Katalog

Hayat Ânsiklopedisi 46 iıcî cüzü çıktî Onuncu sene: No. 3460 u m h u r iyet İSTANBUL CAÛALOĞLU Telgraî ve mektup adresl: Cmnhurıyet, Istanbul Posta lcutusu: Istanbul, No 246 Telefon Başmuharrir: 22366, Tahrlr müduru: 23236, tdare müdurü: 22365, Matbaa: 20472 Cuma 22 Kânunuevvel 1933 Hayat Ansiklopedisi Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize geliren en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmafc lâzımdır. Devlet Şurası Hakkındaki karar 20 (BaşmuharrîHmizden) uhtelit Encümen Devlet Şurasının vaziyetini tayin et • mek hususunda mohterem Yusuf Kemal Beyin vermiş olduğu takriri kabul etmiş bulundu. Sabık Adliye Vekili bu meseleyi halle medar olmak üzere teşkilâh esasiye kanunu mad> delerinden bazılarının tefsirmi teklif ediyordu. O halde Muhtelit Encüme nin heyeti umumiyeye sevkedeceğî karar, meselenin tefsir tarikile tetkikine devam olunacağı merkezinde olacak br demek olur. Heyeti umutniyenin bu tetkiki lüzumsuz görmemesi daha kuvvetü bir ihtimal dahilindedir. Hu susfle tefsir yolile yapılacak tetkiklerde hangi fikrin galip geleceğine dair şimdiden malum ve rauayyen birşey yoktur. Heyeti umumiyenin fazla tetkikte berkesi daha ziyade tatmin edecek bir menfaat mütalea etmesi pek mümkün ve nihayet denebîlir ki pek te yerindedir. Ortaya mevzu olan mesele malumdur: Devlet Şurası Deavi dairesinin tatbik etmekte olduğu idarî kaza, teşküâtı esasiyenin talil olunamıyacağını tasrih ettiği müstakil mahkemeler a dadma dahil olup olmadığını anlamak roeselesi. Devlet Şurasının görmeğe memur ediidiği mühim mâhîm vazife ler îçmde belkî en mühimmi devletle efrat arasındaki ihtilâflan halleden hükumlerdir. Eğer bu hükümlerin kat'î bir mahiyeti olmazsa o zaman Devlet Şurasının vücudü hikmeti kal•namak tehlikesi baş gösterir diye enidite edenler vardır. Buna mukabfl Devlet Şurası kararlannın isftiklâline ehemmiyet verilen mahkemeler mu karrerab cümlesinden «ayılamıyacağını düşünen ve söyliyen vatandaslar mevcuttur. lşte hallolunacak mesele budur. Geçen senedenberi Mecliste bulunan ve Devlet Şurasının takviye ve tek nvliai istihdaf eden kanun lâyiha» rntaç olunabilmis olsaydt belki bu mesele şîmdiye kadar hal ve fasledilmiş olurdu. Maamafih başka bir vesile ile teckflc olunan mesele Devlet Şurası vaziyetini tenvir etmek suretile o lâyihanm etraflı bir surette întacına da hizmet etmekte bulunuyor demek olur. Son miizakerelerin tebellür ettîrdiği 3k mühim hakikat şu olmuştur: Efra dm her neden olursa olsım şikâyet hakkı kayitsiz ve sartsız olarak mevcut ve müemmendir. Halk pekâlâ bir AdKye Temyiz mahkemesi ilâmından da şikâyet edebilir, ve devlet dairelerile Türkiye Büyük Millet Meclisi şikâyetin hedefi Temyiz mahkemesidir diye onu kabul etmemezlik edemez. Her şîkâyet kabul ve tetldk olunur, neticesi de müstekiye büdirilir. Eğer bu ne tice mahkemelerin müstakil salâhiyetme taamız edilemiyeceği şeklinde çıkarsa bu da elbette kendi haline göre gene bir netice demektir. Bu yol • daki tetkiklerin bazan fahiş bir hatayı tashihe saik