Katalog

Cumhuriyet 1 Mart 1934 CUMHURİYET in HIKAYESI Afyon satışı I Kartel bir türlü toplanıp karar veremiyor Beynelmilel afyonlu hbbî müs • tahzarat fabrikaları karteli, hâlâ heyeti umumiye içtrmaını aktede memistir. 13 şubatta Pariste içtima edecek olan kartel heyetî umumi • yesi karısıklıklar arasında toplan mayı tnuvafık bulmamış, içtima gününü tehir etmiş, içtimaın da Balde olmasına karar vermîşti. Sehrimize hususî manivette eelen haberler, fabrîka mümessillerinin Balde de toplanamadığını göstermektedir. İçtima ffünü, istirak edenler ekseri yeti teskil edemetnislerdir. Bunun ü7^rine Bal de muvafık görülmemis Floransada toplanılmapa karar verilmistir. Heyeti umumiye içtimaına istirak icin eelen mümessiller böy lece şehir şehrr dolaşmaktadirlar. Türk Yugoslav muhtelit afyon satıs bürosile temas eden murahhas • lara g«Iince. bunlar da toplantı yapıhnadığı cihetle henüz müzakereler hakkında heyeti umumiyeye izahat vermemişlerdir. iktas. Bir ana oğul Tepebasından Galatasaraya doğru yürüyordum; Tarlabaşı tarafından gelen ihtiyar, sıska, ufaktefek bir kadın, yammdan, muvazenesini kaybetmek üzere bulunan bir çember gibi sarsak bir yırvarlanışla, sendeliyerek geçti. Bu öyle sıska bir kadındı ve o kadar zahmetle, inildiyerek yürüyordu ki acele işi olan ve yanımdan hızla geçen yolcular bil« ona dikkat ediyorlar, bir an durarak hafif ve kısa bir gözucile bakmaktan kendrierini alamıyorlardı. Kadının üstünde kirden toprak rengi b&ğlamış bol ve beyaz bir elbtse, en kücük hava cereyanile dalgalanan ince ve bvBuşuk bir elbise vardı; basın da esld zamanın hotozlarmı andıran bir sapka ve kolunda içi nevale dolu bir sepet. Yanımdan geçer g«çmez birdenbi • re basaıı bana çevirdi, tepeden brnağa kadar beni süzdii ve durdu: Ay, dedi, gözleriroe inanannyorum, dur bakayım, siz Remzi Bey deBabasından kalan soğanağadaki konağın hissesini sattı, Beşiktastaki evlerle arsayı da sattı, elinde avcunda hiçbirsey kalmadı, hepsini yedi evlâdma. Peki... Şimdi ne ile geçiniyor? Onu da sorma, geçenlerde ben konaktaki hissemi ve nekadar mücevherim, balım, seccadem varsa hepsini satıp parasını ona verdim. Beraber mi otımryorsunuz ? Kabil mi? San Nonos yanlarma ayağunı bile athrmıyor. Beni bu hale koyan o değil mi? Nemiz varsa sat hk. Kim bu San Nonos? Rahmiciğimin... Hammı. Evlendi mi Rahmi? Hayır ama, işte... öyle yasa yıp gidiyorlar. Sana hîç yardunı olmuyor d e • mek. Şahende Hanımın dişsiz ve karanlık ağzı içinde siyah bir kahkaha gÖrün dii. Baştnı salhyarak dedi ki: Türk ingiliz ticareti J RAD Y gu ahşamki program ANKARA: 12 30 Ankarapalastan nakil (hafif musiki) 18 orkestra konseri: Martha (Flotow); Suite Caucasienne (İwanov); La Reine du Matin (İvanoviç) 18,40 ala turka saz 20 Ajans haberleri. İSTANBUL: 18 plâk neşriyatı 19 konferans (Selim Sırrı Bey) ve havadisler 19,30 alaturka konser (Kemal Niyazi Bey ve ar kadaşları) 21 muhtelif neşriyat ve havadisler 21,30 radyo orkestrası tara fmdan dans havaları. VÎYANA: 18,10 konser saati (keman, gitar, Dİyano) 19 konferanslar 20 Oskar Nebdar'ın eserlerinden konser 21,20 tef rika 21,50 Beethoven'den müntahabat 22,50 havadisler 23,25 plâklarla akşam konseri. BUDAPEŞTE: 18,35 cazbant 19,15 ingilizce ders 19,45 