Katalog

Bugün: 2 ncl sahifede: Siyasî icmal Moğo listan ve Hindistan 3 üncü sahifede: îngilterenin sualine verdiğimiz cevab Falih Rıfkı Atay 5 inci sahifede: Hâdiseler karşısındaAhmed Ağaoğlu 7 nc isahifede: Sinema 8 inci sahifede: Habeşistanda san'at hayatı ne halde Zeynel Akkoç OnbİIİIlCİ )fll Sayil 4 1 7 5 umhuriyet Telgraf vemelrtubadresi:Cuınhuriyet, îstanbul Posta kutusu: lstanbul, No 248 ClMia 27 Hayat Ansiklopedisi 94 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366 Tahrlr heyetl: 24298. tdare re matbaa kısnnle Matbaacılıfc ve Neşrlyat Şirketi 24299 24290 1935 üncü cüzü çıktı Cumhuriyet Aziz okuyucularının bayramlarını kutlular Gatetemiz difer refikleri gibi cumartesi ve pazar gfinleri çüunıyacaktır. Akdenizde teşrikimesai vebiz Afrikadan sonra Asyada Boğazlar meselesini ileri sürmüş, fakat müzaharet için şart koşmamışız Taymis «Türkiyenin Anadolu sahillerinde ve Çanakkale Boğazında evvelce aldığı ihtiyatî tedbirlerin bir kat daha artırılması bekleniyor» diyor Deyli Telgraf gazetesinin îstanbul muhabiri 22 kânunuevvel tarihile ga zetesine şu telgrafı çekmiştir: «Turkiye tarafından müşterek emniyet hususunda pratik ve maddî teşrıki mesai için ne gıbi tedbirler düşünül düğüne dair malumat neşredılmemiştir. Bununla beraber Türkiyenin Millet ler Cemiyeti misakınm 16 ncı madde sinin tatbikı hususunda faal bir surette yardım etmek için Ingiltereye bilâ kayid şart teminat verdiği malumdur. Mılletler Cemiyeti misakı çerçevesi dahilinde tngiltere tarafım metanetle tutmak için verilen bu karar Ankara da hükumet liderleri arasmda yapılan çok ciddî müzakere ve münakaşalann bir neticesidir. Bu kararda Vekiller Heyetile askerî müşavirlerin tamamile anlaşmış olduklarını beyan edecek bir vaziyetteyim. Geçen birkaç sene zarnnda Ingiltere ıle Türkiye arasmdaki münasebat iyi leşmiştir. îngiltere ile Sovyet Rusya arasmdaki son yakınlaşma Îngiltere ile Türkiye arasmdak'i iyi münasebetlerin inkişafını büyük mikyasta kolaylaştır mıştır. Türk efkâri umumiyesi dahi resmî vaziyetin bu yeni tezahürünü iyi kar şılamıştır. îngiltere ile Türkiye arasındaki eski sıkı dostluğun ve anlaşmamn tekrar tebellür edeceğine dair yük^gk makamlarda bulunan Türkler arasmda yerleştiği görülen kanaat gittikçe kuvvet bulmaktadır. Büyük Millet Meclisi askerî tayvare satm alınması için 3,500,OOÎf fngiliz liralık tahsisat vermiştir. Bu tayyare lerden bir kısmmın Ingiltereden almacağı muhakkak gibidir. Taymis gazetesinin îstanbul muhabiri de ayni tarihte aşağıdaki telgrafı çekmiştir: tTürkiyenin Balkan Misakında im zası bulunan dığer devletlerle anlaşa rak Mılletler Cemiyeti misakınm 16 ncı maddesi ahkâmım tatbik etmeğe vr Akdenizde îtalya tarafından îngilizlere bir taarruz vukuunda îngıltereye mü zaheret etmeğe hazır bulunduğunu bildirmiş olduğu haberi büyük bir tesir (Arkan 6 ncı sahifede) da harb patlamak üzere Japon Mançu kuvvetleri Sovyet Moğolistanına tekrar taarruz ettiler Mançurinin merkezinden gelen haberler vaziyeti pek gergin gösteriyor Hava tehlikesine Karşı