olması ihtimali de yok degildir, ve mahkemelerin istiklâline asla taarruz edilmiş olmaksızın. Bu esasa göre Devlet Şurasının va riyetmi mütalea ettiren hâdiseden dolayı Türk vatandasımn Büyük Millet Meclisine tevcih etmis olduğu şikâyet pekâlâ kabul ve tetkik olunurdu, ve işte kabul ve tetkik te edilmistir. An • oak lstida Encümeni mevzuubahs me ' selede îttihaz ettiği kararla kazivei muhkeme haline gelmis bir Devlet Şurası kararera talil edebileceği içti hadında bulunmuştur. Ortadaki kıyaroet te iste bu hattı hareketten kopmuş bulunuyor. Meselenin kendismi tahlil ehneğe mahal yoktur. Zaten is ilk gününden itibaren prensibe intikal etmistir. Devlet Şurasmın idarî kaza kararlan teş küâtı esasîyemizin hergün taarruz ve müdahaleden masun tuttuğu müstakfl mahkemeler cümlesinden midir, değil midir? lste önümüzdekî hâdiseden biüstifade bu mesele halledilmek iste nilivor. Türkive Büvük Millet Meclisi halindeki millî teşekkülün ilk teşkilâtı esasiye ahkâmı arasmda bu memlekeite bir Devlet Şurası vücude getirflecek lir kaydi vardnr, ve simdi mevcut Devlet Şurası bu taahhüdün tatbikata çı kanlrmş seklidir. jnkılâo Türkiyesi • nin kanun vazu acaba nicin daha ilk gününden itibaren behemehal W Devlet Şurası teşkil olunacağnu nev'i ta • ahhüt altma almış bulunuyordu? Biz zannediyoruz ki bu taahhütte efradm hukukunu sryanet edecek teminat düşünceleri vardır. Teşkilâtı esasiyemizin âmmeye temin ettiği hukuk kemalile tahakkuk edebilmek için bir takım esaslı tedbirlere istinat etmek lâzımdır. Bu hukukun temini en zor fano'tman bir sahası efratla devlet arasındaki ih • füâflar ojduğuada süphe yoktur. DevAnkara: Ekmekten 1 kuruş vergi Yeni verginin devlet bütçesile alâkası yoktur, vergi hasılatı doğrudan doğruya Ziraat Bankasına tevdi olunacaktır Cumhuriyetin görü | şündeki isabet anlaşıldı( Karilerimiz hatnlarlar ki Cumhu • riyet, evvelki sene, Başmuharririnin kalemile Türk buğdayuu kıymetlendirmek suretile Türk çiftçisini korumak fikrini ortaya atmu ve o vakittenberi hem fnsat düstükçe bu fikri kuvvetle müdafaa etmişti, hem de bütün tstanbul gazetelermin muhalefeti karsısmda Ekmek fiatlerinin yükseltilmesini ve ekmekten alınacak vergrinin hasılası ile müstahsîl ciftçmin himaye edümesini teklif ettiğimiz zaman, böyle mühim bir memleket meselesi karsısında demagoji yapmağı daha faideli bulan bazı arkadaslanmız, bize şiddetle hücum etmislerdi. Cumhuriyet, ileri surdüğü fikrin, memleketin hakikî menfaatine uygun olduğunu bfldiği için, noktai nazannı kuvvetle müdafaada devam etti. O zaman, bizî, efkân umumiye karşumda, sözde, halka ekmeği pahalı yedirmek isteyormaşuz gibi bir vaziyete sokmak ish'yen arkadaalanmız, bu hayatî meselenin demagoüye tahammülü olmadığmı anlamak ve görmek istemiyorlardı. Yeni vergi, yeni resira konolmasıoa taraftar olmak halk kâtlelerinin hoşuna gidecek kolay Mabadi 3 üncü sahifede Heryonun Türkiye intıbaları Hükumet çiftçiyi himaye için mu Fransız devlet adamı, Gazi için 0 diktatör değîidir, lâik, liberal, hakikî bir cumhuriyetçidir, diyor