Katalog

Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî tcmal Viyana mülâkatu 3 üncii sahifemizde: Eski andaçlardan Halid Ziya Uşaklığıl. 5 inci sahifemizde: Dil üzerinde çalışmalar. 6 ncı sahifemizde: Diyarbekir yollannda Ahmed İhsan. 7 nci sahifemizde: Sinema haberlerL umhuri l 4İOU l1cn T Hayat / Ansiklopedisi n v.. Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrlr hcyeti: 24298. tdare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşnyat Şirketi 24299 24290 tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgrafvemektubadresl:Cumhuriyet,t5tanbul.Post a kutusu:İ S tanbul, No 246 . . ft raZaHeSI Z 1935 nci cüzü çıktı Sulh ihtimalleri çoğaldı Musolininin Fransaya müsaid cevab vereceği umuluyor Mısır hakkındaki Duygularımız ve Diişüncelerim iz u duygulanmızın ve düşüncelerimizin kardeş Mısıra karşj kayıdsız ve şartsız bir sevgıden ibaret olduğunu bir daha açıktan açığa tekrar etmeğe bize vesile vermiş bulunduğu için sayın dostumuz Mahmud Hayri Paşaya teşekkür ederiz. Son kargaşalıklar münasebetile geçen gün yazmış olduğumuz makale dahi esasen ayni duygulann tesiri altında yazılmış bir yazı idi. Eğer bu zamanda bu türlü hareketlerin Mısırı biran önce tam ve kâmil ıstiklâline kavuşturacak amiller olabileceğine kanaat getirmiş olsaydık onlan alkışlıyacakların şüphesiz ön safında biz bulunurduk. önümüzde bulunan meselelerin büyüklüğü ve kanşıklığı hasebile bize Mısırda şimdiki haller ve şartlar arasmda ileri götürülen istiklâl âşıkı yurdseverlıklerin beyhude yere israf olunuyor gibi görünmesi teessürümüzü mucib olduğu için yalnız bu nokta üzerinde samimî bir kardeş hasbihali yapmaktan kendimizi alamamıştık, o kadar. Hususile Italyayı Ingiltereye nisbetle daha hafif bir şer sayan propagandalann Mısır sokaklannda yer bulabilmiş olamasmı saşarak karşıladığımızı gizliyemeyiz. Bu alanda, yani istiklâl davasında daha hafif bir ?er yoktur, ecnebi müdahalesinden ibaret bir tek şer vardır: Ister Ingiliz olsun, ist^r Italyan. Hiçbir istiklâl davası haricî müdahaleler arasmda fark gözetmek zayıfhğını ve eksikliğini gösteremez ve göstermemelidir. 1923 teşkilâtı esasiyesinin amelden sakıt olmasıdır ki yurdsever Mısırlıların hiç sönmeyıp devam eden azab ve ıstırabına sebebdir: Bunu o teşkilâtı esasıyeye göre kuruian mecliste müstakil meb'us bulunan saym Mahmud Hayn Paşanın dunkü sayımıza koyduğumuz mektubunda dahi bütün hüzün ve elemile görmekteyiz. Mısırın o teşkilâtı esasıyeye dönmek içm gösterdiği arzuların Sir Samuel Hor tarafından dürüşt bir mukabele görmüş olması cidden teessüf olunacak bir iştir. Sir Samuel Hor bu cevabında daha dikkatli ve hiç olmazsa ümid verici bir sekil ihtiyar edebılirdi. Ancak bizim görüşümüz odur ki bu işte her ikı taraf, Mısır ve Ingiltere siyasal bir hataya düsmek için psıkoloji bakımmdan imanı yanhş yollara sürükleyici tesırler altmda kalmışlardır. Buna göre işin bu kadarını bugün değilse yarm izalesi kabil bir yanlls anlama esasına irca etmek mümkündür. Bir kere Mısınn son arzulanna şeklen Sir Samuel Hor cevab vermişse de aslında bu cevabın bütün İngiltere hükumetinden gelmekte olduğunda şüptıe yoktur. Sir Samuel Hor Mısırın temayüllerine o cevabı vermek için hic şüphesiz bir kabine karanndan dırektif almış bulunuyordu. îngiltere ise arsıulusal daha büyük meseleler icinde karşısına bir de Mısır meselesi çıkarılmakta obnasınm hakikî mahıyetini ölcememis ve burada kendisinin emsalsiz bir savaşa giristiği daha büyük arsıulusal kuvvetlerin bir entrikasile karşılaşmakta olduğu zehabma düsmüştür. Aslında ve yerine göre çok mülâvim olmaaı bilen îngiliz siyasasmıp büyük davalarda zayıfhk göstermektpn nekadar çekinir bir siyasa olduğu da malumdur. Hususile eeer o büyük davalar Ingiliz kamoyu (efkân umumiye) çoğunlueuna da dayanryorsa. Naoolyona karşı harbler bu inadn acık misallerinden birini teşkil ed<»r. Umumî Harbde de