Katalog

18 tkinciteşrin 1935 CUMHURtYET SON TELEFON MAB TELCRAF ERLER Acı bir kayıb «Beyaz gölgeler» şairi Celâl Sahirde öldü (Baş tarafı birinci sahifede) Ingiltere Kıbııs adasını Yunanistana nıı verecek? ^ Iki hükumetin bazı Yunan limanlarının Ingiliz donanması ihtiyaclarına tahsisi meselesini konuştukları şayiaları tekrar meydana çıktı Atina 17 (Özel) Atina aiansı, Yunanistanın bazı limanlarının ve bu me yanda Giriddeki Suda körfezinin İngiliz donanması ihtivaclarma tahsis edilme sine mukabil İngilterenin Kıbrıs adası nı Yunanistana terketmesi için iki devlet arasında ciddî konuşmalar yapılmakta olduğuna dair îtalyan aiansları tarafından verilen haberi ihtiyat kaydile nakletmiştir. Bu hususta fikri sorulan Başbakan Kondilis, hükumetin bu mesele hakkında malumatı olmadığı cevabım ver mistir. Diyaribekir Halkevi çok önemli işler görüyor Halkevi, doğu illerde içtimaî hayatın yükselmesi ve kültür sahasında ilerileme hareketlerine önayak oluyor [HEM NALINA MIHINA Hain korkar! J Mısırda durum Talebe greve devama karar verdi, birçok yeni mektebler kapatıldı Kahire 17 (A.A.) Dört bin talebe greve devama karar vermiştir. Vilâvetlerdeki tarım mektebleri de grev ilânı nı kararlaştırmıslardır. Kültür Bakan hğı bütün san'at mekteblerinin 21 ilkkânuna kadar kapanmasını emretmiştir. Çinde yeni bir harb mi? Nankin hükumeti tahşidat yapıyor Şanghay 1 7 (A.A.) Çin çevenlerinde söylendiğine göre Pekin Hangkov ve Tientsin Hankov demiryolu boyunca Çın kıtaatının tahşıd edılmekte olması Nankin hükumetinin şimalî Çinde herhangi bir Japon askerî hareketine karşı durmağa azmetmiş olduğunun da bir delilidir. Pekin 17 (A.A.) Bugün lerde Pekinde bulunan Kuantung ordusu özel servisler şefi General Doıhora, Şantung ve Hopey vılâyetleri valilerile Pekin ve Tientsin garnizonları Çinli kumandanını, kendısıle şimalî Çınin durumu hakkında konuşmak üzere Pekine davet etmiştir. Şanhaykuandaki Japon tahşidatı üzerine hakkında Tientsindeki Japonlar, her türlü ihtimale karşı hazır bulunuyoruz, demektedirler. Genel hissiyat şu merkezdedir ki, Çinin Japon notasına cevab vermekte gecikmesi durumu ilhak lehine dogru çabuklatacaktır. Söylediğine göre, Japonlar, Pekin ve Sanhaykuan demiryolları i daresinden volu yarına kadar aç malannı taleb etmîslerdir. Staviski davası Paris 17 (A.A.) Staviski davasını görmiye devam eden cinavet mahkemesi bugün savlavlardan Bonnaureun ifadesini almıstır. Mumailevh, Bavonne kredi meselesinden hiçbir malumatı olmadığını, Staviski için hiçbir teşebbüs te bulunmamıs ve nazırlarla onun le hinde hiçbir görüsme yapmamış olduğunu bevan etmiştir. Fransanın siyasasi ve demokratik birlik Bordeaux 17 (A.A.) Flandinjn başkanlığı altında olup. hükumete arka olan mutedil partilerin en önemli kısmını teşkil eden «Demokratik birlik» se nelik kongresini kapatmıstır. Kongre hükumete tam bir itimad gösteren ve bilhassa asağıdaki kavidleri taşıyan bir karar sureti kabul etmiştir. cFransa. millî müdafaa icin elzem olan fedakârlıklara çoğunlukla katlan malı, Hiçbir milletle samimî ve devam edebilecek bir anlasma fırsatını kacırmamalı ve an'anevî dostluklarla andlasmalan muhafaza ederek onlan kuvvetlendirmelidir. Fransa. kabul edilen taahhüdlere hürmet