Katalog

4««^ Cumhariyet 21 Şufeat 19 33 CM SULTAN Yazan: M. TURHAN ^ 47 istanbul torsası kapanış fiatları 202933 NUKUT Londra New York Paris Milano Broksel 932 ticaret yılı... f * • Aİ1Ş 723 Satış 728 213 Tann'nın gölgesi olan padişahlar yerden ve gokten ilham alırlarmış! Türk'ler de yigitligi sevdikleri 5çin yiğitlerra adından hoşlanır lar. Cem bunu düşündü, oğluna Oğuz adını koydu. Hatta Karahan gîbi toy da kurcnuştu, Karaman aşiret lerini hep bir yerde toplayıp çoeugu onlara gostermişti. Bu uğursuzu sevmeyişimin bir sebebi de, bir çok Türk'lerin onu sevmesidir! Mademki adın yüreğe tesiri öluyor. Sen neden Cem gibi yapmadın, çocuklanmn kimine Abduflah, kîmine Ahmet dedin! Ben de ımUIumanlan diişün • diim, hocalan kazanmak irtedira. Bir oeluma Korkut adını verdiğime bile pismanun. öyle ise niye hayıflanıyorsun? Cem'in Qguz*u düşündüğimü ki»kanıyorum. Boş bir kıskançlık. Oguz senin elinde, parnuğnu uzatsan cam çı kar! Cam çıkar ama adı kalır! Beyazıt, bu sozu soyledikten sonra ayağa kalktı, uzun u « m dolaşh, kendi kendme mmldandı ve gene u u n n m yamna geldi: Padişahlar yaian soylemez, yalan da soylebnez, derler, değil mi? Halbuki yalanlann şahı bizim dn daklanmızda yaşar ve yalan söylecniyenler, soyliyemiyenler yanmnzda yaşamaz. Mbal mi istersm? tfte gene bn Ogu*!.. Bir kere Ogu», ma saldir, uydurmadır. Likm bizim deidemiz Osman Bey bile bile o masala inanıyor, halkı ve kendi tonmlannı da mandmmak istiyor. RahmetK babamdan dinledim, Osman Bey bir şür düzüp neslimizin Oğuz'dan geldigmi soylemis. HalbuId gene babam bes Türk oymağraın, d&ha dbğrusu Uygur'larm Oğuz'dan türeyip Kayman'lılarm, Kıpçak'la • nn, Kalaç'larm, Karlik'lann ayn kaynaktan ürediklerim söylüyor du [ * ] . Bunu Cera de biiir. Fakat Osman Bey gibi o da kendini Oğuz Han oglu goaterip yalan söyiiiyoT, Türk yürekl erini avlamıya yeheniyor. * Ve bir bamle yaptı, akınlardan mkıi mini yıgınlar yapmıya çalışan Oguz'u yakaladi, başınm uzerine kaldırdı. Çocuk, çn*pinmaktan da ürkerek ba anî yükselişin heyecanı içmde gozlerini yumuyordu. Gülbahar, hara bir haz îçinde oğluna bakıyordu, zalim zalnn güKisnsüyordu. Gözünun ömrae yirmi üç yıl evvelki manzara, Fatib'in Ceem'i tepesine kadar kaldınp ta ywe attıgı sabne gelcniştL Oğlunun aynı şeyi, Çiçek Hatunun tonnrana yapacağım anlıya rak seviniyordu. Fakat Beyazıt, azmetmiş görün • dügü cinayeti işlemedi, Oğuz'u gene yere bıraktı: Şimdi, dedi, sirası değil. Cem otmeli ki Oğuz lüzumsuz olsun. O yaşarken bunu öldürmek beDd budalalık olur. Sonra anatmm ellermi tutarak anlattı: Büyük halayi tersledim, yüruttüm. Italya'dan gelen Gedik Ahmed'i de okşadım, avuttum. îyi mi ettim dersin? Senîn ber yaptığm iyidir, aslanım. Fakat halam da sevfp okşasay» dm