Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
21 Nisan 1*33 Türk vatandaşı büyük bir imtihan geçiriyor 1933 istikrazına yazılanlar hem kendi menfaatlerini temin etmiş, hem de bir memleket vazifesini yapmış olacaklardır Son günlerin en ehemmiyetli ve halkunızı yakından alâkadar eden malî hâdisesi ikramiyeli ve üzde bef faizli 1933 istikrazıdır. Fevzipaşa Diyarbekir demiryohmun inşaatını ikmale tahsîs edilen bu »tikrazın ilk kumı yani dört railyon liralık miktan halkımızın talebine açılmıştır. Bu hat üzerinde Şefkatli istasyonundan Ergani'ye yapılacak yol Ergani madenlerini diinya piyasasına çıkaracak • tır. Malum olduğu iizere dünyamn en zengin bakır madeni olan Ergani madanleri çok eski zamandanberi işletilmekte idi. Ancak bu işletme pek iptidaî usullerle yapılıyor, piyasaya sevki de öyle iptidaî usullerle oluyordu. Bakır develer sırtında Mersin'e indiriliyor, oradan vapurlara yükletiliyordu. Bugün mühim bir sermaye ile teşekkül eden bir şirket asrî teçhizat ile madeni işletmeğe hazırlanıyor. Fakat şirketin faaliyctini semeredar ve müfk bir hale koymak için çıkardığı maden cevherini sahile kadar indirmek Iâzımdır. Develer »ırtında nakledilen ve pek çok nakliye rnasrafı veren bir malın ecnebi piyasalarda rekabet edemiyeceği malumdur. tste biınun içindir ki madenin ucuzca sahile mdirflmesi en mühim bir meseledir. Bu nakil işi halledilmeyince toprak altında metfun bulunan ve altın değe rinde olan bu zengin madenimiz den istifade edemiyeceğiz. Bu madenin işletilmesi başka madenIeri işletmeğe de benzemez. Çünkü hasılatmm yüzde yetmiş beşi devlete aittir. Cumhuriyet hükumetimiz bu millî servetm daha uzun müddet yer altında kizli kalmasını istemedi ve meseleyi en amelî hir tarzda halletmeği düşündü. Bunun için bir büyük millî hamlenin iBc adımmı attı: tstikrazın ilk parçasına yazılmağa vatandaşları davet etti. Türkiye balkı kendisine arzolunan bu isHkraz ile büyük bir untihana davet olımmuştur. ötedenberi millî hamlelerde kiyaaetini, rüştünü isbat etmiş olan halkımızın bu hntihanı da pek parlak bir muvaffakiyetle geçireceğme kanaatimiz vardır. Cumhuriyet hiikumeti imparatorluktan, umran ve med»ni*et vasr?aJann dan hemen hemen mahnım denecek derecede devir aldığı ana vatanm şimendif er ihtiyaonı da temin etmeği bir um de bibniştir. 1924 senesintlcıs Hbaren vatanm can damannı teşkfl eden ana hatlarm inşası için bütçesinden mühim bir parayı buna tahsise başlamış ve her sene bu miismir ve feyizli'vadide müsbet semereler elde etmiştir. Filhakika msırlar süren tmparatorluk devri ya nında pek kna olan on sene içinde elde edilen neticeler bu husustaki azmin ve sarfolunan himmet ve mesainin parlâk bir delilidir. Imparatorluk hükumetinden dar ve geniş olarak 3730 küometroluk knti • yazlı demiryollan devir alınmj* idi; 1934 senesinde Türk demiryollannın tulii 6604 kilometroya baliğ olacak tır ki tmparatorluktan devir alınan de* miryollarının miktannın hemen hemen bir misli artmif demektir. Bu suretle Ankara Sıvas, Samsun Sıvas, Fev • zipaşa • Ergani, Irmak Kömür hav zası, Kutahya