Katalog

'Cumhunyet İKTtSADl BAHİSLER 26 Mayıs l932 TürkItalyan ticareti aaha inkişaf edebilir Avrupa ile tıcarı münasebatımızda İtalya tnüsteri olarak ikiııci geliyor r v.. Sehir ve memleket haberieri Kazanç vergisi itirazları h Siyasî icmal İtalya'nın siyaseti Değişiyor mu? Eütün cihan, siyasî ve iktisadî atisinin bağlı bulunduğu tamirat, harp borçları ve terki teslihat gibi büyük mes'eleler ile meşgul bulunduğu bir sırada Itaîya devletinin siyasetinde beliren bir hareket bazı devletlerin son derecede nazari dikkatini celbet mlştir. Bugünlerde dünya matbua tınm ve siyasî mehafilinin en miihim mevzuu italya siyasetinde görülen değişiklik emare ve alâmetleridir. , Bilhassa Ingiiiz ve Alman gazetelerî ve mehafili cihan siyasetinde kendisini göstermeğe başlıyan b uyeni âmil ile çok a'âkadar bulunuyor. Bu yeni siyaset tek bir cümle ile şöylece ifade olunabilir: İtalya te vessü etmek istiyor. Taymis gazetesinin Roma muhabiri bu yeni siya seti föylece tarif ediyor: «Bir müddet teemmül ve mülâhazalardan sonra Ifalya kendisinin gerek iktisadî, gerek siyasî cihetten tevessü etmesi için en rnünasip sahanın Afrika'da ve Sarkı Karipte olduğuna karar vermiş gibi görünüyor. > italya'nın siyase tındeki yeni harekete delâlet eden hâdiseier, yirmi sene muharebeden sonra asayiş ve sükunun iade edildiği Bingazi'de İtalyan'ların iskâni için italya meb'usan meclisine verilen kanun lâyihası, müstemlekât mahsulâ tınm rüçhanı gümrük tarif esine tâbi tutulmasma ait kanun lâyihası, İtalya Müstemlekât Nazırının Eritre müstemlekesini ziyareti, Habeşistatı İmparatoruna giranbaha hediyele rin götürülmesi, Tünus'taki İtalyan muhacirlerinin hukukunun şid'detle müdafaası gibi İtalya'nın Afrika işlerine büyük ehemmiyet verdiğini gösteren faaliyetlerdir. İtalya'nın harbi umumiye dühu lünün on yedinci senei devriyesi münasebetile umum İtalya matbuatı tarafından iktibas olunan salâhiyettar bir Faşist gazetesinin neşrettiği makale bu yeni siyasete Alman'lar ve İngiliz'ler tarafından en mühim delil addedilmektedir. Bu makalede de • niliyor ki: «İtalya Avrupa'daki hudutların değişmesini istemiyor. İtalya'nın Avrupa'da istediği şarka doğru sulhperverane tevessü ve inbisatına ve berrî Avrupa siyasetindeki teşebbüsatındaki serbestisine engel olmak üzere kurulmuş olan askeri ve siyasî ittifakların tehlike ve tehdit • lerini tahfif edecek yolda siyasi vaziyetin ıslah edilmesinden ibarettir.» İtalya'nın Avrupa'da hudutların değişmesini istemed'iğini ilk defa salâhiyettar bir vasıtai neşir ile ilân edilmesi şüphesiz Fransa'da büyük memnuniyeti ve Almanya'da ve Macaristan'da inkisari hayali mucip olacaktır. Alman gazeteleri bu intibaı şimdiden izhar etmektedir. Zaten İtalya Hariciye Nazırı M. Grandi ahiren meb'usan meclisine irat eylediği büyük nutukta İtalya'nın hayatî menafii Afrika'da olduğunu ehemmiyetle kaydetmişti. İngiiiz ve Alman matbuatımn kanaatine göre İtalya ricalinin ötedenberi işaret ettikleri mevcut sulh muahedelerinin tadili arzusu Avrupa'ya ait değildir. Bilâkis manda altındaki arazinm yeniden taksimini istihdaf etmektedir. İtalya'nın siyasetindeki yeni