Katalog

Hayat \nsiklopedisi 47 nci cîizü çıktî umhuriyet RO. 3479 İSTANBUL CAÛALOCLU Telgraî ve mektup adresl: Cumhurlyet, Istanbul Posta sutusn: IstanbuL No. 240 TeleTon : Ba§muharrir: 22366. Tahrlr mOdüru: 23136. îdare müdurü: 22365. Matbaa: 20472 ( ^ » 8 1 0 0 8 10 ™ * Şekerlerinizi HACI Bekir ALINIZ! den i 1934 lktısat Programı Şimdi bir de ziraat programı bekliyoruz. eni iktısat programının matbuata intikal eden haberlerile Basvekâlet tebliği lktısat Ve kâletinin kurulacak yeni fabrikalar hakkmdaki raporımun tatbikıne ge • çilmek üzere tetkik edildiğini ve tet • kikatın biitçeye taalluk eden kısım lannra bütçe hazırlık müzakeresinde takarrür ettirilcceğini göstermektedir. Yeni iktısat raporunda daha ziyade sanayi işlermin tanzimine doğru gidildiği de görülmektedir. Biz, bu sefer sanayi islermin kat'î bir şekil almasını, rsmet Pasa hükumetinin şimdiye kadar' t'kip ettiği iktısat siyasetinin hiç de • ğ'smeksizm tekâmülü olarak telâkki ederiz. Dikkat edilecek oluraa tsnıet Pasa hükumetinin herseyi, vakti ge • lince, tatbik ehnekte hiçbir fırsat kaçırmamış olduğunu göriirüz. Sanayi islerinde tam bir faaliyete geçilmesi de »on cenelerin gösterdiği bir ihtiyaa tam vaktinde takdir etmif olmak ma • nasına tefsir edilebilir. tsmet Pasa hükumetinin bu son buyük teşebbüsü ötedenberi memleketi mizin ziraat mi, yoksa sanayi memleketi mi oldıucu meselesini de halletmiş oluyor. Ve bu suretle, gerek memle • ketimizde sanayiin teessüsîine düsman olan ecnebi ithalâtçılarma, ve gerekse bazı münevverlerimizin yanhş düşüncelerine cevap verilmiş oluyor. Bize göre, memleketimizde sana • yiin teessüsünü yalnız bir ihracat ve ithalât muvazenesi meselesi telâkki et mek doğru değildir. Şüpbesiz, hariçten memleketimize girerek ticaret muvazenemizi tahrip eden ithalâtm sana • yümiz tarafından temmi bugünkü beyrtelmilel mübadele vaziyeti lüzumlanna karşı çok lâzundv. Bahusus, paramı zın istikran noktai nazanndan ihmal edemiyeoeğimiz bir amilda. Fakat, i t a r a l a ahuz ifhalât ve ıKracat meseJesi «Tarak telâk ki edilemez. Paranm düşüp düşme • mesinde bircok amiller vardır. Ve bunlann başında emniyet unsuru hâkim olarak gelir. Biz, yeni Türkiyede Türk parasının istikrarmı, saiHamlığnu gö rüyorsak bunu tsmet Pasa hiikume tînin büyük bir azim ve kuvvetle ta kip ettiği umumî, roalî ve iktısadî si yasetin hariç ve dahile ilka ettiği em niyete atfetmeliyiz. Bu iddiamızı birçok memleketlerin vaziyeti de ispat etmektedir. Ithalât ve ihracat muvazenesi olmıyan nekadar memleket biliriz ki, hem hesap muvazenerinin başka amiller yüzünden lehte olması ve hem de bu emniyet unsurunun kuvvetle mevcut bulunması yüzünden para istikranna maliktir. Şu halde, benim noktai nazanma göre; memleketimizde sanayiin tees • süsünü biz yalnu bir ticaret muvaze > nesi olarak değil; memlekette iş yaratan, bîrçok yurttaşlanmrza geçinme fffsabnı vererek vergi membalannnzı genişleten, ve bunlarm hepsmden mühim olarak ta millî müdafaamum, millî mukavemetimizin temelini kura • cak olan bir siyaset gibi de telâkki etmekte hiç hata yoktur. Para istikrarmı başlıca ticaret mu • vazenesinde aramamak bu tstikrarın aslan istinat ettiği psikolojik unsurlan ihmal etmemeğe de sebep olur. BU hassa, yukanda zikrettiğimiz emniyet onsurunda gelecek senelere ait taah hötler ve para vaziyetlerinin, miistakbel ithalât ve ihracat vaziyetlerinin de dahil olduğunu biliyoruz. Yeni iktısat programında mahsullerimizin kıymetlesiirilerek sahlması teşkilâtma da çok eheramiyet veril diğini ve bunun tatbik