Katalog

/İKLOPEDİ/İ Çocuğunuza AYÂT Tatilde Okutacağîniz en mükemmel eserdir. umh Ookuzuncu sene: No. 2951 ,. , İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresi: Cumhurfyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 Teleıon:Bagmuharrlr: 22366, Tahrir tnüdurü: 23236, İdare muduru: 22365, Matbaa 20472 Hayat Ansiklopedisi Birinci cildi mücellet olarak hazırdır. Bir fane alıp çocuğunuza hediye ediniz. I ugaay Pazartesi 25 temmuz 932 Türk bugdayının Himayesine doğru Zrraat mahsullerimizin yüzde eılîsini teşkil eden buğdayın son iki bolluk senesinde fiatça düşiik ol • ması Türkiye'de buhranı artıran baş lıca âmil oldu. Dünya buğday istihsalinde hâlâ fazlalık var. Eğer buğday mahsulümüz kendi haline bırakıhrsa memleketimizdeki buhranın had şekfinde devam edip gitmesi tabi olurdu. Onun için bu sene hükumet Türkîye Büyük Millet Meclisinden aldığı bir kanun ile buğday fiatının müstahsil köylü lehine tanzimrne çalısmak liizum ve mecburiyetnıi kabui etmiş oldu. Bu kanunun tatbikat talimatnamesi de hazırlanrmş bulunuyor. Uç senedenberi hayatî me*'ele mizle meşgul olan Cumhuriyet bu vadideki dikkatli mesaisine devam ediyor ve edecektir. Şhndiki halde Meclisin bir kanun çıkarmış olması ve hükumetin onu azamî dikkat ve rtma ile tatbika hazırlanmakta bu Iunması bu yolda aılmış mühhn a dımlardır. Şimdi de sıra fiatların tesbitine gelmis bulunuyor. Bu fiat tayini mes'elesinde fikfrIerm bittabi bir çok tehaJüfler arzedeceği evvelden tahmin olunabilirdi. Nitekim gazetemizin açtıği ankete gelen cevaplar türlü türlii mütalea lan Dıtiva etmektedir. Ancak en son büyük satıs merkezlerinde fiatm 8 3e 10 kurus arasında olması şimdiden ekseriyet kazamyor grbi görü nüyor. Bu vaziyeti biraz da mahsul vaziyeti ile mahsulUn piyasaya arzı şekli tanzim edeceğine şüphe yoktur. Jler halde bu mes'elede biraz da müsiahsil köylü hesabına düsen vazifeler bulunduğunu tekrar etmek lâzımdır. Hükuraetm buğdaya asgarî bhfiat tayini hususunda gelislgüze] hareketten ziyade bir prensibe istinat etmek istemiş ve bu prensibi de dünya buğday fiatında bulmustur. Buna nazaran hükumet buğday mahsulünden köylümüzün eline İstanbul teslimi dünya buğday fiatı kadar para geçmesi esasını kabul etmiştir. Eğer İstanbul teslimi dünya buğday fiatı kiloda 5 kuruş olacak olursa bizim çiftçi kendi buğdayını kendi paza • rında bu f iata satacak demektir. Kiloda 5 kurus okkada altı kuruş ederse köylümüzün satıs fiatı kendi paza • rında 6 kurus olmuş olacak demek olur. Ve köylünün eline asgarî olarak vasatî 6 kuruş geçerse buğday en son büyük istihlâk merkezlerinde 8 ile 10 kuruş arasında satılacak demek olur. İşte bu fiatı hükumet hesabına ve buğday kanununun tatbikı namına Ziraat Bankası tanzim edecektir. Esas bu olunca memleketimizde buğdayın son fiatlan ilk satış merkezlerile son satış merkezleri ara sındaki nakliye farkı ile mutavasstt kârının ilâvesinden hâsıl olacak yekun olur. Bunu muhtelif ihtimallerle derpiş ettiğimiz takdhde son fiat gene 8 ile 10 kuruş arasında olur. Bu takdirde ekmek fiatı da 9 ile 11 arasında olacak demek olur. Ekmeğm fiatı bugün dahi meselâ İtalya ile Fransa'da beher kilosu 19 kuruşa olduğuna göre bizdeki fiatın nisbetle çok aşağı ve pek mutedil olacağını teslim etmek tabiidir. Ancak bu fiat asgarî bir fiat olup tuında buğday fiatının tanzimi külfetini