Katalog

GÜZELHİSAR KUNDURA MAĞAZAS* İSMAİL KEMAL Beyoğlu İstiklâl caddesi Dokuzuncu sene: No. 2941 Cumhuriy İSTANBUL CAĞALOĞLU CAĞALOĞLU ^ ^ Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu. Istanbul, No 246 Telefon: Ba§muharrir: 22366, Tahrir müdurü. 23236, Idare muduru: 12365, Matbaa: 20472 Cuma 15 temmuz 932 932 Kraliçesî îskarpinlerini Güzelhisar. mağazasında yaptırmaktadır Buğday işinde, Bu sene olsun, Vakit kaybetmiyclim Buğday işinin bu sene mazhar olması lâzımgelen dikkat ve itina için yukanki serlevha altında bir makale yazmağa hazırlanırken çiftçi A. Rıza imzah bir mektup aldık. Çiftçi AIi Rıza B. mektubunda bizim yazacağımız şeyleri yaz raış. Ezcümle diyor ki: « Buğday kanunu çıktı, fâkat henüz bir hareket yok. Istanbul tacirleri bilerek veya bilmiyerek piyasayı düşiirdüler. «Mahsul zamanı geldi. Biz çiftçiler çok büyük ihtiyaç içindeyiz, bütün mallarımızı satmak mecburiyetindeyiz. İki aya kalmaz, bütün mallar tacirler eline geçmiş bulunur. Hem de, (eğer dikkat olunmazsa), pek ucuz fiatlarla. Eğer böyle olursa biz müstahsil'erin, köylu lerin ellerimize ziyandan başka bir şey geçmemiş olur. «Halbuki, malumunuz olduğu üzere, bu sene mahsul azdır, mem leketin ihtiyacına yetecek, yet miyecek bir haldedir. Pek ta biidir ki piyasa kışa doğru sur'atle yükselecektir. Fakat o zaraan köylünün cKnde buğdayın tanesi bile kalmamıs olacak, çekilen bütün emekler başkala nnm keselerini doldurmağa yarıyacak t». Biz köylüler ve çiftçiler ise perişan olacağız. «Eğer kanundan maksat köylıinün himayesi ise mubayaa için derhal harekete geçmelidir. Kaybedecek gün değil, saat bile yoktur. Bir haftaya kal maz, mahsulün piyasaya arzına başlanır. Eğer vaktinde hareket olunmazsa o zaraan her şey geç kalmıa olur, ve memleket için en faydalı bir kanun faydasız yazdar cümlesine girmiş bulunur...» îşte çiftçi AIi Rıza Beyin mektubu, ki bizim yazmak istediğimiz belli başlı fikirlerin kâffesini en canlı ve en hakikî ifadelerle ihtiva etmektedir. Filhakika çarşıda, pazarda buğdayın sekiz, dokuz veya on kuruş etmesi büyük bir mana ifade etmez. Bu paranın ne kadarı köyKmfin cebine giriyor. J>urasını bilmek v« bugday mahsuTünun b*u sene müsait olacacak fıatından asıl müstahsil olan çiftçinîn istifade edebilmesini temin etmek lâzımdır. Buğday kanununun maksadı budur. Mahsulün azlığı piyasayı kendi ken dine tanzim edecek bir âmilse de fiat fazlalığından bilhassa köylünün istifade edebilmesi için hükutıetin bu sene gözünü dört açması ve kanunun şim diden harekete getirilmesi lâzımdır. İlk ağızda yapılacak işler şunlardır: 1 : Memlekette bu sene buğday mahsulünun müstacel ve umumî bir tahmini. 2: Mahsulün piyasaya fazla arzı fi atları fazla düşürebileceğinden köylü nün malı hemen piyasaya arza koş maması için müessir bir tamim icrası. 3: Ziraat Bankasının ufak tefek mubayaaiarla vaziyete hâkim olması için derhal satın alınacak merkezlerin tayini ile Bankanın o yerlerde faaliyete geç mesinin temini. Ziraat Bankası yeni mahsul buğdayı kaça almağa başlasın? Bize kalırsa bu sene memleket dahilinde buğday fiatı asgarî olarak buğday ithal fiatı olmalı dır. Yani dünya piyasası + bizim gümrük resmimiz. Bugün dünya fiatı 5 kuTUŞ ise buna bizim gümrük resmimiz oIan 6 kuruş otuz parayı da zammede riz, buğday fiatımız olur 1 1 kuruş 30 para. Yani toparlak rakamla 1 