Macar şarkıları 21,05 konferans 21,35 plâklar 23,50 trio konseri 24,35 cazbant. VARŞOVA: 18 plâk neşrlyatı 18,25 keman kon seri 19,25 (Monna Vanna) Maurice Maeterlinch'in piyesi 20,10 muhtelif 21,05 Richard Wagner'in eserlerindea konser 22,20 Italyan musikısi konseri 23,05 plâklar 23,35 dansing. * BÜKREŞ: 17,05 orkestra konseri 19,55 konfe ranslar 20,35 opera binasındakl temd ]in nakli. PARİS (Poste • P a r i s i e n ) : 21,15 havadisler ve plâklarla Mozart'ııj eserleri 22,15 bir operet temsili 24,35 havadisler. Son ithalât ve ihracat rakamları, İngiliz dostlarımızın değil bizim şikâyette haklı olduğumuzu teyit ediyorlar yon 151,00 sterline diişerek bir sene içinde 466,000 sterlm azalması, diğer taraftan ithalâtın müstakar bir vaziyette kalması bu açığm başlıca âmillerindendirler. Son zamanlarda tngiltere ile olan ticarî mübadelâtımızm aleyhimİTe döntnesine mukabil Yunanistanın tngiltereye yaptiğı ihracat hiç te bu vaziyette değil dir. Meselâ. 1929 senesinde 2.742,000 însriliz lirası olan Yunan îhracatı 1932 senesinde 2 milyon 546,000, 1933 te de2,319,000 sterlm hrtmuştur ki. 1929 senesine nazaran srecen seneki ihracatta ancak 423,000 tngiliz liralık bir sukut husule gelmiştir. Halbuki bizim îhracarrmızda görül^n azalış bunun ikî misltne yakındır. , Diğer taraftan tngiltereden ithalâtımız 1933 te müstakar k»Idığı halde mezkur sene zarfında Yunanistanin tngiltereden mübayaatı ?$0 bin sterlm azalmıştir. Romanya ile olan mübadele vaziyeti dahi daha genis mikyasta Romanyanın lehine neticeler vermiştir. Binaenaleyh, tngiliz dostlarrmizın iki memleket mübadelâtımn tanzimi mevzuu bahsolduğu şu sırala>da m?Hî menfaatlerimizi bugünün iktisadî zaruret ve îcaplarına gore ko1929 2245 2824 rumak hususunda cari olan brribî 1932 1617 1482 »933 \ 1151 1458 rmden alacağı kalmamak e*ası daY u k a n k i tabloda RÖrüleceği üzehilinde anlaşma prensîbimize ken r e 1929 senesinde iki t a r a f mvbadilerini tamamen fntibak ettirmeğe delâtı 579.000 tngiliz lirası ile t n çalışmaiannm iki memleket ticarî yilterenin lehine netice verdiği halmünasebetlerine mkişaf vermek için de; 1932 s«nesinde ticaret bilânçoyegâne çare ve cıfcar yol oiduğunu su 135,000 tngiliz lirası ile Tfirki takdir etmeleri lâzımdır. Zira, t a yenm lehine d ö n d ü k t e n sonra 1933 te t e k r a r 307,000 fngiliz Irrası ile a rafeyn münasebatı ticarîyesinde aleyhrmize husule gelen bugünkü muleyhimiz* kapanraıstrr. 1933 »eneazzam acıklan devam ettirmeğe imsinde bir taraftan îhracatrmızın 1.617.000 W i l î * lirasmdan 1 mil kân yoktur. 23 şubat 1934 tarihli nüshamızda arkadaşımız AH Süreyya Beyin Türk fngiliz ticareti hakkında bir yazısı çıknu$tı. Bu yazıda iki memleket arasmdaki ticarî vaziyetm İngiliz dostlanmız icin nikâyet mev zıru olması garip görülmekte ve «ftikâyete asıl hakkı olan bizleriz» denilmekte idi. Filhakika, Londrada bu haf ta intîşar ed«n resmî tngiliz îstatistikleri bu iddiamın tamamen ispat edecek derecede vazihtîr. Son seneler zarfinda îki memleket arasındaki mübadelâtm seyri takip edilrrse görü lür ki 1929 senesine nazaran 1933 senesinde Ingiltereye ibracatımız yanyanya azalmıştır. Bu sukutun seb«ppleri Ali Süreyya Beyin ma kalesinde müdellel bir surette