böyle olmuştu. Sımdi eene İngiltere, Imparatorluğun dirimini ölümünü ilgilendiren belki daha büyük bir davavı bütün kamoyunun takdir ve tasvibile omuzlamış bulunmaktadır. Durumun hâlâ nekadar lıad ve buhranlı şekiller cöstermekte olduğunu hep görüyoruz. îste Mısır meselesi bu sartlar icinde ortava atıldığı zaman Ingiltereye, takib ^ttigi daha büyük Vaşingtondaki İran Cepheden gelen mütenakis haberler elçisinin geçirdiği Italyanlar büyük zayıata müessif macera Bir Amerikan polisi sefiri Habeş kaynaklarından gelen haberlere bakılırsa yakalayıp ellerine Italyan hatlarmın muvasalası kesilmek üzeredir kelepçe vurmuş Vaşington I (A.A.) İran elçisi Gaffar Celâl, Dış Işleri Bakanlığına müracaat ederek kendisini otomobılini M ratli sevkediyor diye tevkif etmiş ve bu tevkifi protesto eyledıği sırada ellerine kelepçe vurmuş olan Elkton isrrinde bir polis memurunun cezalandmlmasını istemiştir. Hull bu hâdiseden dolayı elçiye Birleşik Amerikanın teessüflerini beyan et miş ve etraflı tahkikat yapılacağı vadinde bulunmuştur. Celâl, Dış Işleri Bakanlığından Hu11ün vermiş olduğu izahat ve beyan etmiş olduğu teessürlerden mutmain olduğu halde aynlmıştır. uğrıyarak kaçıyorlarmış! Umumî uzlaşma hududu içinde Almanyanın Cenevreye dönmesi ümidi bile var Roma gazeteleri Çin Japon harbinde Ingilterenin Cemiyeti Akvam paktını tatbik ettirmemek için çevirdiği rolleri ifşa ediyorlar Dün Londra, Paris ve Romadan £elen relgraflar zecrî tedbirler vr ?uih teşebbüslerınde müsaid bir hava başladığını göstermektedir. Ingilterenin petrola ambargo konmasında musır oiduğu v; Fransanın da buna iltihak edeceği bir daha tesrih ediliyor. Bittabi ltalya sulha yanaşırsa durum tamamen değişecektir. Hafta icinde vaziyetin sulh vadisine döneceğini ümid edenler çoktur. Fransanın teklıflerine bugünlerde Musolininin cevab vermesi beklenilmektedir. îngilız eksperi Peterson, neticeyi Pariste beklemek emrini almıştır. Namık Kemal için Bugün Üniversitede ihtifal yapılıyor lmparator cepheye hareket eden a$kerleri teftîş ediyor Habeşistan cephelerinde askerî kuvvetler yerine sadece rivayetler dolaşmakta olduğundan askerî vizayette hiçbir te beddül yoktur. Italyanlar tuttuklan yerlerde durmaktadırlar. Bu hareketsizllğe sebeb de kâh yağmuru, kâh ramazanı göstermektedirler. Yerli Italyan askerleri dindar Müslümanlar olduklan için, ramazanda askerî harekât yapmak istemi Haztrlanan plân Haber verildiğine göre, eksperler geçen teşrinievvelde hazırlanıp fakat ttalya, Habeşistan ve Milletler Cenıiyetini tatmin edemiyecek görüldüğü için vaz gecilen tekliflerin hemen tıpkısını hazırlamıştır. Bu teklifler arasmda, Italyava bazi toprakların ve ezcümle Ogadcnin terke Italyada zecrî tedbirlere giren <?«©dilmesine karşılık Habeşistana dcnıV ü letlere kırgınhk âıartr Romada zerinde bir mahrec verilmesinin düşünalLiege caddetinin tabelân ba aekilde boyanmıstır (Arkası S inci tahifede) (Arkatt 7 nci tahifede) Galatasaray Güneşi 62 mağlub etti Vefa Süleymaniye 3 3 berabere kaldılar Fenerbahge Anadoluyu 8 • 0 yendi Lik maçlarınır beşinci hafta kar şılaşmaları dün Is tanbulun üç saha sında da yapılmıştır. Taksim stadyo • munda: Bu sahada Galatasaray Gü neş karşılaşması olduğundan futbol meraklılannm pek ço ğu burada toplanarak beş bine yakın bir seyirci kütlesi teşkil etmişlerdi. Ekonomi Bakanı Celâl Bayar da Taksim stadyomuna gelmişti. Cemal Reşide göre Bizde sanat hareketlerini uyandırmak için.. Musikiyi en iyi anlatan, gene musikidir. Her şeyden evvel halkımıza musiki dinleimek. lâzımdır Büyük çini bir sobanın tatlı hararetile ısınmış rahat bir odada genc ve kıymetli bestekâr Cemal Reşidle karşı karsıyayız. Oruclu ev sahıbini fazla yormamak için kendisine mukaddeme yapmadan maksadımı anlatıverdim: Bılmem takib ettiniz mi diyorum. Cumhuriyet birkaç gündenberi memIeketimizde san'at ve bilhassa musi ki muhitini alâkadar etmesi icab