Katalog

Cumhuriyet fspanya'da muvakkat hükumet Ispanya hey ecan içinde Cumhuriyeti tes'it ediyor (Bınnci sahiteden mabaiU ( Sehir ve memieket haberleri Şehir iîtiarı Siyasîicmal Ispanya da Cümhuriyetin Zaferi Bir sene evvel Ceneral Prîmo do Rivera'nm diktatörlüğünü deviren tspanyol milleti evvelki gün Kralı da devirdi. Bütün milletin hararet ve şevk ile iştirak ettiği belediye intihabatında Cumhuriyetçiler ile sosyalistlerin kahir zafer kazan ması üzerine milletin Krallıktan yüz çevirdiğine ve Cunıhuriyeti istediğine şüphe kalmadı. Bu vaziyet karşısında Cumhuriyetçiler vilâyet ve parlâmento intihabatınm yapılnıasına ve bunların vereceği netayice intizar etmek • sizin başta Katalonya'nın merkezi Barselon şehri olmak üzere her tarafta Krallık armalarını indirdiler ve Cumhuriyet hükumetini ilân ettiler. Millet belediye intihabatında reyini ve kararını izhar etmiş oldu ğundan tspanya Kralı tahtında daha ziyade duramıyacağını anladı ve ailesi ile birlikte memleketi terketti. Bundan sonra tspanya Kral hanedanı İngiltere'de tavattun e decektir. Kral on üçüncü Alfon» bundan sekiz sene evvel Ceneral Primo'nun diktatörlüğünü ilân etmesine müsaade ve müsamaha gostermekle büyük bir hata yapmıştı. Bu hataya emperyalizm uğrunda girmiş idi. tspanya Fas tslâm devletini Fransa ile taksim ederek kendi hissesine düşen şimalî Fas'ı bir türlü işgal edemiyor idi. Karşısına dikilen Rifistan kahramanı Abdülekrim ts panyol'ları hezimet üzerine hezimete uğratıyor idi. tspanya Fransa gibi müstemlekeci devlet olmadığından bir türlü yeni müstemlekesine yerleşemiyor idi. Kral şimalî Fas'ı işgal için Ce neral Primo'ya vâsi salâhiyet verdL Mumaileyh Fransız'lar ile mütte hiden hareket ederek Rif mücahitlerini ölmek veya teslim eofmak fiklaı ınÛBD l * t . xı & ı > . . . * 1 Kadriye H.ın davası Hikmet Bey mahkemeye gelmedi Sinema narhi! • ^ 1 Barriques, Maarif Nazırı M. Fer nando de Lot Rios. Paris 14 (A.A.) îspanyol muvakkat hükumeti nazırlanndan M. İnd1c'o. M. Perieta, M. D o r r ^ o ve M. Nicolo Dolver memleketlerine hareket etmişlerdir. tur. Kral, orada hazır bulunanlara «vicdanım müsterih olarak aynlı yorum; demiş ve teessürünün şid • detinden son sözlerini bitiremennş tir. Kraliçe ile çocukları şimendiferle İrun'a gitmişlerdir. Programda esaslı tadilât yok! I Belediye reisi haberi tekzip ediyor Dün tstanbul gazetelerinde Şe hir Meclisi daimî encümeninin lo kanta, bar ve sinemalara nerh koyacağı şeklinde bir haber cıktı. Fiatlar, her lokanta veya sinemanın mevküne, müşterisinin çokluğuna ve vereceği yemeğin nefaset ve miktarına göre değişeceği icin bu gibi yerlere narh koymak oldukça müşkül bir iştir. Dün bu haberi gazetecilere daimî encümen azasından Avni Beyin verdiği anlaşılmıstır. Encümenin diğer azaları dün bu haberi hayretle karşılamışlar ve böyle bir şeyin mevzuu bahsolmadığını söylemiş lerdir. Diğer taraftan bu haber si nema ve lokantacıları da hayret içinde bırakmıştır. Avni B. dün Beledive binasında görünmediği için verdiği haberin menşei ve esası hakkında bir malumat alınamamıştır. Belediye reisi Muhittin B. bu mes'ele hakkında demiştir ki: « Bu da nereden çıktı? Sinema, lokanta ve barlara narh konulması düşünülmemiştir.» Bu neticeye göre ya bu mes'elede ihtilâfı