bir eeyler oğrenemez miydin? Ne oUa bunamıytır, onüne yatınca dilia çıhr, içinde ne varsa dışan saçılır. Bh bunaktan ne oğrentlir ki kendisme dfl dokmek caiz olsun. Zaten bize bizmet edecek adam da ek»Hc değil. (•) Kurduğa devlete adını vennlş olan Osman Beyin kıymetli bir adam olduğuna şuphe yoktur. Fakat Osmanlı mü verrlhleri, ona . kendlnln de kabul ede miyecefi blr takım mezlyetler yükle tirler ki haklkaten gülünçtür. Meselâ Osman Bey okınnak ve yazmak bilmezten şalr olduğunn iddla ederler, blr çok ta mevzun, mukaffa eserler uydurup Osman Beyindir derler. Beyaad'm andı&ı manzume de Içte o nydurma eserlerdendfr ve şudur: Knrt oJap glr sfiruye, aslan ol bakma geriye Çar edip haydi çerîye, dll geçidini hisar yap Oaman! Ertugrol oğlusun, Oğuz, Kara Han nesllsin Hakkm bir kemter knlustın, îslambol'n aç gülzar yap! Ba sözlerî, dkur yazan olmıyan halk şalrlerl de söyliyebilirdi ve daha iylleri de söylenmlstir diyenlere gene Osman Beye maledilen şu beyti okuruz. 9'r umuml adam böyle söz söyliyebilir mi? Akıbeti kftr bndur herkeat B&dl fena plrfi civana eael Kkn ola bu? Dimitriyos Sofyamî Tamdım, tamdun. Af et gîbi bir kızı var, diyorlardı. O berif olacak. Tam kendisi! Peki, bu dini belirsiz adam sa~ na bizmet mi edecek? öyl« «anıyorum. Kızmı Cem'e veren, Cem'den bir düziye akçe çeken o mezhebi genis herifin sana yar olmasına man mam. Dinlemek te gunah değil a, teresi söylethim, sonra sozlerini çekiye çekernn, bir iyi tartanm. tşhne gelirse ne âlâ, gelmezse yerde bıra kınm. Beni dmlersen onu hiç dmle me. Dimitriyos gibîler, babana bile kulâh giydirdiler, giydirmeğe savastılar. Sen henüz toysun. Mümkün ki gaflet edip sendeİTyesm. Beyand'm cam sıkıldı, kaslan çahldı, dili de sertle»ti: Cennet analarm ayağı altmda olmasa şimdi kalbmi kırardmı. Ba na toy demek için ilkin padtşahlı ğımı inkâr etmek gerek. Tahta çıkan çocuk ta oUa reşR olur, yerden ve gokten ilbam alır. Bize Tann'nm gölgesi diyor!ar. Demek ki Allah'm yer yüzüne duşen nuruyuz. Dunkriyoe gibilerme mi yenileceğiz. Gülbahar Hatun telâş goeterdi, yan deli oğlunun kızgınlığmı gider meğe savaşti, yalvardı: Suc ettinue hoş gor, batun kişiliğime bağişla. Sana toz komna sına yureğim razı değil de fleri, geri sSylüyorum. Dnnitriyos'un kızmı dfişündükçe de içime kurt düşüyor! Beyazıt, deli bir gurur Ue baçım dikti: GSnese toz konmaz, bize de khr dokunmaz. Padişah kansı ve Pa~ dişah anasi olanlar bunu bllmelidir. Dimitriyos'a gelince onu zaten kızı için dinliyeceğim. Zîhnmi çeiersem kızmı yamma getirteceğlm. Eltn aşiftesini sarayına getîrip t» ne yapacaksin? Of anne, beynin çok kalın. Lep diyince Ieble4>iyi anlamak i&yle dursun a* diyorum da hâlâ kuy ruk anyorsun. Ne bilirim ben oğlum, aslamm. Dimitriyos'ım