Katalog

HAYAT Ansiklopedisi nci cüzü çıktı v.. 62 Q7nK tSTANBUL CAGALOGLU p 9 , M m h 9 Ou AS..M«e a r a a OfUO TeUral re tnrttrra adresî: Cumhuriyet, fatanbul Posta kutusu: tstanbul, No. 246 V Ş ' " " " AgUSlOS Telefon: Başmuharrir ve eyl: 22366. Tahrir heyeti: 24298. tdare ve matbaa fcısmUe Matbaacıük ve Neşriyat Şlrkett 24299 242V0 u m h ürtyet IÛQ>I I oO*r HAYAT Ansiklopedisi 6 nci cilt hanrdır. Cflzlerinizl bir an evvel ciltletiniz s J Sanayi hayatı Üzerinde bir Tetkikimizin neticesi Ismet Paşanın seyahati iğer memleketlere nisbetle sanayiden mahrum olan bir memlekette bu sanayii, velevki kısmen tesis etmek birçok cihetlerle çok zor, fakat bütün bu zorluklanna rağmen, yapılması elzem bir meseledir. Va • tandaslanmızca bu cümlemizin içine konulan bütün manalarm pek iyi anla şdması lizımdır. Şöyle ki: Herseyden evvel büyük bir hakikat prensibi olarak medeniyet yolunda ve siyasi manasında diğer milletlerle hemayar olmak iddiasında bulunan her mflletin asgarî bir sanayi hayatına maIflriyeti esas şarttır. Malumdur ki be seriyetm tarihî tekâmül merhaleleri sanayi hayatile ölçülür. Beşeriyet içm esas olan bu hakikat milletler için de aynen varitfa'r. Faraza çobanlık ederek yün yetntiren ve hayvanlannm süfaie, yoğurtile tagaddi tsden cemiyet insan • < Iığm tarihen malâm bir merhalesmde dir. Eğer bu cemiyet sütün ve yünün muhteiif sanayiine akıl erdirmis ve bunlarm tatbikma dahi geçmişse onda meIzmir 28 (Sureti mahsusada gidenî bir merhale tahakkuk etmiş deden arkadasımızdan) Başvekil mek olur. Mflletlerin muasır medeniPasa Hazretlerinin Gölcük seyahati yetteki mevkflerini bu sanayie akıl erhalkın cidden candan ve heyecardı •dirmek ve onlan tatbika geeirmek detezahüratma vesile oldu. Bu kısa recelerile ölcmekte hata yoktur. Bu efakat sayanı dikkat yolculugun .sasa göre Türkiyenrn azçok sanayiden tafsilâtını veriyorum: hissedar olmasını istemekteki hikmet ve mana çok açıkbr. Ham maddesi kendi memleketimizde yetisen bir kı *ım sanayiin olsun bu memlekette ta • hakkuku medeniyet merdiveninin üç b«ş basamığını çıkmak demektir, ve bu bir sarurettîr. Mamui madde ham maddeye nisbetle lâakai iki nvsli krymettedir. Bu kıymet mislmin üç beş defa daha yük • seklerine tesadüf etmek mümkündür. Eğer bam madde kendi memleket; • m'zden çrinyor*a mmu mmnol hare g«fc~ fînciye kadar kazandığı fazla kıymeti de pamuk ve yün varsa onlann do kunmus kumaşlanm da burada kendimizin yapmakhğımızdan daha tabiî ve daha zarurî birsey olamaz. Yalnız su iki misali *le alarak bu pamuk ve yün dokuma sanayiini kendhniz yapmağa kalkiffağrrrMzda kendi yünlerimizle pamuklanmızm ıslaha muhtaç olduklannı yakmdan görürüz. Bu görüs o iki maddemizm ziraî sahada ıslahmı bize daha kat'iyetle emretmiş olur. Gide gide ham maddeyi ıslah ettiğimiz nisbette sanayide dahi tekemmül etmiş olu ruz. Goriilüyor ki sanayilesmek hareketi öyle zannolunab'leceği kadar basit bir mesele değildir. tş esasen mahiyeti