efkâr olduğu, yahut ta hiç tasavvur edilmediği şıklarından birine hükmetmek lâzımdır. BaşvekHin hitabesi Paris 14 (A.A.) Telsiz tele fonla Ispanya'ya hitap eden M. Alcala Zamora söyle diyor: «Milleti selâmlarım. Sizden, icinde bulun duğunuz şevk ve heyecan arasmda itidal ve vakarımzı muhaf aza etmenizi isterim. tspanya, büyüklüğünü isbat etmelidir. Müdebbir ve ihtiyatkâr olmakta devam ediniz. Muvakkat hükumet sizin istediğîniz yolda çalısacaktır. Siz, îcap edenlerin mes'ul tutulmalarını istemeğe ma liksiniz.» Bundan sonra, dahiliye nezareti önünde birikmiş olan halka hitap eden M. Zamora, hükumetin bütün siyasî mahpusların serbest bırakılması için telgrafla emir vermiş ol duğunu sövlemiştir. Amiral de Rivera ile Dük de Miranda Krala refakat etmektedir. Zannedildiğine göre, Kral fecir vakti Kartace'nin yakınında kâin ufak bir limanda bir gemiye bine rek heniiz malum olmıyan bir semte gidecektir. Kralın ailesi sabahleyin hareket edecektir. Barselon mesai birliginin bir beyannamesi Barselon 15 (A.A.) Mesai konfederasyonu neşrettiği bir be yannamede ahaliyi muhtemel bir irtica hareketîne karşı yeni Cum huriyeti müdafaa için sokaklarda nümayişler yapmağa davet etmiştir. Gene bu beyannamede, Cumhuriyet idaresinin ilk şart olarak siyasî mevkufların serbest bırakılmasını istiyen amele birliğine güvenerek ve dayanarak kuvvet bulması lâzım geldiği kaydedilmiş, vukuata inti • zaren 24 saatlik umumî bir grev ilân edileceğini bildirmiştir. Barselon'da vazivet ve şaleyan îstibdat âsarı yıkılıyor! Pampelune 14 (A.A.) Cumhuriyetçilerden mürekkep gruplar Ceneral SanJurjo'nun heykelini kır mışlar ve Primo de Rivera cadde sindeki kitabeyi söküp atmışlardır. Cumhuriyetçiler, SaintJacque de Compostelle kilisesinde gayet mutantan millî bir âyin yapmışlardır. Kralın hiisnü niyeti(I) Madrit 14 (A.A.) Kralın ailesi efradından her hangi birini ken disine halef göstermeksizin sadece tahtından ferağat etmiş olduğu kaydedilmektedir. Muvakkat hükumet, balkonunda Cumhuriyet bayrağı dalgalanmakta Kral Alfons'un oğlu tnfant Juan olan Dahiliye nezareti binasında Cebelüttarık 15 (A.A.) On ümeclis halinde toplanmıştır. Bu iç çüncü Alfons'un oğlu tnfant Juan tima Cümhuriyetin ilânına resmiyet Cadix'den gönderilen bîr Ispanyol şekli vermiştir. Nezaret binasmın kruvazörile bu sabah Cebelüttarik'e önünde toplanmış olan kesif halk gelmiştir. tabakası her türlü münakalâtı imtspanya Kralicesi Fransa'ya kânsız bir hale sokmuştur. Nüma gidiyor yişçiler durmaksızm bağırmakta ve Madrit 15 (A.A.) tspanya Kraellerindeki bayraklan sallıyarak liçesi ile kızları bu sabah Fransa'ya Marseyyez'i terennüm etmektedir. gitmek üzere Madrit'ten ayrılmış Barselon 14 (A.A.) Barse lardır. lon'un bütün sokak ve caddeleri el Katalonya Reisicumhuru Miralay lerinde Cumhuriyet bayraklan ta • Macia'ntn beyanatı şıyan ve hep bir ağızdan Marseyyez Barselon 15 (A.A.) Katalonya marşını söyliyen kesif bir halk dalReisicumhuru M. Macia, bu sabah gası ile dolup taşmaktadır. şu beyanatta bulunmustur: Madrit 14 (A.A.) Leon'da ve «tspanya müttehit Cumhuriyetleri daha bir çok şehirlerde de Cumhurihükumetinin reisi sıfatını haiz buluyet ilân edilmiştir. nan M. Zamora'nın nüfuz ve hâkiDün polis tarafmdan yaralanan miyetine tâbi