politikasile barışın kurulması için elzem olan uzlasma eserine Milletler Cemiyetinde devam et melidir.» Eski Amerika Cumhurreisi, Ruzvelti tenkid ediyor Nevvork 17 (A.A.) Dün «Ohio» cemivetinde bir söylev veren Hoover, Buzvelt idaresi tarafından güdülen gümüş mübavaası sivasasını bilhassa tenkid etmiş ve su sözleri sövlemiştir: « Her halde ivi komsuluk sivasasını tatbik etmek icindir ki, gümüş madeni üzerinde spekülâsvon vapan vabancı lara para yardımmda bulunduk. Bun dan baska, Avustralva, Hindistan ve Perunun bütün gümüs madenlerine yardım ettik. Fakat ivi komsuluk sivasa sında daha da ileri gittik. Çinde ve gümüş mikvasını muhafaza eden bütün memleketlerde para kanşıklıkları do ğurduk. Bu memleketlerde birçok sahtekârlıklar vapılmasını, is anlaşmazlıkları doğmasını kolavlaştırmak ve millî iş faalivetlerile adeta ovnamak suretile bu memleketlerin bize olan dostluklarını guva teşçi ettik.> Marsilya suikasdi Kral Aleksandrı öldürenlerin muhakemesi bugün başlıyor Aixenprovence 17 (A.A.) Yugoslav Kralı Aleksandr ile Fransa Dış Kıymetli şaire rahmet diler, kederli a sin surette tatbikını ve geçen mart ayın İşleri Bakanı Bartou'nun ölümile medilesine ve damadı güzide müzisyenimiz da kopan ihtılâl elebaşılarının affedıl haldar Ustaşiler'in muhakemesine yarın Mes'ud Cemile taziyetlerimizi sunarız. melerini istemiştir. Kralın, Venizelosun burada başlanacaktır. cevabını nasıl karşıladığı bilinmemekte Bastn kurumunun daveti Muhakeme edılecekler altı kişidir. dir. Basın Kurumu başkanhğmdan: Bunlardan üçii gıyaben muhakeme edi Atina 17 (Özel) Venizelosun Basın ailesi değerli çocuğu Celâl Salecektir. Çete başkanı Paveliç ile Kva Patras saylavı Rouphus vasıtasile yeni ternik ki bunlar Torinoda tutuldukları hiri kaybetmekle büyük bir acı duymak rejim hakkındaki düşüncelerıni anlatmak halde iade edılmemişlerdır ve üçüncii tadır. Bütün arkadaslanmızı bugün ya üzere Krala gönderdiği mektub buradaolarak haleıj Avusturyada bulunan Per pılacak cenaze törenine çağırır, bu yeislı ki Kralc evenler arasında çok önemli çevicdir. Vicahen muhakeme edilecekler çünde aziz ölünün unutulmaz hatırasına bir tesir bırakmıştır. ise Prospisil, Raiç ve Kralj ismindeki üç olan say°;ımızın gösterilmesini dileriz. Venizelos, mektubunda cumhuriyet hırvattır. Suçlular fenahk için şirket teşHalkevinin daveti çilerin istedikleri bazı şeyler yapılmak kil etmek ve çifte cinayette methaldar Fransada vergi hasılatı şartile yeni rejimin memleket siyasasın Eminönü Halkevinden: Paris 17 (A.A.) Bu senenin ılk )ulunmaktır. Türk yazmanı ve şairi Zonguldak da normalliği temin edebileceğine kana on ayında vergi hasılat, 25.829.000.000 Muhakeme on gün kadar sürecektir. saylavı Celâl Sahir evvelki gece dünyaya at getirdiğini, Kralın kendisini bütün frank olmuştur ki geçen senenin aym Muhakeme celselerinin intizamı ve sü gözlerini yummuştur. Ölüsü bugün ( i 8/ partilerin üstünde tutarak herkes için devresine nisbetle 2,032,500.000 ve büt kunu için lâzım gelcn bütün usnomal 1 1 /935 pazartesi günü) saat 9 da Ka serbestî ve müsavat tesis etmesi, memle çe tahminlerine nisbetle de 4 mlyar tedbirler alınmıştır. dıköyünde Süreyya sineması karşısında ketin hayatî işlerinin tedvirinde yüksek 