Balıkesir, UlukışlaKayseri demir bağlarla bağlanacak, istik şafı yapılmakta olan Sıvas • Erzurum hattına başlanmış bulunacaktır. Şim • diye kadar sarfedilen para 60 milyon derecesmde olduğuna göre hükumet bu hattı istikraza müracaat etmeden dahi yapabilirdi. Fakat devlet bu hattı halkımızın tasarnıfundan yapmağı düşündü. Ve brraz evvel söyledîğim gibi millî bir hamlenin ilk adımım attı. Bu istikrazın aktine 14 kânunusanî 1933 tarihli ve 2094 numarah kanun ile mezuniyet verilmiştir. fstikraz be heri dort milyon liralık itibarî kıymette üç müsavi tertip olarak aktedilecek tir. Bu defa meydanı tedavüle ihraç olunan A tertibi tahvillerinin ihraç fiatı % 95 olarak tesbk edilmiştir. Şu ki baria her vatandas 19 lira tediyesi mukabilmde A tertîbmden bir tahvil sa hn alabflir. tstikraza iştirak eden vatandaşlann ne gibî menfaatler ve faydalar elde edeceğine gelince: 1 Kanunen istikraza senevî % 7 faiz ve ikramiye kası kabul edilmiş ve çıkanlan tahvillerin faizi % 5 olarak tesbk edilmis olduğundan bakiye % 2 ikramiyeye tahsis edilmiştir. Şimdi 19 lira verip bir tahvfl alan vatandas bir kere parasma % 5,26 faiz yani 1934 senesi msanımn 16 mcı günü bir Hra aiacaktır. Bundan baska 16 teşriniev vel 1933 de keşide edilecek kur'ada ikramiye de kazanabilecektir. Çünkü her sene 300 kişiye ikramiye dağıtıla cakhr. Tevzi edilecek paranın yekunu da 94,134 Hra ki Utisgar edilmiyecek bir miktardır. 2 Gerek tahviller, gerek kuponlar ve ikramiyeler her türlü vergiden tnuafbr. 3 tstikraz tahvüleri umumî ve mülhak bütçelerle idare olunan daire ve müesseselerce ve vilâyetler hususî idare leri ve Belediyelerce yapılacak her rürKi müzayede ve münakasa ve mukavelelerde teminat olarak kibarî kıymet leri üzerinden başabaş kabul edilecek tir. fşte bütün bu faideler ve menfaat • ler mzari dikkate alımrsa küçük tasarruf erbabuıdan zengin suııf halka ka • dar herkesin bu istikraza yazılması muvakıftır. Küçük tasarruf erbabı birik tirdikleri parayı bankalarda bırakırlarsa kendilerine ancak yüzde 2 3 faiz ve • rilmektedir. Bu istikraza yatırdığı parası için ise yüzde 5,26 faiz ve % 2 ikra miye olacaktır. Bundan başka ihti yacı olup ta parasuu geri almak isterse tahvıllerini her zaman borsada satabilecektir. Bunları teminat göstermek su retile bankalardan her vakit avans a labüecektir. Daha zengin olanlara gelince son za • manlarda is âlemmin uğradığı buhran • lar dolaytsile elinde parası olan bir çok kimselerin yapı yaptırmak suretile paralaruıı kullandıklarını görüyoruz. Gerçi bu bir taraftan memleketin imanna hizmet ediyor, diğer taraftan mevaddı inşaiye tüccarına yarıyor. Fakat bu faa • liyetin para sahiplerine temin ettiği irat düşünülecek olursa yeni ihraç olunan istikrazdan daha kârh bir iş olmadığı anlaşılır. Gerçi yeni binalann, apartı manların ilk zamanlarda kiracı bul duklan âşikârdv. Fakat buım mukabil eski evlerin, apartımanlarm boş kaldı • ğuıı da her gün görüyoruz. Binalann vergilerini, sigoritasını, tamir masrafmı, boş kalma payını, bazı kiracılardan icar tahsil etmek için bir çok eziyet, zahmet ve masraf ihtryar