Katalog

En iyi Türk kumaşı «YÜNÎŞ)dir. Satıç deposu: Yenipostahane caddesi, Tayyâre piyangosu karşısmda Telefon: 204S5 NO. 3 8 0 L um urıy Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet, Istanbul . Posta kutusu: Istanbul, No. 246 ve matbaa kısmlle Matbaacılık ve Yeniden acılan Imperyal Oteli Beyoğlu, Ingiliz sefarethanesi yanmdaN. 68 BÜYÜK CUHIH 1 4 BİrİnCİkâlîUn 1 9 3 4 Teiefon: Başmunarrir ve evi: 223S6, Tahrır heyeü: 24298. Idare Neşriyat Şirketi 24299 24290. Temiz ve Halice bakan odalar Siislü Salonlar Banyo daireleri Teshinat Mutedil fiotler " Yurddaşlar iş başına!,, Son Cenevre Başanşları hangi Temele dayanır? Iefonla) Bur ok değil, son on, on beş sa saylavı Emin gün içinde Avrupanın uUlusal artırma yedigününün kutlulanmasına Fikri dün gece e luslararası siyasasında iyivinde anjin dö Üğe doğru gözle görülecek, elle dün de her yanda devam edildi puvatrin hastalı tutulacak kadar büyük bir değiğından ölmüştür. şiklik oldu. Başlıca, Avrupa havaCenazesi yarın sını sanki ağulu gazlerle bulandırıp Nümune hastane • bastırmakta olan Sar işi iyi bir yosinden kaldınla • la konulabilerek yüreklere alabilcaktır. ölümü Ankarada büyü! diğine genişlik verdi. Yugoslavyabir teessür uyan mn Macaristana karşı Uluslar Derdırmıştır. ^mm Fıfcrt mernu.ın neğinde ileri sürdüğü çok ağır başa CUMHURİYET Emin Fikri, Bükakmaları ise Macaristanın ister yük Ulus kurultayı Başkanı Kâzım Özistemez katlandığı uysallıkla koralpın yakın akrabasındandı. Kendisi kulu sonunclarından (neticelerinorduda ve jandarmada dsğerli L.'zmetden) kurtuldu. Bunlar son yıllarler gördükten sonra saylav seçilmişti. da görmeğe ahşmadığımız büyük Çok haluk. çok temiz. çok vatansever işlerdir. Arayerde yaraşır özenlebir zattı. Henüz genç derscek bir yasrile (ehemmiyellerile) karşılanta irtihali daha fazla teessiirü mucibdir. mağa değer başka işler de vardır. Başkan Kâzım Özalpa ve merhumun Söz gelimi Fransa ile Sovyetler aailesine en yürekten taziyetlerimizi arzederiz. rasındaki doğu andlişması amacile (hedefile) anlaşnanın her yana saygı duyduran pekliği, gene Almanyanın Fransa ile bir anlaşma Vlasal ekonomi kurumunun gerdiği levhalardan biri olabilirliğini iramağa bu son günAnkara 13 (A.A.) Ekonomi ne lerde artık bir değer vermeğe başBakanı Celâl Bayar bu akşam radhyor srörünmesi bunlardandır. ilgiç adını çapul etmN gibi goyoda, şu söylevi söylemiştir: Bunlar ulusların korktuğu savaş rünen bir takım kimseîerde gö« Bayınlar, baylar, kav^ılarını ikinci plâna attırarak ze çarpan acıklı bir kafa çar Artırma yedigünü münasebetile, barış olurluğunu birinci plâna, ön pıklığı var. Bir çarpıklık ki günden gümikrofon önünde sizlere, sevgili din» ne çizgisinden çıkan, yatağından fır diziye çıkaran kutlu belgeler (alâ leyicilerime, hüap etme şerefini kalıyan yapılar gibi yana devrılerek metler) dir. Arada neler oldu da zandığım şu anda, ilk söz olarak birçok suçsuz varlığı