Katalog

Başmuharririmizin Meclisteki hitabesi ( Btrind sahlfeden mabait) 6 Temmuz 1931 Matbuat kanunu (Birinei Sahifeden mabait) Cumhmiyet »evdi&îm matbuat mesleğinde yüz tarafı olan bazı mahluklara kar» şı müsmahakâr hareket etmek istediğime hükmedilmemesini rica ederim. Matbuatın faidelerinden memleketi mümkün olduğu kadar fazla mütene'im kılabilmek için bu medeni tesUin feyzini ve safasını ihlil edebileceklere karşı bu amansız ha debileceklere karşı amansıs ha • lacaksınız. Hakikaten Bu yüzden memleketin çektifci ırtraplar ve zi yanlarla geçirdiği tehlikeler artık yeter olmuştur. Matbuatı hiç sık makaızın bu güzel netîceyi temin etmenin ice daima elde bulunduğuna kanüm. Efendiler! Otuz bu kadar senelik matbuat hayatında gazetecilik tarihinde memlekete yapılabilen iyiliklerin ve fenalıkların pek çok misallarini görmüşüm. İyilik namına bızzat kendi kalemimle istihsal ettiğimi lannettiğim bazı neticeler derece derece hayatımın pürüzsüz iftıhar vesileleridir. Bunlardan bir tanesini zikretmekliğime müsaadelerini istirham ede ceğim. Umumî harp başlamıştı. Bilfthare galibiyetle biten müdafaasiU kendi başına dünya tarihini taklip etmis olan Çanakkale çok düşük vaziyette idi. Orada atacağımı* fiseklerin kapsüllerini Almanya'dan kaçak olarak getirebiliyorduk. Hentiz Romanya harbe girmemisti. F»11»* Sırbistan Merkezî Avrupa ile irti batımızı kesen bir hâil olarak ortada duruyordu. Sırbistan cephesi yarılarak Merkezi Avrupa ile ittisali mizin temini elzem görünüyordu. Bu açık hakikati o zamanın merkezi umumisine »öylediğim, Sırbistan cephesi yarılmak üzere müttefikleri mizin tahrikini teklif ettiği zaman böyle bir hareket Türk mertliğile nasıl telif olunabilecek, tereddütlerile karşılaştım. Arkadaşlarımı ikna edemiyen »özlerime bedel bu vadide siddetli makalelerimin müttefikle rimizi icbar ettiğini görmekle bah tiyar oldum. 1520 gün gibi kısa bir fasıla zarfında Sırbistan cepheai yanlrâıs, Avrupa ile dogru muvasale miz temin olunmuş, Çanakkale'ye ceplerde ve bavullarda kaçak esya olarak değil belki vagonlarla, trenlerle yardım yetiştirmeğe imkân ha»ıl olmustu. Küçük büyük böyle misalleri teaddüt ettirebilecek, ayni zamanda 20 senelik meb'us olan 30 bu kadar senelik bir gazeteci vatan daşınızım. v " bütün bu gazetecilik hayatımda kiye'de namuslu bir matbuat esa^ı bulunduğunu daima gördüm. Bütün bu müddet zarfında mesleğin içine karışan fenalar ve fenalıklar da zaman zaman her sağlam bünyeye ârız olmağa çalışan veya nükseden hastalıklar mahiyetini haiz olmuştur. Matbuat bünyemiz e sasen sağlamdı ve bu sağlamlık ise esasen gayet temiz bir özlü hamur olan Türk milletinin »ağlamlığma dayamr. Bu esaslar elde iken fenalıklan hatta kolayhkla bertaraf etmeğe imkân bulunacağını kabul etmek liğiniz de hata yoktur diyorum. Efkâri umumiyenin hakkile tenviri mes'elesi yalnız matbuatın uhdesine terettüp eden bir vazife değildir. Matbuat kadar bu kürsü dahi, belki daha ziyade bu kürsü efkâri umu miyeyi tenvir edecek bir yüce tepedir. Buradan millete hitap olunur ve yalnız burada değil, her v«sile ile her yerde sık sık tekrar olunacak bu hitaplarla memleket daima üze rinde ytirünülmekte olan yollann «n doğrusu hakkında irşat edilmiş olur. Bizde yanlışlıkla muhalif