edildiğini düşünerek bina gelirinin yüzde kaça indiğini ko • layhkla anlıyabiliriz. Bir de gayrimenkule konulan parayı istirdat etmek hemen mümkün değil • dir. tpotek masraflı, ağır merasime tâbidir. O halde böyle sermayedarlar pa. ralanm bmaya yatıracaklan yerde bu istikraza yatınlırsa daha akilâne hareket etmtş olurlar. "Cumhariyet Dünkü Talebe nümayişi Kafile polis kuvvetile dağıtıldı (Btrinci sahifeden mdbalt) sanlık ve medeniyet dersi almalıdır, bfz ölülere hakaret degil, böyiece hürmet ederiz!» tarztnda hitabelerde bulun muflar, ve gene zabıtanın müdahalesile daha fazla bir taşkmlığa meydan ve rilmeden mezarhktan çıkanlrmşlardr. Bundan sonra polisin dağıtma müda halesi önünde avdete mecbur olan nümayişçiler gene kıaım kmun muhtelif tstikametlerde yürüyerek HamamHarbiye tarikile ve tramvay yolile Tak sim'e doğru ilerlemek istemişlerdr. Tam Pangaltı karakolu hizalarma gelindiği sırada takviye edilen polis kuvveti kafileyi durdurmuştur. Kendilerine hareketlerinin gayrikantanî olduğu ve her halde derhal dağılmalan »cap ettiği, aksi takdirde cebir ve silâh istimal e dileceği bir daha ihtar edilmiş ise de dağılmamakta ve nümayişe devamda ısrar etmişlerdir. Bunun üzerine polis meç kullanarak talebeyi cebren dur • durmuş, müşevvikleri yakalıyarak ka rakola getirmiş ve kafileyi dağıtmış hr. Nümayişçrlerin bir kısmı Taksim'e doğru gene toplu olarak gitmek istemişlerse de bunlar da polisin müdahalesile bu arada dağıtılmış ve on dokuz buçukta hâdise tamamile bertaraf edilmiştir. Kaf ilenin önünde bayraklarla yürüyenlerin ve kafilenin mühim bir krsmınm Darülfünun ve yüksek tahsil talebesinden olduğu tesbit edil * miştir. Bundan başka kafile arasında Ta' lebe Btrliği reisi ve Birlik idare heyetinden yedi sekiz kişinin grup halinde kafileyi takıp etmekte ve za man zaman nümayişi tahrik etmekte olduklan görülmüştür. Hükumetin vaktmde ve hâdUenm seyrine göre derece derece ittihaz ettiği tedbir * lerle bu nümayiş esnasındaki gerek resmî ve gerek hususî hiç bir mü * esseseye tecavüze meydan verilme* mif ve hâdise yerinde iza'.e edil miftir. Rus mümessilleri Dün İngîltere'yi Terkettîler! Mahkumlar Rusya'dan af istiyorlar Bulgar hiikumeti ciddî tahkikata başladı Razgrat mücrimlerinden 5 kişi tevkif olundu. Hâ âdiseyi itiraf eden Bulgar gazetelerinin yeni lisanı (Birinci sahifeden mabait) Bulgar gazetelerinin nesriyatt Sofya 19 ( A . A . ) Telefonla hususî muhabirimiz bildiriyor: Dün akşamld ve bugünkü Sofya gazeteleri Razgrat'taki Türk mezariığına taarruz hâdisesine büyük ehemmiyet vererek meşgul oluyorlar. Matbuat umumiyetle vak'ayı takbih etmekte müt tefiktir. Demokratlann gazetesi hâdiseyi «Ahaliyi tahrik» baslığı altında kay dederek Dahiliye Nazınnın nazan dikkatini celbetmekte ve hükumete men sup nasyonal liberallerin gazetesi «Gençlerin bir deliliği» başlığı altında Razgrat Türk'lerinin telgrafını koyarak faillerin tecziye edileceğini söylemektedir. Inglliz muhendlâl Torenton Londra 20 (A.A.) Ru» ticaret mümessilliği reisi bugün beraberin de ticaret muahedenamesinin feshi üzerine