Katalog

2 nci sahifemizde: Siyasî icmal Misaklar ve karşüıklı yardım muahe deleri 5 inci sahifemizde: Bugün Gazi Antebin kurtuluş bayramı Abidin Daver 6 ncı sahifemizde: tngilterenin yeni ve genc Dış Bakanı Eden kimdir? Can boğazdan mı gelir? A. T. Bugün: umhuri İİ179 İSTANBUL CAĞALOĞLU Hayat Ansiklopedisi 94 p , . cr 41 li Telgraî ye mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul . Posta kutusu: tstanbul, No 248 l^3f Ş3ITID3 ZO DlNnClK3fllJn IbüD R .. , .. » ..««r üncü cüzü çık Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrlr heyetl: 24298. İdare ve matbaa kısmile Matbaacüık ve Negrıyat Şirketi 24299 24290 Boğazlar meselesinin Biz Türklere Nisbetle ehemmiyeti Tekrar belirdi Musolininin beyanatı ehrimizde çıkan fransızca îstanbul gazetesinin dünkü sayısmda Berlinden alıp bastığı bir felgraf haberini bu sayımıza aynen alıyoruz. Berlinde çıkan yanresmî mahiyetli Cerresppondance Poliüpue gazetesi Milletler Cemiyeti misakmm 16 ncı mad'desinden çıkan mükellefiyetler dolayısile Boğazlar meselesinden bahsetmiş ve şimîdıki vaziyetin Türkiyeyi Boğazlar meselesini ileri sürmeğe sevkedeceği mütaleasında bulunmuş. Alman gazetesinin bu görüşü bir istihbar mı, yoksa bir tahminden ibaret mi olduğunu bilmiyoruz. Fakat her ne olursa olsun içinde bulundu ğumuz vaziyetin nezaketine göre Boğazlar meselesinin kendiliğinden ortaya çıkmakta olduğu meydanda bir iştir. Hü kumetimizin bu yeni icablar önünde BoBudapeşte 24 (A.A.) Musolini ğazlar meselesini ileri sürmüş olup olma«Azest» gazetesine şu beyanatta bulundığı henüz meçhulümüzdür. Şu kadar var ki Boğazlar meselesinin epeyce bir muş tur: müddettenberi Türkiye Cumhuriyetince « Bugünkü imtihan îtalyan mille ehemmiyetle gözönünde tutulan bir me tini tek bir kütle halinde birleştinniştir. sele olduğunu bilmiyen yoktur. Cumhu Birlik duygusu her zamandan ziyade riyet hükumeti bu meseleden dolayı kuvvetlidir. Milletin müttefik coşkunlu ltaTyâda kadınlann nlk&h halkalanm ievUte vermetert hareketinden bîr intibat fimdiye kadar hep hukukî yollardan yü ğu bana munzam kuvvetler vermektedir. Romada yapüan merasimde İtalyan Kraliçesi yuzüğunü Meçhvl askerlerin mezart rümüs ve arsıulusal bir anda dayanan bu Milletimin baymdırlığını gözetmek hu yanındaki çuku ra atarken işin zamanla değişen mahiyet ve icab susundaki mes'uliyetim ve vazifem her lan üzerine ilgili devletlerin nazan dik an benim için daha sarih bir şekil almakkatlerini çekmeğe çahşmıştır. Bütün bu tadır. Umumî duygu resmî noktai nazaryoldaki teşebbüslerin şekillerinden de d|n çok daha azimkâr ve derindir. Milanlaşılır ki biz hep şartlarda hasıl olan let umumiyetle zannedildiğinden çok daha değişiklikler diğer devletlerce de takdir fazla harb duygulariyle mütehassistir. olunsun da vaziyet gene her tarafın mu Mes'uliyet duygulanmız dolayısile sulh yafakatile ve elbirliğile yeni icablanna için azamî gayretlerde bulunmak vazifeYerli îtalyan askerlerî kazandıklart bir muvaffakiyeti tes'id için uydurulsun demek istemişizdir. Cumhu miz olduğunu millete anlatmak çok zorriyet hükumeti hâlâ bu hattı hareketini dur. Müstemleke işlerimizi rahat rahat ve tertib olunan şenliklerde milli oyunlar oynarlarken ideğiştirmiş değildir. Alâkadar