hare • ketten Alman'alar çok endişe edi yor. Almanya Avusturya gümrük it. tihadı mes'elesinde olduğu gibi Fransız'iar ile italyan'ların müttehit cephesine tekrar tesadüf edeceklerin • rfen korkuyorlar. ingiliz'ler ise İtalya'nın Avnıpa'yı ihmal ederek Afrika'ya faaliyet ve dikkatini hasrettiği takdirde İngiiiz mandası altmda bulunan yahut Portekiz müstemlekâtından olduğu gibi İngiiiz menafiinin galip bulunduğu yerlere dahi İtalya'nın hak dava edeceğınden end'işe ediyorlar. Ital . ya'nın siyasetinde Alman'lar ile İngiliz'ierin iddia ettiği tebeddülün ha. ktkatte mevcut olduğuna şimdilik hükmedilemez. Böyle bir tebeddü lün olup olmadığını ancak Lozan'da toplanacak tamirat konferansında ve terki teslihat konferansınm bundan sonraki mühim içtimalarında belli olacaktır. Şimdilik gene Alman'lar ile İngiliz'lerin duydukları derin endişeleri kaydetmekle iktifa ediyoruz. MUHARREM FEYZt İnhisarlarda Yeni kadrolar Çıkarılan memurlara tebligat yapılıyor Inhisar idaıelerinin yeni bütçelere göre hazırladıklan kadrolar haziranın bi rınden ıtıba»en ta'hk edilrcek'ir. Yeni kadrnl'üi göre fsulc ge'en memurtarı la*fıy elmek için bu idarelerde icap ed«n tetkıkat yap.'mı», çıkarıla cak memurlar »psbit edhmî*tir. Evvelce de vAT'îiKimız gibi hu nemurlar vüc "'eıinden tamamen ı:tifade olunamıyan sicıHçri mr««i' elr, ytn. yahut ta vazifelerı ilga rdilen men tHardan ibarettir. B« memurların sahsı Uzerinde itina ile tetkfkat yapılmıs, neticeler b«r kaç elden kor.trol edilmiştir. Tütün 'nhısar idaresinde yeni kadroların tebiiğ.ae baslanmıştır. Şimdiye kadaı Cibali *rbrikası ile depolara tebli gat yapılmıs, buralarda takriben 15 ka dar memur scıkta kalmıştır. İdarenin merkez suaVatının kadroları da öniimüzdeki cumartes gününden itibaren tebliğ edilecektir. Inhisar idarelerinin Anadolu ve Trakya'üaki teşkilâtında çalışan memurlaı hakkmda mahallî müdiirlüklerce tetkikat yapılmakta, tasfiyesine lüzum görülen memurlar hakkındaki listeler, merkezlerce tetkik olunarak mahallerine tebligat tcra edîlmektedir. Msmurlardan maada kısım âmirleri hakkmda müdürler, müdürler hakkında encümenler, teftiş heyeti reîsleri ve umu1 mî müdürler tetkikat yapmaktadırlar. Âmirler ve müdürler arasında da açığa çıkarılacak bir çok kimseler vardır. B. M. Meclisinde bulunan tnhisar bütçeleri muvakkat bütçelerdir. Haziranda bunların tatbikına başlanmakla beraber diğer taraftar üç idarede tevhidi takarrür eden svbelerin tedricî bir surette birlestirilme«ine de başlanacaktır. Tevhit ameliyes< tatbik edildiği zaman da bazı memurlar bizzarure açıkta kalacaklardır Bu suretle kadrolar tedricî bir tarzda küçültülerek tevhit ameliyesi tatbik olunacak inhisarlar umumî müdürlüğü kadrosu tam ve kat'î şeklini alacak hr. Nakliyat Vergisi Şof örler benzin üzerinden alınmasını istiyorlar Son zamanlarda Mecliste yeni nak liyal vergisi mevzuu bahsolmaktadır. Yeni veıgi bilumum vesaiti nakliyeden alınacaktır. Yeni veiiîi otomobillerden beygir kuvveti ba^ına 50 kurus olarak tesbit edilmiştir. Halbuki şoförler cemiyeti bu ussılün nem hükumet için zaferlı ve hem de scförîer için adaletsiz olaca ğını