Katalog

"1 rfilc ittîhadı tasavvuru fransa tara • ftndan pek hasmane kars'land». Bu' non Avusturya Ue Almanva'nın »raamda Versay muahedesi mucibince memnu olan ci"asî itMhada mukaddeme olacağını ileri sürdü. Cihan mcs'elelerinde Fransa ile ftalya arasmda her zaman tezat ve münaferet olduğu halde Almanya Avusturya gümrük ittihadı tasavvuru karşısında bu iki devletîn nok taî nazarlan birlesti. Italya dahi A vusturya'nm bir gün Almanya ta rafmdan belolunarak Almanya devleti muazzamasımn hudutlannra ttalya'ya kadar dayanması ihtimali ttalyan'lan endişeye düşürdü. Fransa'mn ısrarı üzerine mes'ele Cemiyeti Akvam Meclisinde mev • zuu bahsedildi. Insrîltere devleti bu mea'elenin Avrupa'da bir yangın çıkaraı»ması îçin her ikî telif edecek bîr surette hareket etti. lns»iltere'nin teklîfi üzerine Cemiyeti Akvam Meclisi tarafından mes'ele beyneimilel divanı adaiete havale edildi. Divan gümrük ittihadı tasavvurunu ahde münafi olmadığma karar vermiş i »e de bir rey ekserîvet ile Avus • turya'nın Cemiyeti Akvam vasıta sile aldığı istikraz mukavelesine mugayir bulmustur. Fakat ekseriyet tarafinda olanlann çoğu Cenub! Amerika'nm kücük devletlerinin hâkimleri olduğu halde büyük devletlere mensup hâkimler projenin lehinde rey vermistir. Bu esnada müthis bir inhitatı iktisadinin bulutları bütün cihantn ve bilhassa Avrupa'nın ufuklannı karartmakta olduğundan Almanya ile Avusturya şimdilik bu tasavvurundan sarfı nazar etmişlerdir. Bu tasavvurdan feragat Fransa 9e ltalya'nın Almanva'ya karşı müttehit bir cephe teşkilinde devam etmelerine mani o'mustur. rinin ehemmiyetli surette tahmin edildiği şüphesizdir. Konferasta Balkan Birliğinin teşkiline ait muayyen bir proje bile müzakere edilmiştir. Filvaki bu proje ikinci Balkan konferansmda neticelendirilmiş ise de Balkan Ticaret Odası, Balkan Posta Birliği projeleri kabul edilmiştir. Tütün ve hububat zer'iyatı, demiryollar, hava yolları sıhhiye ve mesai gibi mes'eleler balkancılık ruhunda görüşülmüş ve Balkan birliğine doğru ilk esaslı adım atılmıştır. yihştag Meclisinde yani umumî parIâmentoda meb'uslan on ikiden yüz sekize çıkan ve memleketin ikinci büyük fırkası olan faşistlerin nüfuz ve kuvveti 1931 senesinde bîr kat daha artmıştır. Almanya hükumatı müttehidesinin diyet yani mahallî parlâmentoları intihabatında fa • şistler büyük muvaffakiyet göstermişler ve Hess, Oldenburg ve Vürtemberg diyet meclislerinde ekseriyeti kazanmışlardır. İktisadî buhrandan bunalan Alman milleti Fransa'mn asla aman vermi • yen sert politikası ve tamirat mes'elesinde gosterdiği şiddetten dolayı Faşistlerin reisi M. (Adolf Hitler) in bayrağına sarılmakta ve bu fırkanm mensupları vc (hücum kıt'ası) denilen askerî osuldeki teşkilâtı artmaktadır. Diğer taraftan faşistlerin artması ve kuvvet ve nüfuz bulması Fran sa'yı kuşkulandırmaktadır. Faşistle • rin programı başında Versay muahedesinin yırtılması ve tamirat için para verilmemesi vardır. Sıkıntıda olan millet ve bilhassa gençlik bu gibi vaHIerin kabili icra olup olmadığıaa bakmıyarak Fasistlere sarılıyor. Senenin sonlanna doğru Alman Faşistleri tngiltere ve ttalya devletlerinin payitahtlarma memurla*' göndererek oralardaki mehafil ile temasta bulunmuşlardır. 