deruhde etmiş olan hükumetin her îhtiyata riayet etmek zaruretinde bulunan dikkat ve itinasına fazla miktarda pay çıkarmak lâzım gelir. Ve nihayet bu mes'elede hükumet ihtiyatlı ve dikkatli olmağa da mecburdur. Çünkü hükumet ayni zamanda müstehlikin de vaziyetini göz önüne almak zaruretinden kendisini kurtaramazdı. Buhran ve muvazene vergilerile bu vaziyet zaten oldukça ağırlaşmış bulunuyordu. Köylüye gelince hükumet hesabına onun himayesi de nihayet makul bir hadde kadar gidebilirdi. Bu makul haddin azamîsini hükumet İstanbul teslimi dünya buğday fiatında bulmustur. Filhakika meselâ Kanada'da yeiişmiş olacak bir buğday İstanbul'a kadar getirilerek burada tabiî gümrüksüz olarak . kaça satılacaksa hükumetbniz buğday satışından dolayı köylümüzün eline hiç olmazsa işte bu kadar bir par» oeçmesini iltizam etmiş bulunuyor. Amma hükumetin zrhninde bu kadar para köylümüzün eline geçmek lâzım gelen paradır. Yani köylü en yakm pazarında kend ; mahsulünü bu kadar paraya satmış olacak ve o kadar parayı kendi aya Başvekil dün Ankaradan Buğday talimatnamesi Gazi Hz. dün akşam Mubayaa fiatı İzmir'e hareket etti tesbit edildi Büyükada'ya geldiler İsmet Pş. Hz. ne Hariciye" Nafıa, Maarif Vekilleri refakat ediyorlar Ankara 24 (Telefonla) Heyeti Vekilenin dün gece aktettiği içtima bire kadar sürmüştür. Heyeti Vekile bu içtimamda bağday talimatnamerini tetkik ve tasdik etmiş, buğday fiatuu tesbit eylemiftir. Heyeti Vekile 12 yerde satın a/ınacak buğdaylar için bir fiat tesbit etmiştir. Bu fiatın S kuruş olduğu söylenmektedir. Buğday mubayaast ağustoa ortalartna doğru başlıyacaktır. Yapılan tetkikat köylünün buğdayını o za tnan satmağa başladığım goster miştir. Bu bahit etrafında Ziraat Vekili Muhlis Beyle görüştüm. Vekil Bey dedi kh Buğday talimatnamesi mes'elesi Heyeti Vekilede müzakere ve haU ledilmiştir. Heyeti Vekile kararna . mesi tasdika gitmistir. Kararname kesbi kat'iyet edince umumî tebli gatta bulunulacakttr. tki gün daha sabretmek lâzımdır. Daha evvel bir sey söylemek doğru olmaz.* Ziraat Vekili Muhlis Bey Yat Kulübü teşrif buyu ran Reisicumhur Hz. gece izahaj^yeriyor saat 11 de vapurla Yaloya'ya avdet ettiler Yalova'da bulunmakta olan Reisicumhur Hz. dün akşam motörle Büyükada'yı teşrif buyurmuşlardır. Motör salt 19,30 da Büyükada'ya gelmiş, Gazi Hz. refakatlerinde Şükrü Naili Pş. ile Kılıç Ali, Salih, Hasan Ferit Beyler ve yaverleri bulunduğu halde doğruca Yat kulübe gitmişlerdir. Kulüpte saat yirmi üçe kadar oturan Gazi Hz. avdette Köp rü'den kalkıp Büyükada'ya uğrıyarak Yalova'ya giden Seyrisefain vapuruna binmişler ve Yalova'ya bu vapurla dönmüş lerdir. Gazi Hz. nin teşrif lerini haber alan Büyükada halkı iskele ile kulüp arasındaki yolda toplanmışlar, avdette Reisicumhur Hz. ni samimî tezahürat ile selâm • lamışlardır. Baridye VekHi Esat B&ı Hlmi Tevfik Rüştü Bey \ Ankara 24 (Telefonla) Baş • kH İsmet Paşa Hz. İzmir'den İstanvekil İsmet Paşa Hz. bugün refakat bul'a gidecekler, Yalova'da kısa bir lerinde Hariciye Vekili Tevfik Rüşmüddet kaldıktan sonra Ankara']* tü, Nafıa Vekili Hilmi, Maarif Ve • döneceklerdir. İsmet Paşa Hz. bil»kili Esat, Hukuk fakültesi profesörle hare tekrar İstanbul'a gideceklerdir. rinden Cemil Beylerle Umuır JanMaarif Vekili Esat Bey de İzmir'darma kumandanı Kâzım Pş. olduğu den istanbul'a gidecek, maarif mijhalde