmağa koyuluyorum ve bu kası ve Belediye başkanlarile kenti Güzelliği gönülde bir ses gibi çağla Bu toprak ki slnlrsiz göklerin parçasl na ulaşıncıya kadar peşini bırak mizde bulunan saylavlar tarafından hutir! dlr; rmyacağım. Ne pazarhk tanırım hudda, daire şefleri ve memurlarl, türBu toprakta adatnhk türlü lrlmla ya ne de geciktirme dinlerim. Son er lü yerli ulusal kurumlar üyeleri ve halk Kadın ki duygumuza kanad verir, u • nan kek, son kadın ve son çocuk bu e tarafından kent gerisinde karşilanmis • çunır; Derin göğe açllmls us ve can bahça kooomi temelinin haklarını elde e ür. Açllan kollarlnda ölmezliği duyurur: sıdır! dinciye kadar, durmadan calışaca Bu bahçanln irşisi, bu yçmağin meleği! ğım. Bir bahça ki savrülr ölümün yelleri Birleşik Amerikada, 47 devlet Güneşleri güldüren o büyük uz, kadinl Kütahya 17 On bes saniye kadar Londra 17 (A.A.) Talebenin le; daha vardır ki herbiri fakirliğe son Bitmez düşüncesile süsliyerek yarat devam eden bir zelzele olmuştur. Zel Savrildıkça değişir, taze çiçekler açar; önünde bir nutuk irad eden M. vertneğe çaJ:ş>r ve bu işin nasıl bamlsl zele siddetli olduğundan herkesi kor • Ateş ve Işlk yapan sevginin ellerile! Henderson, demiştir ki: sanlabileceğini öğrenmek mera Bu varUk denizleri, ne sonu var, ne kutmuştur. Hasar yoktur. kındadır. Içimizden bazılan bunun « Silâhları bırakma konfe dibi: / N Çiçekleri canlardlr: yokluktan göz a ancak zorla ve sınıflar arasında ransının muvaffakiyetle neticeleçarlarl korkutma siyasası gütmekle elde eBir yangl boraslndan çalkanarak flr neceğinden artık eminim. Silâhlar Uslar kelebekleridir: güneşlere uçar dileceği iddiasındadırlar. Ben ise, latmlş, larl ne mertebe azaltılırsa, harb tehli Üstad HalîdTzİyTUşakhgilin bunun için barışçı, düzenci ve de Türlü güzelliklerle yanan bir inci gibi! Kokularl duygular. türleri düşüncclerl kesi de o derece azalacaktır. mokratik bir usul Iâzım olduğu fikedebî musahabesi yarinki Kadın: Güzelliklerin sonsuz bir tangl rindeyim. Buna, devletimizi yeni şidir... sayımızda... Lâkin, bilhassa muhtac bulunAçan, solan gönüller çeşidli gülleridir.. baştan kurmak için, «iki yılhk plâF^SaciA ÜLKÜ duğumuz şey, manevî terki tesli Ozanlar bu bahçanln çllgln bülbüllerinwn> adını verdim. Degişim uzu: Inkılâb san'atkân Ahat, maneviyatın tadilidiı. dir: Sahi bir buhran karşısındayız ve damlık: İnsanlık . Inm: Füsun . Us: ABugOn Solanlara hiçklrlrl açllana jaklrlar!.. Zira bizler pek eski, askerî ari ufukta hiçbir düzgünlük belgesi fcıl Tür: Renk Ozan: Şalr Bülbül, S inci saMfede f aftalık Radyo pro anelere bağhyız. Bizlerin, acunsal (isareti) gÖremiyorum. Bütün iyi gıll: Turkçedlr, farsçaya geçmlstlr Irşi: gramı. Kadın ki gülüşleri yaratlşl anlaüı; niyetli Amerikalılar gibi, ben de A ntcı salıiCede A emleket hikâyebüyük bir camiaya mensub bulunPeri . Yangı: Aşk . Tangıs: Muclze • Giilü»: o tatll gülıis, gülüp cana sü lerl Yazan: Feridnn Osman. duğumuzu idrak etmemiz lâztm UPTON StNCLAİR Uçmak: Oennet. , zülüs. fConferaıu rmM M. Henaerton djr. Bu (Arkast üçüncu sahifede) Viyanada tevkîfler Komiinistler yeni ihtilâl plânı hazırlamişlar Ankara 17 (Telefonla) Evvel ce Mahkemei Temyiz heyetine aid o • lan hakimlerin tayini meselesi değif • miştir. Yeni kanun mucibince h&kim • ler Mahkemei Temyizden gelecek bîr reisle bir heyetm kararile Bakan tarafmdan tayin edüecektir. Heyet yakında toplanacak ve hakimlerin dereceleri tetkik edilerek tayinlere başlanacaktir. Bu hususta Bakanin kararı beklenEski Adliye Bakanı Sinob saylavı mektedir. Yusuf Kemal, Universite tnkılâb taBu heyet ayni zamanda birkaç ay rihi kürsüsündeki dünkü konferanstaj yapmis olan Hukuk mezunları • nin mer'iyete geçen yeni kanuna gö • sında da. Osmanlıhğm başka ulus • larla ekonomik münasebetlerini tetre stajlarinin sayilip sayibniyacağı ve kike devam etti ve kapitülâsyonlan bu hususta nasil bir vaziyet alinmasi ele aldı. lâzim geleceği hakkinda kararlar verecektir. Hukuk mezunlarinm iki sene . Kapitülâtyon nedir? lik kâtibi staj müddetinin azaltıla Kapitülâsyonlar, umumî bir ta cağı hakkindaki ^ayialar doğru değilrifle anlatmak lâzun gelirse, imtidir. yazı alan millet tebaasmm, kendi memleketmde oturuyormus gibi oturmasını, is görmesini temin eden muahedelerdir. Kapitülâsyondan istifade eden ecnebiler, o memlekete niçin gelmislerse, gayelerini tamamile elde etmek maksadını güder. ler. Hele o zamanlar, bu ecnebiler, memlekete niçin gelmisler, bin türViyana 17 Zabıta, Viyana lü tehlikeyi niçin göze almışlardı? nin baslica polis merkezlerini P.ı a kazanmak için.. tste bu di • hücumla zaptetmeğe matuf, geniş lekierini kapitülisyonlarla koruyortutulan bir komünist plânı meyda lardı. na çıkacmıstnr. Bu ışle alâkadar kım „ , , .*..ıIİJ"? ı . .., , . , . . ilk kapıtalasyon ne zaman verüdı: H J selerın çogıle, birçok ta goçmen tevYusuf Kemal, bahsin burasında kif olunmustur. şu noktaya dikkati çekti: Zabıta hâlâ bu mesele ile mes guldür. < Osmanlıların ilk verdikleri kapitülâsyon, çok kuvvetli olduk • Kapitiilâsyonlar Niçîh ^e ne şeraitle verildi? Eski Adliye Bakanı dünkü inkıiâb dersinde bu mevzula, İmparatorluğun malî yıkılışını anlattı . 1 General Kâzım Özalp Antalyaya vardı Değişim Uzu TUGALDAN ve KADINDAN ÜLKÜYE Silâhları bırakma M. Henderson «Konferansm muvaffakiyetle neticeleneceğinden artık enıinim!» Kütahyada zelzele Edebiyat tarihi J # •* *