1931 senesi zarfında Almanva'daki hükumet parlâmentoda zayıf bir ekseriyete müstenit olmasına rağmen istikrarmı muhafaza etmiş ve M. Brünmg yalnız bir defa teşrinisani zarfında îstifa etmiş isede Reisicumhur Mareşal Hindenburg tarafından tekrar kabine teşkiline memur e • dilmiştir. Kabinedeki bu '"«tîkrar ekseriya M. Brüninsr'in Reisicumhurun kararnameleri ile idarei hükumet etmesinden ileri geliyor. Ravihstağ sık sık tatil edilmektedir. Yani fevkalâde ahval dolayısile Almanya bir nevi diktatörlük ile idare edilmektedir. Ieketler gibi ve hatta bundan daha ziyade cihan buhranından müteessir olmustur. Bu geniş memleketi sa • nayi yurdu haline getirmek ve ziraatini hububat fabrikası şrkline sokmak için hazırlanan beç ^enellk piânin en nazik devri olan ürüncü senesi bu yıla tesadüf etmistir. Ha • riçte mahsul para etmediğinden Rusya hariçten getirtmekte olduğu külliyetli miktardaki mak'nelerin ve ham eşyanın bedellerini tediyede ecnebi parası bulmakta «tkınt. çekmiştir. tngiltere ve Fransa piyasalanmn Rus emtiasına karsı seddi Rusya'nın vaziyetini büsbütün güçleş tirmiştir. Rusya'nm alâkadaranın yani en mühim sîyasî hâdiseler bu devletin Fransa ve Lehistan ile ademi tecavüz tnisakı müzakeratında bulma • sıdır. Fransa ile müzakerat çok ilerlemiş ve bir projenin raetn: bile takarrür etmistir. Fakat Lehistan bunu kabul etmek istemediğinden ve diğer bazı mânialardan dolayı misak aktolunamamıştır. Fransa'da sağ cenah fırkaları Rusya ile boylu bir misak aktine şiddetle aleyhtardırlar. Diğer taraftan Lehistan hükumeti kendi istediği şerait ile bir misak aktetmek istiyor. Uzun bir fası'adan sonra senenin sonunda buna dair müzakere baslamıştır. Fakat her iki misakm akti çok şüphelidir. Rus ya'nm haricî siyasetindeki en calibi nazari dikkat hâdise Hariciye Ko • miserî Litvinof Toldaşm Ankara seyahatidir. K.ânunusani ingiltere'de altın mikyasının terki ve amele hökumetinin sukutu 1931 senesinde dahilî siyasetinde büyük tebeddül vuku bulan memleketlerin başında Ingiltere bulunu yor. Amele hükumeti parlâmento da ekseriyeti haiz olmadığı halde liberallerin ve bilhassa bunlann li deri Mister Loit Corc'un müzahereti ile yaşıyor idi. Bu hükumet daha ziyade haricî siyasette muvaffakiyet gösteriyor idi. tngiltere cihan siyasetinde hem tesirini îyice ihsas etmekte hem de siyasî munaferetleri izale ve milletleri telife çalışmakta idi. İngiltere'nin bu muvaffakiyetine binaen Cemiyeti Akvam Büyük Meclisi gelecek şubatın ikisinde topla nacak terki teslihat konferansına amele hükumetinin Hariciye Nazın Mister Henderson'u intihap etmiş ti. Fakat haricî siyasetteki bu mu vaffakiyetlere rağmen amele hükumetinin dahilî vaziyeti gittikçe za • yıflıyordu. Gayet masraflı olan sosyalizm siyaseti tngiliz milletinm vergi yükünü gittikçe ağırlaştınyordu. Almanya'daki malî buhrandan do layı burada mahbus kalan ecnebi sermayelerinin en mühim kısmı tngiliz'lere ait olduğundan tngiliz li rasına karsı itimatsızhk peyda ol muş idi. Ingiltere'deki ecnebi ser • mayeleri altına tahvil edilerek gerî abndıkça İngiliz evrakı naktivesi • nin karşılığı azalıyordu. tngiliz li • rasına karsı peyda olan itimatsızlı • ğra bir sebebi de tngiltere bütçesinin masarif kısmının gittikçe kabarmau ve buna karsı varidatm umumî buhran dolayısile azalması îdi. Amele hükumeti Basvekill Mister Makdonald