ve tenzimine alâkadar olan tktısat Vekâletinin me mur edildiğini de gelen haberler ara • sında görüyoruz. Programm bu ikmci kısmının da hiç" bir valdt birinci sanayi kısmından asağı kakr yeri yoktur. Bu mesele memleke timizin ve bilhassa çiftçilerimizin en büyük dertlerinden biridir. Şimdiye kadar yapılan acı tecrübeler ziraat mahsullerimizin harice fena şartlar içinde sahlmakta olduğunu gösteriyor. Çiftçilerimizin bütün gayretlerini asırlardanberi bu memlekette istismar eden şartlar kalktıktan sonra, istihsal sahasıntn hiçbir teskilâta malik olma • masımn devamı, milK Octuadımız noktai nazarından hatta tehlikeli bir vaziyet meydana getirmiştir. Mahsulleri mizin harice satış teşkilâtınm başına sahş kooperatiflerinin getirfleceği hak • kındald haberler ise en cezrî yollar • dan gidildiğini göstermektedir. Ancak, bu buyük tecröbe ve vukuf kadar behemehal paraya da ihtiyaç gösteren isin başanlabilmesi için kooperatif tej iktısadî programın tatbikına doğru |{ Sıhhiye Vekâletin n çok yerinde bir kararı Son gümlerdeki neşriyatımızı takip eden karilerimiz, Istanbul has| tanelerinde cereyan eden iki fa • ciavı Cumhuriyetm ortaya attı ğını bilirler. EtfaJ hastanesme gece götürü'en bir | kızcağızın yanhş teşhis yüzünden hastaneye ahnmaması neticesin • de öldüğü iddia edilmiş, Zeynep Kâmil hastanesme gece yattnlan Nuri Bey isimü y»*a\ı bir srenc te mütehassıs operatör yetişinciye kadar vefat etmişti. Elyevm mes'ulleri tahkik edilmekte olan bu iki f acianm tahkik tetkike îhtiyaç söstermeksizm «rtaya attıfı bir ncksan vardı: Geceleri ha»*anelerie mütehassıs iorlann bulunmaması. Ankara muhabirimiz dün tele fonla gazetemize verdiği bir ha • tterde bu noksanm Sıhhive Vekâletince tamamiandığım bildiriyor. aber şudur: Ankara 9 (Telefonla) Mevİîî ehemmiyeti fazla ve faaliyeti \pyade olan hattanelerde Sıhhiye V.mkâletinin tensibi ile asittanlarVan bafka mütehatsıt doktorlartn nöbet tutmalart kararlasmış ve bu mahtatla hattaneler talimatname»the b:r ftkra ilâve edilmiştir. Halkın sıhhî ihtiyaçlannı tat • •ninde büyük bir hassasivet ve istacal arösteren Sihhiye Vekilimize lktısat Vekili bugün şehrimize geliyor Celâl B. in kurulacak sun'î ipek, porselen fabrikalarile altm ve petrol taharriyatı için verdiği izahat Sıra, orta tedrisatın ıslahına geldi Maarif Vekâletinin, Universite • nin ıslahatından sonra orta tedrisat müesseselerinde yani liselerle orta mekteplerd'e mühim ıslahat yapoıağa karar verdiğini yazmıçtık. Haber aldığımıza göre Maarif Vekâleti bu ıslah.tt hazırhklartna devam etmektedir. Orta tahsil müesseselerinde terbiye sistemleri tamamen değistiri lecek, tedris sistemleri de yeni hazırlanmakta olan usuller daireslnde tatbik edilecektir. Bu iki sistemden baska millet mekteplerindeki tedris ve terbiye tarzları da ıslah ed51ecektir. Orta tahsilde bulunan çocuklar bilhassa 8 inci sınıf a kadar sıkı ruhî kontrollerden geçirilecektir. Sıhhat ve zekâsı müsait olmıyan ço cuklar diger tam sıhhatli ve zeki çc< Maarif teşkilâtımızdaki ıslahat Terbiye sistemlerî degiştirilecek, kabiliyetK ve sıhhatli çocuklar, gabi ve hastalıklılardan ayrılacak MaariS V4ktU BVcmet Beg tahsillerine devam edebilmeleri için bazı şerait konacaktır. Orta tahsil ıslahatı ile me«gul olmak üzere Talim ve Terbiye heyeti azasından bir komiayon teşekkül etmiştir. Maarif Vekâleti umumî teftiş heyeti reisi Avni Bey, bilhassa terbiye sistemi kolunda milletler ter • biye sistemi ve tngilterede tatbak ediimekte olan ilk ve orta tedrisat usuHeri hakkında tetkikatta bulun•: «ktsufır. Avni Bey tetkikahnı ra•.