Katalog

YEDINCI SENE N* 2 2 8 7 YUNUS NAÜİ İDAREHANESt: Ofiyıunnrauıuiye karşısında dairei mahsa» Telgraf: tstanbnl Cumhuriyet Posta kutusu: N° 2 4 6 T u l o f r t n • Başmuharrlr ; 2366 I C i e T O n . Tahrlr müdüru : 3236 ^e müdürü 2365, Kltap kısmı: 472 mımmmırmmmıımımmiımiHiııııiHiııiHiiııııııııııııııiHiıııiHiıniHiiMitıımııiHiııiHHMiHiHiııiHMiiMHtımıriHMiııiHHmnııııınıııiHiHfflnmnııra Mücadele Şîddetlî olacak! ismet Pş. Fethi Beyden açık izahat istiyecek ıım.rMi..n.mm.mMrmımm,.ı,nummm1mı...ı «»mn.ı«mnıIm.,mıı(.ım,WHlmmn,lml,,lllmlmmllllHımıllllIlllmınlIII,llllllll)nll,1, lımnınlJHllllInllHllro umhu r ıvet i H, Reisicomhur Hz., dün sarayda meşgul oimuşlar, geç vakte kadar hiç bir tarafa çıkmamışlardn. Reisicumhur Hı.. yarm Ankara'ya hareket buynracakiardır. B. M. M. Reisi Kâzım Pş. da, Gazi Hz. le birlikte Ankara'ya gideceklerdir. PE ŞEMBE 18 EYLUL 193O ABOrVE ŞERAİTİ \ MÜODET: İTÜRKİYE İÇİNJ HARİÇ İÇİN Seneliği i 1400 Kr. 2700 Kr. : 6 Aybğı: 750 Kr. 1450 Kr. 3 Ayhğı î 400 Kr. 800 Kr. Nüshası her yerde 5 Kuruştnr s Fırka TeşkÜâtı Ankara'dan gelen haberler C. H. Fırkası merkezinin ciddî faaliyetlere sahne olmağa başladığını bildiriyor, ve bu faaliyetler fırka hayat ve mesaisinin esaslı surette tanzim ve ıslabını istihdaf cttiği anlaşılıyor. Bundan dolayı Serbest Fırkaya bir teşekkür borcumuz vardır. Bu memlekette cidden büyük işler görmüş olan C. H. Fırkası son senelerde fazla çalışmağa ihtiyaç hissettirmiyen r bir emniyet içinde kendisini ılık * ' ehavetin ataletine terketmişti. Teni bir fırkanın zuhuru ortalıkta uyandırıcı bir gürültü yaptı. Eski fırka az kalsın baskına uğruyormuş. Bereket versin, yeni fırka ortaya sümmettedarik denilecek surette hazırlıksız çıkmış ve ilk haralede bütün varlığı herkesin gözlerini açan bir ayak patırdısından ibaret olmuştur. Bu vaziyet üzerine bütün mevkilerde akseden boru seslerini: Silâh başına! Kumandası takip edince ilk tehlikenin kolayhkla bertaraf olmuş olacağını tahmin etmek güç bir şey değildir. Demek ki C. H. Fırkasma dahi taarruz olunabilirmiş: Baskın gürültüsünün ilk verdiği his budur. C. H. Fırkası seneler var ki her hangi bir taarruzun hatta ihtimali dahi oimaksızın yerlerinde rahat oturuyor. Askerlikte taarruz ihtimaIinden uzak kale hayatları muzır bir emniyetle yavaş yavaş bozan ve yıkan tereddilere girebilir. Orada zaman ile zabit bir bahçe teşkili sevdasına düşebilir, nefer askerliğinden gayri işlerle iştigale gitmiş veya götürülmüş olabilir. Bu yalancı emniyetin pahalıya malolması ise nadir değildir. > Bn kaideye nazaran sahada yapaylnız olan C. H. Fırkasııun yavaş yavaş hatta oyan hevesini bile kaybedecek Veçhile atalete düşeceğini pek kolay anIarız. Futbolenlan büe faaliyete sevkeden âmil maçlarda behemehal galip gelmek gayreti ve mağlup olmak endişesidir. Binlerce seyircinin hayhuyu önünde hasmin sırtı sira atacağı golleri yelr~ »ııcıuu iıcr naıde haznu çok zor bir şey olduğunu kolay anlarız. Dediğimiz veçhile C. H. Fırkası, evvelâ fırka olarak yani milll halk kütleleri halinde, sonra da