20,000,000 frank noksandır. Röntgen apartımanından törenle kaldı vatanseverlik duygusile hareket eylemesi Durmadan yürüme rökoru rılarak Kadıköy iskelesinden Akayın E lâzım olduğunu söylemektedir. Londra 17 (A.A.) Londralı atlet Venizelos cumhuriyetçilerin istedikleri renköy vapurile Sirkeci Arabalıvapur isBert. durmadan yürüvüs alanmda yenı kelesine getirilecek ve Sirkeci garından şeylerin kendisi istisna edilmek üzere bir dünva rökoru kurmustur. Ankara 17 (Telefonla) Divarbekir (10,5 ta kalkacak trenle Bakırköyüne mart isyanı mahkumlannın affi ve mal Bu atlet, 25 saat 9 dakika vürüyerek hattının küsad resmini Bavmdırlık Ba götürülerek aile mezannsr gömülecektır. ları üzerindeki hacizlerin kaldırılması ol97 İngiliz mili mesafe katetmiştir. Kırı kanı Ali Çetinkaya yapacaktır. Küsad Bütün Evimiz bağlılannın, taraflarına duğunu, bunlar yapılarak memleket norlan rökor atlet Albert Monsonun 24 satöreninde bulunacak heyet çarsamba göre Kadıköy veya Sirkecide .buluna mal durumunu aldıktan sonra ileride hiç at 12 dakikalık rökorudur. günü akşamı buradan hareket edecek rak, bu kültür adamımıza son ödevlerin kimsenin rejim hakkında bir tereddüde Fransada yeni bir malî düsmemesi icin tesekkül edecek bir iş vaDmalannı dileriz. tir. guları, temız düşüncelerı ve parlak sözleri Abdülhamid devrinde bile dikkat uyandlrdı, kendine «liyakat madalyası» verildi. O mektebden Vefa îdadisine geçen Celâl Sahir, şimdi Nişanlı Şair diye anılıyordu ve bütün mekteb arkadaşlarını ımrendıriyordu. Vefa îdadisinde îsmail Safa, onun hocasıydı. Fakat kendisine hoca gibi de;il, arkadaş gibi muamele ederdi. Çünkü smail Safa da, henüz on sekiz yaşında bulunmasına rağmen, olgun bir şairdi. Servetifünunda yazılan basılıyordu, Cenabların, Fikretlerin yanıbaşında onun da imzası görünüyordu. Celâl Sahir, Servetifünun üstadlarile bir safta çalışmış olmakla beraber Ser vetıfünuncu değıldi. Düşünce ve üslub bakımından o üstadlarla münasebeti oldukça zayıftı. Onlar, Kamusa veya Ahteriye bakmadan anlaşılmıyacak ka dar ağdalı yazıyorlardı. Celâl Sahir sadelikten hoşlanıyordu. Sonra ötekilerde Diyarbekir Halkevi binası felsefe merakı vardı. Celâl Sahir, yalnız Diyarbekir (Özel) Halkının yük orkestra geçen senedenberi on beş konser aşk» ve yalnız «kadın güzelliği» terensek zekâ ve kabiliyetile tanınan Diyar vermiştir. nüm edıyordu. bekir, Atatürk devriminin hızile 12 sene Halkevinin müze ve sergi şubesi de Nitekim meşrutiyet ilân olununca Ce gibi kısa bir zamanda her alanda özlü çok iyi çalışmaktadır. Şimdiye kadar âl, «Fecriati» mahfılini kuranların ba bir varlık göstermeğe başlamıştır. ipekli kumaş, koza, hububat, meyva ve şında bulundu, yeni bir edebî çığır açılKadınlar, çoktan çarşafı atmış vazi çiçek sergileri açmış, Diyarbekirin tarihî masında önayak oldu. Bir yandan Ser yettedirler. Şehrin en fakir ailesi bile ço eserlerinin fotoğrafını aldırtarak çok kıyvetifünunda ve başka mecmualarda ba cuğunu okutmak ihtiyacını hissetmiş, o metli iki büyük albüm vücude getirmiştir. sılan şiirlerini «Beyaz Gölgeler» adı al kullar her sınıfta üç dört şube açtıklan Sur üzerindeki kitabelere aid bir eser ında topladı, bir yandan da «Demet» halde ihtiyaca cevab verememektedırier. de