kızma «bir afet» di yorlar. O afetin bizitn içimize gir mesinden urküyorum. Beyazıt, gene altmlarla oynamıya girişmîş olan küçük Oğuz'u gösterdi: Bu, Cem'in ciğerparesidir, de ğil mî? Emin ol ki çocuğu keseceğimi yarsara gozii yaşarmaz, benhnle savaştan geri kalmaz. Fakat Dimitriyos'un kıznıı elinden alayıtn, yüreği altüst clur, yalvarmıya girişir. Cem'in dizgmi ciğerînde değil yüreğindedir. Bu bu dizgmi Dimitriyos'un kızı gibi kaıhbeler kullamr! Kızı ele geçirirsek Cem'e diz çoktüreceğini umuyorsun, oyle mi? Ummuyorum, mubakkak oyle olacak. diyorum. Oyleyse Tann yardımcin ol sun, dileğin yerini bulsun. Fakat bana senin de yardımm lâzım. Emrrt, yolunda can vereyitn. Ben Dimitriyos'a bu işi aça mam, oncnia baeka şeyler konuşu rum. Kendismi, benden haber alır almaz, sen yamna çağn*. Kızına ku laktan âşık olduğumu anlat, onu tstanbul'a getirirse kendisine Midilli beyliğini vereceğimi »öyle. İnanmazsa? {Mabadi var) 310 16? 215 113 Atina Cenevre Sofya Amsterdan Prag Stockholm Viyana 25 812 24 .82,50 II? 36 170 218 117 26 820 2b İhracat geçen seneden 26 milyon noksan olmakla beraber ithalâttan 15 milyon Iira fazladnr Türkiye'nm muhtelif memleketlerle olan 1932 senesi ticarî vaziyeti tesbh edilmiştir. thracatımızın yekunu 101 milyon 301 bin 355 Iira, ithalâhmızm yekunu ise 85 milyon 983 bin 723 liradır. Boylelikle 1932 senesinin ihracatm ithalâttan fazla hğı 1931. seneunin 614,214 Urasma mukabil 15,317,632 liradır. Geçen yıl, Türkiye'den en fazla İtalya'ya ihracat yapılmıştır. İtal yan'lar bir sene zarfında 16 b«çuk milyon lirahk Türk malı ^Imışlardır. ttalya'dan sonra sn*asile Almanya, Amerika, ingiKeie, Fransa ve Rusya geknektedh, Almanya'ya 13 buçuk milyon liradan fazla Türk malı sa tılmıştır. Amerika da bizden 12 milyon küsur liralık mal almıştır. Maamafih, îstatUtac tablolannda ftalya'ya ibraç olunmuş gözüken 16 milyon küsur liranm mühnn bir kısmı transit soretile Amerika'ya ve merkezî Avrupa'ya yaptığmuz ihracat a aitth*. Bir sene zarfında en fazla itha lâtta bulunduğumuz raemleketler de sırasile Almanya, tngtltere, Italya, Fransa ve Ru«ya'dır. Almanya'dan 20 milyon liraya yakra itnalât yapılmıştır. 1931 de îhracatımıznı yekun» 127 milyon küsur Hra idi. Geçen seneki rhracatımız yekmu bu mflctardan 26 milyon Kra kadar noksandrr. Ihracatımızdaki bu noksanlık, her memleketm umumî olarak ihracatında gSrüIen noksanlarla mukayese edilir ve hele ithalâtnnızı gösteren rakamlarla da karşılasbnlırsa ticarî bilânçomuzun bu noksanlığına rağmen bir yıl evvelkinden çok daha lehimize olduğu görülür. Geçen seneki khalâtımız yeku nunun 86 milyon liraya yakın olduğunu ilk satırlarda kaydetmiştâc Halbuki 1931 de khalâtmnzm yekunu 127 milyona yaklaşnuşh. Şu mukayese, 1932 de Türkiye'den harice çıkan paranm 1931 senesine naza ran tam 40 tnüyon 676 bin 170 Iira noksan olduğunu göstermektedir. Bu para memleketimizde kalmıs, buna mukabil umumî Hhalâtimızdan, 15 küsur milyon Iira fazla mracat yapılmıştır. Madrit Bndapeşte BerliD Varşova Bükrej BelgTat Moskova Yokohama Altin Meddiye Banknot 25 15 •29 49 23 21 52 45 932 32 228 84 .'22 38 2? 