Katalog

Cumhuriyet 14 Mart 1934 CUMHURİYET in HIKAYESI Tramvay şirketinden istenen para Kaybolan şey Apartıman kaptsmın açıldığmı da • yunca, Nazire, içeri giren kocasını karşüamak için acele etti: Nihat, dedi, Alâettin Bey üç kere haber gönderdi, Amerikah müfettiş gelmis, bu akşam berab«r yemek yiyecekmissiniz, çabıric elbiseni değiştir, siyahlannı giy. Alâettin Bey seni şimdi evinde bekh'yor, çabak, çabuk! İkUi birden yatak odasına yürüdüler ve Nihat, hemen elbisesini değistirdi, kannnı kucakladı, çıkıp gitti. Nfezire, kocasınm bir sandalye üstüoe attığı eski esvaplarını toplamak için yatak odasma tekrar girmişti. Sandalyeye doğru yaklasınca, birdenbire, hayTet ederek yere iğildi: Halınuı üstünde kırmızı bir tel kordelâ ile baglı, beyaz hareli bir kâgıda sanlı, küçiik bir kutu vardı. Nazire bunu yerden akh, kua bir tereddüt aecirdikten sonra açh: Markası Eski ihmallerini saflığınm affedilmez bir Isareti gibi kabul etmenm azabı içinde öteki odalan da aradı ve niha • yet, Nihadın yazı masasının en ah göziinde, arka tarafta, bir vidayı sol tarafa çevirmedikçe açılmıyan küçük ve gizli bir göz daha keşfetti. İçinde bir deste mektup. tmza: Nazirenin iki senedir dul kalan arkadaşı Semra. Ilki altı aylik ve sonuncusu da birkaç günlük tarihi ibtiva eden mektuplar, ikisi nîn arasmda, «on dereceye kadar ilerlemis bir müna«ebetin mevcudiyetine biç şüphe bırakmıyordu. Nazire, bu hakikati keşfettikten sonra, içinde derin bir nefret, derin bir azap ve ayni zamanda derin bir rahatlık duydu. Eskiden kocasını aldatan kadmlan siddetle ayıplardı; şimdi yalnu onlara karşı değil, erkeklere kar •ı da hudutsuz bir tiksinti hissetmeğe baslamısh. KTsndisi bunu jcıpamazdı, cevap Hayri Celâl B.in cevabından MüddeiumumiligiiT Muhittin Bey takrire bugünlerde cevap verecek, neşrine müsaade ettiği şirketin alâkadar erkânı hic birşey söylemiyorlar kısmı basıyoruz gcre senede 305,000 lira kadar top(Birinci sahifeden mabat) Karilcrimiz hatırlarlar ki geçenIerde, Fenerbahçe kulübünün spor cezalarmın müstacelen tatbikına ithaz ettiğini yazmıştık. Bunun üzerine Fenerbahçe kulübü umumî kâtibi Hayri Celâl Bey bize bir mektup gömdermiş, bu haberin tashihe muhtaç göcdüğü noktalarını tashih etmiş, fakat mektubun sonunda bize de hücum etmişti. Biz, o mektubun zati meseleye taalluk eden kısmını gazetetnizde neşretmiş, bize hücum eden kısımlarım ise neşretmemiştik. Erteıi gün Hayri Celâl Bey, bize ikinci bir mektup yazdı. Ilk mektubunun aynen ve tama men n«şrini istedi ve mektubunu aynen ve tamamen neşir ve kendi sine itizar etmediğrmiz takdnrde Müddeiumumiliğe müracaat edeceğini bildirdi. Bunun üzerine matbuat kanununun bize verdiği kanunî hakka istinaden, Hayri Celâl Beyin mektu bunu Müddeiumumiliğe göndererek bu mektubun neşredebileceğimiz kısımlannın tayinini Müddeiumu mililrten restnen istedik. Müddeiu mumilik dün, bize bir tezkere ile Hayri