unvanı verilen ve hakikatte müzevirden başka bir şey olmıyah bazı gazetalerin son zamanlarda herkesi sinirlendi • ren taşkınlıkları bugünkü istizah ile şu heyeeanlı içtimaa s&ik olmuf bulumıyor. tnkilâbın ve inkılâp fırka • sının müdafii bir gazeteci olarak hiyanet matbuatının hezeyanlan ile mücadeleye girişmiş bulundugumu bütün millet biliyor. Naçiz şahsımdan bahsetmek için değil, belki yegâne silâhları tezvir ve ifsat olan bu gazetelerin neşriyatındaki mahiyeti anlatmak için onlardan birinin başındaki müseccel va tan haininin guya ağır ittiham ol • mak üzere bana tevcih ettiği isnat ların en belli başlılarına huıurunuzda, büyük millet huzurunda bir iki kelime ile temas etmek iaterim. Bu varakparede o müseccel vatan hai ninin 810 gün musırran tekrar ettigine göre ben milyonlar sahibi bir Karunum. Milyonları da galiba gavri meşru el çabukluklarile toplamifim. Delil olarak sayıyor: 1 Beyoğlu'ndaki Türkuvaz gazinosu benimdir. Ya 250 bin ya 400 bin liraya almışım. 2 Bomonti f abrikası benimdir. 3 Zingal ormanlarını ben al • mışım ve ben işletiyorum ve aaire ve saire.. Şeref ve namusun zerresin den mahrum olan bu herif l«r benim milyonlara malik bir Karun olduğumun bu suretle delillerini vererek efkâri umumiyeye şunu demek is terler, hatta isterleri fazla, diyorlar: tşte C. H. Fırkasında bir a dam, 10 sene evvel beş parası yoktu, şimdi milyonlara malik. Tabiî diğerleri de hep böyle... Halbuki öte tarafta millet açlıktan kırıhyor. ' Şimdi bu ef saneler üzerinde biraz tevakkuf edeyira. Efendiler! Beyoğlu'nda bir Tür kuvaz binası bulunduğunu hepiniz bilirsiniz. Sizi namus ve şerefimle temin ederim ki ben bu dakikada dahi bu binanın sahibi kim olduğunu bilmiyorum. O kadar yazdıklan ve söyledikleri halde, hatta tekzip etmek için bile tahkikjne lüzum förmedim. Bana elin binası, beni alâ kadar edecek bir şey görünmedi ve hâlâ da görünmemektedir. Bomonti f abrikasmın tsviçre'li bir şirkete ait olduğunu bilirim. Ser mayesi tahvilâtla temin olunan ve galiba ekseri eshamı muayyen bir ailenin malı olan bir şirkettir. Aransa Borsada alıp satılan aksiyonlart bulunur belki. Bu f abrikanın bir tek aksiyonuna dahi malik olmadıgımı söylersem şaşarsınız tabiî. \ltizar Başmuharririmizin çok etrafh olan hitabenni; Meclit mü • zaheratının gece geç vakte kadar devam etmeai yüzünden tamamen almak imkânı hanl olamadı. Mat buata ait çok şayani dikkat kısım ları ihtiva eden beyanattn ait kts mtm yarın derce devam edeceğiz.] tlân İstanbul'da Sultanhamamı'nda 3 ve 5 numarada meşgul Frohe Retker ve Kirkor Muhbiryan Efendilerden mürekkep kollektif şirketine icra ve iflâs kanununun 276 ıncı mad desî mucibince İstanbul icra riyaseti âliyesinden konkordato akti için iki ay mühlet verilerek mezkur kanu nun 278 inci maddesine tevfikan komiser tayin olunduğundan mez kur şirkette alacaklı olanlara atide yazılı hususlar 283 üncü maddeye Dünkü bir akşam gazetesinin verdiği malumata göre yeni kanun idarî tevfikan ilân olunur. vaziyetler itibarile vali ve kayma 1 Alacaklılar 931 senesi temkamlara da icabında gazeteleri ka muzunun sekizinci gününden iti baren yirmi gün içinde alacakla pamak salâhiyetini vermektedir. rını kaydettirmeleri ve alacak vesikalarını teslim eylemeleri. 