1 veya 1 2 kuruş. Bu istihlâk merkezlerinin fiatı dır. Köylünün satacağı fiat ta nakliye ücretlerîle 9o 1 0 nisbetinde makul bir kazanç farkının tarhından sonraya kalan fiat olur. Yani eğer îstanbul piyasasında buğday 1 2 kuruşa satılacak olursa köylü kendi mahsulünü tâli satış yerlerinde ferah ferah 9 veya 8 buçuk kuruşa satabilmelidir. İşte Ziraat Bankası tedricî bir vürüyüşle fiatı pek az zamanda bu suretle tanzim ve tesis etmiş olabilir, ve ancak böylelikledir ki buğday fiatının yüksekliğinden müstahsil köylü sarih surette hakkı olan istifadeyi temin etmiş olabilir. Buğdayın bu sene Türkiye'de I 1 veya 12 kuruş fiatını asla çok görme melidir Bu fiat Yunanistan'a, Italya'ya ve Fransa'ya nisbetle gene aşağıdır Bu üç memlekette buğdayın okkası değil, kilosu 1 5 kuruştan aşağı değildir, ve oralarda bu kiloda 1 5 kuruş hemen hemen köylünün eline geçen paradn. Mıllî buğday mahsulü başka türlii himaye olunamaz. Unutmamalıdıı kı köylüye kendi mahsulünü değer pahasına sat trrmak Türkiye'de buhranı yarı yanya halledecek bir iştir. Ancak buğday kanunundan umulan bu büyük faydayı çıkarabilmek için vakit geçmeden faaliyete başlamağa çok kat'î bir ihtiyaç vardır. Yoksa sonra ab alan Üsküdar'ı geçmiş olur. YUNUS NADİ Adliye işlerinde y y i tatbikat Mahkemeler teşkilâtı içîn bir anket açıhyor Adliye Vekilinin yeni kanunlar ve tasavvurlar hakkmda beyanatı Çocuk mahkemeleri 1 eşkılı duşunuluyor Bir kaç gündenberi şehrimizde bulunan Adliye Vekili Yusuf Kemal Bey dün Istanbul Adliye Sarayına gelerek bir müddet mesgul olmuştur. Vekil Bey bu sırada gazetecileri de kabul ederek bazı adliye mes'eleleri hakkında beyanatta bulunmustur. Reisicumhur Hz. Bu akşam Ankara'dan Yalova'ya hareket ediyorlar Ankara 14 (Telefonla) Reisicumhur Hazretleri yarın (bugün) ağlebi ihtimal saat 7 ile 9 arasında hususî trenle Yalova'ya hareket buyuracaklartfır. KendiIerine Recep, Reşit Galip, Kılınç Ali, Salih Beylerle diğer zevat refakat edeceklerdir. Gazi Hazretleri Derince'den doğru Yalova'ya teşrif edeceklerdir. **¥ Belediyenin en güzel eseri Küçük ikraz sandığında geçen bir iki saat Bu küçük sandık halkın küçük ve âcO dertlerine tam zamanında deva oluyor Hapisane inşaatı ^ Vali Muhittin Beyle Kolordu Kumandanı Şükrü Naili Paşa Gazij Hazretlerini istikbal için bugün Derince'ye gideceklerdir. ^ "^ Vekil Bey, memleketimizde yapılacak asrî hapisaneler mes'elesi etrafında şunları söylemişlerdir: « Şimdilik İstanbul'da asrî hapisaneler yapmak içîn tahsisatımız yoktur. Yalruz Edirne'de yanık kışlayı, elimizdeki malzemeden istifade ederek tamir ettirip hapisane yapacağız. Bu suretle bazı hapisanelerdeki iz dihamın önüne geçeceğiz. Adliye Ve. kâleti, hapisanelerin ıslahı mes'ele • sile ehemmiyetle mesgul olmaktadır. Ceza kanunumuzun derpiş ettiği hapisaneler înşasmdan sonra da kanunun tarif ettiği hapis şekilleri tatbik olunacaktır. Bu meyanda mahkum ların çalıştınlması keyfiyeti de vardır. Fakat bu hapisaneler yapılıncıya kadar bugünkü hapisanelerimizdeki şerait nazari dikkate alınarak mahkumların çalıstınlması düşünülmüştür. Bunun için Meclisten bîr kanun çıkardık. Bu kanuna göre mahkum lar, kendi meslek ve sıfatları dahilinde ve Vekâletin tensîp edeceği mahallerde çalıştırılacaktır. İstanburdan geçen Fransız tayyaresi St. Etienne'de düştii ve iki zabit te öldü Adliye