devletle anzasız halletmemize niçin müsaade e Habeşistandan dün gelen haberler a müstemlekesindeki Adikualeyi işgal et rin bu meselede hakikati takdir ve teslim dilmek istemediğini bir türlü anlıyamıyorasmda tetkike değer iki telgTaf vardır. tikleri hakkmdaki haberdir ki Habeşle (Arkan 7 nci sahifede ) edeceklerinden ümidimizi kesmedik de nız. Şurasını kaydetmeliyim ki ben Ha Biri Habeslerin, Italyanların Eritre mek olur. beş işîni sırf bir müstemleke işi olarak telâkki ediyorum. Bu mesele ile hiçbir zaAncak meselenin yurd müdafaasına man bir Avrupa ihtilâfını ortaya çıkarpek sıkı dokunakhğı hasebile milletçe va mağı düşünmedim. Mes'uliyetlerimi müdziyetin zaman zaman büyük ve haklı en rik olarak noktai nazanma sadık buluidişelerle gözönüne ahnmaktan hâli kal nuyorum. Elimden geldiği kadar hırslan Berlin 24 (Îstanbul) Diplo kale meselesini ele almakta, Lozan mamakta olmasmı pek tabiî görmek lâ teskine çalışıyorum. Fakat vatanm menmatişe Korrespondans gazetesi Milmuahedesinin Boğazlara aid hükümzımdır. Bu endişeler daha geçenlerde faatini de gözden kaçırmıyorum. Ya letler Cemiyeti misakmm on altmcı lerinin Türkiye için tehlike teşkıl etBüyük Millet Meclisi kürsüsüne kadar şadığımız anlar hakikaten mukadderah maddesinden çıkan mükellefiyetler tiğini, çünkü Çanakkale Boğazınm getirilmiş olmak hasebile hükumet mille tayin edecek anlardır. Biz sulh istiyo dolayısile Türkiyenin vaziyetinden muhtemel bir hücuma karşı açık bılin heyecanmı orada verdiği cevablarla ruz. Fakat zecrî tedbirler dünya için bahsetmektedir. rakıldıshnı ehemmiyetle kaydeyle teskin ve tatmine çalışmıştı. Hariciye Y«(Arkan 7 nci sahifede) Gazete bu münasebetle Çanak Ankara 24 (Telefonla) Mecli (Arkan 7 nd sahifede) kil vekili olarak o zaman Bay Şükrü Kasin Bütçe, İktısad ve Divanı Muhase yanın hükumet namma verdigi izahlan bat encümenleri azalarile Başvekâlet tahenüz bütün canlılığıyla hepimizin ha rafından gönderilmiş olan üç murahhasbrlarımızda tutmakta bulunduğumuzda tan müteşekkil Eti Bank umumî heyeti çüphe yoktur. Haklı bir iddiamız da alâbugün öğleden sonra toplanmıştır. Umukadar devletlerin ergeç doğruyu kabul mî heyet Eti Bankla bankanın Maden edeceklerine inan gösteren bu izahlar, Tetkik, Arama ve Elektrik işleri etüd ileri sürülen ve açık görülen millî heye kolları murakıblarına verilecek ücreti canı tatmin etmek mecburiyeti ile ica yüzer lira olarak takdir etmiştir. bında devletin Boğazlar dolayısile uluUmumî heyet Eti Bank murakıblığı sal selâmeti temin etmek hesabına yapı na Hilmiyi seçmiş, idare meclisi azalığılacak vazifeleri derhal yerine getirmek na da eski Zonguldak valisi lbrahim inte asla tereddüd etmiyeceğine aid de tetihab olunmuştur. minat vermişti. Ankara 24 (A.A.) Kültür Ba Denizyolları, Akay ve Havuzlar kanhğından tebliğ edilmiştir: Filhakika alâkadar devletlerin bu mebtitçeleri 1 Orta ve ikmal okullarile liseleselede hakikati görerek hakkı teslim edeDenizyollan işletmesile Akay fabrika ceklerine aid ümid ve emniyetlerimiz, icaı birinci devrelerinde talebenin sınıf ve havuzlann heyeti umumiyesini teşkil bmda Boğazlara aid âcil ve zarurî va(Arkan 7 nci sahifede) TientzyoltartfaaYıyeİıne^aTrTza eden bütçe iktısad ve Divam Muhase Dün