2 Bunun için Galata'da Abit hanında 41 numaralı yazıhanemize müracaatleri. 3 Mezkur yirmi gün içinde aKiralık kumsal Baltalimanı dairesinde hasıl olan kum ve çakılların lacaklarmı kaydettirmiyenler kon 3 sene müddetle ihraciyesi müzayedeye konuldu. Senelik kirası kırk kordato müzakeresinden hariç kalıp lira, kiralamak açık arttırma 22 temmuz 931 çarşamba günü 15 Defter rey hakkına malik olamazlar.. 4 Alacaklıların kaydından sonra mezkur darhkta (M 931/80) maddeye tevfikan konkordato tek • ** lifi alacaklarını kaydettirmis olan aKİRALIK ARAZİ Levent çiftliği müstemilâtmdan: Zincirlikuyu' lacaklılar tarafından müzakere e dan Büyükdere'ye giden yol üzerinde (Golf kulübünün) işgalinde bulu dileceginden alacaklıların toplan maları için tayin olunan ağustosun nan üç yüz dönüm arazi, senelik kirası yüz altmış lira, kiralamak, açık onuneu pazartesi günü saat ikide mezkur yazıhanede toplanmağa a arttırmak, 16 temmuz 931 perşembe saat 15 Defterdarlıkta. (M 76) lacakhlar davet olunur. Borçlular topianmada hazır bulunmağa mecburdurlar. 5 • Tarafıma teslim edilecek alacak'vesikaları toplanma için tayin olunan mezkur tarihe takaddüm eden on gün içinde yazıhanemize müracaatle alacaklılar tarafından tetkik olunabilir. Komiser aAnkara telsiz irsal istasyonunun Ankara şehir cereyam ile tağdiyesi vukat Mazhar. konacak veçhile mazbut bazı kuyu* da tâbi tutulacaktır. Eşkiyalar menakibi sitayişkâr bir lisanla karilere arzedilmiyecektir. Ceza kanunundaki devlet reisine ait maddede tadilât yapılacak ve Rei • sicumhura velev ima tarikile olsun tecavüz edilemiyeceği tasrih oluna caktır. Siyasî imtiyazlarda yatırılacak depozito miktarı memleketin her ta • rafı için ayni miktar olarak tesbit edilmiştir. Gazete çıkaracak ve gazeteci o laeak kimselerin tahsil ve içtimaî •eviyesi nazari itibara alınacak, bilhassa mahkumiyet cihetine ehem miyet verilecektir. Yüz kızartıcı cürümlerle maznun ve bu suretle sui şöhret sahibi olanlar gazeteci ola maz. Her gazetenin neşriyatından yazı ifleri müdürü muhabir ve muharrir müştereken mes'uldürler. Bir gazete hiç kimsenin hayatı hususiyesinden, şeref ve haysiyetin den bahsetmiyecektir. Memuriyetini •ui istimal edenler aleyhindeki neşriyat hariçtir. İntihar, hakaret, cinayet vak'aları ancak neticeleri kısaca yazılacaktır. Bunlar hakkında kanunî takibat yapılacaktır. Hükumetin siyasetini tehlikeye sokacak neşriyat yapanların gazetesi kapatılacaktır. Şahsa tecavüz, şantaz cürümleri için ağır cezalar vardır. Matbuat suçlarından iki sene içinde iki defa mahkum gazete muvakkaten tail olunacaktır. Lâyihanın Mecliste kabul edil mesini müteakip Türkiye'deki ga zetelerin tahrir müdürleri ve imti • yaz sahipleri hükumete birer beyanname vereceklerdir. Beyannamede şimdiye kadar matbuat cürümlerin • den ne kadar mahkum oldukları yazılacaktır. Kanunun, neşrinden evvelki va ziyetler ve yeni hâdiseleri de nazari itibara alınmak suretile makabline şümulü olacaktır. ALEMOAR ZADE MEHMET Vapuriar Lüks ve seri Karadeniz postası BULENT Günü akşamı saat 18 de Sirkeei rıhtımından hareket edecek is • kelelere azimet ve avdette uğrıyacaktır. Yük ve yolcu için, Sirkeei, Vezir iskelesi sokak No. 61 acenta sına müracaat. Tel. 21037. Pazartesi 6 vapuru temmuz KARADENİZ POSTASI V A P U R U Çarşamba gunü tam saat 17 de Sirkeci nbtımından hareket edecektir. HAFTALIK BARTIN SÜR'AT POSTASI Asrî her turlu techizaü havi v apuru 8 temmuz gunu saat 19 da Sirkeci rıhtımm • dan harekeüe Eregli, Zonguldak, Btrün, Amasra, ve Cide'ye bir gecede gide> cek ve llişe ile ayni iskelelere uğrıyar*Jc Istanbul'a gelecektir. Her tiirlu tafsilât için Galata'da Kıiçıik Rıhtım Hanında 45 nutnaraya müracait, Telefon Beyoglu 913 BURSA I Defterdarlık ilânları I Seyrisefain Merkez Âcentası: Galata Köp. rubaşı B. 2362 şube âcentası: Sirkeci Mühürdarzade Hani 2,2740 P1RE İSKENDERİYE Postası (İZMİR) 7 temmuz sah 10 da Galata Rıhtımından kalka caktır. TAV1L ZADE VAPURLARI Ayvalık • izmlr postası Posta ve Telgraf Levazım ve Mebani müdiriyetinden: için muktazi malzeme ile tesisiyesi kapalı zarf usulile münakasaya konulmuştur. Münakasa 23 ağustos 931 tarihine müsadif pazttr günüdür. Şartname her gün Yenipostane'de levazım müdürlüğünden alınabilir. Taliplerin ihale günü olan 23 ağustos 931 tarihine müsadif pazar günü saat 14 ten evvel teminatlannı da ihtiva etmek üzere kanun dairesinde kapatılmıs ve mühürlenmiş teklifnamelerini Yenipostane'de müteşekkil mubayaat komisyonu riyasetine tevdi eylemeleri. yerlerini de bilmeliyiz. Meselâ: Yazı ile gösterilen her şeyi doğru zannetmeğe halkımız daha ziyade mütemayildir. Gazete veya kitap basmıs, bunu mutlaka doğru olarak alır. Saniyen halkımız aleyhinde söz söylenen mevkii iktidar sahibi bir adamın muhak • kak itibarından kaybettiğini zanneder. Uçüncü nokta, kapalı de virlerden sonra matbuat hürri yeti ilk devrede daima bir inkı lâp vasıtası olarak kullanılmıstır. Bundan hükumetler çok korkarlar. İktidar ve nüfuzunun sarsıldığı bir zamanda 15 günlük bir fırsattan istifade edebilen gazeteler mevkii iktidardaki hükumeti devirebilirler. Bu da bu memlekette ötedenberi heves edilen bir mevzu olmuştur. Bu sebepledir ki hükumetler matbuatta kendi mevcudiyetlerinin ve siyasetlerinin tenkit edilmesine daima az ta hammül etmişlerdir. Bu tahaşinin aksülâmeli olarak matbuat hür • riyetinde ilk istihsal olunacak şey hükumet aleyhinde istenildiği gibi yazı yazmak hevesi olmuş tur. Bu safha matbuat hürriye tinin ilk siyasî kademesdr. (Nutkun mabadi yarın) Halil Beyin beyanatını müte akıp anüzakere etrafında verilen bir çok takrirler reye konuldu. Müzakerenin kâfi görülmesi ve hükumete beyanı itimat edilmesi hakkında Afyon meb'usu Ali B. le rüfekasınm verdikleri takrir kabul olunarak kabineye mütte fikan itimat reyi verildi. Bu sırada Mersin meb'usla rından birisi bugünkü müzake ratın bütün gazetelerin birinei sahifesinde aynen ve bilâ mütalea derci hakkındaki takriri de kabul edilerek yarın saat 14 te toplanılmak üzere celseye nihayet verildi. Bundan sonra Bilecik meb'usu Salih Bey tsmet Paşanın nutkunu memleketin her tarafına neşir ve tamimini teklif ediyor • tuk resmî gazetede neşredildikten sonra reye koyacağını söy ledi. Aksaray meb'usu Süreyya Bey matbuat kanununa bazı maddeler ilâvesini teklif ediyordu. Süreyya Beyin bu teklifi hükumet böyle bir lâyiha hazırladığından Meclise geldiği zaman encümende müzakeresinde Süreyya Beyin bu tadilâtı teklif edeceği mülâ hazasile takrir nazari dikkate ahnmadı. Meclis