ileri sürerek Meclise bir teklifte bulunmus lardır. Cemiyet reisi Nihat Bey dün ken disile görüsen bir muharrimiee bu mes'ele hakkm.ia sunları söylemiştir: « Simd've kadar vergide beygir kuvveti malrah olarak kabul olunur du. Halbuki bu usul çok adaletsizlik tevlit etmektedir. Çünkü beygir kuv veti fazia olan otomobiller eski sistem ve hurda otomobillerdir. Bunlar pek tabiî olarak az çahşarak az kazanırlar. Halbuki diğer taraftan otomobillerin benzin sarfiyatı kazançlarile mebsuten mütenasiptir. Şu hale göre benzine yapılacak maktu bir zam amelin randmanı kadar vergi icap ettirmiş olacaktır. Bu suretle vergi de bilvasıta alınacağından Hükumet te tahsil masrafından tasar ruf edecektir. Biz bu teklifimizi hükumetin alâkadar makamlarına arzettik. Neye karar vereceklerinî bilmiyoruz.» Gecen teşrinisaninin 15 incl gd j itibarile küsurât harlç olmak tizere nünden itibaren Türkiye Cumhuriyeti ' sudur: 1927 1928 1929 1930 1931 hükumetinin mer'iyet mevkiine koy14 15 18 21 duğu kontenjantman kararnamesi Almanya: 14 12 13 14 12 11 Türk haricî ticareti hakkmda mu İtalya: 13 12 11 11 12 fassal bir tetkik ve tetebbü vapmağa Ingiltere 10 10 10 13 13 Fransa: vesi'ıp teşkil etmektedir. 1 6 7 8 4 tatistiklerin daha kolaylıkla ve Amerika: 3 6 7 5 5 6 açı.T.ca anlaşılması için son bes se Rusya. 6 6 6 5 4 nelik devreyi nazari itibara alalım. Çekoslov.: 5 5 5 5 6 Türk lirası hesabile ithalât: Belçika: 28 24 23 22 1927: 210 milyon; 1928: 223 mil Diğer Mem.: 26 Türkiye'nin ayni memleketlere yon, 1929: 256 milyon; 1930: 147 o seneler içindeki ihracatına gelinmilyon; 1931: 125 milyon. ce, bunun da yüzde itiarile ve kü Türk lirası hesabile ihracat: suratı hariç olmak üzere bir cetve1927: 158 milyon; 1928: 173 milHni asağıya dercediyoruz: yon; 1929: 158 milyon; 1930: 151 1927 1928 1929 1930 1931 miiyon; 1931: 127 milyon. 28 19 21 21 24 Her senenin ithalât fazlalığı: İtalya: 10 13 13 12 1927: 53 milyon; 1928: 50 mil Almanya: 9 10 9 8 8 Ingiltere: 10 yon; 1929: 10 milyon. 10 10 12 12 9 Fransa: Her senenin ihracat fazlalığı: 11 10 9 15 1930: 3 milyon; 1931: 6 milyon. Amerika: 15 4 3 3 3 3 Binaenaleyh 1929 senesine kadar Rusya: 4 2 0,8 2,4 Türkiye esas itibarile ithalâtçı bir Çekoslov.: 3 2 2 2 2 2 memleketti. Belçika: 25 24 28 22 Aşağıdaki rakamlara ait malu Difier Memı:21 Yukarıda esamisi mukayyet memmatı, yani en mühim mal zümrele leketlere vaki ithalât ve ihracat nisrinin menşe tasnifini, Türk salna betleri yüzde itibarile kaydedildikmelerinden iktibas ediyoruz. Son iki ten sonra ticarî mübadelelerin azaseneyp ait rakamlar bu cetvele dahil mî dereceye çıktığı 1929 senesini edeğildir. Çünkü bu malumat henüz sas tutacak olursak şu neticeye vaintişar etmiş değildir. 1927, 1928, 1929 senelerinde Türk rırız: Almanya 39 milyon Türk lirasına baliğ olan muamelât ile birinci lirası hesabile ithalât: mevkii işgal etmektedir. İtalya'nın Pamuk ve pamuklu 50 milyon, 52 muamelâtı 32 milyon, İngiltere'nin milyon ve 59 milyon. 31 milyon, Fransa'mn 26 milyon, Medeniyot 22 milyon; 26 milyon Müttahit Amerika Cumhuriyet ve 31 milyon. lerinin 17 milyon, Rusya'nın 16 milKolonyal ve şeker 20, 20, 26 milyon, Çekoslovakya'nın 15 milyon, yon. Belçika.'nın 14 milyondur. Yün ve yünlü 18, 15, 17 milyon. Ayni senede Türkiye'nin ihracaYağ, sanayi yağları, mum ve satında İtalya 33 milyon lira muamele bun 9, 11, 11 milyon. ile birinci gelmektedir. Almanya 20, Makine ve makine edevatı 9, 10, Fransa 19, Amerika 15, tngiltere 15 milyon. 14, Rusya 5, Çekoslovakya 3 ve BelBu rakamlardan açıkça anlaşıl çika 2 milyon liralık muamele yapdığına göre, işbu üç senede yukarıki mışlardır. mahsulâtın ithalât yekunu umum lürkiye'ye olan ticarî muamelede ithalât yekununun yüzde ellisinden İtalye.'nın ifgal etmiş olduğu hâkim fazladır. mevkî tarafımızdan daha büyük bir Yukarıki ithalâta mukabil, Tür dikkat ve alâka ile takıp edilmek kiye'nin en mühim ihracatı, umumî gerektir. heyeti itibarile, mecmu ihracatın Hulâsa: Türkiye İtalya ticaret yüzde ellisini mütecavizdir. Bu hal, mizanı 1927 senesinden 1931 seneTürk ticaret mizanının, fazla bh asine kadar Türkiye lehine ve mühim cıkla vehamet peyda ettnesine mâni bir yekun olarak kapanmıştır. olmaktadır. Türkiye lehine kapanan yekun: Türk ticaretinin beynelmilel va Türk lirası itibarile: ziyetini şöylece sür'atle kaydettik1927: 11; 1928: 5; 1929: 1, 1930: ten sonra Türkiye'nin iktisadî inki11: 1931: 12 milyondur. şafında en ziyade alâkadar sekiz ttalyan neşriyatı esasına müsteniıtıemleketle Türkiye'nin ticarî muden Türk . İtalyan ticaret mübad'eamelâtını kayıt ve işaret edeceğiz. lelerini tetkik edersek İtalyan'ın TürSekiz memleket şunlardır: kiye'ye, ithal ettiği pamuklu eşyanın Almanya, İtalya, Fransa, Ingiltere, Müttehit Amerika Cemahiri, Rus az olduğunu görürüz. Bu eşya İtalyan'ın Türkiye'ye ihraç ettiği malya, Çekoslovakya, Belçika. ların yüzde otuzuna baliğ olmaktaTürkiye ile bu sekiz devlet aradır. Bu ticaretin seyrini göstermek sındaki ticarî muamelât yekunu beriçin 19271931 senesinde İtalya'nın veçhi atidtr: Türkiye'ye ithal ettiği iplik ve pa Türk lirasile ithalât: muk kumaşlara ait ihsaî malumatı 1927: 154 milyon, 1928: 163 milaşağıya dercediyoruz: yon, 1929: 183 milyon, 1930: 113 milyon, 1931: 198 milyon. Pamuk iplik (merserize olmıyan^: Türk lirası hesabile ihracat: 2.000, 1.142, 205, 585, 2.140, 14.417, 1927: 125 milyon, 1928: 134 mil16.412, 16.051, 10.424, 13.075. yon, 1929: 116 milyon, 1930: 113 Pamuk iplik (merserize): 1.317, milyon, 1931: 91 milyon. 1.817, 1.720, 1.525, 1.429. Ithalâtın ihracata nisbetle fazlası: Merserize olmıyan pamuk men1927: 29 milyon, 1928: 29 mil sucat: 87.678, 66.040, 54.059, 44.416, yon, 1929: 76 milyon. 41.659. İhracat fazlalığı: Merserize pamuk mensucat: 1.271, 1930: 0,4 milyon, 1931: 6 milyon. ' 1.402, 3.566, 2.203, 1.757. Yukarıda kayıt ve işaret ettiğimiz I Ipekle karışık pamuk mensucat: ihsa> malumata gelelim. Bu sekiz 2.000, 1.142, 205, 585, 2.140 memleketten yapılan ithalât nisbeÇorap ve diğer pamuk eşya: 681, tinin berveçhiati olduğu anlaşıhyor: 1927: % 7 3 ; 1928: % 7 3 ; 1929: 958, 658, 283, 168. %75; 1930: % 7 5 ; 1931: %77. Görülüyor ki, italya'nın Türki İşbu memleketlere vaki ihracat, ye'ye ihracatı, sayısı mahdut eşyaya