idare olarak yani millet ve hükumet beraber tarihin hiç bir devrinde yazılmamış denilecek kadar büyük işler gördukten sonra sahada yalnız kaldı. Kütlede ve hükumette eski ateş yok değildir. Fakat taarruz ihtimalinden masun kalelerin emin olduğu kadar az çok ta mağrur hayatı az çok ihmal ve terahilere meydan vermekten hali kalmamıştı denilebilir. Neden böyle olmasın? Bütün memlekette bir tek Halk Fırkası var. İntihabat kolay yapılarak ayni menbaa mensup bir meclis meydana geliyor. Meclisten bir hükumet çıkmış bulunuyor. Hatta vaziyet giderek hükumetten meclis çıkmak neticesini doğurmağa bile müsaittir. Bu şerait dahilinde yekdiğerinin mevludu olan bu mevcutlarm en tabiî hareketleri yekdiğerine karşı tesamuh şeklinde görülmekten daha tabiî ne olabilir? Beşerin fıtratmdan ve cemiyetin hayatmdan çıkan kaideye göre taljiaten bunun böyle olması lâzım geleceğinde cümlemiz ittifak ederiz. Demokrasi hayatı tek fırka ile yürütülebilecek, hatta gösterilebilecek bir şey değildir. Yeni Türkiye kendisine verdiği yeni hayatı Cumhuriyet temeline istinat ettirmiş olmasına göre er geç millet, meclis ve fırka hayatı itibarile de elbet fikirlerin ihtilâflarından hakikat çıkaracak serbest münakaşa devrine geçecek idi. İlk senelerin az çok disiplin ile yürüyen hayatı ne kadar zarurî idise îlk tatbik imkânı tahassül ettikten sonra hayata serbest cereyan vermek lüzumu dahi o kadar zaruri idi. İşte S. C. Fırkasının doğumu böyle bir ihtîyacın neticesidir. S. C. Fırkasının doğuşundan en ziyade C. H. Fırkasının istifade edeceğine şüphe yoktur. Kendi hayatı icin bir tehlike olarak beliren bu yeni fırka C. H. Fırkasını ateş karşısmda bulunan kaleci vaziyetine sokmuş bulunacaktır. Artık uvku yok, artık adam sen de ne olmak fhtimali var diye ihmallere cevaz vok artık düsüncelerde avarelik ve hareketlerde perîssmhk vok, artık mütemadi bir dfMrat ve îhtîmam var. Bu faalivet başladı bile. C. H. Fırkasına eüre kenrHsine ceki duzen vermek jrüç bir iş değildir. Bn fırkanın hayata bneünden varma doğacak ve binaenalevh kendi«itıe gidilecek yol arıyacak blr fırka olmadisi m»"*mflnr. Anası olan Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemivetinden baslıvarak bugüne kadar ' binnisbe pek az bir zaman zarft^cia bu fırkanın bu memlekete ifa ettiği büyük hizmetler kendisine ebedivetin zamanları ve mesafeleri arasında muazzam bir abide teşkfl edecek kadar mühim ve tarihidir Bfıvük G^n'nin ba«i»"5''ğile yü ,IlllllH(llmMItll1 Yarın Ankara'ya S. Fırka reisi ancak geJecek çarşam gidiyorlar baya doğm meclise iltihak edecek Kâzırti Pş. dün bir ziyafet verdi Dün Şehrimize gelen Hariciye Veki 1 Tevfik Rüştü Bey, tzmir meb'usu 1 Vasıf Beyle birlikte, Tokatliyan'da B M. M. Reisi Kâzım Paşayı ziyaret etmişelrdir. Dün akşam Kâzım Pş. tarafından saraydaki dairei mahsusalarında V i yana sefiri Hamdi Bey şerefine bit ziyafetverilmiş, bu riyafette Hariciye I Vekili Tevfik Rüştü, Riyaseticumhm f kâtibi umumisi Tevfik, ser yaver Rüsuhi, Süreyya (Tokat), Tevfik Kâmil (Istanbul), Mithat (Maraş) Beylerle