17 3i 51 24 23 55 48 924 33 230 BÜKSEŞ: • ' 21,05 Senfonlk mnsfld. VABŞOVA : 21,05 Operet bavalan. BUDAFEŞTE : 20,35 Le Chemtneau (7. Rlchepö). ROMA : Bir operet temsBl. Bu akşamld progranr Tercih ediniz: ANKARA » 12,30 Ankarapalas orkeatrası 18 radyo orkestrası 19 havadlder 19,15 alaturka musiki . 20 hava mporu ve caz bant. İSTANBUL : 18 saz: (Makbule H.) 18,45 orkestia, konserl 19,30 fransızca ders (ilerlemi»lere) 20 saz: (Hlkmct R ı n H.) . 20,45 saz: (Hafız Ahmet B.) 21,30 Nlmet Vahit H. tarafından alairanga şarkılar . 22 gramofon plaklan aonra: Ajaua, Borsa haberleri ve saat ayarv ÇEKLER Açiliş Londra NewYork Paris MltatfO Brttksel Atina Cenevre 733,75 0,47601 18,06 9,305 3,3936 82,33 2,4505 67,11 1,18 VİYANA : 18,05 cazbant 19,20 möhtelîf kohferanslar, havadlaler, fransızca ders ve saire 20,40 senfonlk orkestra . 22 öcî tiyatro piyesi 23 havadisler 23,15 bar musiklai. BÜKREŞ : 18,05 muhtellf konser 19,15 konferahâ 19,30 konaer devam eâiyor 20,05 konferans 20,45 gramofon plâklan . 21,05 senfonlk konser sonra: Romen halk aarkılan 22,05 konferans 22,20 senfonlk konsere devam, VARŞOVA : 18,05 orkestra 19,05 muhtellf 19,30 haflf muaüd . 20,35 tefrika 20,50 havadlsler 21,05 sarb ve orkestra üe operet havalan 23,08 edebiyat saatt . 23^0 dans mnıdirlııj BUDAPEŞTE » 18,05 piyano ve keman konserî . 18,50 sfcee 19,20 tsigan muslMsl 20,05 konferans 20,35 opera Unasmdan nakü: (Le CJıeminean) Jean Richeptntn eserl, Lerou3?nun musiktel . müteakıben: Cazbant 24,20 tslgan 'musikisi ve Macar halk sarkılan ROMA : 21,20 gramofon plâklan 21,50 Mr operet: (Die Rotarote, Stadt) muteakıbent Musahabeler, havadMer. Sofya Amsterdam Prag Stockholm Viyana Madrit Berlin Varşova Bnd^peşte Bükre; Belgrat Yokohama . 16,0325 2,6! 5 4,185 5,7385 1,9904 4.2J75 3,875 Ne kadar Japon malı aldık? Geçen ay zarfmda Japonya'dan memleketimize 50,264 kOo manifatura eş • yaa gâmişti. Gene bir ay içinde 23 bin kflo Cava sekeri, 2586 kflo da Brezüya kahvesi ithal edOmistir. Bu ithalit Mısır tarikile yapıhmştar. Bu mSbim mürtardaki Japon mam fahıra eşyasaıdan tstanbul yalraz 2995 kilocunu abraftr. tzmir'e gelince, 22682 ktlohdc Japon manifatura mah abmfta*. Halbuki fzmir'lOer Japon mah istemiyoruz, diye lkhsat Vekâletine bem rapor vermtşler, hem de telgraf çekmiş • lerdi. Halbuki en mühim Um»mıı tzmîr almtftr. Geri kalan losnu da Mersm ve crvanna 1100 küoMi da Antalya'ya sevkolımmuştur. 