vakkat bir vergi ihdasını düşünüyor ..naınjn A... "Gazi Mustafa Kemale,, [Esbak Fransız Başvekili M. Heryo Türkiyeye vaki olan seyahat intıbala nnı Les Annales (Lezanal) Ünîver sitesinde verdiği iki konferansla anlatmıştı. MüşaTÜnileyh, bu seyahate ait etüt ve müşahedeleTİni de Marianne (Maryan) gazetesmde nesre başlamıştır M. Heryonun «Gazi Mustafa Kemale» baslıklı ilk yazısını alıyoruz.] Hayır, bu Dolmabahçe sarayının, lüksüne rağmen, Boğaziçinin hay ranlık verici bir yerinde kurulmuş olduğu halde, teshir edici birşeyi yok. tnsanın gözleri eski lâyik (Top kapı saraymın) dünyada Bizans ve lmparatoriçe Plasidi devrindenberi tarihin en ziyade tekâsüf etmiş olduğu yerlerind'en biri olan bura • nın hayallerile doludur. Bahçe lerde, setler üzerindeki ser viler arasında Ikinci Mehmedin, Fatihin gölgesin* rastlanıldı; birbirile intizamsızca birlesmiş olan bu köşkler 30 saltanat yıhnın, 30 zafer yılımn merkezi oldu. Atinanın, Sırbistanla Bosnarun, Kınmın, cenubî Italyanm zaph burada kutlulandı. tmparatorluğuna Romayı ilhak et mek istiyen. genç bir adam Konulft tahayyüle daldı; kendisine karsı Mabadi 3fincö»ahifedt Evvelki gün, dün bazı evler yıkıldı,bir ihtiyar öldü Yaralanan ve hastaneye yatmlanlardan bir kadın ağrır yarahdır; yıkılan medresedekiler kurtuldu Ekmeğe bir kuruş vergi koymakla Cumhuriyet idaresi, memleketin en mühim unsuru olan köylüyti koruyor Ankara 21 (Telefonla) Ziraat Vekâleti ekmeğin üzerine pul yapış hrılmak suretile yeni bir vergi ihdası için bir kanun lâyiha«ı projesi hazırlaınıstır. Lâyiha; buğday mubayaası hakkm daki kanun tatbikatmın tevsii için bir karsılık temini maksadım istihdaf et • mektedir. Ziraat Bankasmra, mevcut Heyeti Vekile kararnamesJne tevfikan yirmi raubayaa merkezinde bugday »atın alması köylünün fiat sukutuna kar8t himayesî için kâfi bir tedbir teşkil edememekle beraber mubayaanm bu mahdut şekli bile bu işe mühim bir Mabadi 4 üncü sahifede Ikinci Balkan güreş şampiyonası Bursadaki feyezan Dün geceki müsabakalar da 6 galibiyet kazandık Merasim ve müsabakalar çok heyecanlı oldu, güreşçüerimiz büyük muvaffakiyet gösterdiler Büyük Ziba tokağtnda yıkdctn eüm Evvelki g ü n v e d ü n şehrimizde bir , takım evler yıkıbmş, bu yüzden birtakım kazalar olmuş, bir ihtiyar adamcağız olmüş, bazı zavallılar yaranlanmıshr. Evvelki gün Beyoğlunda büyük Ziba sokağmda üç katlı ahşap bir ev tamamen ve gene üç katlı kârgir bir ev de kısmen yıkılmıştır. Bu mhidam hâdisesi esnasmda Haçik Efendi isminde bir ihtiyar ankaz altmda kalarak olmüş ve bes kisi de yaralanarak Beyoğlu Belediye hastanesine kaldmlmışhr. Yıkılan bu ev Çatal hanında kunduracı Aron Efendiye ait idi. Aron Efendi bundan bir müddet evvel zaten pek eski olan evinio içinde oturulup oturulamıyacağmı anlamak için Belediyeye müracaat etmiş, muayene edümesmi istemiştir. Aron Efendinin evini muaye •••• • Müsabakalara başlanmadan evvel yapılan bayrak takdimP' merasiminde Yugoslav takımma bayrak verilirken tkfad Balkan güreş şampiyonasma dün gece Tepebaşındakı Asrî sine