hususî bir trenle tzmir'e hareessesatında tetkikat yapacakbr. V«| ket etmişlerdir. kil Bey Ankara'ya döndükten sonra İsmet Paşa Hz. saat dördü yirmi Sıvas, Erzurum, Trabzon havalisinde geçe istasyona gelmisJer, teşyie ge bir teftiş seyahati yapacak ders aelenlerle konuşmuşlar ve 4,30 da tre nesinin başlangıcında tekrar İstanne binmişlerdir. Teşyi merasiminde bul'a giderek resmî ve hususî mekbütün vekiller, meb'uslar ve erkânı tepleri teftiş edecektir. askeriye hazır bulunmuşlardır. Izmir'de hazırianan program ' Maarif VekîH Bulgar Basvekî linin beyanatı M. Herriot, çok büyük bir Türk dostudur Türkiye Ue, bu sulhperver ve faziletfi milletle nasıl olmuş ta harbetmişiz, diyor Buğday fiatı ne olmalıdır? Müstahsil ve müstehlik karilerimizin fikirleri [Hükumet meclisten çıkan buğday kanununun verdiği salâhiyete istinaden bu sene Ziraat Bankasma buğday aldı racak, bu suretle buğday fiatlerini tanzime çalışacaktir. Fakat acaba buğday ve ekmek fiah ne olmalıdır? Buğday ve ekmek kaça satılmahdır ki rençper maliyet fiatını kurtarsın, biraz da kâr etsin. Bu suretle ziraî mahsu lâtın yüzde ellisi buğday olan bu memlekette buhran biraz hafiflesin. Geçenlerde bu mevzua temas etmiş, karilerimizden fîkirlerini bildiımelerini istemiştik. Gelen cevaplan neşre de vam ediyoruz.] Bmvekü Izmh'den İstanbul'a gelecek Ankara 24 (Telefonla) Başve İsrmir 24 (Hususî) Gazi hvj/tkelinin küsat resmi 28 temmuzda (Mabadi 4 üncü sahifede) Lozan günü dün parlak merasimle tesit edildi Darülfünun hocaları ve talebeleri çok hararetli hitabeler irat ettiler m.Tferrîai Sofya 2 4 (A.A.) Cenevre'den dönen Bulgar Basvekili bugün ajans ve gazete muhabirlerîne, konferansta Almanya'mn tamirat mes'elesi hakkında ce: eyan e^^n U7un mücakerat hakkınrfa izahat ve.ın's, kabul edilen esasata bazı devletler t a r a fından kaydi ihtirazî ile muvafakat edildiğini beyan ettikten sonra Bulgaristan'ın tamirat borçları münasebetüe hasıl olan Yunan . Bulgar ihtüâfının faalli için Yunan murahhaslarile yaptığı müzakereleri anlatnuş ve bu müzakeratm neticesiz kaldığmı soylemiş ve demiştir ki: Ikinci bir müessesenin araya girip hakem ohnası ve 3ıtilâfı halletmesi icap ediyor demektir. 5 sene bek • ledik, bir nuiddet daha bekliyebi (Mabadi 4 üncü sahifede) Zahire ticaretile meşgul Vehbi Hü seyin Beyin fikirleri: «Rekolte ne kadar? Bizim merale • ketçe ihtiyacımız ne kadar buğdaya? Mevcudümüz ihtiyacımızdan eksik mi, fazla mı? Buğday fiatını tayin için bu unsurlan bihneğe ihtiyaç vardır. Bun • lan bilince buğday fiatını hem köylüye kurtaran, hem hiç sekmiyen bir hat ile (Mabadi 4 üncü sahifede) KENDİ KENDİMlZİ TENKİTi Köylünvn himayesi yerinde bir tedbirdir 1 utunculuk kongresı Tütün kanununun tadüi için bugün bir kongre toplanıyor Tuba ağacı Dün Darüîfünunda yaptlan merasimden bir intiba Lozan sulhünun dokuzuncu yıldönütihsal etmiştir. Lozan; Sevr paçavrasını mü, Darülfünun Hukuk Talebe cemîyeparçalıyan muazazm bir abidedir.» ti tarafından dün Darülfünun konferans Tahir Bey bundan sonra kapitülâsyonsalonunda merasimle tes'it edilmişth*. lann tahribahndan bahsetmiş, «daha on Merasime; şehir bandosu tarafından çabes sün evvel virmi sekiz milletin is lınan İstiklâl marşı ile başlanmış, bun tirak ettiği bir meclise mületimizin dadan sonra hukuk fakültesi reisi Tahir B. vetini hazırlıyan Lozan sulhudur.» bir