dağıldığı zaman saat 10 u bulmuştu. Bugünkü müzakeratta mecliste çok şedit bir heyecan vardı. Kötü neşriyat yapan gazetelere karşı müfrit fikirler hüküm sürüyordu. Bazı meb'uslar inkılâbı tehlikeye düşürecek derecede garezkâr neşriyat yapan bir kısım gazetecilerin, milletin selâmeti namına, hiç bir mazarrat ika edemiyecek hale getirilmeleri etrafında kat'î bir hükümle ha rekete geçmiş görülüyorlardı. Zayi tstiklâl harbinde va zifei askeriyemi ikinci kolordu dördüncü fırka kırk ikinci alay karargâhında ifa ile tezkere aldım. Bu kere tezkerem zayi olarak yenisini almak üzere icap eden makama müracaat etmiş olduğumdan eskisinin hükmü olamıyacağını ilân ederim. Yalova'nın Reşadiye karye sinden 318 tevellütlü Osman oğlu Mehmet Tahir vapuru her pazar • tesi akşamı 17 de Sirkeci'den hareketl* GeliboJu. Çanakkale, Ayvalık ve Izmir'e azimet ve Çanakkale'ye uğnyarak avdet edecektir. Yolcu blleti vapurda da verillr, Adres: Yemlşte Tavilzade biraderler Telefon: İstanbul 2210 SAADET Yunan Millî Seyrusefer Bahrî Şirketi ( P A T R İ S 2 ) lüks vapuru l î temmuz pazar saat 10 da Galata nhtımından doğruca Pire, îskenderiye, Marsilya ve Barselona'ya hareket edecektir. Umum limanlara her sınıf yolcu ve ticarî emtia kabul olunur. Müteakip seferler: 23 temmuz 6, 13 ve 27 ağustos perşembe gün leri tam saat 10 da. Umum acentalan: Anağnostopulos ve Siskidi Galata'da Çinili rıhunj Han. Telefon Beyoglu 2612, 2613 ile Beyoglu ve Galata'mn umum seyahat acentalanna müracaat meğe kifayet etmiyor veya onların sahaları haricinde kalan mes'elelerde hükumet kanunun kendisine verdiği salâhiyeti tatbikte ihmal ediyor ve yahut mevcut olan det elde bulunan salâhiyet ve mer'î olan kanunlarm hükümlerin haricinde çıkacak kadar ciddiyet ve ehemmiyet peyda et miştir. Bunun için hükumet bir şey teklif etmiyor. Size bu üç istikamette cevap vereceğim. R * »defa vaziyet ne d ir? Hatipler b u mes'eleyi muhtelif cepheden izah ettiler. Ben burada geçen sözleri dikkatle dinledim. Zaten h a tip le r i n gösterdiği e n dişeyi yal n ız burada B. M. Medisinde vuku bu lan müzakerattan değil, halktan ve bir çok vatandaştan da işitmişşimdir. Mes'ele ehemmiyetle nazari dikkate a lınac a k, müstacelen düşünülecek bir mahiyet almıştır. Müsaade buyurursanız bugünkü vaziyeti" ma n ası n ı izah etmek için size biraz eski zamandan bahset meliyim. Matbuat hürriyeti maelî sah a da v a zih ve kısa bir ifade ile nasıl anlaşılablir. Bu memleketin ötedenberi istediği maıbuat hür "fyeti nedir? Bu memlekette ta biî her memleketin istidadı öyle dir bir matbuat hürriyeti diye ilk önce mevkii iktidarda bulunan hükumete karşı uluorta ölçüsüz söylenebilmesi kastedilir. Milletlerde matbuat hürriyeti n i n ilk miy a n bud ur; bu imkâ n katolunacak ilk r me haledir. Memlekette her hangi bir gazete çıkabilsin. Doğruca hüku mete karşı mevkii iktidarda bulunan kimse aleyhine meselâ İsmet Pş. söz eöyliyebilsin, bunun böyle olabilmesi matbuat hür riyetinin ilk miyandır. Söylenen sözlerin doğru veya yanlış ol ması münakaşası ondan sonra başlar. Milletler evvelâ bir ne ticeyi elde etmek için ufraşırlar ki biz de bunun için uğraşmışızdır. Hatta çocukluğumuzda böyle bir manzara görmek için müştak ve mütehassır günler