80,945 35,145 2,29 *08?,75 )O82,7S Bu sene pamuk rekoltemiznı az ol ması dolayısüe harice fazla ibraeat yapüamıyacagı zannohınmaktads'. Maa • mafih mahsul dahilî istmlakâta tekabül edecek vaziyettedir. Pamuk ihracatımız Moskova Oda kongresine hazırlık ESHAM U Bankası A. Şim. 60 o/o Tramvay Bomooti Nektar Terkos Aslan çlmento Açılış U tstanbd Ttcaret Odası kungresinm gunü yakraştığmdan Odada haznrhklara devam olunmaktadır. Kongrede okunacak raporlardan bir ktsmı Bonal edfl • misnr. Bir kunn da yazıhnaktadr. ELİMBtRZtYA Tıp Fakültesi Seririyatı CSdîye ve efıenciye müderria Dr. Hasan Reşat Beyin pederleri miralayhktan mötekait Dr. Mehmet Selhn Bey ktihali daribeka etmif ve cenazesi bugunkS sah gurrâ KH zdtoprak'ta Kuyubaşr'ndaki 3 0 numa rah hanesmden kaldınlarak Eyüpsul tan'daJd makberei mahsusuna defnedflecektir. Merhum fevkalide haluk, nax3ı ve mistakim ve mesleğinde muvaffa • Idyetli, tam manasfle bir inMiu kftmfl idi. Mevli garüri rahmet eytiye. 1 «,40 Açılış t*,!0 IST1KRAZLAR tstikrazı Dahlîi Şark şimendiferi Döynnn MBT. Gümrfik Saydı Mahi Bagdat Askerive 96 8 62,50 ^ ^ Yeni çıkb ^ " " Bismark Açılış TAHVÎLÂT Kapanış Elektrfk ^rkeü Tramvay , Tflnel Rıhtun , 47,70 47,70 ••7.50 Tercume Haydar Rifat Beyin Her kitapçıda 75 kunı» 47,35 47,35 57,20 Nasıl duftQ> Meşhar tarîhçi Emü Ludvig'in bir tiyatrom Bu perşembe akşamı ^ Otomobil çarptı Şoför Mehmet Efendi idaresindeki 1222 numarali otomobil Tarlabaşı'ndan geçerken hamal Menmet Efendiye çarparak vücudünün muhtelif yerlerinden yaraJanmasma •<• bep olmuştur. Şofor yakalanmışbr. Anadolu CO Anadolu (2) Anadoln (3) A. Mümessll Üskudar Hâle sinemasında Sesfi, sozIS, şarkıh Harikai san'at ARTİSTİK sinemasi: BÜYÜK GALA olarak mevsimin en güzel, en eğlendirici, en mükemmel ve en sevimli Pazarcık'ta güzel Bir müsamere İlk def a olarak bir hanîm konferans verdi Pazarcık <H«< susi» Paza' cık Türk gsr ı ler demeği salonunda bay ram münaseb<= tile zengin bir programla mü * kemmel bir müsamere verilmiştir. Müsamei'eye kalabalık b;ı balk kütlesi ge> miçtfr. Herke^ güzel bir gece Türk kadınltğt hakkmgeçirmiştir. Bil da bir konferans veren hassa muhitimiz Nevdvan Hasan H. de Uk def a olarak bir banımuı konferans vereceğini haber alanlar bu müsamereye vaktinden evvel gel mişlerdir. Konferans Nevcivan Hasan H. tarafmdan verilmistir. Konferansın mevzuu «Türk kadınlığı» idi. Nevcivan Hanınun konferansı biir saatten fazla devam etmiş ve sık sık alkışlanmıştır. Tüccar Horn Trader Horn. flâveten: Dünya havadisIerL HalihazB Hastanede çarpıldı Meşhur ve dahî viyolonist CARL BER6ER Yarın akşam saat 18,30 da 6L0RYA SiNEMASININ vasi salonunda büyük bir KONSER