ayni nisbette olmasına nazaran, Tür Tiünhasırdır. Pamuklu eşyadan sonra kiye'nin diğer umum memleketlerle yün, ipek, kolonyal mahsulât ve ilâ. olan iktisadî muameleleri asgarî ve gelmektedir. Halbuki, Almanya ve takriben yüzde yirmi beşe baliğ olFransa gibi memleketler, Türkiye'ye maktadır. Filhakika, aşağıda neşretdaha mütenevvi eşya ihraç eylemek tiğimiz ihsaî malumata göre işbu sete ve binaenaleyh daha büyük bir kiz memlekette iktisadî temasın kuv iktisadî teneffüe mazhar olmakta vetle muhafazası gerektir. Bunların dırlar. sene içindeki ithalât nisbeti yüzde E. ARNOLD KAHS K'.zanç vergisi üç türlü tahsil 'J edıliyor. Bir kısım tahsilât beyan f nameye tâbidir. Tacirlerin blân ' çolarma göre istifa olunur. Diğeri "; f maktudur. Uçüncüsü de senelik f W bedel: icarın yüzde elli beşi nis * 0 betindedir. Maliye ile mükellefler * r 4 arasında en ziyade ihtilâfı mucip ' P olan bu üçüncü şekildeki tahsildir. ^ A Bedeli icara nazaran vergi ta \ A hakkuk ettirilirken mükelleflerin & , A noterlikten musaddak konturatları ™ & w d esas ittihaz olunmak lâzım gelir. k j, Fakat maliye memurları bu esasa *, j ittiba etmiyerek çok defa küçük ^ î sermayeli ticaret erbabına tahamW müllerinin fevkinde vergi yüklemektedîrler. Kanun mükellef e hak" kı itiraz vermiştir. Mükellef iti J " razını kendi hukukunu müdafaa F « a ya memur Belediye azasından bir f f zatın da dahil bulunduğu itiraz ko|!ü * misvonuna bildirir. ^ V işte bu komisyonların verilen fy itiraz istidaları uzerinde kâfi de% recede hassas davranmadıklart idİŞ dia edilmektedir. Bu iddfialar, hakikate tevafuk etsin, etmesin. İtirazatın gıyaben tetkiki ile hüküm itası doğru de k M ğildir, komisyonlar mükelleflerde a & husulü itminan için tetkikatı mut Z • laka mahallerinde yapmalı, içtimalarda Belediye azası da behemehal hazır bulunmalıdırlar, diŞ yoruz. I değil mi? Sürpagop'ta.. Kilise bahçesi kendi kendine mi büyüyor? Belediye ile mütevelii heyeti arasında Sürpagop mezarhğının ciheti aidiyeti yüzünden çıkan dava son safhalarına gelmistir. Mütevelii heyeti mezarlık yerini kaybedeceklerinî hissettiklerinden SUrpagop kilisesi bahçesindeki parmaklıkları yola doğru ilerletmek suretile bahçeyi tevsie te sebbüs eylemişlerdir. Belediyece bu teşebbüs haber alındığından mezar Iıklar şubesi müdürü Süleyman Beyle Harbiye mahallesi heyeti ihtiya • riyesinin huzurile dün mahallinde bir zabıt varakası tanzim edilmiştir. Bir kaçakçı mahkum oldu Dükkânında 4? 000 varak sigara kâğıdı yapmağa rlverisli kopya kâğıdı ile bir torba esrar bulunduğu için ihtisas mahkemesine verilen Garbis Efendinin muhakemesi dün intaç edîlmistir. Garbis Efendi, Onnik isminde bir sahide, kendi lehine şehadet etmesi için rüşvet verirken de cürmü meşhut ha • linde yakalanmıştı. Maznun dünkü muhakeme neticesinde 9 ay hapse, 420 lira r>ara cezasma mahkum olmuştur. Yeni bir otobüs hattı Taksim Ayaspaşa Dolmabahçe arasında otobüs işletmek üzere Belediyeye yeni bir müracaat vaki olmuştur. Oktruvaya zam Erbabı sanayiden alman oktruva resmine yeni bütçede elli bin lira zammolunmustur. Zammın tevzi şekli tesbit edilirken Sanayi Odası