ve Maliye Nazın Mister Snovden tngiliz Hrasını kurtarmak için devlet masarifinde tesarruf yapılmasmı arkadaslarına teklif et • mislerdir. Devletin hütçesini en ziyade sarsan fasıl issizlere verilen ve gittikçe yekunu kabaran tahsisat idi. Başvekil ile Maliye Nazırmm bu tahsisatm yüzde on nisbetinde tenkisini teklif etmis olmalan kabinede ve amele fırkasmda kıyamet koparmıştı. Bu vaziyet karşısında Mister Mokdonald 24 ağustosta istifa etmiş ve üc ar kadaşı ve muhafazakârlar ve Ifberaller ile birlexerek muvakkat bir millî kabme teşkil etmistir. Yeni kabmenin ilk isi bütçede tasarruf yapmak ve tnsriliz lirasım kurtarmak için Amerika ve Fran sa'dan seksen milyon altın tngiliz liralık kredi almak olmustur. Fakat bu tedbir tngiliz lirasmı kurtara • madı. Eylulün yirmisinde altın mikyasının terkedildiği ilân ve altın ihraci menedildiğinden tngiltere ile birlikte bütün cihanın malî vaziveti kar makarısık oldu. tngiltere'nin malî vaziyetini ve parasmı kurtarmak için daha cezrî tedbirlere müracaat et meğe zaruret hâsıl n'dueundan 6 *esrinievvelde Mister Makdonald inti habat beyannamesini neşretnv.tir. tntihabat mücadelesinde Mak donald'a sadık kalan arkadaslan ile muhafazakârlar ve liberallerin ekserisi amele ftrkasına karsı ittirak ettiler. tntihabatta amele fırkası perisan olmuş ve meb'uslarının adndî evvelce üç yüze yakın iken elliye inmiş ve millî grup kahir bir ekseri yet kazanmıştır. Muhazakârlar dört yüzden f azla meb'us çıkarmışt'r. Yeni hükumet, Mister Makdonald ve arkadaşları ve muhafazakârlar ile liberallerin ruesası tarafından teş kil edilmiştir. Tamirat mes'elesi alevlendi Cihansümul iktisadî buhran se • Benin •onlarma doğru vahfm bir sekil aldığından Almanya'nın Mister (Hoo•er) ia bir senelik moratoryomu hitam bulduktan sonra tamirati tediyeye haslavamıyacağı ve şubatra so • nuna kadar tecfl olunan ticar! borçlana dahi tediye ed'lemiyeceği an laşılmıştır. Bu suretle tamirat mea*•lesinin tekrar müzakere edflTT>e aine mecburivet hâsıl olmuştur. Fransa Başvekili M Laval, Amerik\'dan avdet ettîkten sonra kendisile Pa ru'teki Almanya sefiri arasında cereyan eden müzakeratm neticesi ola • rak tamirat mes'elesinîn tetkP' i^in Beynelmilel Tediyat Bankası tara ftndan miltehassıslar komitesi iç timaa davet elvndu. Burada devletler araımda muaz* lanı bir mücadele cereyan etmistir. Fransa. komitenin yalnız sarta tâbi olan tediyat kısroını müzakere otme • •ini istemiş ve bunda ısrar etmistir. Almanya ise tamirat mes'elesinin esash surette yeniden kararlastıni • ması esasını müdafaa etmistir. lngiltere ise hususî borçların tamîrata tercîh edilmesini şiddetle talep et • miştir. Bir çok münakasalardan sonra komite azalan tetkikatm verdiği neticelerde ve hazırlanması lâzım gelen raporun metninde ittifak etmişlerdir. Komite Almanya'nm sarta tâbi olan tediyatı ifadan aciz oldu*MT>u tasrü» etmistir. Raporda Young p'Ânınra tanzkni esnasmdaki hesaplarda esas turulan seraîtîn iktisadî buhran dolayisile kaybolduğu ve bunun ye • rine jfayet vahirn ahval ve şerait ka> hn olduğu kaydedilmistir. Bu suretle Almanya'nm sarta tâbi olmıyan te • diyatı dahi ifadan aciz olduŞ'n anla tılmıştır. Komitenin bulduğu bu neti* eeler yeni senenin ilk nısfında Lâhey'de toplanacak konf eransın mü • zakere ve kararlan için esas ittihaz edilecektir. Almanya'nm ticarî borçlannı tetkik için Berlin'de toplartan komite senenin sonuna kadar tet * kikatmı ikmal edememiştir. Maahaza bu komite dahi yeni senenin ilk haftaşındaki konferansa kadar mesa isme netice verecektir. Fransa'da 1931 senesinde Fransa'da fev • kalâde hâdiseler olmamıştır. Ka • bine dahi bir defa buhran geçirmiştir. 