hazırlanmaktadır. Bu eser yakında mecmuasmı kurarak Fikretlerin, Cenab Bugün yüksek tahsillerine devam eden kitab halinde basılacaktır. ann yolundan ayrı bir yolda yazılar Diyarbeijrlilerin sayısı yüzü geçmekte Halkevinin bir de kadınlar derneği neşrine koyuldu. dir, Ziya Gökalp, Süleyman Nazif gibi vardır. Bu derneğin bilhassa DiyarbekirFakat hastalık ta onu yavaş yavaş büyük adamlar yetişürmiş bu diyann de çarşaf ve peçenin kalkması hususunda pençesine alıyordu, için için kemirmeğe genclerinde bilgilerini ileriletmek husu çok ehemmiyetli hizmetleri görülmüstür. başlıyordu. Yalnız güzellik ve yalnız ka sunda tarif edilmez hevesler vardır. Evin içtimaî yardım kolu da yoksul dın için inliyen dudaklarda şimdi mik Ulusal hars ve kültür kaynağımızın ve yetim çocuklan giydırmekte, köylere obların hırpaladığı bir ciğerin iniltisi tit halk arasında ocağı olan Halkevimiz doktor yollayıp hastalan muayene ettir•iyordu, Celâl soluyor ve sönüyordu. Türkiyede ilk açılan on dört Halkevin mekte ve ilâclarını parasız vermektedir. Ilâcdan ziyade aşk, onu hastahkla den biridir. Şubenin açtığı trahom tedavihanesinde aptığı mücadelede korudu, zayıf bir Dokuz şubesi ve çok kuvvetli elemnbünye sahibi olduğu halde aşktan aldığı arile çalışan bu Halkevinin birkaç yıl bu sene 400 hasta tedavi altına alınmışkuvvetle uzun yıllar vereme karşı da içinde yaptığı işler el ile tutulabilecek tır. andı, gölgeleşmekle beraber yıkılmadı. derecede müspettir. Bilhassa köylülerin Temsil şubesi bilhassa ulusal ve tarihî Türk dilinin özgürlüğü için açılan sefer dılini ve lehçesini düzeltmek ve yurd bil piyesleri oynamağı tercih etmektedir. berlikte çahşacak ve o seferberliğin za gisi öğretmek maksadile yapılan çalışma Bunlar arasında Kahraman, Akın, U ferle neticelenmesine yardım edecek ke ar kayde şayandır. Her yılın mayıs ayın yanış, Istiklâl pek çok muvaffakiyet kadar kuvvetli kaldı. da köylüler arasında lehçe ve yurd bil zanmıştır. Türk dilinin özgürlüğü onun en aziz gisi müsabakaları yapılmakta ve birinci, Halkevinin herkesin istifadesine acık ülkülerinden biriydi. Bu ülkünün ger ikinci, üçüncü gelenlere sırasile dört, iki bulundurulan büyük bir kitabhanesile bir çekleştiğini gördü, sevindi ve işte o se ve bir öküz ikramiye verilmektedir. Diğer okuma odası vardır. Lisan kurslanna da incle mezara girdi. ehliyet gösterenlere de yirmi beşten itiba çok ehemmiyet verilmektedir. Fransızca, Zavallı Beyaz Gölgeler şairi; kap ren beş liraya kadar mükâfat verilmek ingilizce,, italyanca dillerile ticarî mu hasebe kurslarına elli kadar heveskâr deumbağaların beş yüz yıl yaşadıkları bir tedir. küre üzerinde sen topu topu elli iki yıl Güzel san'atler şubesi Diyerbekir tür vam etmektedir. Bu adedin gün geçtikçe mı yaşıyacaktın?.. Bu vakitsiz ölüme, külerini toplıyarak bunlan on beş günde artacağı ümid edilmektedir. güzeller ve güzellikler ağlasm!.. bir verdiği konserlerle halka dinletmiştir. Medeniyetin yolu olan tren şehre gelMerhumun cenazesi bugün saat 9 da Simdi de on beş müzisyenden teşkil et meden bu kadar ileri vaziyette olan DiKadıkÖyünde Süreyya sineması karşı tiği orkestra takımile garb musikisini yay varbekirin ona kavustuktan sonra ilerileme sında Röntgen apartımanından