Celâl Beyin mektubunun neşredilebilecek kısunlarr.nı bildirdi. Biz, gerçi, mektubun bu lnsmını hatta biraz fazlasile yazmıştık. Fakat kanunun emrini bir defa dan a ye rine getirmek için Müddeiumumiliğin tezkeresini ve mektuptan neş rine müsaade ettiği kısımları aynen ve tekrar dercediyoruz: Cumhuriyet gazetesi Yazı İşleri Müdürlüğüne 3 mart 9 3 4 tarihli nüshamzm spor sütununda «Fener oezalara ityaz etti, cezalar refedilmezse kanunî yollara müarcaat edeceğini bildirdi» başlığı altında çıkan yazı meselenin ve itfrazın hakikî şekline btinat etmemektedir. *> Bu yazınin bu şekilde intişarı Fenerbahçeyi halk nazarmda disiplin düşmanı ve serkeş bir teşekkül o larak göstereceği endişelerdir ki, hakikati tavziha mecbur olduk. Ceza teemmüllerfne, ceza göre cekleri bildirilen hıtbolcular a y n a y n ve şahsan itirazlannı yapmışlardır. Kulübün serdettiği itirazlar ise bu cezalara değil, bilâkis kesbi kat'iyet etmemiş olan cezalann vakit siz ve usulsüz tatbikına taalluk ettnektedir. Bundan tahaddüsü muhtemel maddî ve manevî zararları aramak ve istemek kabahat midir? Sonra bu itiraz mektubunun hiçbir yerinde verilmiş cezalarm haksızlığma ve bu cezalar refedilmezse kulübün kanunî yollara müracaat »uretile hukukunu anyacağına dair ne bir bahis ve ne d e bir tehdit vardır. Matbuat kananunun 48 inci maddesi mucibince Fenerbahçe »por kulübü tarafmdan verilen cevap tet k:k edilmis ve neşri lâztm gelen kısımlar yuhanya çtkartlmuttr. 13 mart 934 İstanbul MüddeiumumüiJti Bu î'kşnm likte geri alınması icap ettiği de ilâve ediliyordu. Vali Muhittin Bey de takırir üzerine tramvay ücretlerinde yapılan zamların indirilmesi bir formüle tâbi olduğunu ve ücretlerin tadili Nafıa Vekâletine ait bulunduğunu, meselenin tetkik edileceğini söyle tnişti. Muhittin BeyTramvay şhketinde toplanan paranın geri alınması teklif ine bugünlerde cevap verecektir. lanmış demektir. Sekiz sene zarfında iki buçuk milyon liraya yakuı para eder. tki buçuk milyon liranın sekiz sene içindeki faizi de hesap edilirse bugün Tramvay şirketi kasalarındaki paranın üç mîlyon liraya yakın olduğu kolaylıkla anlaşılır. Uç milyon lira kadar tahmin ediliyor r Bu aksamki program RADYO j ANKARA: j 12,30 Ankarapalastan nakil 18 or kestra refakatinde keman konseri 18.40 dans muslkisi 19,15 gramofon 20 Ajans haberleri. İSTANBUL: 18 plâk neşriyatı 18,30 fransızca ders 19 monoloğ Muammer Bey tarafından, Ajans haberleri 19,30 Türk musiki neşriyatı (Ekrem Bey, Ruşen Bey, Cevdet Bey, kemanî Cevdet Bey, Şeref Bey, Semıha Hanım, Vecihe Hanım, Servet H ) ıSehır Tiyatrosu verılirse yalnız Ajans haberleri ve plâk) 21.20 Ajans ve borsa haberleri 21,30 Necip Yakup Bîy or kestrası tarafından muhtelif eserler. VARŞOVA: 16,40 p.yano konseri 17,10 çocuk neşriyatı 17,40 musahabe 17,55 Popüler Polonya musikisi 18,50 musahabe 19,2i hafif musiki. musahabe 21.05 klâsık konser 21,45 Föyton 22,05 