olarak vazifemi mu bir nümayisçi bugün ölmüştür. vakkaten ifaya başhyorum. Kata lonya Cumhuriyeti tspanya CumhuKralın son sözleri riyetleri birliğinin mütemmim bîr Madrit'ten bildirildiğine göre, cüz'ü mahiyetini haiz bir devlet oKralın hareketinden evvel sarayda Iacaktır.» müheyyiç bir manzara hasıl olmuş Barselon 15 (A.A.) Bir kaç bin kişi hapisanenin önünde topla narak mevkufların salıverilmesini istemişlerdir. Miktarı binlere baliğ olan meb'uslar Miralay Macia ta rafından verilen tahliye emrini bu suretle haber almışlardır. Kapılar kapalı olduğundan ahali hapisaneye hücum suretile içerî girmeğe teşebbüs etmişlerdir. Hapisane müdürü kan dökülmesine mahal vermemek için sîyasî mahpusları hatta umumî ceraimden dolayı mevkuf bulunanlan bile serbest bırak mağa mecbur olmuştur. Aralarına bir çok muzır kimseler de karısmış kalabahk bir kafile mücrimlerin parmak izlerini alan dairenin bulunduğu bir polis mevkiin hücum suretile zaptetmek iste miştir. Bunun üzerine nöbetci polislerden biri ateş açmıştır. Nümayiş çilerden bir kisi ölmüş, bir kaç kimse de yaralanmıştır. Barselon'un diğer bir yerinde vuku bulan siddetli bir arbede esna smda bir kisi ölmüs, bir çok kimseler de yaralanmıştır. Şehir Meclisi muhtelit encümeni dün de Belediyede toplanmış ve mesai programını tetkike devam et miştir. Encümen henüz program da esaslı bir tadilât yapmamıştır BugUnkü vaziyete göre Belediye • nin verdiği mesaî programı ufak tadilâtla kabul olunacaktır. Verem hastanesi insası mes'elesi bazı münakaşaları mucip olmakta dır. Belediye bunun için büyük bir bina inşası f ikrindedir. Azadan bazıları ise şimdilik ba rakalar yapılmasinı muvafık gör mektedirler. Belediye bunların hem masraflı çıkacağını hem de daya nıklı olamıyacağını ileri sürmekte dir. Dün bütçe encümeni de toplanarak bütçeyi tetkike devam etmiştir. Bu içtimaa heyeti fenniye müdürü Ziya Bey de davet edilerek bazı malumat alınmıştır. Encümen bu hafta içinde bütçeyi Meclise verecektir. Bütçenin bu ayın sonuna kadar Meclisten çıkmasına imkân görüleme • mektedir. Bunun için Şehir Meclisi nisan devresinin 15 gün daha temdidi muhakkaktır. Şehir Meclisi bugün öğleden sonra umumî bir içtima aktedecektir. Bu içtimada encümenlerden çıkan evrak müzakere olunacağı gibi Meclisin evvelce yaptığı temenniler hakkında da riyaset divanı tarafından malumat verilecektir. Alman gurupu inşaat Kadriye H. ın zevci de bir Daimî encümen böyle bir için para bulamıyor şey tasavvur etnîemiş! hakaret davası açtı Kadriye H. Faik B. Kadriye Hanım tarafınd&n sabık müstentik Hikmet Bey aleyhine açılan hakaret davasına dün öğleden sonra Ağırceza mahkemesinde başlanmıştır. Hikmet Beye tebligat yapılamadığından, mahkemeye gelmemiştir. Davacı mevkiinde bulunan Kadriye Hanım da Adliyeye geldiği halde mahkemeye girmemiş, zevci Faik Bey tnüddei mevkiinde yer almıştır. Mahkeme mübaşiri koridorlarda Hikmet Beyi bir iki defa çağırmış, olmadığı anlaşılmca makamı riyaset, Kadriye Hanımın zevci Faik Beye ne sıfatla mahkemeye geldiğini sormuştur. Faik Bey: Hem Kadriye Hanımın zevci, hem de davacı sıfaitle geliyorum. Benim de şahsî istidam vardır, ben de davacıyım, demiştir. Evrak meyanında hakikaten Faik Beyin şahsî arzuhali bulunduğundan iddiası kabul edildi. Ve