izah Maamafih, Türk Yugoslav sa edilmiş olduğundan biz bu yazi • mızda vaziyeti yalnız resmî rakamtış bürosu kartele danil olmıyan ba Iarla tesbit ederek haklı mevkiimizı mühim gruplarla temas balmde • zi efkân umumi ve müvacehesînde dir. Henüz ihzarî mahiyette olan bu tebarüz ettirmekle îktîfa edeceğiz. temaslar neticesinde mühim mik • Resmî tngilîz îst<*tistiklerin« na tarda afyon ihracı hususunun bir zaran Türkîye ile tngiltere arasrodaki son seneler alışveri«leri kıytnet mukaveleye bağlanacağı kuvvetle üzermden bervechi atîdir: tahmin edilmektedh. (Biner İnorlliz llrası hesabüe) İhracatımız İthalâtımız Adliye yangınmda yanmıy^rı evrak Allah bilir, beni tanımadtnız galiba... Dedi, ayol, Hilmi Pa fanın refikast Şahende... Şahende Hanımı tammadın mı?.. ğil misiniz? Hanidir görüsmiyeli... YJlar var... Size rasladığıma pek memnunum. Bu kadmm Hm olduğunu düşünii yoı ve sçsirru çdcarmıyordum. AHah bilir, beni tannnadmız galiba... dedi, aypl, Hilmi pasantn refikası, Şahende... Şahende Hanımı tanımadm mı? Soğanağadaki konak... Sonra Şişlideki apartıman... Şahende Hanım! Hilmi Pasamn kanst! Mümkiin mü b u ? Üstünde bu kirli elbise, başında bu rengi abk şapka, elinde bu nevale sepeti; ve hüviyeti hizmetçilikle dilencilik arasında msanı tereddüde düşüren bu kadın, Şahende Hanım, Hilmi Paşanın karısı! Kekeliyerek özür diledim. Zaran yok, zaran yok, Remzi Beyciğim, dedi, tnsan hali, ben biraz değistim, insanlann hali de biraz baskalaftı, eafei dostlardan çoğu yollarda beni görünce aştnalık etmiyor, kimi tam roıyor, kimi tammamazlıktan geliyor, zaran yok, msan hali. Sıhhatini sordum. Allaha çok sükür oğlum, dedi, ne yaparsın, iyi kötü, yuvarlanıp gi • diyoruz iste... Paşanın öldüğünü ha ber almıssmızdır, gazeteler yazdılar, bey sene var evlâdım, öyle ya, ağusiosun on yedismde tam beş sene olacak. Mahdum ne âlemde? diye sor dum. Rahmi m i ? . . . îyidir evlâdım, sizi görse pek memnon olur, bir aksam yolunuz düserse uğrayıversen'ze... Ayaspaşada Zührepalasta oturuyor.., Gü zel apartıman, âlâ dayalı döşeli... Rahmiciğimin bir de küçük otomobili var. Gidin de sizi gezdirsin. Ne iş yapıyor şimdi? Ah, iste onu sorma evlâdım, sorma, Rahmiyi biKrsin ya; elinden hiç bir iş gelmcz: Ticaret yapayun dedi olmadı, bir sigorta sirketine girdi olmadı, gazetecilik yapayım dedi, ohnadı. c Adliye yangınmda yanmıyan evrakm numaralanndan bir kısmınd dünkü nüshamızda dercetmişrrk. Bunlann üst tarafını yarm nesredeceğiz. YENİ ESERLER Yeni Adam > • uncu sayısı zengin mündericatla Nerede evlâdım? Ben şuracıkta, çıktı. Bu sayıda Abdülfeyyaz Tevfik, İsİngiliz sefaretinin arkasmda bir odada mail Hakkı, Dr. Sadettin Vedat. Kâzım Sevinç Beylerin kısa tetkik ve tenkltleri oturuyorum. Sabahtan geceyarüarma Mümessiicsi VİLMA BANKY iiâveten vardır. kadar dikis dikerim, Hem de fena evPünyi haberVri lerdeki kızlann düdslerini... Bilirsin ÎO . ya, elimden biraz gelir... Kazandığîm Her ay muntazaman intîşar eden bana kalsa iyi... Onu da Rahmiye ve«Mülkl'ye» mecfnuasınm 35 incl sayîii riyorum. Ah, evlâdım'San Nötooşa paçıkmıştır. Bu nüshası üç Alman Üni ra yetişiyor muki. Sinemasında versite profesörünün <Türkiyede sosyoBeraber tiinel tarahna doğru yürii2 filim birden: lojinln