nutuk söylemiştir. Sözleıile hitabesine nihayet ver mrştir. Tahir Bey ezcümle demiştir ki: Bunu müteakıp talebe cemiyeti namına « Bugün Lozan'ın dokuzuncu yıl • Baki Bey de bir hitabe irat etmiş, dönümünü tes'it etmekle bahtiyanz. <c Mazi fertler için bir hatıradir. Yüce Türk milleti ezilmek istenirken Fakat milletler için bir tarihtir. Lozan Büyük Rehberin dahiyane idaresi altın(Mabadi 2 înci sahifede) da tarihin kaydetmediği büyük zaferi isIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIimilMllllllllllllllimil ğında aiarak cebine koymuş bulunacaktır. Dediğimiz veçhile eğer bu fiat okkada 6 kuruş ise köylümüz mahsulünü altı kuruşa satmış olacak ve satışın behemehal bu fiatla olmasını ise işte Ziraat Bankamız temin etmiş bulunacaktır. Buna nazaran büyük satış merkezlerimizin fiatı nakliye ve mutavassıt kârı ilâvesile 810 kuruşu bulmuş olur. Bir de bu fiat mahsulümüz ihtiyacımıza yetecek olduğu takdirde böyledir. Eğer mahsul. geçen seneden müdevver stokla dahi ihtiyaca yet miyecek halde ise o zaman bizde fiat dünya buğday fiatma gümriik resminin de zammile husule gelecek olan fîat olur. Bu da asgarî 12 kuruştur. Bu takdirde Ziraat Bankasının mü dahalesi her hangi bir suiistimale mahal vermemek maksadile vuku bulur. Köylümüzün başlıca dikkat edeceği noktalardan biri de mahsulünü piyasaya birden arzetmiyerek fiat ların gayritabiî surette düşmesine meydan vermemektir. YUNUS NADl îzmir*m iHimindeki fevkalâdeliği takdir etmek için yalmz Bahribaba parkını görmek kifayet eder. Orada hiç te çok olmiyan bir himmetle pek az bir zamanda nisbetle Voskocaman denilecek nefis bir ormancık husule gelmistir. Kaışıyaka'nm bahçelerinde dallarını ha vada kavislendirerek uçlarmı yere çe virmiş yayvan palmiyeler size söyler ki bu iklimin yetiştirmiyeceği nebat yok tur. Buca ve Burnova'daki kâşanele rin asırdide ağaçlarını sinesinde taşıyan toprağın feyzine hayet etmemek kabil midir? Dikkatle ve ıbretle temaşa ede rek hükmetmez misrniz. ki Izmir etrafını ihata eden dağları göğe baş uzatmış ağaçlarla cennet bağzarmınkilere ben zer meşçerelere çevirmek imkân dahi linde bir iştir? Bugünkü kongreye iştirak edecek 'asalardan Yalnız bu kadar mı? Üzüm ve incir Hüseyin Bey HakJet Ne zihi Bey MitMt Bey bahçeleri bile değme yerlerin çiçek Bugün, İnhtsarlar Umum miidürlâzım geldiği mes'elesi ile meşgul o» tarhlarını gölgede bırakan bu iklimin Iüğünde, Umumî Müdür Hüsnü Be lacak, ayrıca memleket tütüncülüğükrmya kabiHyetinden nihayet tuba ağanün tekâmül ve istikbali bahsinde lüyin riyasetinde bir tütüncülük koncına, yani irfan şeceresine intikal ederek zumlu göriilebrlecek bazı esaslı tedW gresi in'ikat edecektir. Türk İzmir'in en mukemmel bir darül birleri de kararlaştıracaktır. fiinuna müntehi olacak maarif teşkilâtile 1701 numaralı tütüncülük kanuKongre için intihap olunan zevat aziz Türkiye'mize şeref ve kuvvet vere nunun tatbikatında bazı noksanlar ve sunlardır: cek bir diyar olduğu ve bunun dahi İzaksaklıklar görülmüş, Türk tütünmir'in alnına nakşolunmuş brr vazife cülüğünün înkisaf ı için kanunun tatnhUarlar Umumî Müdürü Hüsnü, bulunduğu meydanda bir hakikat değil diline lüzum görülmüştür. tüccar Kâtipzade Sabri, Kav&la'h : midir? Hüseyin, Nemlizade Mithat, İktu*t Bugün, tcplanacak olan kongre, (Mabadi 4 üncü tahif&d*^ kanunun ne şekilde tadil edilmesi