tedbirlerimizi Tam olarak almadıkça Rahat edemeyiz zağı ve doğruyu görmekte yüksek isabetini hepimizin pek yakından bıldığimiz sayın ve sevgili Başbakanımız Ismet Inönü geçen sene en heyecanlı ifadelerile ılk işareti verdıkten sonra mıllette hava tehlikesine karjı büyük bir hassasiyet uyanmış olduğunda şüphe yoktur. Bugün en ucra köydeki en mütevazı çiftçiden devlet teşkilâtımızm en yüksek tabakalanna kadar herkeste ve her tarafta zamanm bu çok tesirli silâhına en büyük ehemmiyet atfolunmaktadır. Türk milleti bu işin üzerindedir ve onu mutlaka başaracaktır. Evvelki gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin kabul ettiği 21 buçuk milyon liralık kanun bu yolda atılan adunların göze çarpan bir ehemmiyetlisidir. Böyle olmakla beraber ne ilkidir, ne de sonuncusu. Bu iş memleket havalannın müdafaa ihtiyacına yetecek silâh ve teşkilât tam oluncıya kadar sürecek ve ondan sonra artık belli kadrolarla muayyen miktarda silâhın hergünkü lüzumu karşılıyacak bir hadde tutulmasına sıra gelmiş bulunacaktır. Mesele çok mühim olmakla beraber Türk milletinin iktidan hududunu geçecek kadar büyük değildir. Zaten Başbakan Türk havalannın korunması için elimizde daima modern olarak bulunmak lâzım gelen tayyare miktannı yedi yüz olarak tahdıd etti. Türk milleti Hkonce 1)ü mîktan dolduracak ve onö!an sonra da ayni miktan her zaman yepyeni olarak idame edecektir. Tehlikenin büyüklüğüne göre bu bizim hakkından gelemiyeceğimiz bir miktar değildir. Şu kadar ki işi bilerek başarmak zorunda olduğumuza göre onun zannolunabileceği kadar basit bir mesele, hele yalnız bir para meselesi olmadığını da söylemeliyiz. Evvelki gün kabul edılen son tahsisat kanununda da işin bu ehemmiyetine aid bir parça işaret vardır. Kanun bu para ile tayyarelerin ve malzemelerinin satın alınacağını veya yapılacağını kaydetmektedir. Yani hükumet ve Medis bu kanunla bundan sonra tayyarelerin kendi memleketimizde kendi uzmanlanmız tarafmdan da yapılmasını iyiden iyiye gözönüne almış olduğunu gösteriyor. Bunun hayatî ehemmiyeti üzerinde nekadar durulsa yeridir. Tayyareyi satm almaktan müstağni kalmak belki o kadar kolay değildir. Hele bir kısım tayyare malzemesini her hükumet en iyi bulduğu her yerden satın almaktadır. Fakat genel olarak tayyare yapıcıhğını memlekete maletmek yalnız ekonomik bakımdan değil, bu silâhı adamakılh memlekete malederek son mükemmeliyet derecesine çıkarmak itıbarile de birinci ehemmiyet derecesini haiz bir meseledir. Tayyare memleket havalannın müdafaasında çok tesirli bir silâh olmak için ona yalnız binip uçanlara değil, icabında bir tayyareyi söküp yeniden kuracak ve onu hiç yoktan ortaya çıkaracak bir değil, binlerce genc yurddaşa malik olmaklığımız lâzımdır. Işte o zamandır ki tayyareyi dört başı mamur bir silâh olarak memlekete maletmiş sayılınz. Bunun da yapılamıyacak birşey olmadığını söyliyelim. Zaten teknik olan vesaitin kâffesinde milletçe bu yola dökülmek mecburiyetimiz vardır. Modern millet, asgarî ihtiyaclarını icabında binnefis kendisi yapıp