eden yazılar neşrediyor. Bu yazılarda memleketimizde dinlemeğe alıştığımız krymetli musikişinaslann, neden birkaç senedir gelmedikleri teşrih ediliyor ve bunun sebebinin vergi çokluğu olduğu meyda na konuyor. Sonra da bu mahzurun kalkmasının, memleketimizde iyi san'at kârları dinlemek imkânını bulmamızm Büyük vatanperver Namık Kemal Edebiyat fakültesi talebeleri tarafından bugün Universite konferans salonunda Namık Kemal için bir ihtifal yapılacakhr. Törende büyük şair ve vatanperverin hayatı, eserleri ve memleket sevgisi uğ runda çektiği sıkıntılar anlatılacak br. İhtifal saat 1 7 de başlıyacak ve istiyen herkes gelebilecektir. Tath . müsabakamız Yarın başlıyoruz Şeker bayramını hakkile bir şeker bayramı yapmağı, daha doğrusu yaptırmağı düşündük ve bir tath müsabakası hazırladık. Şeker bolluğunun hakikî bir mısalini vermıs olmanın bizi tahrikte amil olduğunu bilhassa tekrarlamak isteriz. Başbakanımız şeker fiatlerinde mühim tenzilât yaptırdıktan sonra, zaten millî mahsullerimiz arasına gırmiş bulunan bu gıda maddesini bol bol sarfetmek için sebebler çoğaldı: Bu millî mahsulü korumak ve fazla sarfetmek incir ve üzüm istihlâkinde olduğu gibi, bir nevi ödev oldu; fiat ucuzluğu seker istihlâkini adeta uzüm ve incir istihlâki kadar kolaylaştırdı. Müsab^kamızın esası sudur: 1 Salı gününden basjıyarak 10 tane vazı nesredecegiz. 2 Her yazı bir baska tatlmın pi«in'lmesini tarif edecektir. 3 Her yazınm altına bir de rev puslası konacaktır. 4 Her rey puslasında o tatlının ismi bulunacak ve reye iştirak eden karilerimiz bu ismin hizasına rey pusulası konacaktır. 5 10 tatlıdan yalnız üçüne rey verilecektir. Binaenaleyh yalnız üç tatlıya aid kuoonda tath isminin vanına binnci, ikinci, üçüncü diye yazılacaktır. CArkast S nri sahifrd*) Halic Anadoluhisar karşılaştı. Neticede Halicliler daha düzBirinci kümenin ilk maçını da Vefa ile gün oynıyarak bu oyunu 3 1 kazandı Süleymaniye takımlan yapblar. Büyük lar. (Arkast 6 nct nahifede) Güneş kalesi onünde ikinci gol olmadan biraz evvel ki heyecanlı bir karışma Oğleden evvel Halicle Anadoluhisar Vefa Süleymaniye maçt (Arkast 2 nci sahifede) ^an'atkâr Cemal Refî3 ıııııııııiiiıırııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııımııııııııııııııııııııııııınııııııııııiHiııııtıııııııtıııııınııııııııııınınıı Vefd partisi Mısırda yeni hâdiseler mi hazırlıyor? Partilerin uzlaşması suya düştü. Nahas Paşa bunun için de Londrayı itham ediyor Kahire 1 (A. A.) Dün akşam. Vefd Partisi Önderi Nahas Paşa, talebeye hitaben demiştir ki: «Mısır partılerinin birleşmelerini istihdaf eden bütün gayretler, Mısırda dahilî bir heyecanlı durum tesis ve idame ettir mekten menfaattar bulunan Londranın ilham ettiği fesadın mahsulüdür. Bugünkü günde millî emelleri temsil eden tek bir parti varsa, o da Vefddir.» Nahas Paşanın bu söylevi, bütün partiler arasında müşterek bir program üzerinde bir itilâf husulü için sarfedilen e meklerin suya düştüğünü göstermektedir. Nahas Paşa tarafından tertib olunan mitinge iştirak eden 1000 den fazla ta lebe, hatibi şiddetle alkışlamışlar ve Mı sınn istiklâlini elde etmek için mücahedeye hazır bulunduklarını söylemişlerdir. Kahire 1 (A.A.) Vefd partisi, 1923 temel yasasımn tekrar kurulması için yeni bir propaganda ve mücadele yapmağa karar vermiştir. Bu mücadele nin masarifi umumî bir iane ile temin edilecektir. Bazı çevenler, nasyonalist partinin Mısınn vaziyetini Cenevre müessesesine arz ve izah etmek için bir delgasyon teşkiline karar vermiş olduğunu söylemekte dirler. Yeni Romanlarımız Dünün Genc[ Anlafıyor Tacaa ı 8crmcd Muhtar Alut Yazaa > Meşbur Alman mulıarriri SteCan Kocasına ihanet eden bir kadu nın çektiği ıstırabın hikâyesi. Yakın mazinin tstanbulda geçmiş çok meraklı maceralar. Bir opjektif gibi yakın • dan ve maharetle tes • bit edilmiş sahneler. Yarın başlıyoruz YUNUS NADİ (Arttan S inci sahifede)