1930 senesinin son ayında teşekkül eden M. Steeg kabinesi 1931 tene • sintn yirmi ikisinde parlâmentoda ekalliyette kalarak suîcut ettikten sonra M. Laval kabineyi teşkil et • miştir. Fransız kabinelerinin demir kazığı olan M. Briyan b«ı kabinede dahi kalmıştır. Mumaileyhin ka binesi sağ ve merkez fırkelann* 4ayanmaktadır. Halkın ve köylünün içinden yetişen bu ba*vekil gayet idareli olduğundan mevknni ınuha • faza etmekte ve lâkin müstak:1 lir siyaset takip edemevip oarlâmen • todaki sağ ekseriyetm gösterdîği istikametten aynlmamaktadır. Fransa'daki göze çarpan vak'a • lardan biri de Reisicumhurun de • ğişmesidir. M. Doumerg müddcti mayısta hitam bulduğundan yeriie M. Doumer intihap olmustur. Fransa'da Reisicumhur ârayi umumiye ile intihap olunmadığmdan Doumer'in Amerika ve Almanya'daki intih^plnr kadar gürültülü olmamıştır. Esasen Fransa'da Reisicumhurlann salâhiyeti son derecede tahdit edilmiştir. Paris'te tesis olunan müstemlekât sergisi Fransa devletin in kurmuş olduğu muazzam müstem!?kât tmparatorluğu eczasının Fransa'ya merbutiyeti bir kat daha takviye etmiş bu münasebetle Fas Sultanı ve diğer \erli rüesa buraya davet olunnuştur. ispanya'da cumhuriyef teessös ve takarrOr etti Balkan Konferansı 1931 senesinin en büyük siyasî bJLdiselerhıden biri ikincî Balkan Bir» liği konferansınm içtimaıdır. Kon ferans tstanbul'da içtima etmiş ve mfizakeratına Ankara'da nihayet vermistir. Evvelki sene teşrinievvelde Atina'da toplanan birinci konfe ransa nazaran ikinci konferans çok müsbet neticeler vermistir. Balkan Birliği ve Balkan konferansları M. Venizelos'un Ankara'yı ziyareti ile Türkiye ile Yunanistan arasında teessüs eden ve tsmet Paşanın Atina'yi ziyarti ile bir kat daha kuvvet bulan itilâf ve mukarenetten mülhem olmustur. Türk > Yunan mukareneti ile ikinci Balkan konfe • ransında diğer Balkan milletleri için nümune ittihaz edilmiştir. Balkan milletleri arasmda en ziyade haricin teşvik ve entrikaları ile asüardanberi devam eden zıddiyet ve munaferetleri bir anda izale etmek kabil değildir. Binaenaleyh tstanbul konferansmda dahi dostane havayı arasıra dalgalandıran ve en ziyade ekaliyetler mes'elesinden neş'et eden ihtilâflar Balkan konferansmda dahi arasıra kendisini gosterraiatir. Fakat bu hâdiselere rağmen Balkan milletleri arasmda dostluk Sıisle 1931 senesinin Avrupa'daki hâdiselerinin en mühhnmi tspanya'da KralIığm devrilroe«i ve yerine cumhu • riyetin tesis edilmesidir. Nisanın ilk nısfında dîktatörlüğün ilgasından sonra tspanya'da icra ediien ilk Belediye intihabatında cumhuriyet ta raftan fırkaların kahir bir ekferivet kazanması üzerine Kral on üçSncfi Alfons ve hanedanı memleketi ter • kederek Fransa'ya ilticaya mecbur olmuşlardır. M. Zamora'nm tesis ettiği mrvaV kat Cumhuriyet hükumeti yeni Kortes yani parlâmento intihabatmı icra et tirdi. Müessesan meclisi halinde top lanan yeni parleroento