*. uı ' ıde hazırlıyarak yakında Vekâlete verecektir. öğrendiğimize göre yeni terbiye aisteminde şehirler mratakalara aynlarak her mıntakada ayn bir tedMabadi S inci »ahifedm Sumer. Bank tneeUti idaretinin iktuadî program için Celâl Beyin riya tetinde aktettiğî içtimadan bir intiba Ankara 9 (Telefonla) Celâl Bey izahatı dün kısmen nakletmistik. Celâl bu aksam Istanbula hareket etti. tktıBeyin bu miihim izahabndan diğer tasat Vekili seyahatinin sebebi hakkında savvurlara ait kısımlan da bugün ko • sorduğum suale cevaben «hususî isleyuyonn! rim irin gidiyorum» dedi. Sun'i ipek Celâl Beye Osman zade Hamdi ve Kurulacak olan sun'î ipek fabrikasıSumer Bank umum müdür muavmle na da temas eden tktısat Vekilkniz, bu rinden İlhami Nafiz Beyler refakat etsanayiin leh ve aleyhindeki mütalealar mektedirler. üzerinde durmuş ve bütün dünyada 1923 ten bugüne kadar sun'î ve tabii ipek istibsalâtma ait tutulan istatistiktktısat Vekili Celâl Beyin tktuadî Tesekkür ederiz ^^^^•^^^^^^^^^^•^^^^^^•^^^ Ceîâl Beyin beyanafı program hakkmda gazetecilere verdiği Mabadi S inci tahifede Dahilî istikraz yarın kapanıyor Bir ecnebi bankası, bu Maarif «mumt mfltettişlerinden Salih Zefci Bey Maarif umuml fefip heyeti rgisl Avni Bey 5U0 mılyon dolandıran cuklardan aynlacaktır. Bunlardan sıhhati müsait olmıyanlann yfiksek *•• r adam nihayet bulundu Staniski ağır yaralı olarak ele geçti ve iki saat can çekiştiktep sonra öldü Paris 9 (Anadolu Ajansı) Chamonikste zabıta tarafından saklandığı yer meydana cıkarılan Staviski, yakalanacağı sıra4a bir kursun sıkmıs ve geceleyin ölmüstür. Ayni evde oturan ve hâdise esnesında se • hirde bulunan Vua ismindeki arkadası tevkif edilmis ise dfe diğer arkadası Robi^lia kaçmıstır. lam tahvilleridir, diyor tki ölüm vak'asına ait tahkikatm neticeleri Etf A hastanesi meselesinde Vekâlet karar verecek, Nuri Beyin ölümü meselesi mühim bir safhaya girdi Gazeteuıizin haber verdiği iki hâdiseye ait resmî tahkikat kat'î neticeler vermek üzeredir. Etfal hastanesine kabul edilmediği iddia edilra Nermin isimli küçük bir hastamn öIümü hâdises? hakkmdaki tahkikatın bittiğini yazmıştık. Dün Sıhhiye müdürlüğünde Ve • kâlet başmüfettişi Fuat Beyin riya setinde bir içtima yapılarak bu mesele görüşültnüştür. Fuat Bey yarın Ankaraya döne rek Vekâletle temas ettikten sonra mesele Vekâlet inzıbat komisyonuna intikal edecek ve ancak o zaman hâdisede mes'ul bulunup bulunmadığı anlaşılabilecektir. Diğer taraftan Üsküdarda Zeynep Kâmil hastanesinde sporcu Nuri BeMabadi S inci sahıteav ıiMiHHHiııuııtunıuııı Hâditenin tafsilâtı Chamaniks 9 (A.A.) Stavisldntn intihan ile nettcelenen facia, dün öğleden sonra saat 16 dan biraz sonra cereyan etmiştir. Dolandırıcı, bir sabıkah 3e beraber kaçmıctı. Bu sabıkah Chamoiksin merkezinde «Eski ev» denüen bir köskü kiralamışh. Bunu haber alan polis, sahibinden köşkün anahtarlaruu istemis, fakat anantarlar olmadığı için ev sahibi pob'slere refakat ederek onlarla beraber köşke gitrmstir. Polisler du vardan aşarak köşkün bahçe sine girmisler, ev sahibi kös • kün kapısının camını dışarı dan kırmıçlar. Bu aralrlc bir silâh sesi du • yulmuştur. Köske giril * mis, içeridekı orttıntık yeg&ne ıstılmıs Stavtskipi odada Staviski ieere sehrimize gekafasında iki ?