zifelerimizin ifasma engel olamazdı. Biz hat veren Ekonomi Bakanı Celâl B bat encümenleri bu idarelerin yeni sene işin ilkinde olduğu gibi sonunda dahi (Arkan 7 nci sahifede) I yarın aöz söylerken alınnuş bir resmi IIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllltllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinilllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIİIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIII arsıulusal bir anlaşma ile düzelmiş olmasmı tabiî tercih ediyoruz. Fakat bu an laşmanm gecikmesinden dolayı şimdiki jartlara göre vatanımız için bir gedik demek olan Boğaz açıklığı eğer günün bi rinde selâmetimizi tehdid eder bir mahiyet gösterirse bu takdirde vazife ve mes'uînsanlık yeni yeni ekonomi kaliyetini bilen her hükumetin almakta telıblarına dökülüyor. İçtimaî züm Dün bir sabah gazetesi Universite reddüd etmiyeceği tedbirleri bizim gibi reler ve kademeler mütemadi bir Rektörü Cemil Bilselin vazifesinden is herkesin pek kolay anlamakta olacağını tahavvülle durmadan değişmekte tifa ettiğini yazıyordu. tahmin ederiz. Bu hususta Türk milleti ve refahm seyri bu tahavvüllere Şimali Moğolistan, Çin ve Mançuriyi gösterir harita Dün kendisini gören bir muharririmigöre yer ve yol almaktadır. Dün kendi hükumetinden teminat almış ol Moskova 24 (A.A.) Ulanbator olan talebe, şimdi de Chenju istasyonunu zengin olan bugün fakirdir, dünün ze Cemil Bilsel: rnakla müsterihtir. (Urga) dan gelen haberlere göre Moğo ellerinde bulundurmaktadırlar. çıkarlı bir san'ati ve teşebbüsü « Bu haberin aslı esası yoktur, yaBoğazlar meselesinin son senelerde listan Başbakan vekili ve Dış lşleri BaŞanghay 24 (A.A.) Talebe i!e bugün iflâsa kurulmuş bir köprü landır. Tekzib edebilirsiniz» demiştir. ıTürklere göre meydana çıkan yeni ma kanı Mançuko Dış îşleri Bakamna tel vukua gelen bir çarpışmada bir ecnebi povazıfesini görüyor. Kongre tahkikatı hiyetini kısaca bir daha söylemiş olalım: grafla bir nota göndermiştir. Bu notada lisi ağır ve iki ecnebi polisi de hafif su Herkesin derdi tarifte birleşti Pazar günü Hukuk Talebe cemiyetiBoğazlarda ve hususile Çanakkalede Japon Mançu kuvvetlerinin 19 kânu rette yaralanmışlardır. Talebeden de bir ği bir kelime var: Buhran. Dünyanin toplantısında vukua gelen kanşıklıkyı kasıp kavuran umumî darlığın gayri askerî mıntaka ihdas etmiş olan nuevvelde Bulun ile Dersun arasında çoğu yaralanmıştır. ların tahkikatı devam etmektedir. en hurda ekonomi •hareketlerme Lozan muahedesi zamamnda bu gayri Moğolistan halk cumhuriyeti sınır kara Japon konsül jenerali, Çin belediye Mesele mahkemeye intikal etmiş ve kadar tesir yaptığım inkâra imkân askerî vaziyetin herhangi bir tehlike ile kollanna yaptıklan taarruz hakkında i reisi nezdinde teşebbüslerde bulunmuş, yok. Alıcınm da satıcı kadar haleti evvelki gün mahkemede yapılan duruştehdid edilmediği ve edilmiyeceği kana zahat verilerek bu taarruz şiddetle protes gitgide Japonlara karşı hasmane bir maruhiyesi değışmiştir. Fakat ihti mada hâkim toplanan kongrenin meşru ati vardı. Umumî Harbden sonra dünya to edilmektedir. Nota, ileride yapılacak hiyet alan gösterilerin yasak edılmesini yacların tedarıkinde veya temininolduğuna hükmetmiş, ancak orada