uzun mvddet devam eden tetkik ve munaka»a!ardan Yeni millî hükumetin ilk isi ser • sonra cumhuriyet idaresinin kanunu bestii ticaret usulünü terketmsk olesasisini tanzîm etmistir. mustur. Ecnebi emtiasına karsı afır Dünyanm en asrî ve mükemmeli ogümrükler vazedilmiştir. Cihan ticalan bu kanunu esaside harbin gayriretinin merkezi ve başlıca mahreci meşru olduğun'a bile tasrih eden jn olan tngiltere'nin cihan ticaretine yeni beynelmilel siyasî cereyanlarm karşi seddedilmesi cihan iktisadiya mahsulü vardır. Yeni hükvmetîn i«tına ikinci bir ağır darbe olmustur. mi «tsDanya tşçiler Cumhuriyeti> dir. M. Zamora mutedil cumhuriyetçi tngiltere'deki yeni hükumetin hiolduğundan riinî mes'elelerde arka • maye usulünü kabul etmekten bir daşlan ile hemfîkir olmadığından maksadı da siyasî cihetten rabıta başvekâletten rekilmi^ti. Fakat kalan çok gevşemiş olan İngiliz Impanunu esasinin kabulünden sonra yaratorluğunu iktisadî bir kül halino pılan ilk reisicumhur intihahmda mugetirmek suretile tamamiyet ve vahmaileyh m^tte^ikan bu makama ge detini muhafaza etmektir. Bunun tirilmistir. tspanya'da yeni hükvmet için yeni vaziyet esası üzere yeni memleketin intizamı iktisadisi bo • gümrük ticaret mukaveleierinin akti için Fransa ve Almanya tarafından zulmus olmasından dolayı taraf taraf zuhur eden iğtisaşlar ve Şimalt Londra hükumetine yapılan teklif tspanya'da devam eden iftirak ha • ler gelecek yaz Ottava Kanada sehrinde toplanacak tngiliz tmpara reketleri ile fnzlaca uğraşmaktadır. Fakat cumhuriyet rejimi artık iyice torluğu konferansınm vereceği kaköklesmiştir. rarlara intizaren reddolunmuşrur best bir surette tetkik edilmesi için kâolan Mançuri nıes'elesi bu sene dahi cihan sulhumı ciddî surette tehdit et nunusaninin on dokuzunda Londra'da miştir. Dar ve kısır adalarda bunalmış bir Yuvarlak Masa konferansı toplanuşb. Konferansa Müslümanlar, yerü hüolan Japon milleti ötedenberi zen kumetlerin rüesası, ekalliyetler iştirak etgin ve miinbit Mançuri'yi kendisme mis ise de Hindu ekseriyeti temsfl edev müstakbel vetan ve âlem addetmekmillî kongre fırkası iştirak etmemistL tedir. Mançnri ile Çin memleketi arasmda ötedenberi sıkı rabıtalar yok Konferans federasyon esası Bzere bir tur. Buradaki mahallî hükumetin re hükumeti merkeziye kuruhnasmı ve eyaisi genç Mareşal (Çong Hsalian) nin letlere muhtariyet verflroesini tavsiye etmişti. Nankin hükumeti ile ittifak etmesi Japon'lann canını sıkmıştı. Bu esnada Millî Kongre Fırkasmın ötedenberi zaten eksik olmıyan Lideri tngfliz'lere karsı siddetli bir nScahaydutların tenkili behanesile Ja • deleye girişmis ve buna tâbi haDc tngîlî» pon'lar eylulde Mançuri'de vâsi mik memurlanna imtina etmiştL Bu kan yasta harekâtı askeriyeye başladılar. sık vazîyetten dolayı konferans dağılBüyük bir harp zuhuru endişesile mıştı. Uzun zaman devam eden muca« Cemiyeti Akvam meclisi müdahale et deleden sonra nihayet sabık Hint Valn mek istedL Japon'lar kabul etmedi Umumisi Lort trvin ile Gandi arasmda ler. Maahaza meclis sırasile ve birer bir mütareke aktolundu. Mülî kongre ay fasıla üe üç defa bu mes'ele icin yeni bir konferansa iştirak etmek ar • toplandı. Lâkir. müessir bir karar itzusunu gösterd'ğinden Londra'da ikinci tihaz edemedi. Bazı tavsiyeler ile ik Yuvarlak Masa