Viyanadan nakil 23 plâk 'salon musikisi) 24,05 dans musikisi. BUDAPEŞTE: 18 keman konseri 18,40 ltalyanca ders 19,10 Odeon ve Parlophon plâk Zan 20,30 (Karthago harabelerinde) unvanlı tarihî konferans 21 güzel san'atler akşamı 22,30 harice bir bakış 22.45 haberler 23 tegannili Sıgan musikisi Para istirdat edilirse... Travay şirketinden bu para istirdat edildiği takdirde şehrin esash bir tarzda imanna sarft mevzuu bahsolmaktadır. Bununla parça, parça işler yapıl Rüyacak, şehrin manzarasmı değis'irebilecek mühim bir imar projesi tatbik edilecektir. Sekiz senedetıberi toplanan para Bu zamlar 1926 senesinde yapılmıştır. Binaenaleyh aradan sekiz sene geçmiştir. Bu müddet zarfında Tramvay şirketinin muhtelif senelerde taşıdığı yolcu miktarı şudur: 1926 da 62,202,380 ve 1927 de 61,365,654, 1928 de 60,187,260, 1929 da 60,235.940, 1930 da 60,773,443, 1931 de 60,767,692. Zam miktarı he rbilet basına yirmi para olduğuna göre senede vasatî olarak 61 milyon bilet kesildiğine Şirket bir fey söylemiyor Tramvhıy şirketinde toplanan para hakkında malumat almak üzere dün Tramvay şirketine de müracaat ettik. Şirketin alâkadar memurlan şimdilik hiçbir mütalea beyan edemiyeceklerini ve bu hususta henüz tetkikatta bile bulunmadıklannı söylediler. \ VİYANA: 18.20 tegannili konser 19,40 tarihi konferans 19,35 Fr. ders 20 eski ve yeni dans parçaları (Holzer, Carli Gaudrio takımı) 22 haftanın haberler ic mali 22.3C şarkılar ve hafıf havalar 23 aksam haberleri 23,15 orkestra konseri. Ba*ram münasebet.le tarıfe lerde tenzMât yanılacak Kurban bayramı dolayısile Devlet Demiryollan ve vapurlar tenzilâtlı se • ferlere başlıyacaklardır. Devlet Demiryollan idaresi 22 23 mart geceyansından sonra 1 2 nisana kadar şebekede esas tarifeler üzerinde yüzde otuz, Ankara ve Haydarpaşa a rasındaki istasyonlara gidip gelecek yoiculara da yüzde kırk tenzilât yapa • caktır. Bu tenzilâtın banliyö hatlarma şümulü olnuyacaktır. Balaia^aravlılar Cemıve» n n güzel bir teşebbüsü Sandalyaya doğru yaklasınca, birdenbire, hayret ederek yere yaldızlı, maroken kaplı bir kutu. İçinde plâtin üstinıe büyiicek tek taslı bir pırlanta yüzük. Nazire sararmısta! Bu yüzük, bu kadın yüzüğü bir hediye. Fakat Nihat kime almıs? Karıstna nn? Nazirenin omuzları hafifçe sarsıldı. Nihadm buhrandan çok şikâyet ettiği şu günlerde böyle bir hediye? Ne münasebet! Bayram değil, seyran değil, evlenmelerinin yıldönüımi değil... ' •» • Nazire bir koltuğa uzandı ve daha sükunetle düsünmek Utedi. Fakat bir tiirlii düsüncelerini sıraya koyamıyordo. AUah Allah... Ne mana vermeli buna?... Nihat bu yüzüğü mutlaka bir kadına hediye etmek için alrms, besbelli; fakat hangi kadına?.. Hangi kadına olursa olsun, daha evvel bir mesele var ki Nihat, bu hediyeyi, kansı oımıyan bir kadm için ahnıshr! Bunu ertesigün o kadına vermeğe niyetlenirken, Alâettin Beyin acele daveti üze rine esvaplartnı çabucak