geçirmişizdir. Hükumetler ise bilhassa uzun müddet söz söyletmeden kapalı kalmış devirlerden sonra kendi leri aleyhine söz söylenmesine tahammül edemezler. Er milletin hususî istidatları vardır. Kendi halkımızm da kuvdu. Kâzım Paşa bu takriri, nu • vetli yerleri olduğu gibi, zayıf Gebze asliye hukuk dairesin den: Ahiren vukuu vefatına mebni alacaklıların ve veresesinin talebi üzerine Kalburcu kariyesinden Şahin oğlu Mehmet Ali Efendiye ait olup mahkemece yazılmış olan ve bin lira kıymet takdir kıhnan Kalburcı Adapazarı asliye hukuk hâ kariyesinde kâin ve mazotla kimliğinden: müteharrik bir kıt'a motörü havi Adapazarı'nın Karasu nahiyedeğirmen 30 temmuz 931 perşem sinin İncilli köyünden Mehmet Ali Efendi, oğlu Abdülkerim Ef. be günü saat 10 da açık arttırma ile satılacağından talip olanların vekili Seyit Ahmet Bey tarafından o köyden Abdi Bey oğlu yüzde on pey akçesile beraber Mehmet Faik Bey aleyhine açtığı mahkemeye müracaatleri ilân oalacak davasından dolayı gıyaben lunur. icra kılınmakta olan tahkikat netst. Tapu başmemurluğundan: ticesinde davacı vekilinin müsteDıbağyunus'ta Çifteçeşme soka nit iddiası olan mübrez pusulağında atik 17 No. lu bir kıt'a arsa daki imzasının tatbikat muamele280 tahririnde Arif Ağa oğlu İzzet si yapıV.Tiış ve hakkında hukuk Efendi namına septi defter edile rek yapılan taharriyata rağmen tasarruf kaydına tesadüf edilemedi ğinden senetsiz tasarrufata kiyasen tahkikatı mahalliye icrası suretile tescilen tapuya raptı hakkında ta rihi ilândan itibaren 15 gün sonra mahalline tapu ve tahakkuk memurları izam kılınacağından işbu hisseye tasarruf iddiasında bulunanlar varsa vesaikini müstashiben İstanbul Tapu başmemuriyetine müracaatleri ilânı tebliğ olunur. Şiddetli bir takrir Bu teklifi kanunî meclis riya setine verilmek üzere hazırlan • mıştı. Fakat Başvekil İsmet Paşa nın müdahalesi üzerine vaz ge • çildi. Ali Saip B. in takriri Ali Saip Beyle rüfekasınm Meclis riyasetine verdikleri takrirleri şudur: «Memlekete ve vatana hiyanetleri sabit olan, isimleri aşağıda yazılı şahısların vatandaşlık hukukundan iskat edilmesini ve bir daha memleke te girmemek üzere hudut haricine çıkarılmalarını teklif ediyoruz: Arif Oruç, M. Zekeriyya, Kadri, İzmir'de Yeni Asır'cı İsmail Hakkı, Halkın Sesi muharriri Sırrı, Lö lövan (Le Levant) muharriri Kantar oğlu, Hizmet'çi Zeynel Besim, Yeni usulü muhakemeleri kanununun 402 ve müteakip maddeleri mu cibince gıyap kararı ittihaz edilmiş ve bu suretle tahkikat 18/7/ 931 tarih cumartesi günü saat 14 e talik kılınmış olduğundan tebliğden bilitibar 10 gün içinde itiraz etmediği ve mahkemeye de gelmediği takdirde hakkında muktezi muamelei kanuniye ifa kılınacağı ilânen tebliğ olunur. Kiralık taş ocağı Halkalı Ziraat mektebi çiftliğinden: Küçükçekmce gölü civarında ayrıca makasla şimendifer hattına merbut çimento su kireci ve adi kireç imaline ve yapı şose insası için taş ihtiyacına gayet elverişli olan taşocağı uzun müddetle kiraya verile ceğinden taliplerin şeraiti anlamak üzere Yeşilköy civarında Halkalı Ziraat mektebinde çiftlik idare heyetine müracaatleri. Sinop Beledîye Riyasetinden: Görülen lüzum üzerine §11 yOİlari ihale8İ 2 /S/931 tarihine Asır'cı Behzat Arif.» kadar temdit edildiği ilân olunur.