konferansı toplandı. tifa etti. Cemiyeti Akvam mes'ele • Konferansa millî kongrenin yegâne mfiyi mahallinde tetkik için hususî bir messfli olarak Gandi iştirak etti. komisyon teşkil etti. Fakat yedi devFakat ba defaki konferansta Htndn* letin mümessillerinden mürekkep lar 0e Müslümanlar arasmda siddetli bu komisyonun Japon'lann hare • kâtı askeriyesine müdahale salâhiyeti ihtüâf çıkta. Müslümanlar Hindu ekseriyeti tarafuıdan yutolmamak îçin nn • yoktur. fuslan nisbetinde ve aynca meb'us çıJapon kuvvetleri Cenubî Mançuri'yi karmak hakkını istedüer. Diğer ekali • işgal ettikten sonra Rus mmtakası o yetler dahi bu hale iştirak ettiğmden lan Şimalî Mançuri'yi dahi işgal et • ve tngiltere'de yeni hükumetin nazan tiler ve Sovyet Rusya'sının kapısına Hint mes'elesine başka türlü olduğun dayandılar. Fakat Sovyet hükumeti dan konferans kânunuevvelin iptida • Japon'lar ile müsademeve bir vesile larmda neticesiz bir surette dağıldı. Şimvermediğinden bu iki devleti muaz di tngiltere Hindistan'a göndereceği huzama arasındaki vaziyet gergin elsusî komisyonlar vasıtasüe müstakbel makta kalmıştır. idare hakkında temas ve tetkikatta bulunmuştur. Konferansm akim kalması üzerine Hindistan'da yeniden kanf'klıkMançuri'de Japon'lara karşı lar zuhur etmistir. lngüiz'ler dahi örfî ttalya'nın dahilî siyasetinde mümüsellab Iravvetler ile mukabele • tedbirlere müracaat etmistir. him bir tebeddül yoktur. Yalnız e v den âciz olan Çin hükumeti Cemi naf cemiyetleri hükumeti olan bu yetî Akvam'dan dahi müessir bir raemlekette devlet sermayedarlığı muavenet görmemesi üzerine gayet siyaseti Herlemektedir. Son zaman • müşkül bir mevkide kalmıştır. Çin'de larda bankalarm sanayi ile aiâkası 1931 senesi zarfmda Afrika'da müeumhuriyeti tesis eden Kuoinutuy f ırkesümiş ve sanayie malî muavenette hbn hâdiseler olmamıştır. Yirmi sene bulunmak işleri devlet inhisan altma kasından aynlan sol cenah rüesası denberi Bingazi'nin arka taraflannda Nankin'e karşı Kanton'da ayn bir alınmıştrr. Sönusflere karşı harp etmekte olan Italhükumet kurmuşlar idi. Bunlann ltalya'nm harlcî siyaset! ve büyük ya kuvvetleri nihayet bunlann son reisi tahriki ile Çin talebe âlemi ayaklancihan mes'eleleri karşısındaki vaziömeriilmuhtar*ı dahi esir etmişler ve miştir. Bu vaziyet karşısında Reisiyeti tngiltere ve Amerika'ya çok yabunu kabaile ibret olmak üzere 30,000 km Almanya'ya son derece hayır • cumhur Ceneral Con Kay Şek ve hü kisilik bir cemaaon Snunde idam et • kumet istifa etmistir. Bunun neticesi hahanedir. mıVerdir. Bu suretle Bingazi havalisinolarak Çin ahvali büsbütün kanş • de ltalyan'lar sükun ve asayisi nihayet miştir. tesis etmişlerdir. Yugoslâvya'da iki senedenberi devam eden Krahn diktatörlüğü tlga Japonya hükumeti Mançuri mes'edilmiş ve yeni bir kanunu esasî neşelesinde büyük bir muvaffakiyet Mınr'da mühim hâdissler obnannştir. rolunmuştur. Fakat bu kanun millelin gosterdiği halde malî müzayakadan Yeni kanunu esasî mucibince parla hukuk ve hürriyetini son derecede mento ikinci devrei içtimaiyesini aktettahdit etmistir. Fırkalann teşekkülü ve bilhassa parasmın düşmesinden istifa etmistir. M. Vakatsuki parlâmistir. Veft fırkasmm lideri Nahas Pş. ne müsait degildir. mentoda ekseriyet sahibi fırkanm bir beyanname Oe tekrar kanunu