değistirmif, kırtuyu da yere düşürmüş. Burau muhakkak. Gene muhakkak ki, Nihat, birçok erkekler gibi alelâde çapkınm biri imiş; dokuz senedenberi kansına alelâde sadakat yalanı söyleyip duruyorevde buhranı bahane ederek muş; masrafian günden giine kısarken, dı şarıda, boyalı karılara böyle bediyeler götürityorraus. Fakat bu kutuyu düşürmeseydi ve Alâettin Beyin davetine gitmeseydi ertesigüne kadar nerede sakhyacaktı? Belki de Nihadın evde gizK bir koşeri vardu Nazire kalkb ve çdgm gibi, evvelâ yatak odasnun kösebucağını arastırmağa başladı. Kocastna o kadar itimadı vardı ki şimdiye kadar böyle bir tecessüs duymanuştı. iğildi: Deri ve barsak satıçı Tayyare cemiyeti tstanbul şubesinden: Kurban bayramında şubemiz tarafından toplanacak kurban derilerinin beher a^edi kırk dokuz bu çuk kuruşta talibi uhdesinde olup martın on beşinci perşembe günü saat 16 da pazarlık suretile kat'î ihalesi yapılacağından fazlasile almağa talip olanların o gün Cağaloğlundaki şubemize müracaatleri ilân oluaur. Şehzadebaşi Tiyatrosunda 15 Msrt perşembe akşamından itıbaren Be\lcr Raie heveti ıştirakil kocasını aldatamazdı; gene de yap mıyacaktı, aldatmıyacaktı. Faziletli bir kadındı, 3ci çocuğu vardı. Fakat, Nihada karşı bütün emniyeti, sevgisi anuzm bitmisti; bir daha doğmamak üzere ölmüştü. Nazire mektuplan yerine koydu ve yazüıanenin gözünü kapadı. Kendine hâkimdi. Kalbinde, acı ve sonsuz bir teessüften başka hiçbir öfke, isyan duymuyordu. ü ç saat sonra yemekten dönen kocasile, yatmadan evvel, salonda biraz oturdular. Nazire biç renk vermedi ve tabiî komrçtu. Fakat Nihat, bir aralık, karısmın parmağmda bir yüzük, plâtin iîzerine bir pulanta yiteük görmüş, herşeyi Hatırlamıs, herşeyi anlamıs, lâkırdı söylerken birdenbire dili tutularak Nazirenin eline bakmağa bayhumftı. Ka'im dedi ki: Yeni yüzüğüme bakıyorsun, değil mi? Evet... Ben bu yüzüğü kıy metli sandığım birşeyle değişdokuş ederek aldım. Fakat aldanmanusun. Kârlı çıkmışım. Dokuz senedir bir kıymeti olduğımu zannettiğhn o şey, hiçmiş, sıfırmı*. Nihat, ağzı açık kalmış, bakıyor, Nazireden özür dilemek, ona herşeyi itiraf etmek ve kırdığı şeyi tamire çalışmak istiyordu. Karısının gözlerin den inladı ki hiçbir yalvansın faydası olıruy ^caktır; anladı ki bir pnrlanta yüziikten çok daha başka birşey düşurüp kaybetmiştir; birşey, birşey ki, nekadar arasa, tarasa bir daha bulmasına da, eşini yerine koymasına da imkân yoktur; ve bunu anlayınca, Nihadm bası önüne düştü. *** Naşıt ve Fahri Galatasaraylılar cemiyetinden: Cemiyetimiz, mektep sıralarından ay rıldıktan sonra hayatın muhtelif meşgalelerinin birbirinden uzaklaştırmış olduğu arkadaşlara, nesil nesıl, yahut sınıf suııî BUKREŞ: buluşarak görüşmek fırsatmı vermegi ta13 borsa haberleri, plâk 14 haber savvur etmektedir. ler, plâk 18 radyo orkestrası 19 haAşağıda görülecek tarihlerde cemiyet berler 19,20 radyo orkestrasının de merkezinde