vazifeleri», «İnflation ve Defla diik. Derin bir kederle bulanan içknde tion arasmda» ve «Poliçe ve Çek hukubütün mazi, Hilmi paşanın kara sakalı, kunun birleştirilmesine dair C5enevre u< »ynıyanlar: Rahminin çocukluğu, Soğanağadaki koyuşması» isimlerini ta^ıyan etütlcrinden nağuı bahçesindeki dut ağacı ve senebaşka içtimaî, hukukî, iktısadî ve politik ler, seneîer, seneler, ve Ayaspaşada kısunlarmda «on» ciddî makaleyi ihtiva yüksek apartımanlar, Şahende Hanı etmektedir. nun nevale sepeti, bepsi ve berşey, topChnıyanlar : raktan yeni kalkmış bir toz bıdutu haFatih 2 nci sulh hukuk mahkeme Imde bir sürü hayal ve hahra ruhumu smden: ' ' kaplıyorıfu. Müddei vekili Yasar Beykı müddeOuhuUve 30 kuruştur. Şahende Hanım birdenbire kolumu aaleyh Aksarayda Kızılmmare caddeHu^iin dürttii; sinde 120 numarada mukim Dervişza A . . . Bak... Rahmile San No • de Kâzım Bey aleyhine ikame olunan noş... ileride... bak... görebildin mi?.. bedelâh icareden alacağı olan 200 liİş*e... lâvantacı dükkânma giriyorlar, ranın tahsilme ve rehinin paraya çev girdller. rilmesine dair icra kılınan muhakemeGörememiştim. Kadın kenara doğru de müddeaaleyhin ikametgâm meç 2 büvük tilim birden çekildi: hul olduğundan mabaşir tarafmdan ve Aman, dedi, yanımızdan geçerrilen meşruhahndan anlaşılmış ve on lerse asinalık etme... Çünkü yanında gün müddetle ilânen tebligat icrasına MARİE GLORY'nin şimdiye kadar ben vanm... İstemezler... Sokakta be karar verilmiş olmakla yevmi muhakevücude getirdifi tilim'erin en gü?.flidir ni gördükleri zaman tanımamazlıktan me olan 19/3/934 saat 14 te Fatih gelirler... Kibirlerine mi dokunuyor, ikinci sulh hukuk mahkernesine bizzat nedir? gelmeniz ve yahut bir vekili kanunî bulunonrramız lâzun geleceği aksi takİhtiyar kadın zayıf vücudünün son dirde muhakemenm gıyaben icra kı kabiliyetile büzüldükçe büzülüyordu. lınacağını tebliğ makamma kaim olmak Hemen geri döndü: Matineler. 2,30 • 5 Rece tam 8 de iizere i'?n olunur. (13839) Karşılaşmıyalım, dedi, ben ay nlayım evlâdım... Zaten bugün çok işim var... Marikanın kombinezonunu Bugün mah'nelerden iti aren yetiştireceğim... Haydi evlâdım, güle güle, Allah selâmet versin... Ondan ayrıhnca ben de hızla karşı kaldınma geçtim. Yalnrz bu muhitten değil, dünyadan kaçmak istiyormuşurr ! gibi rasgele, koşa koşa yüriiyordum. Üskiidar Hâ!e Slnemasında Vatandaş Süâh Başına Bu Saat 19,30 da } Opereti Yazan: Müsahipz|de. Celâl Btjf '"^ ' * v > Yainız cuma gun' rieleffnrf "rtfahsns maıine 1 4 de İstanbul Belediyni istanbul Efendisi MGJkiye mecmua» Halkevinden: Evimizin Tepebaşında Mesrutiyet caddesindeki Beyoğlu kısmında 2/3/934 cuma günü saat 20,30 da Temsil şubemlz tarafından ikramiyeli bir müsamere verUeoektir. Program asağıda yazılıdır: 1 Seniha Bedri Hanımefendi tara fından konferans, (tiyatro hakkında umumî bir etüt). 