esa Yeni parlementoda tek bir fırka lideri olduğu halde mevkiini muhasiyi ve buna istînat eden parlâmentonun vardır. liflerin reisi M. (Junkai) ye bırak • içtimamı protesto etmistir. Fakat libe» miştir. raller ve diğer muhalif rical bu beyaa *" nameye iltihak ebnenuştir. Hatta bun^ar* Avusturya'da Heimver denüen fadan Ziver Pş. Âyan azauğını kabul et< şist teşekkülâtı bir darbei hükuoıel Hindi Çini'deki Fransız müstem miştir. teşebbüsünde bulunmuş ise de hu • lekâtında komünistlerin çıkardığı kumetin teyakkuzu sayesinde bu büyük isyan yatıştınlmıştır. Fransa memleket dahili bir harp tehlikesinmüstemlekât nazın sureti mahsusaHabeşistan'da yeni Necaşi büyuk mfr den kurtulnuıştur. da burasını ziyaret etmiş ve muh • rasimüe İmparatorluk tacmı giydi. Ba tariyet vadile halkı teskine çalış • merasirade devletlerin heyeti mahsu miştir. salan hazır bulunmuştur. Yeni Habeş Romanya'da profesor Yorgan'ra hükumdan teceddüt taraftan olduğunriyaseti altındaki mill! grup infisaha dan ilk isi mesrutiyeti tesis etmek ol • yüz tutmuş ve liberal fırkası yruptan tngiltere hükumetinin Irak mandasm muştur. ayrılmıştır. dan feragati ve ba memleketi müstakil bir devlet olarak tanımış olması Ce miyeti Akvam maessesesinin mandalar Bulgaristan'da komünîst çiftçl Muttehidei Amerika'da iktisadî huhfırkasmı ukat eden darbei hükumet komisyonu tarafından kabul edilmiştir. Binaenaleyh Cemiyeti Akvam Medisinin ranın ha!k fizerindeki tazyiki artbğıntenberi bu memleketin mukadderatma kânunusani zarfmda aktedeceğî devrei dan Reisicumhur (Hoover) e karşı ahâkim olan detnokrat bloku yeni iniçthnaiyede Irak'm istiklâlini tamyacağı demî memnunivet peyda olmustur. Setihapta mağlup oldu. Yerine riftçi> ve onu Cemiyeti Akvama aza olarak nenin sonunda kongre yani Parlâmento ler ve diğer fırkalardan mürekkep kabul edeceği muhakkak addolunuyor. toDİtndıeı zaman nnımaileyhe karşı geyeni blok geldi. Bidayette hükfımerek kendi fırkası cumhuriyetçiler gerek te M. Malinof riyaset etmistir. Mu • muhalifi bu'unan demokratlar ate* püsmaileyh esbabı sıhhiyesinden dolaIrak istiklâlini temin ettikten sonra kürmüslerdir. Mumaiîeyhin harp borçyı başvekâletten çekildikten sonra bu Suriye'nm manda altmda yasamasma im larma ve tamirata dair devletlere yap • makama M. Muşanof gelmiştir. Mukân olmadığından Fransa hükumeti ev mış oldııŞu tekfif şiddetle tenkit edPmis mafleyhin Ankara'yı ziyareti ve velki sene tanzhn olunan kanunu esasî ve gerek meb'usanda gerek âyanda komşu devletler Ue itilâfcuyane simucibince Suriye'de mahallî bir hükumet yaseti Bulgaristan'ın harici mevkiini bu teklif, arbk emri vaki olmasına rağteşekkül etmesine ve bu hukumetle hayli ıslah etmistir. yapacağı müzakeratla Suriye'nm Fransa men çok müskülât ile tasdik edilmiştir. italya'da devletçilik siyaseti in'de Afrika'da Yugoslavya'da Japonya'da Mısır'da Avusturya'da Hindi Çinide Romanya'da Irak'ın istiklâli Bulgaristan'da Amerika'da Suriye'de intihabat Yunanistan'da Başvekil M. Venizelos Türkiye He dostluğunu takviye etmeğe muvaffak olması ve Bulgaristan ile itilâfcuyane bir siyaset takip etmesi bu memleketin haricî mevkiini tahkim etmistir. ingiliz imparatoriuğu ihya oiunuyor Arnavutluk'ta Cihan buhranından en ziyade muztarip olan Arnavutluğ'a ttalya'nın beş