VERiLECEKTiR. Fiatlar: 200150100 ve 75 kuruştur. Muhakkak gÖrülecek bir filım: PAPRiKA (Ateşîn gençiik) fiimini takdim. edecekür. Mümessilleri: Söziii filimlerin yeni yı'dizı Haydarpaçn'da oruran Ayşe Hanım Haseki Nua hastanesinde muayene salonunda otururken cebinde bulunan 10 lirası genç bh* kadın tarafından yankeisicilik suretile ça Immıştır» Yapılan tahkikat neticesinde yan** kesicinin Saliha isminde bir kadın olduğu anlaşılmıştır. Tarabya'da sakin balıkçı Hristo ve Koço dün Kireçburnu açıklannda balık tutarlarken Şirketüıaynyenm 69 numaralı vapurunun sadmesine maruz kalarak denize dökülmüşlerse de kurtanhnışlardır. Denize döşen balıkçılar FRANZISKA GAAL 6 AL i Ç Y A C EPH ES i •MAJiK'te devam ediyor kendine has tarzı temsili ile istanbul halkını teshir edecektir. Macar mosikisi ve şarktian. Yerlerin evvelden temin edilmesi rica olunor. Teiefon: 42851 saat 21,30 da § e h i ' Tiyatrosu Bn akşam istanbul Beledi esl R E N K L l I llllll 1UIUllll m Darülbedayi temsilleri KAR1LER1M1ZE KOLAYLIK: ZEVK GECESi Komedi Fransez Pek yakında M AJ1K SİNEMASINDA FENER Hyes 3 perde NakUh Ertuğrul Muhsin B. Muallim v e Talebe Gecesi 1 Aylık abone Husosüe vflâyetlerdeki bir çok karîlerimiz gazetelerini munta • zaman kendi adreslerine alabü • mek için bizden bazı kolayhklar is temektedirler. Bu aziz karnerm arzulartnı yerine getirmek Bzere Camhuriyet içm aylık abone usulfi Htihaz etmeğe karar verdik. Ay • kk abone bedeli yahuz JEAN W EBE R artistlerinden Varidat bütçesi (Birinci sahljeden mabalt) Yeni varidat bütçesi yekunu tesbit edilmiş, masraf bütçelerinin de varidat yekununa göre haznrlanması kararlaşmıştır. Bundan başka memleketin döviz vaziyeti de tetkik edilmiş ve 6 aylık kontenjan liste * sinin de tetkikine başlanmıştır. Yeni kararname ve liste 6 aylık olduğuna göre tetki'kat bir kaç gün sürecek ve Iisteler üç döVt gün sonra ilân edilecektir. Kadıköy Süreyya Sinemastniia Yahuz pazar, pazartesi ve aal Ieri musab«kanm dorduncü fflmi. Hayatınızda gülmediğintı kadar ülmek Eğlenmedığiniz kadar eğienmek Kahkahsiarla eğlenmek isterseniz ya nn akşam sinemasında halkımızm en çok harikulâde tarafından surette temsil edilen ELHAMRA SiKEMASINDA HAROLD LLOYD Dünyanm en meşhur komigi 150 kuruş... tan ibarettir ve tabîî pesin olarak gonderflmek üzımdır. Bu usul idarece fazla tnesaiyi icap eden külfetli bir mesgale oldugu için abonelerînin inkıtaa uğramamasmı istiyen karflerimizin paralarmı idareye vaktinde yeti • seeek vechfle dondermekte devaro etmeleri îtctiza edecektir. L U i SINEMACI filmini görmelisiniz. Bu fransııca sSzlfi bir kaUcaha tvfanıdır. tarafından temsil edilen Kanun namına Büyük musikili, fransızca sözlü UFA komedisini takdir, memnuniyet re levkle scyrcdecekanis.