murahhaslarının da mütaleast alınacaktır. önümüzdeki hafta zarfınde murahhaslar davet edi lerek bu cihet tetkik olunacaktır. Ayasofyada tteşifler Kibrit sarfiyatı azalıyor Son zamanlarda memleketimizde kibrit sarfiyatı çok azalmışbr. Geçen se nenin ilk üç ayı ile bu senenin ilk üç ayı arasındaki sarfiyat farkı yüzde on beş bir tenakus göstermektedir. Sarfiyatın bu kadar azalmsının iktisadî buhran ile memlekette çok kaçak çakmak kulla nılmasından ileri geldiği tahmin edil mektedir. Bunun için, Kibrit İnhisarınca mem • lekette çakmak istimalinin tamamen men'i Ltenmek üzere tetkikat yapılmaktadır. Memlekette çakmak istimali, hü kumet tarafından tamamen menedile • cek olursa kaçakçılığın önüne geçile cektir. Bundan hazine de ayrıca men • faattar olacaktır. Çünkü Kibrit inhisarı mukavele mucibince 25 bin sandıktan sonraki beher sandık için hükumete ayrıca 30 lira verecektir. Çakmak menedildiiH takdirde kibrit sarfiyatı çoğalacağı cihetle hükumet sirketten mu • ayyen taksit olan senevî 180,000 liradan baska asgarî 300400 bin lira alabile • cektir. Bundan başka sigara paketlerine kibrit konularak satılması mes'elesi de tetkik olunmaktadır. Bunlar yakında hü • kumete teklif edilecektir. Şirket bu teklifleri yanmak için hükumetle ara sında mevcut olan para ihtilâfınm halledilmesini beklemektedir. Bugünkü vaziyette memleketin her tarafında üç aylık ihtiyacı temin edece kibrit stoku vardır. yalnızla rekabetle inkşafı mümkün istihsal hayatı devlet teşebbüsü ile ıruhakkak bir çıkmaza dalmış olur. Sahsî teşebbüs başlıbaşma bir kıy mertir. Modern iktisadın temelini teşkil eden kredi ona istinat eder. Bu itibarla şahsî teşebbüs, bir memleket için, ayni zatnanda görünmez bir servet demektir. Teşebbüs kıy • meti, para oimadığı vakit para yaratır. Maddî para yanında manevî para, yani teşebbüs kudreti eşsiz bir yer tutar. En büyük servet ise manevî paradır. İş ve iktisadî kıymet yaratmanın kaynağı olan şahsî teşebbüs, onun icin, her iktisadî yükselişin temeli olmuştur. Açıksız ticaret blânçosunun yolu da buradan başlar. Af. NERMt Ayaspaşa mezarhğının ciheti aidi • yeti hakkmda devam eden muhakeme sırasında mahallinde bir keşif icrasına lüzum gösterilerek geçen gün bu keşif yapılmıs ve fakat daha iki keşif icrası zarureti hâsıl olmuştu. Bu iki kesif te sür'atle yapılacak ve ha ziran iptidalarında raporlar mah kemeye verilecektir. TahlİBİye idaresi veznedarı Salim Efendi 100 lira ihtilâs etmek cürmünden dolayı mevkufen Ağırceza mahkemesine verilmiş, dün muhakemesine baslanmıştır. Srlim Efendi, bu paranın ihti lâs edilmediğini, hesaplarda yanlışlık olduğunu söylemiş, tahlisiye müdürü Necmettin ve kâtİD Salâhattin Beyleri müdafaa sahidi olarak göstermiştir. Bu şahitlerin celbi için muhakeme talik edilmigtir. Bir veznedar muhakeme ediliyor Fakültelerin sömestr imtihanlarına dün baslanmıştır. İmtihanlar sabah 9 dan saat 20 ye kadar devam etmek suretile gelecek ayın nihayetine kadar sürecektir. Yüksek mekteolerin imtihanları da ayın 28 inden itibaren başlıyaGeçen hafta limanımızda altı gün kal caktır. Bunlar arasında bazı mekteple dıktan sonra