Katalog

^Dritnotlara Karşı Sahra Topları Tj.zan Jınbafi Lierau r Vakili:,, ., Daver ' Camhmiyet' 21 Ağustos 1933 Şehir ve memleket haberleri ) İtfaiye Yahudi vatandaşlarımız ve türkçe Okuyuculanmızdan Haydarpaşa . da oturan Hasan Fehmi Beyden bir mektup aldık. Bu mektupta denili yor ki: « Kıymetlı gazetenizde Urfa Valisi Nizamettin Beyin Urfaya muvasalatını müteakıp yabancı dille konuşan bir kısım halkın yalnız türkçe konuşmalan için bazı mukarrerat ittihaz ettiğini, ayni kararın Pendik ve Kartal gibi bazı yerlere yerleştirilmiş olan Girit ve Yanya Türkleri hakkmda da ittihazının dıişünüldü . ğünü okudum. Urfa Valisinin Türkler hakkında tatbik etmek istediği çok yerinde olan bu karannı Istanbul Valisi, sehrinıizde evvelce ekalliyetimiz olup ta şimdi vatandaşımız bulunan Yahudiler hakkmda tatbik edemez mi? Ben bu kavmin muhakkak türkçe konuşmasını istiyen bir adam ceği lim. Hiç olmazsa bunlan sokaklar da fransızca ve hele ispanyolca konuşrnaktan vazgeçirsek olmaz mı? Burası Fransa mı, yoksa onun müs. temlekesi mi?> İstanbulla müttefikler arasmdaki Balkan yolu , Türkivçye &^r toölar geımeğe başlamıgtı Üniversite ıslahat heyeti çalışıyor 16 eylulde fakültelerde ikmal imtihanları yapılacak Evvelki gün faaüyete başhyan yeni Üniversite heyeti dün de çalışmıshr. Miişavir Prof. Malş dün Üniversiteye gelmemiş, şehrlmizde bulunan ecnebi pro fesörlerle bazı hususat hakkmda ko . naşmoştur. Eski heyet arasmdan Avni ve Rüştii Beyler dün Ankaraya hareket etmislerdir. Maarif Vekâleti vekili Refik Bey bugün sehrimize geldiği takdirde ıs lahat heyeti öğleden sonra Universitede toplanaraktır. tçtimada Üniversitenin ıslahı kakkında tanzim edilen program tetkik ed'lerek şimdiye kadar tatbik edilmiş kısimlarla, edilecek cihetler tes« bit edilecektir. Bundan sonra tatbik edilecek en mühim kısım kadronun itmamile ders ve teskilât esaslarmın tesbiti işidir. Evlulün on altmcı günü bütün fakültelerde ikmal imtihanlanna basanacaktır. Bugüne kadar fakülteler kadrola. nnın tamamen doldurulmuş olacagı »öylenmektedir. Hukuk Fakültesi nakil isleri dün aksam tnrramen bitmistir. Bugün E debiyat Fakültestnin, yann da Tıp Fakültesinm naküne başlanacaktır. Bu sene fakültelerdek! seminer mesailerine ıslahat münasebetile azamî derecede ehemmiyet verilmektedir. Bu miinasebetle her faküUede seminer adedi arttınlmış, mesaileri de mecbu . rî kılmmıstır. Her fakültede alâkadar dersler zumre zümre tefrik edilerek her biri için ayn bir seminer vi'cude ^et'riL mis ve bu seminerlerin basına da de ğerli bîrer profesör muavini konmuftur. mütehassıs? Tüccar vapurlarma memleketine gitti konulan kıymet Miitehassıs ta Istanbulun tstanbul itfaiye teşkilâtının ısla • hı hakkıhda tetkikat yaparak bir rapor vermek üzere Belediye tara fından şehrimîze davet edilen Al Tüccar vapurlannm takdiri kıy manyalı itfaiye mütehassısı M. Vayn metlerile meşgul olan komisyon, Mayer dün aksam ttalya bandıralı dün, Deniz Ticaret Müdürlüğünde Aziriya vapurile memleketine git ' toplanarak her vapur için ayrı ayn mistir. kıymetlerm tesbiti ile meşgul olmuşMiitehassıs dün Kareketmden ev tur. vel kendisile görüşen brr muharri Komisyon mesaisini bugün bitirecek ve takdir edilen kıymetler