top sulhuna insanî esaslar düşünen insanlık, taarruzlar hakkında ihtan da ihtiva et istemiştir. de ucuzluğu tercih ettiren şartlar lananlann heyeti umumiye olup olmasulhu gelişi güzel bozuverecek hareket mektedir. Taarruzların mes'uliyetinin ve temayüller pek o kadar basit Japon bahriye silâhendazlan, Hong dığının Emniyet direktörlüğünden sorullere ihtimal vermemekte ısrar ediyordu. Mançuko ile Japonya hükumetine aid kew sokaklarmda süngü takmış oldukları değildir. masına karar vermiştir. İşte muharririmiz Suad Derviş Biz o zaman meram anlatamadığımız bu olacağını bildirmektedir. halde karakol gezmektedırler. Emniyet direktörlüğünün tezkeresi abu çevresi dağınık mevzu üzerin lsrarların insanî mahiyetine hürmet et Çinde de vaziyet karıştk Pekin 24 (A.A.) Şarkî Chaharın de etraflı tetkıkler yapmış ve bi yın 30 uncu günü mahkemede okunacakmeği tercih etmiş ve nihayet belki pek baŞanghay 24 (A.A.) Vaziyet çok halihazırda Mançuri kıt'aları veya onîaÜniversite Rektörü Cemil Bilsel ze, düne nazaran nasıl yaşadığı tır. Kongrenin tekrar toplanıp toplanmışımız sıkışırsa kendi selâmetimizin icab gergin olduğundan Şanghaydaki arsıulu nn müttefikleri olan Moğollar tarafından mızı gösteren büyük bir röportaj yacağı o zaman kararlaştırılacak ve icab aya sebebiyet verenleri sabahtan akşama lannı yerine getirmekten âciz kalmamağa sal imtiyazlı bölgenin polis kuvveti, mü tamamile işgal edilmiş olduğu söylenilebi hazırlamıştır. Bu yazı silsilesini ederse yeniden bir toplantı günü tesbit kadar dinlemiştir. Rektörlük bu işte kaçalışacağımızı düşünmüstük. dahaleye hazır bir vaziyette bulunmakta lir. bayramı müteakib neşre başlıya bahatli olanları talebe talimatnameti edılecektir. Londra 24 (Özel) Şanghayd; dır. YUNUS NAD1 cağız. Hukuk Fakültesi Dekanhğı dun vak*(Arkan 7 nci sahifede) Evvelâ şimal istasyonunu îşgal etmiş (Arkası 3 üncü sahifede) "Dünya iki kısma ayrılmış bulunuyor, Makalle civarmdaki Habeş kuvvetleri bizimle beraber ve bize karşı olanlar!,,tarafından yapılan taarruz dün başladı Habeşler şimalde iki koldan hiicum ediyorlar «Zecrî tedbirler dünya için meyilli bir sahada kaymak demektir, bu Alman membaları Habeslerin şehir kapılarına hareketin nerelerde durabileceğini kestirmeğe imkân yoktur» vardıklarını, Ingilizler ise Makalle cenubunda kanlı Eden işe başladı bir muharebe başladığmı bildiriyorlar Akdeniz meselesi müstesna olarak ihtilâfın yeni bir şekil alması şimdilik beklenmiyor Akdeniz devletleri arasındaki konuşmalar i Alman gazeteleri bizim Boğazlar meselesini ileri süreceğimizi yazıyorlar Fransız ve Ingiliz erkânıharbiyeleri arasındaki konuşmalar devam ediyor, bir Fransız filosu Afrika sahillerine gitti Eti Bank ve Denizyolları heyeti umumiyeleri Dün Kamutay Encümenlerile müştereken toplanarak bütçe ve kadro işlerini müzakere etti Uzakşarkta tehlike artıyor ŞimalîMoğolistan devleti Mançukoyu protesto etti Çinde de Japonlara karşı galeyan artıyor, Şanghayda istasyonlar nümayişçilerin elinde Liselerde sınıf geçme usulü değiştirildi Terfi kanaat notile ve tam numara 10 olacak Büyük anketimiz Düne nazaran nasıl yaşıyoruz? Rektör istifa etmedi Cemil Bilsel haberi tekzib ediyor. Hukuk talebesi kongresine dair tahkikat devam ediyor