islerimizi Izah eden Vekil Yusuf Kemal Bey Çahştırma şekli kanunda tasrm ı> dilmiştir. Mahkumların çalıştmlması için Meclis 20 bin liralık tahsisat vermistir. Bu para, mütedavil sermaye olarak kullanılacaktır. Meclis, ayni zamanda, memlekette muhtacı tamir olan hapisanelerin tamiri için de 180 bin liralık bir tahsisat vermiştir. Bu para ile hapisaneler tamir edilecektir. Çocuk mahkemeleri ve ıslahhaneleri tesisi de Vekâletçe düşünülmek tedir. Bu iş, zannedildiği gibi kolay bir şey değildir. Çocuk mahkemelerinin, daha ziyade çocıik ruhiyatına İMabadi 4 üncu saktfede) Sandal Bedestertfnde ikraz sandığt veznesi önünde "bir saniye Satıyorum, satıyorum... Sat... tsn! Kapalı çarsının Belediye Mezat tdaresine tahsis ecRlen kısmında bu ses bütün gürültülere hâkim... Sarı benizli, ıslak gzlü kadınlar, traşlı, düskün kıyafetli delikanlılar, şiskin karınlı, mintanlı simsarlar, gençler, rhtiyarlar, çocuklar... Kazaya kurban gittikleri anlaşuan tuffyarenin rakipleri miralay GuBlemenuj üe kumandan Coslin'in sehrimvade almmış resimleri Lîyon 14 (A.A.) Bükres . Venedik yolundan gelen bîr askerî tayyare, Samt Etienne civarmda düs müstür. Tayyare rakiplerinden bir miralay ile bh Binbası ölmüşlerdir. [Cumhuriyet Telgraf ta tafsi lât olmamasına ragmen bu feci kazaya kurban giden zabitlerm geçenlerde Paris'ten şehrimize gelen ve pazartesi günü Belgrat Venedik tarikile Parişje avdet etmek üzere buradan hareket eden Fransız tayya recilerinden kolonel Guillemeney ile kumandan Coslin oldukarı anlaşıhyor. Tayyareciler buradan hareket ettikleri günün akaşmı Venediğ'e varmışlardı. Bu müessif kaza şehrimizde derin bir teessür uyandırmıştır.] Şehir burada sanki bütün çarsı ları pazarları süpüren aç gözlülü gün cezasını çekiyor. Oralarda yediğini burada çıkarıyor. İşlemeli ya • tak çarşafları, halılar, gramofonlar, eski gelin elbiseleri, elmas yüzük • ler, üzeri sedefli nalmlar, gümüs ve bakır tepsiler karmakarjşık. Şerbetçi şerhnet satıyor, yüz go rümlüğünün satılmasım bekliyen genç kadın kucağındaki çocuğunu susturmak istiyor, bir ayak tellâlı kır sakallı bir ihtiyan kandırmakla mesgul. Fakat o gür ses dellâlın konusmasını, çocuğun feryadım, şerbet» çinin haykırışını bastırıyor: > Lutfen sahifeyi çevtrinis . Ankara mı, İstanbul mu? Ankara Istanbul muhtelitleri bugün Fenerbahçe stadında karşılaşîyorlar ourultulu bir ıçtıma Dün baytarların aktettikleri içtima asabî bir hava içinde geçti Türk Baytar . lan Cemiyeti dün öğleden sonra Halkevi kon . ferans salonun ; da, senelik içti maını aktetmiş • tir. Celse Maras meb'usu ve idare heyeti reisi Mehmet Nuri Bey tarafından açıl mış, baytar mektebi kimya mü • derrisi Halit Bey rets, Salâhattin, Şemsettm Beyler kâtip olmak ü zere bir riyaset divanı seçilmiştîr. Dünkü kon Dün Halkevindeki gürvttvlü içtimadan çuca\ grede genç ve baytarlardan bir grup yaşlı baytarlar sundaki ricaları da işe f dan mürekkep iki muarız parti araNihayet kongre reisi cels«yî tatil etsında hayli gürültü ve münakaşa olmek mecburiyetinde kalmıstır. İkinci muştur. celsenin de ayni sert hava içînde baf« Bazan bir kaç hatip birden söz ladığını görünce riyasetten çekilmîş> söylediğinden ne konuşulduğunu antir. Bundan sonra tekrar Mehmet Nolamak imkânsız bir hale geliyordu. ri Beyin riyasetinde geç vakte kadar Kongre reisinin söz almadan kimgürültülü bir şekilde içtimaa devam senin söz söylememesi, bütün hitapolunmuştur. larda şahıslara hürmet edilmesi ve nihayet gürültü yapılmaması husu(Mabadi 3 ııııııııımıııtı MIIIIIIIMII ııı ınııııt IIIIIIIIIIIMIM ııı Miııııiııırtiıınıif ıtıtııııniıiıııııııuııııııı ııııııııııııif ıııııııı [•ııiiMttıııııı ııı ıııumiHltr Borçlar itilâfı îmzalanmak üzere ..