der rimize su izahatı vermiştir: € tki aydanberi burada tetki hal t*»bliğ edilecektir. Eğer vapurculardan konulan kıykatta bulunmakta idim. Bugün tet metlere itirazlan olanlar varsa bun kikatimı brtîrerek memlekethne dölar Deniz Ticaret Müdürlüğüne cn nüyorum. tstakıbul itfaiyesinin ıs gün zarfında bir itirazname vere lahı hakkındaki raporumu iki ay ceklerdir. Ticaret mahkemeleri ta • sonra Belediyenîze vereceğim. rafından da müteakıp 15 gün zar Tetkikatımm neticesinde bugün • fında bu itirazlar tetkik edilerek bir kü teşkilâh buradaki şeraite göre karara raptedilecektir. gayrikâfi buldum. Cünkü şehrin bir Diğer taraftan Ankarada bulunan cok yerlerindeki sokaklar çok dar Hav& ve Deniz Müsteşan Sadullah ve evlerin hemen hepsî ahşaptır. Bey bugün şehrimize gelecek ve ta Noksanlardan birisi de tstanbulda rife komisyonu kendisinin riyase otomatik ihbar teskilâtnun oltrrama • tinde olarak öğleden sonra toplana • sıdır. Sehrin muhtelif yerlerinde it caktır. Bu toplantıda yolcu tarife faiye ile doğrudan dogruya muhaleri de ikmal edilecektir. Çarşamba bere emin eden otomatik ihbar mergününe kadar Ankarada Vekâlete kezleri vücude getirilmelidh*. tstantasdik ettirilmiş olan yük ve hayvan bulda büyüyen yangınlar hâdisenin tarîfelerile deniz hatlar ve mecburî vaktinde haber aiınamamanndan seferler hakkındaki nizamname ilân ileri srelmistir. Bundan baska su da edilecektir. Yolcu tarifesi de eylulkâfi değildir. Sahil semtlerde den'z den evvel tktısat Vekâleti Vekili Muhlis Beye tasdik ettirilecektir. den ve yüksek yerlerde yapılacak su Vapurculuk şirketme ait yeni nihavuzlanndan istifade etmek lâ zamname de hazırlanmış ve Ticareti zımdır. Bahriye Müdürlüğünde armatörlerin ttfaiye efradı iyi bir disiplin da • hukukî vaziyetini ve yeni şirketin hilinde calışmaktadırlar. Fakat it teşekkül tarzmı hukukî bh surette faiyecilik malumatlan hoksandır. tetkik etmekte olan tktısat VekâleBunun »çin tstanbulda bir itfa"> ti Hukuk müşaviri Kemai Beye tevdi m*»»lek mektebi acılmalı ve bu mekedilmistir. Nizamname Vekâlet mütebe hoca temini îçin de birkaç grup şaviri tarafından da tetkik edilecek âmirini Almanyaya göndererek tahı ve kanunî bir mahzur görülmezse sil «•ttirmelidrr. lüğüne davet edilerek imza ettirile • Rapor tamamen tatbik edilirse armatörler Deniz Ticaret Müdür tstanbul itfaiyesi de Avrupa şerıirlecektir. rindeki itfa;$e teşkilâtı kadar güzel ve mükemmel olur.» Komisyon bugün mesaisini ikmal edecek susuzluğundan müşteki t*mtr 1torfexîle KSsten adatını ve Türk topcuiarile Tng'*iz monitörleri arasındaki muharebelerin cereyan ettiği sahayı sösterir harita Türk bataryası, tngiliz gemisin Üen evvel ateşe ba?hya.bflirdi. Fa kat çok akıllıca davranarak hasmının demjrlemesmi beklemişti. Ondan •onra hareket«iz duran hedefine iyice nisan almak kabildi. tki taraf, fcemen hemen aym lamanda atef açmıslardı. Biraz sotora, monitör, Türk toplarııuian bhîni, saf haricine çıkardı. Geminm 24 lük mermilerinden birinîn parçası sahra toplarmdan birkün kundağım parçalamıstı. Fakat küçük Türk toDİarı da monitöre mOteaddit isabetler temin ettiler. Gemide yangın cıktı. Alelâcele demir alıp kaçmağa başladı. Fakat çok ağır gidiyor ve pek çok