2 Temsil şubesi talebeleri tara fından dört edebî devrimize ait şiir. 3 Temsil şubesi tarafından temsil. (Talia Sual. Dram bir perde) Davetiyeler merkez Beyoglu ve Alay köşkü idare memurluklarında verilmektedir. Çocuk kabul edilmez. «* MEVLÛT KIBAATt Sabık Evkaf nasn merhum Hâse • yin Kâzım Beyefendinin ruhu için yarmki cuma günü öğle namazmdan sonra Beylerbeyi camisinde mevlit kıraat edileceğinden arm edenlerin tesrifleri rica olunur. (13843) HAZlN BİR ÖLUM Tüccardan Serattarzade Rasim Beyin kerimesi genç yasta iken Heybeliadada vefat etmistir. Cenazesi bugün saat 12 de Heybeliadadan kaldırıla rak makberi mahsusasma defnedile cektir. Allah rahmet eyliye. Sabah saat 10,20 Köprüden Hey • beliadaya vapur vardır. MUESSÎF BİR İRTİHAL Trabzonlu Hacı Yakupzadelerden v Benam fuzeladan Hoca Fazıl Efendi Hazretleri müptslâ olduğu hastalıktan kurtulamıyarak dün gece ölmüstür. Merhum cidden âlim ve Fazıl bir m • sanı kâmildi. Vefatı kendismi tanıyanlar için cidden mucibi teessür olacaktır. Bugün öğle vakti Beyazıt canvsinde na> mazi kılmdıktan sonra cenazesi ora dan kaldınlarak Edimekapıdaki medfeni mahsusuna götürülecektir. Cenabı Hak gariki rahmet buyursun. Halkevinde müsamere Buoön matirelerden itibaren U M U 7 Sözde Karım JEAN MURAT • ANA6ELLA 2 Kihar Hırsızlar Miryam Hopkins Kay Fransis MELEKİ NİÇİN ÖLDÜRDÜM? Fransızca sözlü. oynıyan'ar Bujün I SİNEMASINDA Alemdar SİNEMASINDA NANSi KAROL KARY 6RINT Dikkat: CuTiadan mada günlerde <^aat 2,30 seansında 1 5 KOCAtl KADN KIZ M I S I N , ERKEK MiSiN? 2 • VAK'TSZ BA6A 6RAVEY FERNAND filmi pr<. grsma ilâve olardk gö< terilecek ve bu senslarda gelenler ayni biletle iki filmi görbilecek'erdir. İlâve. Paramount gazetesi, Belçika kralımn vefatı ve Viyanadaki k;<nşiklıklar. Akba Kitap Evi Birinc! şubesi Maarif Vekâleti karşısmda en modern bir sekilde açıl mışfar. Akba müesseseleri her lisan da kitap, mecmua ve gazeteyi ucuz bulundurmakta ve her türlü siparisi kabul etmektedir. Kırtasyeyi ancak Akba müesseselerinde ucuz bulabi • lirsiniz. Telefon merkez 3377 birinci şube 1161 I P E K Sinemasında H. Keleraıanın meşhur I Cı\KL isımli meşhur romanı (Kransizca sözlü' . .. Buqün Hl i 1 1 f sinemada İ i s zü h v k Ailfioi#ft k ö l üü hol%A Mumessılı filim birden IfiUOJ\M I I C U C MAUR1CE CHEVALİER Bu fılrrin ^üz^lliği bida\ etten sonuna kadar seyredenleri zevk ve nese içinde bırakmaktadr DENiZALTI ARKADASLARI Filme ilâve olarak: Paramount dünya haberleri, Belçika kralınm vefatı, yapılan merasim, Viyanadaki karısıklıklar vesaire Mua^am sinema sanavim n en miith $ eser , milyon'ara mal olan b r tiffm K A R A Y I L A N MUheyyiç ve müessir bir facia film Önümüzdeki pazanesi giinünden iribaren (BACK STRKET) Guzellijine asla erişılroivecek bir sinema eseri HAYATIM S b N I N ıÇıN # 1M4RİAN JOHN Bu akşam T Ö R K Sinemasında BARRYMORE BURİS KARLOF taraf.ndan temsil edilen aşk, ihtira< ve dehşet filmi Büyük Adamlar Mebrure Sami haniraefendinin çok değerlı bir eseridir. 2 büyük musikişinasın resimlerini, tercömei hallerini, ve rausikideki dabiyane eserlerini hayatlancı tasvir eder. Cok güzel basılmış bir eserdir. Fiati ecza (60) ciltlisi (80) kuruştur. Ta§radan posta ücreti alınmaz. istanbul Hilmi kitaphanesi Garp musik'sinde MARCH, ANDRE LUGÜET, Bu akşam S A R A Y ( Eski Glorya ) da HELEN HAYES ve LKVİS STON taraf.ndan temsil edılen ve sinemanın e n U A T 1 A Şaheseri başiıyor. ılâhissî filmi olan r i r \ 1 r \ v e t e n . PQX Journal manaz.n arasında Vıvana kar^sşahklan COŞKUN GÖNÜLLER 2 S Z O K E KU R NA Z SZANAL Kmsalsiz ne=elı v e kahkahalı bir korofj. MIZIKACILAR . fel. 40690