«« FransK gazetekurşun yarası ol öTuğu halde can Montarron çekisir ve yaralarından beyni akar bir halde bulunmuştur Doktor demiştir ki: « Staviskinin kurtanlması kabil değOdir. ölümü bir saat meselesidir.» Staviski ihtizar *">l>'ndedir. Staviski meteleatntn ittifaya türülf lediği Frannz Naztrt M. Dalimier saat sonra, Staviski elân ihtizar halmde idi. Kendisi Chamoniks hastanesine ameliyat yapdmak üzere kakîınlmıstır. Paris 9 (A.A.) Staviski, saat 3 te Chamoniks hastanesinde kendine g d • meden ölmüftür. Staviskfawı karaMM açıhnısttr. Ergani demir yollan tahvilâtı(B) tertibinin satış muamelesi yarın bi • tiyor. Maamaf ih umumî talep ve arzu üzerine bvnun temdidi ihtimali vardır. Bilhassa son günlerde tahvilâ tın alâka sahası çok genişlemiş ve Mabadi S inci tahifede Zeynep Kâmil hattanetinde ölen tporeu Nuri Bey Paritte heyeccai Paris 9 (A.A.) Dün aksam saat 18 de gazetelerin ilâveleri Parisülere Staviskkkin Chamoniks de bulunduğuna ve maceraperest sersermia feci sonam haber veriyorlardı. Gazeteîer, kapışılıyor, sokaktaki fenerlerin dtbinde ve kahvderde merakIılar grap, grup toplanarak havadis etrafında görüsüyorlardı. AdKyede yeni nakil hazırlıklan Yangın tahkikatı dün de devam etti Bir Belçika heyeti geliyor Belçikahlar bize sanayi mamulâb satmak ve mukabilinde iptidaî madde almak istiyorlar Brüksel 6 (Hu. Mu.) Son za manlarda Belçikada Türkiye hakkında umumî bir alâka uyanmıştır. Bu alâkanın Ubiî neticesi olarak resmî makamlar Türkiye ile Belçika arasında mev • cut münasebatm terakki ve ickişafı için ciddî tedbirlere başvururlarken, Bel • çjkanm en büyük gazeteleri de memleketimizi Belçika efkân umumiyesine tamtmak hususunda adeU birbirlerile yanş etmektedirler. Meselâ yahıız Brüksel sehrmde günde üç yüz bin nüsha satan «Suar» gazetesmin resimli haftalık nüshası bu günkü nüshasmda bize dair iki yazı neşretti. Bunlardan biri Balkan güreş şampiyonluğu müsabakalarından bah • sederek, sampiyonluğun Türk milli takırnı tarafından kazanıldığmı kay detmekte ve bu münasebetle biri Ço^ ban Mehmede ait olmak üzere üç te resim neşreylemektedir. Çobanm resminm altında aynen şu satırlar yazıl mıştn: aHenüz hiç mağluo olmıyan meshur Türk sampiyonu Çoban Mehmet.» Mabadi 3 önca »ahifedt HMiııınıiMiıntiHiMMiHnHniMnııiHiııiMi(nnuHiınınıııııiH Serserinin vasiyetnamesi Chamoniks 9 (A.A.) Staviskmm suç ortağı Vuanuı verdiği malumat Szerine, zabıta Staviskinin, üzeri kansına hitaben yazılı ve Vuanuı rivayetine nazaran merkumun vasiyetnemesiai havi bir zarf ele geçirmiştir. Mabadi 4 imcü uthifede geçilmekte olduğunu buyük bir meronuniyetle görmekte iken onun yanmda ciddî bir vukufla çalışan Ziraat Vekâ • letimizin de faaliyetini daha ziyade genişletmesini memleketi sukunadan başlıyarak, çok mahsul verecek tohunı tevzilerinden ta arteziyen kuyularma kadar uzavan bir programım istemekte kendimizi haklı görüyoruz. Istanbul meb'usu ALÂETTİN CEMİL ölüm Paris 9 (A.A.) tntihanndan iki kilâtı yanında ya bir kooperatif veya bir ihracat bankasına da ciddî bk lü zum olduğunu hafarlatmak isteriz. Hatta diyebîüriz ki; böyle oldukça kuv • vetli malî bir teşkilât o^midan satış teşkilâtından devamlı bir istifade teminine imkân yoktur. Şüphesiz, tktısat Vekâletimiz bütun bu hakikatleri pek iyi bilen ilmî teş kilâMa ise başlıyacaktır. Büyük iktısat progranunm tatbikıne iMimıııııııııııııiMiıııııııımııııınınıiiiııiMiıııııtıııııtıııniMiıııiınıiMiııııııiMrıııtııııııııııııııııııııııııtııtııııııııııııııııiMinııııııııııııııuııııımıiHm Adllye müfettiflerinden Sezai Bey Adliye yangmı hakkında gerek idarî ve gerek adli safhadan yapıl makta olan tahkikata ehemmiyetle devam edilmektedir. Müfettişler heMabadi 2 inci tahifede .fceefc he'yet reİMİ Belçika Ticaret Odalart Federasyonu reit vehili M. Alfrtd Martujen