* Ankara 14 Paris'te cereyan et mekte olan borçlar müzakerabnın müs bet bir netice vermek üzere olduğuna dair malum^l gelmiştir. Yeni şartların 928 itilâfından daha müsait olduğu zannediliyor. Bir kaç güne kadar Saracoğlu Şükrü Beyin avdet etmesi muhtemeldir. Dün şehrimize gelen Ankara muhteHt tdhmt müstakbiün ile bir araSa J KENDİ KENDİ MİZİ TENKİT: Vurnuva şampiyonuna Cumhuriyet kupası Bugün verilecek Ankara muhtelit takımı oyuncu ları dün sabahki trenle şehrimize gelmişlerdlr. Ankara'lı misafirle rimiz, Haydarpaşa'da sporculanmız tarafından karşılanmışlardır. Ankara İstanbul müsabakası bugün saat beş buçukta Kadıköy Fenerbahçe stadyomunda yapılacak tır. Bu macm hakemi Şeref Beydir. Bugünkü maçın galibine kongre kupası verilecektir. Bu maç berabere biterse on beşer dakikadan yarım saat daha temdit edilecektir. Gene berabere bittiği takdirde pazar günü ikinci bir maç yapılacakır. Ankara takımı, İstanbul takımile Ankara'da üç üçe berabere kalmış ve güzel bir oyun oynamıstı. Bugün de ayni oyunu tekrarladığı takdirde maçı kazanmak îhtfmaii vardır. Maamafih İstanbul takımı. kuvvetli bir kadro ile çıkacaktır. Bu müsabakanm, her şeyden evvel samrmî bir temas olması lâzıwıdır. Kazanmak ve kaybetmek ikinci piânda gelen bir iştir. Bugün ayni zamanda Fenerbahçe stadyomunda Vefa Beykoz takımIan arasında, bu seneki Hk maçla nnm üçüncü ve dördüncüsünü tayin Dumanı doğru çıksın! Avıupa'da bulunan bir vatandaştan aldığımız mektupta Tıirk tütününün hal ve istikbalinden yana yakıla şıkâyet ediliyor. Onun verdiği izahata göre Avrupa buhranı tütüncüluğe yeni istikametler çizmektedir. Avrupa artık ucuz tütün ku'.lanıyormuş. Bizimki gıbi maliyeti yüksek tütünler tehlikede imiş Biz bunun farkında değılmişiz ve tütüncülü ğümüzü kurtarmak için hemen hiç mi hiç gayret ve himmet göstermiyormu şuz, ve saire ve saire. Bu vatandaşa yazacağımız cevabın bir kısmmı ayni zamanda bütün mem lekete de hitap etmek üzere açık ver mek mecburiyetini hissediyoruz: Tütün hususundaki en büyük ceha letdmiz Türk tütününün bulunmaz hint kumasına benzer efsanevî bir kıymete malik olduğu hakkındaki kanaatimizdir. Gayrifedere Kulüpler arasmda sampi' Biz öyle zannediyoruz ki ne olursa ol yonluk kazanan Karagumruk takımw: f sun ve nereye olursa olsun Türk tütünü bugun meıasimle verilecek olan I ırzedildi mi herkes apışır kalır ve kapıCumhuriyet kupası şır dururmuş. Başka sebepler bir tarafta etmek maksadile bir müsabaka yadursun, Türk tutününü öldürecek olan pılacaktır. Bundan başka İstanbul belli başlı âmil işte bu pek yanhş kanaiskrim birincilik müsabakaları da ic attir. Biz, tütün bahsinde bu yanhş kara edilecek ve mükâfatlar tevzi onaatle, çubuğumuzu yakarak: lunacaktır. Armut piş, ağzıma düş! Malihulyasına dalmış gidiyoruz. Farkında değiliz ki Avrupa bugün şu tü tünü, bu tütünü değil, belki dumanı doğru çıkan tütünü aramaktadır. Gazetemiz tarafından tertîp edilen * * (Mabadi 4 üncü sahifede) Karagümrük sahasinda maçlar Bugünkü futbol maçına