mera mağa ve bu suretle şehirde yeni bir mu hususunda daha çabuk gideceği şüphesizsimle kaldırılarak Kadıköy iskelesine, o siki hevesi uyandırmağa başlamıştır. Bu dir. radan Erenköy vapurile Sirkeciye getiriecek ve 10,5 ta kalkacak trenle Bakırköyüne götürülüp aile kabrine defnedilecektir. (Baş tarafı birinci sahifede) kabınesi tarafından bir daha genoy yapıl vvelki gün sinemaya gibnişrîm. Gösterilen havadıs filminde 1talyan Habeş harbine dair parçalar da vardı. Bu arada, îtalyanlar tarafına geçmiş olan vatan haini Ras Guksayı gösterdiler: îtalyan zabiti kıyafetine girmiş, esir sömürge hayatı sürmeğe cidden lâyık başına, bir sömürge şapkası geçirmiş, çenesinde, bazı Îtalyan genclerinin modasına uygun olarak bir parmak bir sakal bırakmış, şişmanca, genc bir adam. Etrafmda îtalyan askerleri dolu olmasına ra<rmen, filim çekme makinesi nin objektifine, sanki bir makinelitüfek ağzı imiş gibi, korku ile bakıyordu. Halini, çehresini, şişmanlığını, kısa sakalını, Said Molla denilen vatan hainine benzettiğim herifin firarî bakışlarındaki korku o kadar harizdi ki eskiden araScası çok kullanılan «hain korkar» sözü aklıma geldi ve bu ' aşhk altında bir yazı yazmağa arar verdim. Dün sabah Cumhuriyeti açtım. Ras juksanın bugünkü haline hiç benzemi en, zayıf ve kara sakalh eski bir resminın üstünde şu serlevhayı okudum: «îtalyanlara kaçan Ras ölüm korkusu içinde gündüz mitralyözle geziyor, gece mitralözler arasında yatıyor.» Bu serlevhanın altında, Makalleden bir Paris gazetesine yazılmış bir cephe mektubu v?rdı: Ras Guksa hakkında bazı tafsilât verildikten sonra, «Ras Seyfum tarafından ölümle tehdid edildiği için Guksa, Makalle sokaklarında yanmda mitralyöz olduğu halde dolaşmakta, eceleri, yatağının yanına mitralyözleri yelpaze gibi dizdirerek uyumaktadır.» denliliyordu. Demek ' bir akşam evvel sinemada nun gözlerinde pördüğüm korku, benim evehhümüm değılmiş; hain hakikaten orkuyormuş. Korkmakta da haklıdır. Günün bırinde bir kursun veya hançer, onun ihanetinin cezasmı vermese bile, kendisini av iöpeği gibi kullanan îtalyanlar da dahıl )lmak üzere, bütün dünya onun maddeen olmaktan ziyade manen kara alnına <haın» dam<?a«nı vnT'etur. Bu damga ir kurjundan bin defa daha öldürücü dür. Paşabahçe Şişe fabrikası açılıyor Başbakan İsmet înönü ile Ekonomi Bakanı Celâl Bayarın şehrimize gelecekerini yazmıştık. Başbakan ve Celâl Baarın bugün Ankaradan şehrimize hareetleri beklenmektedir. îsmet Înönü bu hafta icir.de Paşabahçe şişe fabrikasmın ıçılış törenini yapacaktır. Venizelosla yeni Kral arasında görüşme mi? Ankara ve İzmirde lik maçlan başladı Ankara 17 (Telefonla) Ankara ik maclarına bugün başlandı. Bugünkü maçlarda alınan neticeler şunlardır: Altınordu, Demirsporu 41 yendi. .encler Birliğile Çankaya arasmdaki ikinci maç çok sert oynandı. Hakem, iki araftan da birer oyuncu dışarı çıkardı. Üencler Birliği 2 1 galib geldi. ması icab ettiğini anlatmaktadır. Venizelos mektubunu şöyle bitirmektedir: « İşte bu şerait altında cumhuriyet partileri Krala kaçşı bir intizar siyasası güdebilirler.» Bu mektubun Rouphos tarafından Londrada Krala okunduğu, Kralın da münderıcatından memnun olduğu anlaşılmıstır. tzmirde lik maçlan Hürriyetperver partinin tebliği