itibarile çok dikkat istiyen birçok zorluklan haizdir. Tatbikat ise kendisinde bundan daha fazla diğer zorluklan toplaırnş bulunmaktadır. Yeni teessüs eden sanayi, hpkı yenâ doğan bir çocuk gibi himayeye muhtaçtır. Bu himaye zâhir • e omuraun aleyhine olur, ve herked sin bu yüzden bazı fedakârlıklara katlanması zarurî bulunur. Burası meselenin çok dedikoduya mütehammil en çaoraşık noktasnu teskü eder. tzah edelim: ' Başvekilimîz bugiin Izmirden geliyor Askerî terfiler Liste bugün neşredilecek Şanlı Harbiyemiz 700 gaşında Büyük merasime dair hazırlıklar tamamlandı İsmet Paşa Hz., dün Izmirde Yamanlar suyunun Miralaylıktan mirlivalığa Bugün 600 genç zabitin iştirakile Harbiye alayına terfi eden zevat şehre indirilmesi merasimine riyaset ettiler sancak verme merasimi yapılacak Ankara 28 (Telefonla) Askerî trrfi Ustesi AU Tasdika iktiran etmiftir. Yamn nesrolunacaktır. Aldığım mev • suk malumata göre bu seneki ordu terfi lis tesinde miralay hktan mirlivalı ğa terfi eden fı: ka kumandan ^:rem Pş. nın IstanSaivekilimizin. evvelki gün küfat resHHfıl lan şu zevattır: bul Poiis müdürü iEski tstanbul ken ahnmif bir resrm vaptMan Küçük Menderesi ıslah ameîij/atmdan bir intıba ve Cellât gülvtnün polU müdürü miralay Ekrem, miralay mevküni gösterir hartta Rustü, miralay Veysel, mira'ay Yunrf Ziya, miralay Mustafa Sabri, mi • GölcUkte civar Köylerden de geralay Şemsettin Beyler. len yüzlerce halk tnesaleler ve davul Harbiye mektebi ve binamn yan tara ftnda yannki geçit resmi için haztr • (Mabadi beiinci sahifede) zurna ile Başvekil Paşayı karşıla • lanan tribün, yukarıda dün ktlıç kuşanan genç zabitlerimizden bir grup dılar. Millî danslar yapıldı. ŞarkıMemleketimizin en büyük adamlanrasimle kutlulanacaktır. Merasim ha lar söylendi. Paşa Hazretleri hal nı yetiştiren Harbiye mektebmin yü • zırlıklan bugün tamamlanacaktır. kın bu samimî tezahüratmdan çok (Mabadi dördüncü aahifede) züncü yıldönümü yarm muazzam me(Mabadi betinei mhifede) Meclis Reisimiz Dün Bakırköy Bez iabrikasını gezdi Afyon Antalya hattı Bu mühim demiryolunun teme] atma merasimi dün Afyonda büyük tezah":ratla yapıldı Büyük Millet Meclisi Reisi Kâzım Pasa dün< Bakırköy Bez fabrikasını gez mifth*. Reis Pa' sanın ziyareti fabrikada umu mi bjr «ev?nç y e Uzahüratla kariAMilninjat^r* İCe<n> Rıhtım Şirketile bir itilâfname hazırlancîı Ödemişte 55aracoğlu Şükrü Beyle sirket murahhası arasında yapılan itilâfa göre imtiyaz ve taskat sene başında hükuraete geçecek Dünkii merasimde nutuk söyüyenlerden sağdan sıra ile Mustafa Şeref Bey (Burdur), doktor Ziya Nuri Pasa (Afyon), Rasih Bey (Antalya) Afyon 28 (A. A.) «Geciksan Arif Beyin riyaset ettiği bu mera • roiştir» Afyon • Antalya hattı simde Antalya meb'uslan Rasih, Nu nm vaz'ı esas resmi, Afyo man, Haydar Beyler bulunmustur. Burnun kurtuluşunun 12 nci yıldönümü dur meb'usu Mustafa Şeref Bey, bu işolan bugün (dün) dört vilâyet Afyon, lerde gözetilen gayenin büyük