Köstence'ye giden Jeanne rin imtihanları temmuzun ilk haftasına d'Arc Fransız mektep gemisi dün tekrar kadar devam edecektir. limanımızdan geçerek Berut'a gitmiştir. Somestr imtihanları Jandark Beyrut'a geçti M. Şeril geldi Amerika'nm yeni Türkiye Sefiri M. Şerill Cenapları dün Ankara'dan şehrimize gelmistir. Bir haftadanberi Ankara'da bulunan Darülfünun Emini Muammer Raşit Beyin yann avdeti ümit ediliyor. Muammer Raşit Bey hükumete Darülfünun bütçesi hakkmda icap eden izahab vermiştir. Yeni bütçe Çiçek ve tavuk sergisi bugün açılıyor Şahsî teşebbüs ve rolü tBaşmakaledeiı mabait] rtlamaz. Son zamanlarda devletin iktisadî bir teşebbüs kudreti olarak (der Staat als Unternehmer) münakaşası tekrar başlamıştır. Devletin iktisadî bir teşebbüs kudreti oiup olamıyacağı, mes'elenin temelini teşkil etmez. Asıl mes'ele devlet kudretinin ne gibi sahalarcfa tesebbüs kudreti olarak is görebilmesidir. Libeta! mektep, devletin iktisadî işlerde bir şey beceremiyeceği fîk rindedir. Halbuki: Devletin mutlaka bîr iktisadî teşebbüs kudreti olarak çalışmasım icap ettiren sahalar yok . Fakat şahsî teşebbüs le devlet teşebbüslerinin sahalarını birbirinden şiddetle ayırmak zarureti vardır. Devletin muvaffak olduğu bir işte sahsî teşebbüs te muvaffak olur Fakat devlet teşebbüsü her yerde sahsî teşebbüsün rolünü oynıyamaz. Onun icin bu iki teşebbüs kudreti birbirin; tamamlamak mecburiye tindedir. Devlet, her seyden önce iktisadi birliğin temelini veren kanallar. memleket sanayiini besiiyen elektrik tesisatı, demirvoHar» vs. gibi teşebbüslerin başına geçebilir. İhtisadi birlik için bu çok lüzumlu bir şeydir. Fakat girift dış piyasalar, Ikinci bahçecilik ve kümes hayvanatı sergisi bugün saat ikide Defterdarlık ile Vilâyet binalan arasındaki bahçede Vali Muhittin B. tarafından küşat edile cektir. Sergide teşhir olunacak eşya ve hayvanatın kabul muamelesi dün akşam ikmal edilmiştir. Bunlar bu sabah yerleştirilecektir. Dün tavukçuluk kısmının jüri heyeti faaliyete geçerek kabul edilen hayvanları seçmiş, bunlara numafa vermiştir. Tavukçuluk jüri heyeti Cemil, Cafer Fahri, Salih Zeki, Rıza, Rifat, Vilâyet baytarı Rasim, belediye baytarı Esat, Edip Arif, Fransa ile bir takas Mukavelesi yaptık Sergideki son haztrltklardan iki Tntıba Paris'te münteşir «Tan» gazeteıi yazıyor: Türkiye Ziraat Vekâleti Müstfeşarı Atıf Bey Fransa hükumetile bir takas mukavelesi imtalamiftır. Bu itilâf Türkiye'nin tatbik et tiği ve Fransa ticaretine dokunan kontenjan usulünden mütevellit müfkülâtı ortadan kaldıracaktır. Verilen malumata göre hükumetimiz Fransa'dan sanayi mamulâtı alacak, bilmukabele Fransız tütün re> jisi de memleketimizden tütün mubayaa edecektir. Fransız rejisi SnUmüzdek! ayla» îçinde memleketimizdea ttttBa *1 baslıyacaktır. Halkah muallimlerinden Beylerden mürekkeptir. Rifal Sergide kümes hayvanatı, meyvacılık, sebzecilik, kuş ve ciçekçilik kısımları bulunmaktadır. Yalova Millet çiftliğt ile Halkah Ziraat mektebi, Lutfi Arif Bey. Belediye bahçeler müdiriyeti, Ratip Tahir Bey, Çiftçi kütüphanesi de sergiye iştirak edenler »rasında bulunmaktadırlar. Mukavelenin etasları