ilk toplantılar yapüdıktan vamı 20 Unıversite dersi 20,20 plâk sonra her nesil veya sınıf kendisıne ayın 20,40 musiki hakkında konferans 21 muayyen bir gününü intihap edecek ve Madam Aurelie Cionco Pipoş tarafın o günde gencllklerinin muhtelif 9enele dan piyano konseri 21,45 konferans rınl Galatasaray lısesinin sıraları uze 22 Serban Tassian tarafından şarkılar rınde beraberce geçirmiş olanlar bırbir22,20 keman konseri 22.45 haberler lerine tasdul ederek göruşebümek kara24 Cina lokantasmdan hafif musiki. rını vereceklerdir. ? BRESLAV: Ilk içtimalar ıçın atıdeki tarıhlen tek20 tegannili konser 21 Alman halk lıf ediyoruz. şarkıları 23 haberler ve salre 24 gece a 1900 senesinden evvel mektepten çımusikisi. kanlar pazartesi 19 mart saat 18 b) 1900 1910 senesinde çıkanlar salı 20 mart saat 18 de. BerIH'13 (A.A.) TVi: Musolinic),,J.9J.O 1920 senesmdş sıkanjaj^çgr^nin'p^azar günü büyük faşist mecşamba 21 mart saat 18 de. = • lisinde söyliyeceği nutuk Köningousd) 1920 den sonra çıkanlar perşembe terhavzen radyo istasyonu ile neş 22 mart saat 18 de. redHlecektir. Alâkadarlara birer birer davetiye göndermek imkânı olmadığı için arkadaslaZayi Çift yük arabamın 3367 rm yekdigerlerini haberdar etmeleri ve cenumaralı plâkasmı kaybettim. Yenisini miyetımizde mukayjet aza olsun olmas'n cemiyetin Saray sineması üstündeki mer alacağımdan eskisinin hükmü yoktur. kezini lutfen teşrifîerı rica olunur. Arabacı Ali (14420) M. Moussolininin nutku Yalova Şarkısr Opeıet : ?0 kişi sahnede Bu\ülc orkrstra saat 21 de Varın akşam S A R A Y ( Eski 6 ( o r y a ) da RAM01 NOVARRO, HELEN HAYES ve LEV S STONE ;alonunda ve mrsnur dehakâr vijolo'nisı SARAY (Sabık Glorya ) ÇiN G E C E L E R i tarafmdan terasil ve Çmin havat ve esrar nı t a s ı i r eden Metro Goldvyn I ayer'in fransızca söz.ü filmi başiıvor V binema san aıinın bir haru.ası Morini'ııin büzük konseri Fiatler. 75100 150 ve 200 kuruştur Krika Morinfnin deha ve teknigi tev kalâde san'ati en büvük san'atkârlann san'atıle müsavidır. Asrımızm en birinci vivnlonitidir ERİCA AR Dünyanın en dehşetli ve tamamen renkH Fransızca sözlü filmi Bu ha faki rrarlar îstanbul Futbol h«yeti riyasetinden: 16/3/1934 cuma günü yapılacak resmî birincllik müsabakaları: Taksim sahasında: Saha komıseri Salâhattin Bey. Galatasaray Beşıktiş B takımlan saat 12,30 hakem Kemal Halim Bey. Anadolu Kasımpaşa 1 inci takımları saat 14,15 hakem Rüştü Bey, Galatasaray Beşiktaş 1 inci takımlan saat 16 hakem Ahmet Bey. Penerbahçe sahasında: Saha komıseri Sait Salâhattin Bey. Fenerbahçe Vefa Kumkapı B. ta kımları saat 11,30 hakem Halit Galip Bey. Beylerbeyi Eyüp 1 inci takunlan saat 13.15 hakem Sadi Bey. Fenerbahçe Vefa Kumkapı 1 inci tamıkları saat 15 hakem Suphi Bey Beşiktaş (Şeref sahasında): Saha komisen Necmi Bey. Anadolu Kasımpaşa B takımlan saat 9 hakem Nihat Bey. ' IstanbulspcT • Galatasaray genç ta kımları saat 