Diyaribekir hattı da açılıyor Atina 17 (Özel) Hürriyetperver (Venizelist) partisinin neşrettiği tebliğ Kralla Venizelos arasında konuşmalar yapıldığına bir delil telâkki edilmekte dir. Partinin merkezi Atina gazetelerine verdiği bu tebliğde her nekadar hürri yetperver parti cumhuriyetci ise de mem leketteki rejim değisikliğini anlamamaz lıktan gelmesınin kabıl olamıyacağını, partinin Kralın âlacağı kararların esası na göre memleketin huzuru icin yapacağı hizmetlerin şeklini bulmak istediğini bıldırmektedır. îzmır 17 (Telefonla) Bugün lzmir lik maclarına başlandı. Bornova ile K. S. K. yaptılar. Bornova takımı 03. mağlub oldu. Altay Buca arasmdaki maçı Altaylılar 62 kazandılar. Üçüncü müsabaka Altınordu ile lzmirsoor arasında yapıldı. Bu maçı da 32 Izmirspor kazandı. Habeş ordusundan istifa eden Amerikalı uçman Adisababa 17 (A.A.) Julian ismindeki Amerikalı zenci pilot (uç man), ki siyah kartal unvanını kazan mıştır Habeş ordusundan istifa etmiş tir. Zannolunduğuna göre bu istifa, bi ücret meselesinden .ileri gelmiştir. Atina 17 (A.A.) Atina bildiriyor: rezalet mi? Paris 17 (A.A.) «Ocak yıldızı» adlı Sosyete ile «Tekaüd maaslarmı biriktir. me» sosvetesi müdürlerinden Ducreux yakalanmıştır. Ducreux, sahte temettüİer dağıtmak ve bazı sahtekârlıklar vapmış olmakla sucludur. Bu sosveteler hesablarmda yapılan arastırmalar sonu cunda «Matin» gazetesine göre yüz milyon frank kadar yükselen önemli ihti lâslar mevdana çıkarılmıstır. Roma 1 7 (A.A.) Bir gazete Alajansı manyada radyo postalannda cazbandın kaldırılmış olmasını alkışlıyarak bu bo Dündenberi bazı gazetelerin mevzuu ğucu musikiden radyo dinleyicilerıni kurbahsettikleri Kralla Venizelos arasında tarmak için diğer memleketlerin de ayni ki bilvasıta konuşmalar hakkında bura tedabiri alacaklan ümidini göstermck daki salâhiyettar makamlar ademi ma tedir. Bu gazete, cazbandın sinemalardan kaldmlmasını da dilemektedir. lumat beyan etmektedirler. Muhalefet şeflerinin vaziyetine gelinBerlin 17 (A.A.) Prusya devlet şuce, Başbakan Kondilis, gazetecilerin bir rası üyelerinden ve Alman Köycülüğü sualine cevab olarak bu hususta demiştir şeflerinden Dr. Weinberg, şu diyevde ki: bulunmuştur: « İstihsal için yapılmakta olan mü« « Bu şefler daha evvel gelecek seçimde milletin önüne çıkmalıdırlar. N cadelenin gavesi, Alman milletinin gızaman milletin emniyetini haiz oldukla daî hürriyetidir.» Mumaileyh ilâve olarak demiştir ki: rını anlarlarsa o zaman onun namına söz « Eski acun harbinden ders almak söyliyebilirler. mecburiyetindeviz. Harb esnasmda abPazartesi akşamı Elli, Psara ve Hid lukadan bahsediliyordu. Şimdi de zecrî ra torpitoları Brendiziye gideceklerdır tedbırlerden bahsedilivor. İtalyaya baKral, cuma günü Brendiziden Yunanis kalım. Bir milletin ekoromik silâhlan ması gerek olduğunu görmüş oluruz.» tana hareket edecektir. Venizeloa Kralla bilvasüa konuşmamış Italyada cazband düşmanlığı Almanyada istihsal mücadelesi Kudüste bir gaezte kapatıldı Kudüs 17 (A.A.) Hükumet, Yafada çıkmakta olan «Eddifa» gazetesinı kapatmıstır. Bu kapanmanın sebebi, Mısırdaki karısıklıklarla alâkadar olarak hükumeti Yahudi dostu bir siyasa takib eder gösteıen bazı beyannameler ne§ret miye te§eBbüs etroesidir.