yıkmak korkunçbirdenbire, doğrusu oyeterini (o büyük, küçük, her yaştaki, her çağluğu gösteriyor. kadannı) beklemezken, bunca iyidaki, yurd çocuklarmm, bu mühim Kendi kendimize »oralım: likler karşısında bulunabildik? Bu mevzuda göaterdikleri, erginliği takBu düşünce eğriliği nereden gelme dir ve sevinçle antnak isterim. sorgunun panıdını (cevabım) dedir? Para biriktirmek için bütün ulusvermek için içlerin içyüzüne bir Böyle bir sorguya karşı ağzımızdan ça çalısıldığrnı biliyorsunuz. göz atmanm çok yerinde olacağını ilk çıkacak söz şu olur sanırım: Dıye Bu çalifmanm neticesini rakamla sanıyoruz. biliriz kî böyle bir anlayış biçimsizh ölçmek istedim. Sözu uzatmadan görüşlerimizin ğinin kökünü, kaynağını olsa olsa kaGördüm ki, 1923 te üç milyondaı özünü hemen ortaya koymak için famızın düzeninde aramalıdır. Bizim ibaret olan millî tasarruf hesaplarıgordüğümüze gbre ise bu işin başı diyeceğiz ki Avrupada iki üç bünuı yekunu 1933 sonunda 73 mil kunındasımız olan sınanmış bilimlcr üyük ulus bu işlerin böyle olmasmı yoma çnkmıştır. zerine kurulu bir besimiz olmayışın istemişler, bunu kuşkusuz bir aBence, memleketin bankalarımızdadır. Doğrusunu söyliysiım Biz hem çıklıkla belirtmişlerdir. Örnek oda biriken parası, sadece bundan içok süslü, bezekli, hem de birçok katlı larak Fransız Dış Bakanı M. Lavabaret değildir. oy yapılan kurmuyor değiliz. Bunlara Dün gece radyoda bir töylev söjliCacri hesaplara, bilhassa küçük lin derin Yugoslav Macar anlaşaeski dilde fikir inşaatı adı verilebilir yen Ekonomi Bakanı Celâl Bayar cari hesaplara göz gezdirmek lâ • mamazhğında Yugoslavyayı tutadi. Bugün daha duru bir türkçe ile nel mevduat tutarı 191 milyondan zımdır. rak: düşünüm kurumlan diyelim. Ancak şuüstündür. Bu takdirde, 1933 sonundaki, ı* Ne olursa olsun Fransa Yurasını unutmamalı: Biz o yapıların [Mabadi beşinei sahifede] lusal kredi hacmJni genişleten geyanına sokulup ta gösterişlerine bakıngoslavyanın yanındadır. ca görüyoruz ki ortada düzgun, kav Demiş olmasmı ele alabilirîz. rayışlı bir plân, bir öntaslak yok. ÖyM. Laval bu kadarla kalmıyarak le bir plân ki çıkılacak çatınm parça Macarların son gürültüler arasında larını bütün ile. bütününü de parçala Trianon andını (muahedesini) rile uygun bir kılık içine sokmuş olsun! bozmak için ileri sürdükleri sözleÇok yazjk değil mi? Şimdi şu giyim re de karşıhk vermiş: siz, çıplak sözleri bırakarak ileri sürdü En ufak bir sınır değiştirme ğüm lâkırdılara gözle görünürlük ver Işi savaşla sonlanır. Hilâliahmer cemiyeti ilkmekteblerdeki açîardan m«k için bir örnek göstereyim: Demekten çekinmemiştir. M. ö y l e diyelim ki on mil çabuklukla yalnız 2000 çocuğu doyurabilecek Laval Fransa adma bu ağır, açık yürüyen bir gemidesiniz. Yüz millik te sözleri söylemek için önce Marsilbir yola gitmek istiyorsunuz. Siz bu yere hangi uza içinde varabilırsiniz? ya ağır suçunda krahnı yitiren Sayıdan pek az