mada baslanmısbr. Bu seneki müsa bakralara Türkiye, Yunamstan, Yu goslavya ve Bulgaristan iştirak etmiş tir. Rumenlerin vapur biletleri ve yol paralan gönderildiği halde son daki Mabadi 5 inci sah 'fede son yagmurlardan Bursadaki Nılufer çaymuı tastığmı, bunun ve Uludağdaiı inen sellerin tesirile Bursa ovasım su kapladığım, birçok köylerin su larla mahsur kaldığmı telgraf haberi olarak yazmıstık. Resunlerimiz Bursa ovaanda sular altmda kalan tarlalan ve Nilüfer çaymm halini gosteriyor. ' ıküan ev altında kalıp hastaneye kaldtrdanlar ne eden Belediye fen memurlan, evm şimdiiik tehlike göstermediğini soyleMabadi 4 üncü sahifede ııiıınHiHHiııııtınııuiMiııııııiııinııimınmınınııinıııııınıııııiıııııtııııınımıınıınnmıııiHiıınıitıııınııııııınMiııııııııııııtıııııııııııııınıııııııım Kar tipisi ve karayel Vergiler ha^kında bir teklif Ankara 21 Kütahya meb'usu Hacı Mehmet Bey, şimdiki halde memurıııııııııııııiMimiKi ıııııııııııııııııııııııııııııııııuııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııınııııııınııııi'iniHMiıııııınıııııııııııınıınıııııııııımlardan almnvakta olan 3 numarah vernoksan varsa onlar ıslah ve îkmal o let bütün icra vasıtaları elinde bulu giden ikisinin kaldınlması teklifinde lunur. Nitekim Devlet Şurası için bu nan galip bir kuvvettir. Türkiye Cum bulunmuştur. Mehmet Bey bu vergi yemaksatla Mecliste bir kanun lâyihası huriyeti bu sahada tam adaleti hü rine başka varidat menbalan göster vardır, ve önümüzdeki hâdise bu lâkümran kılabilmek içindir ki Devlet mişta'r. Bu teklif hükumetçe tetkik edilyiha üzerinde daha büyiik itinalarla Şurası diye bir teşekkül vücude getirmektedir. çahşılmak Kiıumunu tebarüz ettirmis meği daha ilk gününden itibaren gözbulunuyor. önüne almış bulunuyordu. Eğer öyle Devlet Şurası Cumhuriyet Türkiye ise Devlet Şurasmm bir mahkeme ha smin bilerek vücude getirdiği en yükCUMHURİYET linde halledeceği meseîelerleki vazisek möesseselerden biridir, ve bütün yeti elbet miistakil bir mahkeme vaziYdbaşı hediyesi kuponu noksanlnnna rağmen şimdîki şeklile yeti olmak lâzım gelir. Devletle millet dahi bu müessesenm çok mühim va efradı arasmdaki ihtilâflan halleden zifeler gSrmuş ve görmekte olduğunu hükümler devlet için de, halk hesabına herkes biliyor. Ve biz kuw«»tle su kada vacibülicra kat'î mahiyeti haiz olnaatte bulunuyoruz ki Devlei* Şurası madıkça ortada herkesin ısturabmı çeson tetkik ve münakasaUrdan daha keceği bir teminat eksikljği görmemek zivade takviye edilmîs olarak çıkacakihtimali olamaz. Türk kanun vazu j Devlet Surasile bu tenvnah tes« etmek YUNVSNADİ ga^eşmi takjp. etmistir. Eğer teşkilâtta Karadenizde ve limanımızda bazı kazalar oldu» bir vapur ve bir kayık battı. FırUna devam edecek No: Adres: Istanbulun dünkü karlı manzc dat. Kar tipisile beraber gelen karayel ftrtınası evvelki gün ve dün bütün siddetile devam etmistir. Kar tipisi ev • velki gece yansma kadar devam etmiş ve tonra dtnmiştir. Fasılasıı bi> surette yirmi dört saat yağan irar het ta rafta tubnu» ve şebir baçtanbaşa I Mabadi S inci