düman çı kanyordn. Hiç şüphesiz, makinelerî hasara uğramıştı. Küçük Türk toplan, kocaman hasımlannı, menzil haricine çıkıncıya kadar isabetli ve ınüessir bir ateş altına aldılar. Düşman gemisî, çcktan ates kesmişti; ai tlafilan bütün mürettebat yangım söndürmeğe uğrasıvorlardı. Moni tbr, bîrdenbire telâşh telâşlı işaret,1er vermeğe, imdat îstemeğe baş ladı. Bîr tnuhrip müthiş surette dttman saçarak gelip yetişti ve moni » torö duşıSfrü buhranlı vaziyetten knrtardi. Muhrip, hayii perişan bir haie gelmiş olan mağrur monitörü yedeğme alarak Midüliye doğru götfirdü. lngiHzler böyle bîr akıbete uğ nyacakiannı hiç jtannetmemujler di; dogrunmu irterseniz, bu kadannı biz de ümit etmemiştîk. Muahharen tngiliz muhriplerî, tnüteaddit uraharebelerle bataryayt tnevzi de Jiştirmeğe icbar ettiler. 1915 »ene*i agnstosundanberi pek cok şeyler ogrenmiş ve artik hayli mütecaviz ve nranr bir hale gehni* olan tngiliz tayyareîeri de sık sık bataryamn tepeshte gelerek yagdırdıklan bom fcalarla onu takdü ediyorlarjdı. M*amafih düsman havadan ve denizden yaptığı bütün gayrete rağmen, bu bataryayı, Konica yanmadasmdan kovmağa muvaffak olamad'. Bu arada, Türkler, kazma ve banxt knvvetile yanm adada bir ynl yapmak Için h'immali bir gayretle çalıçıyorlardı. Bu gayret sayesinde, Konica yanm adarmuı şimal bur nuna ikinci bir sahra batarya«ı ile bîr Âvustury* obü» bataryası getirraek kabfl oldu. Avusturya bataryası, son sistem seri ateşli 15 lik toD lardan mürekkepti ve 1913 modeli Alman agır sahra obüslerile asagi yukan müsavi kuvvette idi. Nihayet Türkiyeye yeni bataryalar gelmeğe başlamıştı; çüfnkü Istanbul ile mer • kezî Avrupa devletleri arasındaki Balkan yolu açılmıştı. Türkiye, harp sanayiinden mabrum ve müttefik • lerinden tecrtt ediltniş ohnasından mütevellit buhranlı vaziyetten kor • kuluyordu. Bu bataryalarla Ingüiz gemileri arasında çetin muharebe • ler oldu. Düşman gemileri, Teolosa çıkanlmış olan tngiliz kar a batar yalanmn atesi V.e takviye ve himaye edilmekte idi. Bu muharebeler neticesinde tngilizler mükemmel bir tabiî liman olan Teoiosu tahliyeye, Kösten adasınm şimal ucunda çok daha az kullanışlı bh* demir yerine çekilmeğe mecbur oldular. tngiliz lerin tayyare hangarları da burada idi. Bundan sonra artık tngilizler, gündüzleri ekseriya Konicadaki topIarın menzîli haricinde duruyorlar • di. Gece olunca, sahile sokuiarak yakın mesafeden bir mermi sağanağı yağdınyor, sonra gene karanlikta sıvışıp gidiyorlardi. tngiliz muhripleri de, körfezm açık denize müte • veccih olan ağzını ve tzmir tafafını, mütemadiyen buralarda dolaşmak suretile kapatıyorlardı. Anlaşılan Alman denizaltı gemîlerinden korku yorlardı; fakat bunlann başka işleri olduğu için bu rulara gelmediler. Bu arada, Türkler 12 lik uzun toplardan mürekkep bir batarya Köstenin sarkma karşı düsen Üçtepeler [ 1 ] mevkiine yerlestirmisler di. Buradan adamn şark sahiline ates etmek kabildi. Bu batarya monitör lerin Köstenin sarkmdan geçmelerinî menetti. Batarvanın mevzie girdîği gün ki toplanndan yalnız bir tanesi atese hazırdı • iki monitör, cenup rotasim takiben agır yolla göründüler. ö n lerinde daitna olduğu gibi bir karakol gemisi gidiyor ve onları denizaltı gemilerile