10,15 hakem Basri Bey Sümerspor Ortaköyspor 1 inci takımlan saat 11,30 hakem Emın Bey Turkgucü Doğanspor 1 inci takımları saat 13,15 hakem Adnan Bey. Fener Yılmaz Bakırkoy 1 mci takımları saat 15 hakem Adnan Bey. SayrmGbatHlere ne kadar tevziat yapılacak? Gayrimübad'illere yapılması mevzuubahs son tevziatm yüzde 30 nisbetini bulacağı, tevziatm bayram • dan evvel yapılacağı hakkmda bazı şayialar çıkmıştır. Dün yaptığımız tahkikata göre, Ankaradan henüz Gayrimübadiller cemiyetine kat'î bir malumat gelmiş değildir. Cemiyetin umumî kâtibi Sehap Bey henüz Ankaradadır. Şehap Bey, Vekiller Heyetinin tevziat hakkındaki kararını aldıktan sonra şehrimize dönecektir. Hükumet, henüz bu hususta Maliye Vekâletince yapılan teklifi müzakere etmemiştir. Binaenaleyh tevziatm yüzde otuz nisbetinde yapılacağı haberi bir tahminden ibarettir. Tevziahn icrası içm Takdiri kıyn e t komiıyonunun muvakkaten İstanbulda çalışması hakkında da resmt malumat mevcut değildir. Bununla beraber, Gayrimübadill«re yeni bono tevzii mıihakkaktır. Maliye Vekâletinde mütsekkil komisyon tarafınd«n da tevziata ait Ecnebi amele m« çalışı or? Trikotaj fabrikalarının bazılarında usta ve ustabaşı unvanları altında birçok ecnebiIerin çalıştırıldığı hakkında bazı makamlara ihbar vaki olmuştur. Bunun üzerine fabrikalar müstahdemleri tetkik edilmeğe başlanmıştır. tddia edildiği gibi trikotaj fabrikalarında böyle ecnebilerin çalıştığı tahakkuk ederse hem bu müesseselerin sahipleri hakkın da takibat icra edilecek, hem de bu ustalar işlerinden çıkarttırılacaktır. HARRY BAUR, MAR6UER1TE NORENO, CHARLES VANEL HENRY KRAUSS, FLORELLE, MAX DEARLY tılmi, Victor Hugo'nun şaheseıinden muktebes \egâne sözlü (1934 kopyasi) filmi. Pek \akinda sınemasında gosterileceknr. Mizanseni «30,000000 franga malik olmutur. TeknijSi fevkalâdcdir SUMER finemasında B U ( Eski Artistik ) AKŞAM unutturacak Bütün kederlerinızi SEFİLLER SARAY ve saire rarafmdan ternsil edilen Talih Kuşu nefis musikili mükemmel komediyi gös terecektir . Bu filimdeki güzel şarkılar herkesin ağzında do'aşacaktır. Mümessili 8USTAV ( Eski Glorya ) . Ilâveten 6EZA VON BOLVARY r^usıki: R O a E R T S T O L Z FOX JOURNAL Rejisörtı : FROEHLICH Z raat MGsteşarı şehrimizde Ziraat müsteşarı Atıf Bey dün An karadan şehrimize gelmiştir. Abf Bey dün tstanbul Ziraat müdiriyetine gelerek müdür Tahsm Beyle vilâyetin ziraî vaziyeti hakkında izahat almıstır. Mumaileyh burada dört beş gün kaldıktan sonra Ankaraya dönecektir. tedbirler alınmış gibidir. Diğer taraftan, Gayrimüb»dillere naktî tevziat icrası için de Maliye Vekâletince bazı tedbirler alınmaktadır. V.cdan ve şehvetin möcadeîesini ve büyük bir aşk ve kahramanlık macerasını tasvir eden Fransızca söziü MELEK Sineması Hariku âde fiîmini taktim ediyor V l n r o Goldvv^n \iaver fılm'dtr. Bu akşam Denizalunda Cehennem ( Aşk ve Vazife ) ilâveten : P A R A M 0 U N T JURNAL