diplomatik masuniyetleri ilga edilmis olan mümeuillik erkânı olduğu halde Moskova'ya hareket etmişlerdir. Plâdne gazetesi, Türk ve musevi köyKiler* karşı taamızlar» başhğı altında yazdığı makalede bazı vatanperver teşekküüerin Bulgaristan'da yerleştikle rini terrör havası yarattıklannı ve bunlann şimdiden Bulgaristan'daki ekalliyetlere ve bu ekalliyetler arasında en sakin unsur olan Türk'lere karşı taarruzlarmı şiddetlendird^'^rtP1 ve ecnebiler tarafından tertip edilen bu vatanpcverliğm Bulgaristan'ı felâkete süriikKyecek bir takım dahilî harpler hazırlamaktan başka netice vermiyeceğini ve bu tahrikât karşısmda Bulgar hükumetinin kollarmı kavuşturarak seyirci kaldığını söylemekte ve hükumete hücum eylemektedir. Sosyalistlerin gazetesi vatanperver teşekkullere mensup kimselerin son za • manlarda yaptıklan diğer hâdiseleri habrlatmakta ve Razgrat hâdtsesini yapanlann krmin emrile hareket ettüderini sormaktadır. bir surette ve tamamile kököndcB aS> külmek zamanı da gehnistir» demek» tedir. Matbuah bu surette hulâsadan aonri hükumetin vak'aya karşı jsdnat «ttigf vaziyete gelince: Dün akşam Sofya'y* gelen M. Muşanof DahOiye Nezaretl umumî kâtibini kabul ederek mumaj> leyhin bu sabah Razgrat'taki mutacarnftan aldığı son malumatla ştfaht ra« porunu dinlemistir. Dahiliye umamî kâtibinin izahati Hariciye Nezareti mehafOinde Baş • vekib'n mücrimlerin tecziyest hakkmda kat'î emfrler verdiği aöylenmektedav Basvekil ile mülâkabm mötealnp ken • dismi ziyaret ett&im Dahinye Nezaretl umumî kâUbi hâdise hakmda beni t«nvir edebilecek vaziyete geldiğini *o> liyerek dedi Id: <f Razgart'tn etrafmda Turk 8H^ lernin gömüldüğü dört mezarlık var • dır. Vak'anm cereyan ettigi mezarbJr parkm yanındadır. Sıhhrye meclisi buadan bir kaç sene evvel menrlığm p a f ka ılâve edflerek Tıirknere bayka bfc mezarlrk yeri gösterilmesine karar w » miştir. Türk'ler bir kaç seaedUnbeK bu karar üzerine eski mezarbga 8H • lerini gömmeğe tekrar baslamışlar v«| mezarlığa ölü gömmeği bmJcmışVrkeri bu suretle bir hakkı müktesep elde e*meğe çalısmıslardır. Nihayet vaziyct • hale gelmis ki bütün diğer mezarfaklm ihmal ederek ölüierini hep buraya f*> tirip gömmü<lerdir. Bu vaziyetlerin n*> ticesi olaraktır ki 14 15 nisan •fctami bir takım sporcu gençler bildiğnniz hâdiseyi ika etmişlerdir. Tel örgüierini kesmisler, kulübeyi yuamşlar, Tıııır taşlannt kırmışlardır. Ellerinde balta rm kürekle geldikleri doğrodur. Fakat mezarlardan ölüleri cıkarmak vak*afl ei • mamıştır. Esasen vak'ayı çok acele yapı ttklan için buna vakh ve imkin da bnla mamışlardır. Rusçuk mutasarnfımîz ve mufettlşl* miz tahkikata başlamışlardır. MOuİH» lerin takip edüdiğim görfince ahaB t»mamen sükunet bulmuştur. Vak'a y«panlardan bes veya ahi kişi tevkif ed8mıştır. Yarmkı gazetelere bu izahat re»» mî bir tebüğ halmde verilecektir. Af istiyecekler Moskova 20 (A.A.) tngiliz mühendislerinin avukatı yarın mühendis Macdonald île Thomton'a veri len hapis cezasının tahfifi için bir Utida verecektir. Bu istidanın kabul edileceği ve bir daha dönmemek üzere Rusya'dan çıkanlmak cezasına tahvil olunacağı zannolunmaktadır. Londra 20 (A.A.) Kral'ra be yannamesi ile arr&argo konulan Rus mahsulleri, hemen hemen bu memleketten gelen mahsullerin hepsine şamildir. 