mayinlere karşı tnuhafaza ediyordu Harp gemilerinin sahil batarya ları karsisındaki aşikâr şâfı bir de fa daha tahakkuk etti. tlk mermiler, yanlanna düşer düsmez, monitörler tam yolla kacıp gözden kayboldular. O kadar ki, bu yeni meydana çıkan bataryamn mevkiini keşfetmek zahmetini bile ihtiyar ebnediler. Bunun icin ertesi gün tayyarelerini gönderdiler. | Doğru söze ne denir?' Seminer mesaisi jazı koprusu Bir şirket kömür mukabilinde inşaata talip oldu Bir Macar şirketi takas muka bilinde Gazi köprüsünü yapmak üzere Belediyeye yeni bir teklifte bulunmuştur. Bu şirket köprüyü yapacak ve mukabilinde kömür alacalchr. Maamafih, bu tarzda daha bazı şirketlerin de teklifleri vardır. Fflkat köorünün münakasası ilân edilmeden evvel bu tekliflerin tetkikile bir karar verilmesi müm kün görülmemektedir. Esasen bazı noksanlarm ikmaTinden sonra ya kında münakasa ilân edilecektir. O zaman bütün bu teklifler tetkik *dile«»k ve muvafık görülen grupIa anlaşılacakhr. Tayyare piyangosu zenginleştiriliyor Tayyare piyangosunun on beçinci tertibi bitmek üzeredir. On al t»ncı tertip piyango eimdiktnden daha zengin ve daha çok isabetli bir tarcda hazırlanmaktadır. Bundan evvelki bütün tertipler elli bin numara üzerine tanzim edildiği halde yeni tertip yirmi bes bin numarayı ihliva edecek ve bunlar da ona taksim e^d'ilecektir. Yalnız evvelce biletler yarı yarıya satışa çıkarıldığı haWe bu defa bütün bi letler satılacakiır. Ayrıca son keşidede mühim mikiarda teselli mükâfatı da verilecektir. Sıhhiye mösteşarının tetkikleri Sıhhiye müsteşan Hüsamettin Bey, Vilâyet Sıhhiye müdirile birlikte dün Haydarpasaya giderek hastane haline konacak olan Tıp Fakühesi binasında tetkikat yapmışlardır. Hastane gelecek sene açılacaktır. Orfa mekteplerde kayit başladı Dün ilk, orta ve muallim mekteplerh.de kayit ve kabul muamelelerine başlanmıstır. Bu sene ilk mekteplerden her senekinden fazla talebe mezun olduğu için orta mekteplere müracaat pek çoktur. Kayit ve kabul muamelesi bir eylule kadar devam edecektir. tlk tedrisat müfettişlerinin senelik k<ngrr«»i «yj n sonlanna doğru akte . düecektir. Kongrede müfettı'şler bir sene zarfmdald »elkikatlan hakkmda uzım izahat verecekler ve yeni sene i çin yapılması lâzım gelen hususatı da tesbit edeceklerdir. ilk tedrjsat müfettişleri . ,.., kongresi M. Heryo bu sabah şehrimize geliyor Birlncî sahiffden tnnhnt şef, milletile mutabık kal«tol. l.<»!hfi lâde bir eser meydana getirmesini bil mistir. Ben lâyıkun. Memleketimde soî cenaha mensubum. Binaenaleyh Türki v*»de bufunduğum eünlerde hep genç bir Cumhuriyetin iikbahannı yasadi . ğımı hissettim. Gazinin ve arkadaşla nnın kurduklan bina ne tarafmdan sey redilse piize'dir. Türklüğün geçmisme ait olarak yapılan araştımalar milleti büyük mazi . sine bağ'amak bakımından ne mükem» me' seydir. Ben 1909 yılında, yani Mahmut Seı kf>t Pasa zamanında da Türkivey gel • m>şt<m. O zamanki Türkiye ile bu • günkü Türkiyenin farkı gece ile gündüzün farkı gibidır. Fransaya döndüken sonra bu seyaha*ime dair bir kitap yazacağım. tnti • ba'anmı orada okursunuz. Samimî olarak söyledisrime inanacağınızdan emin olduğum için söylüyorum, savet genç olsaydım. gelir, memieketinizde ealı şırdım. Her fırsatta davanızın istika . metini her yerde göstermeğe çalışacağım. Bugün tstanbula gidivorum. Yarin muhtemeldir ki Gazi Hazretlerile mülâkatta buhmacağım. Sonra Rusyayı gideceğim. Turk milletine selâmlarunı söy!