ehemBurdur, tsparta ve Antalya halkı ve miyetinden bahseden bir nutuk söyleroümessillerinin coşkun sevinç teza miştir. Bundan sonra Afyon meb'uMi hüratı arasında yapıldı. Nafıa rnüste (Mabadi altıncı sahifede) millllllllllllimnilHllllllllllllltllllllllmHIIHIIimilllllllllll IIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIMIIIIMIIIIIIlmillinilllMIMIMIIMIIMIIIIIIMIMIIIIINIII disi Mare mec • Hsi azalan, fabrika müdürü, me MeçlU Reisi Kâzım murlar ve bütün . Paşa Hz. ifçiler tarafından istikbal edilmistir. Kâzım Pasa, son ilâve kısmile çok genisliyen fabrikatfm her tara fmı alâka ile tetkik etmiş, müdürle memurlardan izahat almıs v« isçi lerle görüşnrüştür. MilİM Meclisi Reisimiz göcdüğü mükemmel mesai (Mabadi dordüncü. aahifede) Hukuk Fakültesi Dekanı istifa etti Tahir Beyin istifası teessürle kabul edildi Hukuk Fakül tesî Dekanı pro • feaör Tahir Bey dün Universite Rektörlüğüne istifasını v*r<mis • tir. Tahir Beyin verdiği istffad'a sıhhî vaziyeti dekanlik ve profesörlük vazifele • rinin ikisini bi . den rfaya müsait Profeaür Tehir Bey olmadığından, eskidpA dört prpfe*ör tarafından okutulan ceza derslerinin yenî t«;kilâtta yalnız ken • disine verilmiş olmasi ve amelî derslerle seminer çalışmalarının da buna inzimam eylemesî itibarile boTilan en verimli bir volda tanzim edebümek için bütün faaliyetini esas olan ilmî vazifesi üzerinde teksif etmek zaruretini ileri sürmüştür. (Mabadi dordüncü aahifede) Galatasaraya akın İş Bankası sergisi dün de binlerce kişi tarafından derin alaka ile gezildi MllllllMMHMIIUniUIIIMIUtlMIIIUirtliMtilltlllllllİlltl Rıhtım şirketinin hukuıhetçe »atın ahnmast içm aylardanberi de • vam eden müzakereler son saiha • sına gelmis ve iki taraf arasutdn an a hatlar üzerinde husule gelen mutabakat üzerine bir itilâfname müsvedde«i parafe edilmistir.. Bu müzakereler hükumetimiz namma Adliye Vekili Saracoğlu Şükrü Beyle Rıhtım şirketi müdikü M. Ganos arasında devam ediyordu. Hükumetimizin şirketi imtiyazile satın almak hususundaki son ve kat'i şartlan üzerine Parise giderek merkesden salâhiyet alan Rıhtım firketi müdürü Adliye Vekilimizle son yap Müzakeratt tdare eden Adliye Vetığı temaslar üzerme İstanbula kilimi* Saraıcoğlu Şükrü Bey dönmüştü. O zaman müzakeratın, her iki ta dilik akametle neticelendiği söy lenmisti. raf noktai nazarları arasındaki teIrfi ünkânsız farklardan dolayı sim(Mabadi dordüncü aahifede) Yeni gümüş paralar Seçilen şekiller beğenilmiyor iMIIHITIIHUniniMIIIIIIIMIIIIIIHItMMtlltllilllllllltHtUlllHinHltirHUTIMIIIHIfilUilMIMMn Paraların şekli için san'atkârlar arasında açılan müsabakada usulsüzKikler mi yapılmıs? LTEN REM HALKIMIZA «SÖKPİNLA» Burada sizin yeniden tesis edeceğiniz herhangi san'at diğer memleket lerde sizden çok evvel teessüs etmişse o roemleketler bu hususta sizden tek nflc itibarile ileri olduklan gibi amortisman noktasmdan da size çok faik bir vaziyette bulunuyorlar demektir. Onlarm on kurusa malederek