1932 senesinde Sovyet'ler, fngil * teye'ye 19,679,013 tngiliz Hrası kıymetinde muhtelif mahsul khal et mişlerdir. Bu mahsullerin başlıcalan kereste, petrol, tereyağıdır. Buna mukabil tngiliz'lerin yapmış olduklan ihra cat, mahsus derecede azdır. Londra 20 (A.A.) Macdonald ile Thomton'a Moskova'da verilmiş olan cezalar hafifleştirildiği takdirde Sovyet mahcuHeri üserine konulmus olan ambargonun kaldınlacaği zannedihnektedir. Rus mallartna ambargo Yeni ilhamlara göre ağız değifti! Bu sabahki gazetelere gelince: Hâdiseyi takbih etmekle beraber dün ak şamdan sonra flham edüdiği anlaşılan bir lîsan kuDanmakta ve hâdisemn sebeplerini araşhnrken ötedenberi Razgart'taki Türk cemaatile mezarlığın yanındaki parka mutasarnf bir orman şirketi arasutda ibtilâf olduğunu, parkm büyütülmesi için mezarlığı almak lâzım geldiğini ve hâdisenin bu vaziyetten çıktığını ve Türk'lerin bu müessif vak'adan dolayı Bulgar*lara karşı dü?manhk göstermeleri doğru olamıyacağmı neşretmektedirler. tşçflerin gazetesi ise hâdise sebeple rini araştınrken meseleyi büsbütün yeni bir vadiye dökmeğe çahşarak bir müddettenberi Bulgaristna'da çıkan bazı Türk gazetelerinin Bulgaristan Türklüğüne dayanan bir siyasî fırka yapmağı hedef edindiklerini ve bu hedefe varmak yolunda mütemadiyen Bulgar'lann Türk'lere işkence ettiklerini yazmak için vesile aramağa girtştnclerîni ve mezarlık hâdisesine gelince on senedenberi Razgrat haHonın şehir parkmı büyültmek için mezarlığı kaldırmak noktasında urar ettiklerini yazmakta ve bu mezarlığı kaldırmak meselesinin Türk'lere bir husumet değil, fakat Razgrat icin bir sıhhat işi olduğunu anlatmağa çalışmaktadır. Diğer taraftan Dinevimüt gazetesi de Bulgaristan'da çıkan Türk gazetelerine mensup bazı münevverlerin Türk ve Bulgar efkânnı bu nevi hâdiselerie tehyiç etmelerinin daha derin siyasî sebepleri olduğunu, bunlann Bul • garistan'daki Türk'leri organize etmek için sistematik bir mücadeleye giriştrklerini ve hâdisenin bunlar tarafmdan Türk'leri Bulgar'Iar aleyhine kıskırtmak ve kendi aralannda birieştirmek emeh'le izam edildiğini ve bu gazetecilerin ayni zamanda Deliorman havalisini dolaşa • rak Türk'leri siyasî maksatlara organize etmeğe teşebbüs ettiklerini yazmakta dır. Retmi beyanat Salâhiyettar makamlar gazetemize şu beyanatta bulunmuşlardır: < Fenalığa fenalıkla nıukabele esasen doğru değildir. Türk gençli ğinin asaîet ve nezahetfne' şüphe yoktur. Gençliğimiz ne kadar hecih ve Borsalarda tedavül eden sair menkul dikkatli olursa olsun aralarına bir kıymetlere gelince bunlar arasında mütakım yabancı emellere hizmet ede* tebeddil iratlı olanlann kıymetleri her. bilecek ve ne olduklan belirsiz in gün değişir. Smaî teşebbüslerin çJcar • aaalann kanşabilmesi imkân ve ihdığı esham ve tahvilât bu teşebbüslerin timalleri her zaman tevakkisi lâzım sureti idarelerine tâbidir. Ticari teşeb • gelen bir nokta olarak