anlıyan bir adam bile (kaybeden) Yugoslavyanm yanıp çabucak şunu der: En aşağı on ür içinyakılmalannda doğru olduğunu bide! liyor, bu doğruluğu ortaya açık Pek güzel! Demek ki yolda öni'nü koyduğu kendi inanile berkitiyotze fırtına gibi, sis gibi, şunun gibi, budu. Pek iyi anlaşılır ki Fransa nun gibi bir nesne çıkacak olursa dagibi büyük bir ulus kendi kıha geç kalabilirsiniz. Eğer daha bü lıcım bu kadar kestirme bir deyük bir uygunsuzluk olsa gideceğiniz yimle bir yana korsa helbet o yarı yere erişmeniz büsbütün uzıyabilir. Deağır basar, duruşu elinde tutardı. mek sizi kalkdığınız iskeleden va M. Laval bunu böyle yaparken racağınız limana kadar yukarıda söyİngilterenin de, İtalyanm da dülediğiniz kurunda götürebilen bir kapşüncelerini biliyor, onları önceden tana kıvancınızı, gönül boTCunuzu söylemekten başka diyeceğiniz olmamah yoklamış, anıklamış (hazırlamış) dır. Birdenbire bu lâkırdılar pek açık, bulunuyordu. Rus Sovyetleri de pek anlaşılır, bundan artık olarak ta bu işte Fransa ile birlikti. Şurası pek bilineni bildiriş gibi geliyor değil kuşkusuzdur (şüphesizdir) ki bümi?. Doğrudur! Ancak kapalı, karan tün ulusları bu yola götürmekte lık bulduğum bucağı şimdi anlataca Yedi bin yavrudan Hilâliahmerin yalnız iki binini doyurdağtt Fransanm ne olursa olsun Yugosğım. Çünkü siz bana «canım, ne yoıu lavya yanını tutacak olmasmın yavrular yemek yerken luyorsun, bunlan beş yaşında çocuk büyük yardımı olmuştur. bu işe harcıyabileceği para ise yalİlkmekteblerdeki 7 bin aç çocular bile kavrar» diyebilirsiniz. Üedik nız 1,200 liradan ibarettir. ten sonra da anlatmak istediğim di Sar işine gelince bunda da İn ğa öğle yemeği olsun verebilmek Bazı teberrülerle bu tahsisatın için, Hilâliahmer tstanbul merke lek ne ise ona geçmemi söyliyebilir gilterenin bu yüzden Avrupada bir miktar daha yükseleceği hesab zinde evvelki gün toplanılmıs; fasiniz. bir kargaşalık çıkmamasına verdive umud ediliyor, böylece 2,000 çokat iç açıcı bir netice alınamamış • İşte ben de onu yapacağım: ği özenin değerini görüyoruz. Öncuğun öğle yemeği temin edilebiletır. Bu vaziyette Hilâliahmer, gü Arkadaşlar, okuduklarınıza, işittik ce lngiltere Sarda budunun oyu cektir. cünün yettiği «"yıda çocuğa yardılerinize, gördüklerinize özenle bakın (reyi) alınırken oraya İngiliz ola[Mabadi dördüncu sahifede] ma karar vermiştir. Hilâliahmerin rak bir tek polis bile göndermek || lllllllllllllllimilllllllllimil IIIIIIMIIIIIIIllllllllllllllllillllllllllMlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMlllllllllllllllinlllllllllllÇabucak şunu seçeceksiniz ki düşün ceîerimizde, sözlerimizde, yazılanmız istemiyordu. Sonunda lngiltere bu tını ayakta tutmak için büyük uSovyetler Rusyasile barış sayımıda demin çocukca bulduğumuz ana düşüncesini değiştirmek borclululusların bu sayıma keslirme yönna pek iyi anlaşmış olduğunu açık prensipleri bilmiyormuşuz, aniamıyoT ğunu (mecburiyetini) anlamış, tem almaları yetiyormuş. Gerçeksöylediği gibi Sovyetler de bunu muşuz gibi birçok gülünçlükler yap ençok İngiliz polisi göndermek gelik budur. Nitekim son Cenevre daha açık, daha ileri olarak böyle madayız. Hem de durmadan. dinlen rekliğini tutmuştur. İş böylelikle başarışlarımn içyüzü de işte burameden! Bu gülünçlükleri, birçok ye söylüyorlar. îki büyük ulusun bu İngilterenin dileği ne olduğunu nilikler, birçok atılganlıklar, önceleri kadar açık, doğru anlaşmalan ve dadır. değerlerini çok iyi kavradığımızı san gösteren uluslararası bir özlük bu anlaşmayı da gene bu kadar aYUNUS NAD1 dığımız bir nice anlamlar karşısında da (mahiyet) alınca akan suların hep Çik, söylemeleri bütün o alana gigeneliyib durduğumuzu açıkca söyie si durmus., bütün iş birdenbire en dilmesi gerekliği tek doğru yoiu Bugüü rim. Ne demek mi istiyorum? uslu yoluna dökülüvermiştir. göstermekten geri kalmıyacağı oj3 fincO « a h i l e d e Tütünlerimiz ve Alİşte şunu arkadaşlar: Doğu andlaşmasında da buna tadadır. manya. Yaxan: M. Nermi Yola çıkarken «çabukluğumuz on benzer bir yöntem (istikamet) Demek oluyor ki dünyanın a4 GnCÜ s a M f e d e Spor haber'eri mildir. Gideceğimiz yere on ür sonra görmekteyiz. Fransa bu alanda damlığa önce gerekli barış haya AfyonAntalya hattında Ekonomi Bakanının Bursa saylavı Emin Fikri faaliyet sür^atle ilerliyor evvelki gec* vefat etti dün geceki söylevi Aydın hattının satın alınması için şirketle Ankara 13 (Te Ankarada elemli bir ölüm Yeni demiryollarımız müzakerelere bir iki güne kadar başlanacak Ankara 13 ( Telefonla ) Bu hafta içind Afyon Antaly hattının Aydı hattı üzeaindek Karakuyuya ka dar olan beşinc ve altıncı kısun larınicı da ihale si yapılmtştır. B raya kadar iha Iesi yapılan Af yon • Antalya ha tının yekunu 11' buçuk kilomet rodur ve bede" iki milyocı yeö yüz bin lirad: Karakuyu Ba Afyon • Antalya hattı güzergâhınt ve Aydın Iatoza kadar ohattım gösterir harita lan Aydın hattından istifade ede me, artma hazvlıklar yapılmakta cek olan Aydın Antalya hathmızın olduğu ve Afyondan Burdura ve İspartaya kadar olan ksımların öBaladızdan Burdura kadar olan 13 [Mabadt beşincr sanifedei kilometroluk sube kısmının eksilt Den besimiz Uzeri Mecliste dil çekîşmesi Ziya Gevher, öz türkçe yazılmıyan kanun lâyihalarınm toptan geri gönderilmesini istedi Ankara 13 (Telefonla) Bü j yük Millet Meclisi bugün saat 3 te Refetin başkanhğı altıada toplanmıştır. Reis evvelâ Afyon Antalya demiryolunun inşası ve gümrük tarife kanununa eklenen kanun lâyihalarının mustacelen ve tercihen r"';7akeresini teklif etti Gümrük kanunu ve dil münakaşası Gümrük kanununun müzakeresine geçildi. Kanunun yazılış tarzının yeni dil hareketlerine uymıyacak bir tarzda yazıldığını iddia eden Ziya Gevherle Sadri Maksudi arasında uzun ve epey şiddet{Mabadi 5 ınct sahifemizde] Duııku Mecliste aralarında. bir dil çekisrnesl olan saylavlar