sene müddetle her sene yirmi milyon altm franklık ve bilâfaiz iatikraz vermeğe karar vermesi hü • kumeti hazıranın mevkiini tahkim etmistir. ile münasebatmı tanzime karar vermistir. Kânunuevel zarfmda müntehibi evveller intflıabı yapılacakta. Fakat Suriye Müliyetperver Fırkası kanunu esasiyi mületin arzusuna muvafık görmediklerinden Şam'da ve Hama'da ve diğer sehirlerde büyük hâdiseler çıkarmıslardır. Bazı yerlerde sandıklan ahali alıp götürdüğunden intihabat yapüa Kıbrıs isyanı EBi senedenberi Ingfliz'lerin idare» altmda bulunan Kıbns Adasınm Rum ahalisi Yunanistan'a iltihak için isyan etmiş ise de bu isyan tngiliz'lerm siddetli tedbirleri ile bastınlmıştır. Macaristan'da Macaristan'da Başvekil Kont Bethlen istifa etmiş ise de ekseriyet sahibi hükumet fırkasmm lideri gene kendisi olduğundan hâlâ bu zat memleketin haricî ve dahili siyasetinde nüfuz icra etmektedir. Mu • maileyhin Transilvanya'da Roır<anya Krah ile görüşmesi mühim bfr hâ • disei siyasiye olmustur. Hindistan'da Fakat Reisicumhurun harp borçlarmı tenkis ve üga edememesi için bu tasdik keyfiyetine mühim sartlar konulmuştnr. Bu suretle Reisicumhurun haricf siyasette ve en mühim cihan mes'e^esinde serbestii harekeo* tahdit ednmîtttir. Amerika parlamentosunda ve efkân nmo miyesinde gorü'en memnuniyetsîzlik ve galeyan yalnız Reisicumhunın şahsı aIeyhînde değfldir. Bunda Fransa'nm ta» kip ettiği dar siyasetio nyandırmii ol • duğu infialin dahi büyük tesiri obnoştur. Amerika'daki diğer hükumetlerde ge* çen seneki ihtilâl ve isyan dalgastmn yorgunluğu eseri olarak mühim hâdi • seler olmamıştır. Son Almanya'da faşistler kuvvetieniyor Rusya'da ademi tecavöz misaklan tntihabetta Almanya'da Ra 1931 senesinde Rusya diğer mem> Harbi Umumide tngiltere'nin Hint* • lilerin asker ve parasına arzı iftikâr etmiş olması bu devletin Hindistan'daki n&foz ve itibarraı knmısh. tngiltere Hintiileri memnun etmek için harbin son senesinde bunlara mahdut bir muhtariyet vermiş ve on senelik tecrübeden sonra bunun tevsi edileceğini vadetmiş idL Muhafazakârlar zamanmda Hindistan'ın müstakbel kanunu esasisi hakkmda tetkikatta bulunmak üzere bir komisyon gonderümiş ve komisyon ra • porunda Hindistan'a shndPik eyalet lere mahsus muhtariyet verilmesini tav1931 senesinde,Asya kıt'ası cihan si riye etmis idL Hint milliyetperverleri yasetinin büvük hâdiselerine sahne ol bem komisyona boykot etmîşler hem de tavıiyesine protestolar yağdırmışlardı. mustur. Bir defa Japonya ile Çin ve diğer defaunda Rusya ile Japonya Mister Makdonald Hindistan'ın müsarasında büyük ve kanlı harbe bab takbel idaresinin daha şümuDü ve Avusturalya'da Avustralya, hububat ve ham mevat yetiştiren diğer memleketler gibi büyük müzayekadadır. tktidar mevkimde bulunan amele hükumetinin tngiltere'deki sakit amele hükumeti gibi tasarrufa riayet etmemesi yüzünden memleket iflâs derecesine gelmiştir. Binaenaleyh se • nenin sonunda burada icra olunan a • mamî int>*habatta halk muhafazakârfara rey verdiğinden amele fırkası son derece kSçüfmüş ve sosyalist hükumeti sukut etmistir. Yeni Başvekil Mister Lyons Avusturalya'mn tngHtere üe mSnasebetini tarsin etmek ve tngiliz tmparatorluğunu sıkı iktisadî rabıtalarla takviye etmek taraftandnr. Asya kıt'asmda Mançuri mes'elesi " MVHARREM FEYZİ