bilinmeli büslerin kâğıtlan da ticaret âleminin her. | dir. Dünkü hâdiseyi ika edenlerm her gün maruz kaldığı buhraniarla yakından j hangi yabancı bir tahrikâtla harealâkadardır. O halde parası olan bir aketlerinden şüphelenilmektedir. Bu dara için bugün en emin bir plâsman bu cUıet zabıtaca da ehemmiyetle tahnevi istikrazlardır. kik ve tamik edümektedir. tstikrazı dahiHmizin faizi yüzde beş Bu gibi taşkın hareketler hiç şüpolduğu ve ikramiyesi de bulunmadığı hesiz hükumetin siyasetine tamamile halde bugün 97 98 kuruş ediyor. Yeni. muhaliftir. ist&raz tahvilâtmuı ihraç fiab 95 olduFilhakika gençliğin bu hassasiyeti guna nazaran bundan da ucuzdur. nezih bir tecelli olmakla beraber her hususta ve her zaman uyanık ve pek Işte bu hakikatleri anlıyan Türk va hassas olan Cumhuriyet hükume tandaşlarımız istikraza yazılmak sure tinin kararlan haricindeki harekettile hem kendi maddî menfaatlerini etler daima zararlı olur. Bunun için min etmiş, hem de memleketlerine kardünkü hâdiseyi teessüre değer buluşı mühim millî bir vazifeyi ifajetmek yoruz. ten mütevellit bir hazzı maneviyeye naü Hükumetin umumî siyasetine, olmuş olacaklardır. memleketin sükununa ve kanuna muTürk vatandaşmm aklı selhnime, mflgayrr bulunan bu kabil taşkın harelî işlerde gösterdiği yüksek alâka ve heketlere ve inzıbatsızlığa asla müsayecana en kavi bir iman ile inandığun maha edilemez.» için gene tekrar ediyorum: Türk bu imtibandan da kemali şan ve şerefle ve pek parlak muvaffakiyetlerle Nümayişçilerden »imdilik arala çıkacaktır. rmda Talebe Birliği reisi Tevfik ve Darülfünun müderrislerinden kâtibi umumî Şükrü Kaya Beyler de AYNt ZADE HASAN TAHSİN dahil olduğu halde (80) kişi tevkif edilmiştir. Başvekilin beyanatt Sofya 20 (A.A.) Bulgar ajansı bildiriyor: Basvekil M. Muşanof. matbuat mümessilleri tarafından aerulan suallere cevap vererek, de miştir ki: « Vak'a cok izam edilmiştir. Suçluların mahkemeye tevdii için •mir verdim. Hâdise, şüphesiz SıMııye Meclisinin mezkur Türk mezar lığt hakkmda ittihaz ettigi karan tatbik etmedikleri için belediye m«murlarına karşı protestoda bulun * mak istiyen genç kimselerin düşüncesiz, manasız hareketierinden çık mıştır. Fakat hiç bir kimse münha sıran Takamatm salâhiyetine dahil olan meseleleri istediği gibi hallet * mek hakkını haiz değildir. Bu ha reketin Türk ahalinin dinî hislerine karşı tevcih edilmiş olmadığından eminim.» Iktısadî tedabir (Birinci sahijeden mabait) mamen ilgaya, mevcut ticaret miıahe delerine ahdî tarifeler ilâvesine, mu vakkat ticaret muahedelerile ahdî tarifeler kabulüne salâhiyet istemektedir. Gümrük tarifesinin atdili salahiyeti gümrük kanununun 25 inci maddesindeki müddetle mukayyet obnıyacaktır. Bu lâyihanın tatbik müddeti üç sene olarak lekKf edilmeketdir. Lâyihanın e«babı mucibesmde hükumetl 3 ticaret rr uahedesi akti tckliflerini neticesiz bırakan veya muahe.ie aktine intizaren muvakkat muahede yapmıyan, mevcut muahedeleri feshederek Tü.k mallarma nnmzam gümrük resimleri ?