on bir, on fld kurusa satabfldikleri bir mad dentn avnmi ilk senelerde siz burada lâakal ÎS 16 kurusa maleder, ve on yedi on sekiz kurusa satmak mecburi yetinde bulunursunuz. Eğer memleketçe bu farkın kabulüne tahammül et meğe hazır değilseniz bu yeni sanayii tesis edemezsmiz. Faraza pancardan teker çıkarmak meselesi Avrupanm tam bir asnbk işîdir. Vakb'nde müteşebbisIerine çok para kazandıran bu is şhndi Avrupada başbelâsı ounuştur. Avrupada şekerin ucuza satılması birçok devletYukarıda (solda) Iş Bankası sergisinde memur adetlerini mukayese eden leri bu sanayii yaşatabilmek hesabına keller, (sağda) halka teşekkür tablosu, aşağıda (solda) banka paviyonundan bir muhteiif fedakârlıklara sevketmiştir. köşe (solda) serginin caddeye açüan kapısı Zaten ucuza malolan şekeri maliyet fiİş Bankası sergisi dün de saat 11 den nası bir anda doldu. ftk ziyaretçiler matfnden de ucuza satmak mecburiyet gece 21 e kadar çok kesif bir halk ka rasında, şehrim:zdeki mühim ecnebi leri elvermiştir. labalığı tarafından ziyaret edildi. Serbankalann erkânile mimarlar ve san'atBu şera't iç'nde bıVde şeker sanayiginin daha erken açık olduğunu zanne kârlar da bulunmaktaydı. Muallimler YUNUS NADİ denler dış kapının önünde bvikrrt's bu ' grupîer haKride gelerek tetkikatta bu • (Mabadi ikinci aahifede) lunuyoriardı. Kapüar açüınca sergi bi(Mabadi beainci samfeae) Yeni b&sılacak paralarımızdan gümqş 100 kuruşluklann çekli için san'atkârlarımiz arasında müsaba • ka açıldığı malumdur. Neticesi bundan birkaç gün evvel belli olan bu düsabaka münasebetile bir kısım san'atkârlanmızm sikâyet ve itirazlarına muhatap olduk. Meselenin üzerinde durulmağa değer mahiyette olduğu kanaatile bunlan alâkadarIarın nazari dikkatlerine vazedi • yoruz. Müsabakaya girenlerden heykeltrraş Nejat Beyin zevcesi Nermin Faruki Nejat Hanım diyor ki: « Müsabaka neticelenmis, mev • ut 1000 lira mükâfajı alacak olanlar kararlastırıl • miftır. Ben bu kararı değistir mek teşebbüsünde değilim. Buna itiraz da etmiyorum. Benim iti razım Cumhuri yetin ilk madenî paraları olacak olan bu 100 kurusluklann ka bııl edilen sekil Keyksltıraş Nermin terd'e yapılması Faruki Nejat'Hantm nadir. Muaabaka sartnameeiade de Müsabaka neticesine itiraz eden lerden heykeltras Nermin Faruki Nejat Hanuntn eaerleri Bugün Tuna kıyılarında Yazan: İsmail Hdbip 3 üncü sahrfemlzde Resaam AU Cemal Beyin yaptığt eaerler yeni madenî paralann mutlak müsabakayı kazanan eser şeklinde yapılması mecburî olmadığı yazıldı ğına göre bu itiraz yersiz ve mev simsiz de değildir. Müsabakayı kazanan esere hâ kim olan zihniyet inkılâplarımıza v« Cumhuriyetimize yarasacak ?ekilde değildir. Cumhuriyet paraları daha san'atkârane, daha güzel, daha az basit ve taklidi daha zor olmahdır. Yalnız buğday basaklacı ve defhe dallarından mürekkep bir para (Mabadi beainei aahifede) Şipka maharebeleri 5 incî sahifemizde 3 ayltktartn tediye günleri 6 nci s&hifemizde Yannki nüsha V ..