ortaya koymağa iktidarlı olan millet demektir. Bu işi, ilmi ve fenni elde bulundurmakla beraber yapıcıhkta rüsuh ve meleke sahibi sayılacak bir seviyeye yükselmekle başarabiliriz. Biz kendi milletimizin her sahada olduğu gıbi bu sahada da kudret ve kabiliyetinden en kat'î bir emniyetle eminiz. Hele bu sahada demeliyiz. Çünkü tayyarede iş nihayet göklere çıkmıs askerliğe dayanıyor. Türk milleti askerlıkte yalnız kahraman değildir, belki ondan fazla birşey olarak oldumolar sıya fevkalâde bir jeni sahibidir. Iş vuruşmağa taalluk ettiği zaman Türk adeta kendi yaratılışınm icabı diyeceğimiz bir AK DENİZ TRABULUS HUDUDU M.IS» R KAHIRE Mıstr İtalyan hadudanu gösterir harita îngilizlerin Mısırdaki hazırlıkları Iskenderiyeden Bingazi hududuna alelâcele bir demiryolu yapılıyor Bu hattın ısmarlanan rayları geçiktigi için Lngilizler Mısırın mevcud hatlarındaki rayları sökerek kullanmaya başladılar Bıitkh United Press ajansınm tskenderiye muhabiri 23 kânunuevvel tari hile îngiliz gazetelerine şu telgrafı çek miştir: «Iskenderiyenin garbinden Bingazi hu duduna doğru temdid edilmekte olan 125 mil uzunluğundaki demiryolunun mühim bir kısmının süratle ikmaline ça lışılmaktadır. Bir an evvel bitirilmesine ehemmiyet venlen bu kısım 50 mil tu lünde olup Mısır sahilini takiben Bingazi hududuna müntehi olacaktır. Ecnebi fabrikalarma sipariş edilen raylann gelmesi geciktiğinden askerî memurlar, Mısınn diğer demiryollanndaki raylan «Öktünnüşler ve Bingazi hudu duna gidecek hattın döşenmesine tahsis etmişlerdir. Mısır demiryollanndaki raylann sökülmesinden dolayı münakalât sekteye uğramıştır. Avrupadan gelecek raylar sökülen demiryollannm tamirine tahsis edılecektir. Trablus hududuna uzanacak yolun süratle ikmali için Iskenderiyeden yeni den birçok amele tedarik edılerek hatta çalışmakta olan amelenin yanına gönderilmiştir. Fevkalâde gayretle ikmalinle çalışılan demiryolu Mersa Matruhla Fuka arasm Moğol süvarileri Hsinking 26 (A.A.) (Mançuri leri arasmda iki çarpışma olmuştur Uç in merkezi) Dün dış Moğolistan Japon zabitile bir Mançuri neferi yara (Arkan 6 ncı sahifede) ;uwetlerile Japonya Mançuri kuvvet [stanbulda bir tersane yapılması düşünülüyor Ecnebi mütehassıslar Halicdeki tesisatm mükemmel bir hale getirilebileceği fikrinde... Kabotaj hatlarına dair son müzakereler (Arkan 6 nct sahifede) Habeşler şimalde dün 35 şehrimîzde ışık söndürme tecrübesi tekrar taaruza başladılar iyi netice verdi İtalyan tebliği Danakilde çarpışmalar olduğunu bildiriyor, Habeşler bir İtalyan tayyaresi düşürdüler Yakında büyük tehlikeleri karşılama denemeleri de yapılacak Halicdeki havuzlarda gemi tamlratı Ekonomi Bakanlığının muhtaç oldu beraber memleketimizde mükemmel bir ğumuz vapurları memleketimizde yaptır tersane vücude getirilmesi de düşünül i mak mümkün olup olmadığını anlamak mektedir. Ekonomi Bakanlığı bir müddet evvel için tetkıkatta bulunduğunu ve bu işi mütehassıslarına tetkık ettirmekte olduğunu bir Alman mütehassıs getirterek tetkikat yazmıştık. Müstacelen yaptınlmasına