<oyan veya muahedeyi feshetmeden gümrük resmmi arttıran devletlere karşı 1873 numaralı kamınla alman »alâji • yete musteniden münhasıran emtia tabditleri vazetmenin memleket iktısadiyatım kommağa kâfi gelmediği izah olu • narak «gümrük tarifesinin kararname ile tadili salâhiyetinm hükumete verflmesi memleket ikhsadiyatmı koruma hususunda alman tedbirleri ikmal eden bir müeyyedeo lacaktır. Bu salâhiyetlerin hiikumeti hem devletlerle olan ticari münasebetlerinde memleketin rryna füne uygun bir sekilde tanztm edebilmek, hem de icabnjda Türk mallarma karşı gösterilen müşkülât ve tabdidata nıukabele etmek imkânile teçhiz edecektir.» denilmekte, bunun devletlerle cereyan den müzakerab teshil edeceğine de aynca işaret olunmaktadn*. Lâyihanın gümrük tarifesinin umumî surette yükseltihnesini istihdaf etme • diği izah olunarak tarifenin buhranın tevlit ettigi şerake uydurubnası icin tetkikat icrasma devam edüdiği, oldukça uzun zamana muhtaç olan bu tetiokattan derhal müsbet netice ahnamıyacağı göz önünde tutularak bu tedbirlere îhtiyac görüldüğü üâve olunmaktadır. lerin hepsi de Razgrat'taki müessif ve çirkin hâdiseyi bilfiil protesto etmiş obnak için bu seyahattan sarfı nazar edihnesi lâzım geldiğmi söylemişlerdir. Futbol Federasyonu Reisi Hamdi Emin Bey bu hususta demiştir ki: « Sporcu gençliğin bu meselede gösterdiği hassasiyeti hüsnü telâkki ettik. Biz de arkadaşlarla hemfikir buhımıyoruz. Keyfiyeti süratle umumî merkeze bildirmek mecburiyetmdeyim. Oradan alacağımız emre göre hareket edeceğim.» tstanbul mmtakasmdan Zekİ Bey de: « Bu vaziyette Sofya'ya gftmemiz doğru değildir. Çünkü her iki tarafça da gençlik asabiyet içindedir, her hangi bir hâdise olması daima melhuzdur.» demistir. La Bulgarinin mutalean La Bulgarie gazetesi DahSiye Nen« retinin verdiği izahafa yazdnctan sonra aynen diyor ki: « Bu izahat şuursuzca yapılaa ve takbih edilmesi lâzım gelen bir hâdisenin mahiyeti noktasından hiç bir şey değiştirmese bile hiç obnaza» Türk halkına karşı her hangi bîr hn* sumet hissi olmadığmı göatennek rtibarile faydahdır. Diğer taraftan M. Muşanof b« gün gazetecilere: « HâdUe hakkmda takÜMt ya • pılmaktadır. Mücrimler bulunacak « lardır. Kim olduklan, işgal ettiUari içttmaî mevkiler nazart itibare a « Immaksızın tecziye edileceklerdir.» demistir. 80 kişi tevkif edildi Hariciye teşkîlâtı (Birinci sahifeden mabait) mdas edümekte, aynca müstesarlık ta idarî islerle meşgul olmak kaydile bırakılmaktadır. Kâtibi umumî srrf siyasî işlerle uğrasacaktır. Lâyihaya göre bütün büyük elçiler baremin birinci de recesine, birinci sınıf orta elçiler ikinci dereceye, ikinci sınıf orta elçiler üçüncü dereceye, büyük elçîltk müsteşarlan dördüncü dereceye, orta elçilik müsteşar lan beşinci dereceye, baskâtipler yedi ve sekizmci derecelere, ikinci kâtipler dokuzuncu dereceye, üçüncü kâtipler onuncu derecete, ataseler on birinci dereceye, başkonsojpslar dördüncü dereceye, birinci sıraf kosoloslar beşinci dereceye, ikinci sınıf kosoloslar yedi ve sekrzinci dereceye, muavm konsoloslar dokuzuncu dereceye, kancılarlar onun cu dereceye aynlacaklardır. Bundan başka eski müdiri umumilik unvanlan