Hikmet Beye yeniden tebligat yapılmasına ve tstanbul'da bulunduğu haber alındığından buradaki evine de bir davetiye gönderilmesine karar verilerek muhakeme 6 mayıs çarşamba gü • nüne talik edilmiştir. Lokantacılar ne diyor? Vermiş olduğumuz bu narh ha • beri tstanbul ve Beyoğlu muhitle • rinde başka başka tesirler bırak • mıstır. lstanbul'daki Iokantalarm hemen ekserisinde içki ve mükeyyifat sa tılmadığı cihetle bunlar, Belediye tarafından konacak narhın simdiki fiatlardan daha fazla olacaşı ka naatindedirler. Sirkeci'de lokantacı Cemal B. demiştir ki: « Bir okka ct» yll» b»? Uw*>«f» Tiyatro, hal projeleri Tiyatro, hal gibi bazı inşaat projelerinin yapılması için Belediyece bir Alman grupu ile uyuşulmuş ve grup ta işe başlamıştı. Bilâhare Belediye ile grup arasında bazı ihtilâflar çıkmış ise de bunlar kısmen halle dilmiştir. Belediye, grup inşaatı da deruhde ettiği takdirde bunun için teminat göstermesini talep etmiştir. Şirket teminat akçesini vermiş ise i e inşaat için istikraz edeceği parayı temin edememiştir. Bu takdirde şirketin teşebbüsü suya düşecektir. Şirket projeleri hazırlamakta devam etmektedir. Al man grupu ahiren Belediyeye mü racaatle inşaat için lüzumu olan para ile istikraz temin edilemediği takdirde yapılan projelerin Belediyeye parasız olarak verileceğini bildir • miştir. Bu projelerin kıymetine 30 bin lira takdir edildiğine göre bunlar Belediyeye hediye olarak verile cek olursa Belediye iyi bir eser kazanmış olacaktır. Bu takdirde bu projeler üzerine münakasa açıla caktır. Şehir Stadyomu Şehir namına yapılacak stad yom için Belediye tetkikatına devam etmektedir. Sporcularla yapılan temaslar neticesinde sporcularm stadyomun Beyoğlu cihetinde yapılmasını istedikleri anlaşılmıstır. Fakat Belediye Beyoçlu'nda münasip yer olmadığı için buna imkân göreme mektedir. Stadyom İstanbul cihe tinde yapılacak olursa Belediye nakil vasıtası teminini deruhte etmektedir. etti. Bu muvaffakiyet üzerine Ce • alıyoruz. Bundan azamî yedi tabak neral Primo diktatörlüğünü ilân etyemek çıkar. Beher tabak yirmi beşti. Halkı belediye intihabı hakkına ten yüz yetmiş beş eder. Bir okka etin pişirilip kurtarılması için as varmcıya kadar her türlü hukuku Memleketimizden mühim miktarmedeniyesinden ve hürriyetinden garî kırk beş elli kuruş masrafı yedi sene mahrum etti. Nihayet mekda tütün almak üzere bir münakavardır. Su halde yüz elliye mal olan sa ilân eden Çekoslovak rejisi ahiyedi tabak eti yüz yetmiş beşe sa tep talebesi ve umum gençlik îs • yan ederek diktatörü devirdi. Şimren münakasaya girecek tüccarlara tarsak buradaki kârımız ancak yirdi de gençliğin arkasından giden tütünlerini nereden temin edecek mi beş kuruştur. Diğer taraftan sekhalk kütlesi Kralı devirdi. sen kuruşa da et vardır. Hatta bazı lerine dair resmî şehadetnameler ahçılar karışık et pişirirler. Narh Kral Alfons'un düçar olduğu fevaz'ı mecburiyetini tahmil etmiştir. mes'elesi ortaya çıkacak olursa ne lâketin başlıca âmili şimdi Hint Ticaret kongresi faset mes'elesi ortada şayani dikkat denizinde bir adada menfi bulunan Ticaret Odaları kongresinde tefbir mevzu teşkil eder. Binaenaleyh, Abdülkerim olmuştur. tspanya Krarik edilen iki encümen dün mesaileBelediye narh koymakla beraber