°viniz.» Mısırlı mlsafirler şerefine dün verilen ziyafefler Yeni batarualar geliuor Mısırlı misafirler şerefine Etıbba Muhadenet Cemiyeti tarafından dün Bü yükadada bir ziyafet verilmistir. Bu ziyafet çok samimî olmuş, güzel nutuk lar söylenmiştir. Misafirler buradan Heybeliadaya gecwek sanatoryomu gezmişler ve sonra tstanbula avdet ederek Park otelinde Turink kulüp ta • rafından sereflerine verilen ziyafette hazır bulunmuşlardır. Bu ziyafette Mııır sefiri ve Mısır konsolosu da bulunmu; tur. tstanbul Matbuat cemiyeti Mısırlı misafirlerimiz şerefine bugün Yeniköy. palasta bir öğle ziyafeti verecektir. Mısırlı misafirler ziyafetten evvel Bey lerbeyi sarayına gidecekler ve sarayı gez. dikten sonr* Yeniköye geçeceklerdir. Baripbir kaza Safranboludan bildirildiğin* göre, Ankara dem^yolunun Çiıftekıstk tstasyonu fen memuru Reşat Bey Eskipazardan gelirken »Itın daki hayvan ürkmüş, kuduz bir köpeğin taarruzuna uğradığım sanan memur, saskınlrkla tetigi açık olan tabancasma davrannuş, fakat ta banca patlıyarak ayağından yara lanmıytır. Resa.t Bey evvelâ yaralandığımn farkma varmamış, Eskipazara ge lince bacağındaki şidd'etli sancılardan işi anlamış, Safranboltıya gelincîye kadar yara kangıran ol duğundan hastanede ayağimn kesilmesine mecburiyet hâsıl olmuş • tur. San'at mektebi kabul imtihanı yapıldı tstanbul San'at mektebi kabul imtihanlan dün Maarif Vekâletinden bir komisyon tarafından yapılmıştır. tm . tihanlara 45 namzet iştirak etmiştir. Bunlardan mektebe ancak 20 kişi alı • nacaktır. Netice evrakın tetkikinden sonra belli olacaktır. Kızılırmak köprOsü yapılıyor Arapsun (Hususî) Beş sene ev. vel Kızılırmağm coşmasile Arapsun cL vanndaki köprii yıkılmış ve bu yüzden Nevşehir Ankara arasındaki en işlek ve emin otomobil yolu da terkedilmişti. Irmağın verdiği bu sakatlık muhitin her türlü ticarî, iktısadî ve sair faaliyet . lerini hemen hemen bağlamıştı. Şimdi muazzam bir köprünün inşasına başlanmıstır. (Mahadi var) [*] Kosten adasının karşısında memlehaların bulunduğu yerdir 1934 senesinden itibaren mer'iyete girecek olan yeni ölçüler ka mınureun tatbikma art hazırlıklara başlanmiftır. Ticaret Odası, halkın ve esnafın yeni ölçüleri kolaylıkla öğrenebil meleri için broşürler bastırmağa ve ayrıca duvar levhalan hazırlamağa kara vemiştir. Bu levhaların ve brosürlerin üzeBursa (Hususî) Onuncu Cum • rinde yeni ölçülerin bütün sekilleri huriyet bayramını kutlulama ko • tabiî büyüklükte gösterilecektir. misyonu ve komiteleri faaliyetle çaBundan başka tstanbul ölçüler Başmüfettişliği de yeni ölçüçlerin Iıştnaga baslamıslardır. Bu yıldönütalbiki için lâzım gelen istihzarat münde vilâyetin muhtelif yerlerinde ile meşguldür. 