Yedi bin aç yavrudan beş bini aç kalıyor Ziya Gevher Sadri Maksudi Kadın asker olabilir mi? Fikirler, kadının cephede değil; cephe gerisinde askerlik etmesi esasında toplanıyor Kadın asker olabilir m i ? Ka dınlara meb'us seçmek ve seçilmek hakkı verildikten sonra günün hem e n herkesi meşgul e d e n en m ü h i m m e v z u u budur. ö y l e ya artık her s a h a d a erkekten ayırdsız ve m u • vaffakiyetle çalışan kadın askerliğ e d e niçin girmesin. Bilhassa ka • dının istiklâl savaşında bu sahadaki muvaffakiyetleri göz önünde du> rurken... Bu hususta bir anket ya • parak alâkadarların fikirlerini öğ renmenin faideli olacağını düşün • dük. Erkeklerden ve kadınlardan bazı kimselerin fikirlerini aldık. Bu anketi y a p a n yazıcımız ko • n u s m a l a n n ı şöyle anlatıyor: « Kadının asker olup olamı yacağı hakkında fikirleri almacak kimseleri çok iyi seçmek lâzım geliyordu. Bilhassa erkeklerden askerlik işlerinden a n h y a n l a r m ve kadınlardan çalışanların mütalea ları d a h a d i k k a t e lâyık olacaklı. Buun için evvelâ mütekaid bir er kânıharb zabiti olan Halkevi reisi Ali Rıza ile konuşmağı münasib gördilm. Halk Fırkası merkezindeki ııııııiMitıııııııtııınımıııııııııımııımıııı varacağız» dedikti ya; nasıl anlata yım, daha yolun dörtte birini kesecek bir kurun geçmeden canımız sıkılmağa ba^lar. Tutarız, «neden bu vapur geç kalıyor, neden böyle yolu az? Limana kaçta varacağız? Böyle kaptan, böyle tekne, böyle kömür olur mu?s> gibi sczler savururuz? Hem bunu kim yapar bilir misiniz? En önce büyük bir bil giç'ik göstermeğe kalkışmış, kendisini en yeni, en ileri kafalı genç gibi ortaya atmağa savaşmış olanlar!.. Bitti mi? Nerede? Bunlann yanında bir bölük kafa daha görülür: İşin ta başîangıcın cia pek gerekli, pek yerinde titizîikler, özenler göstermiş olanlara saldırıb kendilerini daha derin düşünce'i, daha ağır başlı, daha geniş bilgili sat Hikâyec. FirdevM lamail Doktor Nuri Hasan odasında konustuğum Ali Rıza diyor ki: < Kadın asker olur mu? diye bir sual sormanızı yerinde bulmuyocum. Bizde kadın asker olmuştur bile... Bence kadın asker olur mu sorgusu fazla. Türk kadmının yurdu koruma uğrunda orduda da çalısabileceği çok evvel yani kurtuluş savaşımtz[Mabadi 5 inci ııııııımııııtHHimınııı $ahifemizde] Ali Rıza ne diyor? mağa çalışanlar!.. Şu yazıya başlarken bu duyuş, dü şünıiş iğriliğinin kafalarımızda hangi doğruluğun eksikliğinden ileri geldi * ğini sormuştum. Karşıhk olarak ta k:« sa bir düşünce söyledim. Ancak goruyorum ki bu sorak çabucak çözülür bir düğüm değil. Sonra bunun netice en can yakacak özü anlattıklarımın en çok yazı, bilgi, düşünre evrenine bağlan • tısı olan kımselerde sık sık görülme sidir. Beili ki bu karanlığı baştan başa aydınlatmak, us, den. duygu besimizin bu düşündüriicü, gönül kemirici yan « lannı birer birer bulub ortaya çıkar mak ıçın hepimizin birfien çok çalıs mamız gerek.. FAZIL AHMED AYKAÇ