ih yaptırmıştı. Bu mütehassıs verdiği raporAnkara 26 (Telefonla) Şimdiye tiyaç görülen 10 vapurun Avrupa tez da Halicde iki milyon lira sarfile mü (Arkast S inci sahifede) kadar on beş vilâyet ve yirmi kaza mer gâhlarına yaptmlması mukarrer olmakla ııııııııııınıııııııı ııııııııı mıı ı ıııııı >•••• ııııımıı ınııııııımniMiııııııııııııtııııııııııııııııııııııııııııııııııiMiııııımı kezinde yapılan ışık söndürme tecrübeleri umumiyetle güzel neticeler vermiştir. Havadan yapılan kontrollar, Eskişehirle îstanbulun bu tecrübelerde en iyi netice alanlann başında bulunduğunu göster miştir. Bilhassa halkın tecrübe işini cid dî vaziyetlere uygun bir alâka ile karşılaması bu muvaffakiyetin başlıca âmili Ayazağa cinayetinin esrarı hâlâ çözülemedi Dün Ürgübden getirilen Yunus; veznedar Hüseyin Hüsnüyü kendisinin değil Abdullahın öldürdüğünü iddia ediyor (Arkan 6 nct sahifede) ttalyan tayyareleri tarafından bombardıman edüen bir Habeş şehrinin feci manzarası Parma ile Canale Doria arasmdaki HaResmî ttalyan harb tebliği Roma 26 (A.A.) Resmî tebliğ: beş tahaşşüd merkezlerini bombardıman Mareşal Badoglio, şu telgrafı göndermiştir: Dankaliye hâkim olan yüksek yaylanm doğu sathı maili üzerinde Habeş muhariblerinden bir grup, Tuzovasına inmek istemişse de Danakilli bir müfreze tara fından dağıtılmıştır. Habeşler, meydan da beş 5lü ve altı yaralı bırakmışlardır. Takkaze bölgesinde yapılmış olan bir istikşaf, hiçbir mukavemete maruz kalmamıştır. Somali cephesinde uçaklar, Daoua etmişlerdir. Fransız Meclisinde bugün dış siyasa münakasa edilecek Kabine dün Cumhur Reisinin iştirakile mühim bir toolantı yaptı Habeşlere göre şimalde yeni bir taarruz başladı Adisababa 26 (A.A.) Burada ısrarla dönen şayialara göre, Ras Kassa ile Kassebhat, Makalle bölgesinde îtalyan lara karşı taarruza geçmişlerdir. Habeşler bir tayyare düşürdüler (Arkan 3 üncü sahifede) YUNUS NADt Adisababa 26 (A.A.) Köylülerin Daggabur yakmmda bir İtalyan tayyaresini kurşunla düşürerek pilotunu (Arkan 6 ncı sahifede) Galata postanesi veznedan Hüseyin Hüsnüyü öldürmek suçile yakalanan Abdullah sorguya çekildıği zaman vezredan Yunus adında bir arkadaşının öl^jünü iddia etmişti. Yunusun Ür gübde olduğu anlaşılmış ve yakalanması için Kayseri valiliğine telgraf çekil mişti. Bu telgraf üzerine Yunus Ürgübde yakalanarak Kayseriye getirilmiş ve ilk sorgusu orada yapılmışh. Yunus, iki jandarma ve bir polis nezaretinde dünkü Ankara trenile şehrimize gelmiş ve va Paris 26 (Özel) Bakanlar mec lisi, bu sabah Elize sarayında Cumhur purla Köprüye çıkanlmıştır. Bir haftadanberi Köprüde nöbet bekreisi Lebrunun başkanlığında toplanmışler gibi Yunusu bekliyen gazetecileri tır. gören birçok meraklılar mühim bir hâ Laval, dış vaziyeti anlatmış ve bil dise cereyan edeceğini sandıklanndan hassa Cenevrede sarfolunan mesai ile Si orada toplanmışlardı. Bu kaizbalığı göSamuel Horun istifası hakkmda malu ren yolcular da oraya birikmişler vc mat vermiştir. (Arkan 6 ncı sahifede) (Arkan 3 üncü sahifede) Cinayet maznunlarından Yuntu