580 konferans verilmesi ve 250 mü İstanbuldaki dökmeciler, eski samere tertibi kararlaşmıştır. kanlarcılar yeni ölçülerden lstanbula ve hatta civar vilâyetlere kâfi olacak derecede sipariş hazırla majctadırlar. Gazetemtzin fotograf muhabiri Namık Beyin pederi mütekait belediye memurlanndan Mücellitbaşızade Nurettin Bir Türk sirketi Belediyeye müBey dün vefat etmiştir. Merhumun ce racaat ederek Eminönünde bir bennazesi bugün Cağaloğlundaki hanesin . zin deposu yapmak üzere müsaade den kaldınlarak Topkapıdaki aile mak almıştır. Bu grup buna mukabil ayni civarda asrî bir de halâ yapacak beresine defnedilecektirve depo için de Belediyeye bin lira Arkadaşımız Namık Beye ve ailesine kira verecektir. Bu husustaki mu taziyetlerimizi beyan eder, merhum için kavelenam* teati edildiği cihetle Allahtan rahmet dileris yakında insaata başlanacaktır. £ytam, eramil ve mütekaidmin üç aylıklannın yoklamalan dün bitmistir. Eylul bidayetinden Hibaren bunlara üç aylık maaşlan tevzi edilecektir. Eytam ve eramil maaşı Yeni ö!çQ kanununa hazırlık M. Heryonun Ankaradaki ziyaretleri Ankara 20 (Telefonla) M. Heryo bugün hareketinden evvel Gazıi ve İsmet Paşa Ensibitülerini, Ziraat EıvsrtitiUünüı .\nkara, kalesini gezmistir. M. Heryo, mekteplerde gördüğü int:zam ve mükemme liyeti çok beğenmiş ve takdirlerini izhar etmiştir. Eroincılerin itirafları reddedildi Eroin kaçakçılığile suçlu olarak muhakeme ed.imelrte olan Dimitriyadn ile Bernar Ağırceza mahkemesi tarafından verilmiş olan tevkif karanna itiraz .tmişlerdi. İzmit Ağırceza mah kemesi suçlulann bu itirazlann1 red . detmistir. Vapur sanmayın, trendir! Bursada Cumhurjyet bayramı hazırlıkları Misafirimiz Haydarpaşada karşılanacak M. Heryo bu sabah Haydarpaşada Vali Muh;ttin Beyle muavini Alî Rıza, Polis müdürii Fehmi Beyler tarafından istîkbal edilecektir. Mahkumiyet kararları Müessif bir irtihal Eminönünde asrî bir halâ yapılıyor Hükumete hakaretto.ı <naznun olan Gıyasettin isminde bir sabıs gıyaben bir sere sekiz ay hapis ccasına, A lemdar sinemasından ampül çalan Niyazi 3 aya, Şadigâm Hammm para çantasını aşıran Hüseyin de Sultan . ahrret sulh ceza mahkemeıtnde altı aya mahkum edilmişlerdtr. Sorbon Doriilfünvnunda Türk medeniyeti kürsüsü açılacak Ankara 19 M. Heryo bugün bir komışma esnasmda, Parise döndüğü zaman yanında bulunan âyan ve parlâmerrto azalarile birlikte, Sorbon Darülfünununda Türk me deniyeti kürsüsü ihdası için meclisi meb'usana bir kanun teklif edece • ğlni söylemiftir. Bahçivan Eminin muhakemesi Kasap Hakkı Efendinin dükkânma çakmaktaşı koyarak ihbar etmek su ret'le cüriim tasniinden suçlu Basabahçede tncirköyünde bahçivan Eminin muhakemesine dün devam edilmiş, on şahit dinlenmiştir. Muhakemeye baska bir gün devam olunacaktır. Cellâtgölü ve Menderes havza smın kana.1 açılmak suretile kurutulmasına yakında başlanılacağı haberi o muhitte büyük bir sevinçle karşı lanmıştır. Bu gölün kurutulmasile halkın sıhhati kurtulacağı ve binlerce dönüm arazi kazanılacağı gibi kışın tren hattını bîle tehlikeye sokan bir tzmir Denizli katarî CeUâtgölünde.. vaziyet izale edilmiş olacaktır. Çünkü kısın taşan bu göl adeta d"eniz halini almakta ve posta katarları ikinci basamağına kadar su içinde M. Heryo şerefine ziyafet gitmektedir. M. Heryo şerefine çarşamba gü Resmimiz açık denizde bir ge • nü saat 13 te Beyoğlunda Ünyon miyi andıran Aydın trenini CellâtFransezde Istanbul Fransız kolo gölünden geçerken gösteriyor. nisi namına bir ziyafet verilecektir.