da kalkmakatdır. Müdiri umumilere daire şefi denecektir. Yeni lâyiha ile Hariciye Vekâletindeki dairelerin adedi sekize iblâğ olun maktadır. Vek&Iette yeni thdas ednecek dairelerden biri Hctısat ve ticaret dairesi, diğeri de umum zat isleri dairesidir. Yeni ihda* edilen kâtibi umumiliğe Numan Rifat, müsteşarlığa Irak elçisi Tahir Lutfi Beylerin tayin olunacaklan mevzuu bahsedflmektedir. Talebe Birliği feshediliyor Diğer taraftan mevsukan haber aldığımıza göre, Talebe Birliğinin bu hareketi gayrikanunî ve memleketin nizam ve intizamını bozucu bir teşebbüs ve fili olduğu ve hükumetin menetmesine rağmen böyle bir te şebbüse geçtikleri için memlekette gayrimes'ul şahsî ve teşekküller tarafından bu gibi nabeca hareketlerin tekenrürüne mahal verilmemesi noktasından Talebe Birliğinin ka " nunen feshi tekarrür etmiştir. Hükumet gazetesi ne diyor? Hükumetin Organizname gazetesi Bulgar matbuatmın Edirne konsoloshanesi önünde yapı lan tezahürat karşı smda sinirlerini kaybetmediğini ve efkân umumiyeyi heyecana vermediğini, çünkü fki an'anevî komşu arasmdaki münasebah muhafaza etmeği hesap ettiğini, fakat buna mukabil bir kaç gün evvel heyecana kapılmış bîr takım şuur suz gençlerin Razgrat'taki eski Türk mezarhğmda haysiyetşlken bir takım harekelterde bulunması üzerine Anadohı Ajansmın Sofya'daki mümessüi vası • tasile, hatta taze mezarlardan ölüler bile çıkanldığmı yazdığmı mukayese ettürten sonra hâdise hakkmda tahkikat neticesinde hükmünü vereceğmi şimdiden vak'ayı tasrih ettiğmi ve bu nevi vakayk* yapanlann yüklendHderi mesutiyetin ehemmiyetmi hatırlatmaklığm vazife teşkil ettiğmi ve Bulgaristan'daki ban vatanperverane teşekküUerin fa • aliyetlernrin artık tahammül edilmez bir hale geldiğini ve hükumetin bunlara karşı en şiddetli tedbirleri ahnaktan çekmmiyeceğmi söylemekte ve aynen: «Vatanperverlik bayrağı altında toplanan bazı teşekküllerin ecnebi düş • manhğı bereket versin ki henüz tohum halindedir. Bunun içindir ki gayet seri Setirimizin tetebbatu Sofya elçiliğuniz bugün H a r i d y . Nezaretine müracaat ederek sefkj Tevfik Kâmil Beyefendinm R&zgraA hâdisem hakkında M. Moş*nof il« göri^şmek istediğim bildirmif ve Bulgar Başvekilmden sefir içm mülâkat talep etmiştir, Sofya maçı Yapılmıyacak! Federasyon vaziyeti U. Merkeze bildiriyor Mayısm ittc haftasında Sofya'da Türk Bulgar millî talnmlan arasında yapılması evvelce kararlaştınlan millî maçın, Razgrat hâdisesi üzerine oynanmaması icin sporcu genç13c arasmda uyanan cereyan ve hacsasiyet umumî bir takdire mazhar olmuştur. Dün görüştüğümuz sporcu genç • Turk cemaatinin hükumete ' tefekkSru Sofya 2 0 (A.A.) Razgrat m S r Iüman cemaat reisi olan müftü i l s Türk cemaatinin üeri gelenleri Razgrat Türk halkı namma matbvatal aşağtdaki telgrafı çekmiflerdir: Razgrat Türk mezarlığı hâdi • sesinde, alâkadar makamlar polut müdürü marifetile şiddetli tedbirle» almışlardır. Bunun için Türk mnaH nanuna hükumete mmnettarlıfıaıızı beyan ederiz. Vak'a, 15 tarihli te'grafımtzd* yazdığımız gibi vâki olmuştur. Di * ğer haberler hakikate uygun defirdir.