lolınm istifası üzerine bu memlekette rine devam etmişlerdir. Encümenlerkantaları, ahçı dükkânlarını, ke • vaziyet kat'î surette tavazzuh etmiş den biri ihracat eşyası hakkında bapçıları, piyazcıları sınıflara tef addolunamaz. Yekdiğerine muha hazırlanan raporu tetkik ve hulâsa rik etmeli, başka memleketlerde ollif kuvvetlerin çarpışmakta devam etmiş ve bazı temenniyat tesbit etduğu gibi insan kesafetine göre bir etmesi ve nihayet memleketin inhilâle uğraması ihtimali vardır. miştir. Diğer encümen odalar te hudut altına almalıdır.> Memleketin selâmeti CumhuriyetçiBeyoğlu'nda içki, bira ve meşrumenniyat ve mukarreratını hulâsa lerin göstereceği basiret ve kiyasete bat satan yiiksek lokantalar narh ederek bir rapor tanzün etmiştir. bağlıdır. mes'elesinden müteessir olacaklarKongre bugün îkinci ve son içtimaıdır. Çünkü bunların yemeklere koynı yaparak bu hususları müzakere MUHARREM FEYZİ muş oldukları fiatlar Iokantalarının edecektir. şöhretlerinden ziyade oradaki fazla masraf ve lüks, tezyinat ve müzikten dolayı yüksektir. Çek Rejisinin şartları Otomatik telefon Piyanko bayileri Ikramiyelerden 10 para bile alamazlar! Tayyare piyangolannda ikramiye kazananlardan bayiler yüzde on miktarında bir mükâfat almaktadırlar. Son piyan&:o keşidesinde büyük ikramiyeleri kazananlardan bayi lerin çok fazla miktarda para al dıkları hakkında Tayyare Piyango müdiriyetine şikâyet edilmiştir. Müdiriyet yaptığı tahkikatta şu neticeyi elde etmiştir: Bayiler ikramiyelerden aldıkları mükâfat için ikrmayie kaza nanlann o esnadaki ahvali ruhiye lerinden ve heyecanlarından istifade etmektedirler. Bayiler aldıkları para mukabilinde bir makbuz ta vermedikleri için parayı alıp almadıklan hakkında bir delil de bulunmamaktadır. Tayyare Cemiyeti bu gibi hile kârlıkların önüne geçmek üzere büyük afişlerle ilânlar yaparak böyle bir talep karşısında bayilere en az bir mükâfat bile vermemelerint ve keyfiyeti derhal Piyango müdirivp Valdei Hidivî geliyor Kubilây abidesi Teberrüat listesi Gazetemizin teşebbüsile yapılacak şehit Kubilây abidesi için hamiyetli vatandaşların yolladığı teberrüatı neşre de vam ediyoruz. Dünkü yekun 399 95 Tütün İnhisarı İstanbul Basmüdürü Lutfi B. 1 00 1| Birinci sube müdürü Osman Bey 0 Birinci şube muhasibi Cevat Bey 0 25 * Başmuhasebeci İsmail B. 0 20 % Dördüncü şube muhasibi Şevket Bey 0 15 j . Dördüncü şubeden Enver B. 0 15 A Birinci şube masa âmiri Mükerrem Bey 0 15 Birinci şube masa âmiri Süleyman Bey 0 15 Birinci şube masa âmiri Hayrettin Bey 0 15 Birinci şume memuru Sedat Bey 0 15 Birinci şube memuru Ferdi Bey 0 15 Birinci şube memuru Reşit Bey 0 15 Birincî şube memuru tlhami Bey 0 15 Tüccardan Ali Bey 0 30 Tüccardan Emin Bey 0 30 Müjde: Şehir sulanacak! Belediye bu yaz şehirde toz bi rikmesine mâni olmak için sulama otomobillerini tezyit etmiştir. Bu iş kaymakamlıklar tarafından idare edilecektir. Tozlarm boş arsalardan çıktığı anlaşıldığından buralarda tozun izalesi için tedbirler ahnacak ve münasip yerlere çim dîkilecektir. Mısır Hidivinin validesi Prenses Emine Hanımefendi nisanın 27 sinde Seyrisefain idaresinin Ege va purile tskenderiye'den hareket ederek 30 nisanda tstanbul'a gelecektir. Validei Hidiviye 300 kişilik bir kafile refakat etmektedir. Malî teftişfsr Maliye Teftiş Heyetîeri Reîsi ve Borsa Komiseri vekili Âdil B, İstanbul maliye müfettislerinin simdiye kadar yapmış oldukları teftiş ra porlarını tetkik etmeğe baslamıstır. Bunlardan şayani ehemmiyet görülenler, haklarında derhal icraat başIanmak ve Maliye Vekâletinin tas vibine iktiran ettirilmek üzere Ankara'ya gönderilecektir. tki gündenberi maliye müfettişlerinden Hulusi B. tstanbul Liman şirketi muamelâtını teftişe başlamıştır. Müfettişler hergün muntazaman Âdil Beyin nezdine gelerek yaotıkIarı tef tişler hakkında malumat vermektedirler. Konsorsiyom reisliğinden istifa eden Nurullah Esat B. dün akşam bir saat kadar Âdil Beyin nezdine gelerek görüsmüstür. Badema Konsorsiyom reisliğinin de Borsa ko miserlerinin uhdesinde bulunduru lacağı anlasılmaktadır. İstanbuPa yeni makineler konulmasına başlandı tstanbul Telefon şirketi Ankara*da olduğu gibi tstanbul'da da otomatik telefon tesisatı yapmağa ka rar vermiş ve tstanbul ciheti tesisatını hazirana kadar itmam etmeği esas itibarile kabul etmişti. Şirket dün ilk defa olarak bu otomatik te lefonlardan bir tanesini Ticaret Müdiriyetine vazetmiş ve Ticaret Odası için de istihzarata başlamıştır. Şirket tstanbul tesisatını ikmal ettikten sonra Beyoğlu ve Usküdar cihetlerinde otomatik telefon tesi satına başlıyacaktır. tstanbul cihetindeki tesisat ta mamile ikmal edildikten sonra muhaberat otomatik surette icra edi • lecektir. Otomatik makine ile muhabere edecek aboneler İstanbul merkezini bulmak için makinenin kadramnı «2» rakamı üzerine getirecekler ve ondan sonra numaralannı bulacakIardır. Bu tesisatın ikmali santrallara lu* zum bırakmıyacağı için telefon santrallarında çahşan memureler açıkta kalacaklarmdan endişe etmek tedirler. Maamafih şirket erkânından bir zat henüz kendileri için endişeyi mucip bir vaziyet olmadığını, memurların haklarının temin edile Türbe'deki arsa satılTyor Türbe'de Belediyenin karşısındaki Tatil bitti Türk Alman dostluk yurduna ait Muhtelit Mübadele Komisyonunun arsa hazine tarafından istimlâk edibeş günlük paskalya tatil devri bit lerek Emlâk Bankasına devredilmişti. Emlâk Bankası burasını par miş ve yeniden faaliyete başlanmıştır. ça parça tefrik ederek satacak tır. Belediye burasını istimlâk ederek park yapmağı düsünmüş ise de bilâhare bundan sarfı nazar etmiştir. KadıkÖy otübüsleri Kadıköy ve civarında işliyen otübüslerin ücretleri Daimî encümen tarafından tesbit edilecektir. Otü büsler bu ücretlerden fazlasını alamıyacaklardır. Sen Benova'nın emlâki Sen Benova ve Sen Jorj liselerinin sahte emlâk mes'eleleri hazine vekilleri tarafından Müddeiumumilikte tetkik edilmektedir. Bu dosyaların tetkikinden sonra davaya esas teşkil Köprülerin açılma zamanı edilebilecek bir şey varsa bakılacakBir mayıstan itibaren Karaköy ve tır. Hazine vekili bu hususta DefterUnkapam köprülerinin açılıp ka • darlığa bir rapor verecektir. panma saatleri değişecektir. Şim Adliye müsteşart diye kadar sabah saat 5 te açılıp Bir müddettenberi şehrimizde bu6 da kapanırken bu tarihten itibalunan Adliye Müsteşarı Ferit B. buren açılma müddeti 4,45 ten 5,45 e günkü öğle trenile Ankara'ya avdet 23 nısan Çocuk haftasının ilk günüdür. Cumhuriyet'çi Türk milletini bügünün Türk yavruları yaşa i!