Şükrü Naili Pş. ve refikaları hanıme fendiler, Vasıf Bey (tzmir) bulunmuşlardır. Avusturya sefiri. Mösyü Kral da ziyafette meduven hazır bu lunmuştor. Başmuharririmiz, dün matbuat e rkânı tarafından ziyaret edilen Çester kruvazörünün tarat topları altında, gemi kumandanı ile beraber... Yazısı iklnd sahifemlzdedlr Hariciye Vekili geldi Aralamnda çok hararetli ve şiddetli mücadele olacağt tahmin edilen Başvekil İsmet Pş. ve S. F. reisi Fet hi Beyin bir ay evvel Yalova'da alınan resimleri Ankara 17 (Telefonla) B. M. yerlerde irat ettiği nuhıklarda hüMeclisinin pazartesi günü aktede kumete bir çok hücumlarda bulunceği fevkalâde içtima için hazırlık muş, vergi sisteminden, inhisarlarlara devam edilmektedir. Burada dan sikâyet etmişti. Başvekil İsmet Maclisin bu fevkalâde içtimaına Ps. Hz. Mefcliste bu hücumlara ce büyük bir ehemmiyet atfolunmak vap vereceklerdir. Başvekilin bu tadır. Çünku Mecliste malî kanun nutkunun çok mühim olacağı an • Iâyihalarından başka çok hararetli laşılmaktadır. ve mühim müzakereler cereyan e Fethi Beyden izahat istenecek deceçi muhakkak addedilmekte • • Feth» Beyin' hükumet aleyhine dir. Bu sebepten Meclisin fevkalâde vaki olan ithamları hakkında da içtimaının ne kadar süreceği tah kendisinden izahat talep edüecek min olunamamaktadır. bilhassa ağır olduğunu iddia ettiği ismet Pş. Fethi Beye cevap verecek vergilerin nasıl indirileceği sorula( Mabadi 4 üncu sahifede Fethi B. şimdiye kadar muhtelif . Hariciye Vekilminharîcîmunasebatımız İki defa galip ve tran mes'elesi hakkında beyanatı Kupamız T. Rüştü Bey cumartesi günü Rusya'ya gidiyor Macar Başvekili gelenlerden en çok gol.atana verilecektir Dât bir, feryat iki! 44 Tekaüt edilmiş bir memurum, fakat iki senedir muamelem bitîril medi, maaşım bağlanmadi, açım!..,, ( Mabadi 2 inci sahijede ) Bu maaş tahsisi muamelelerini' Sabık «Başkale» kaymakamı şu mektubu tehir ve işkâl edenlerin, kendileriJ Rüştü Beyden dün nin de bir gün tekaüt olacakları' aldık: «Bu memlekete otuz sene hiz zaman geleceğini ve ayni halei met etmiş ve vazife uğrunda ma maruz kalmak mevkiinde bulun' saray ile de III y a c p e ı m . lul olmuş, sakat kalmış bir memu duklarını bir dakika bile unutmamaları lâzımdır. Ker çarpışacaktır. mıııııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııiHiıııııııııııuıııııııınıııııınnı nııyıı ııııııı '.ıımııııııııınMiıınmıımiHimniHimınımı^ rum. Tekaüde sevkedildim. Fakat Pazar günü, Galata Istirahati hakketmjş ihtiyar e<ki senedenberi bir türlö tekaüt saray ile Vinerspor,Femektarlara, kocasız dullara, kimlük muamelem bitirilemedi, ek nerbahçe de III Ker sesiz kalmış yetim yavnılara ma| mek parasına bile güç yetişecek karşılaşacaktır. aş tahsisi işi yüksek Cumhuriyetin maaşım bağlanamadt. Bu teah Dört müsabakanın şerefine yakışacak. yeni, salim,( hurlardan dolayı bir çok defalar seri bir şekle, usule raptedilme neticesinde iki defa galip geVekâlete müracaat ettim, şikâ Mdir. len iki takım mevcut olursa yetlerde balundum. Faydast olgaliplere tekrar maç yaptıraEsasen bir vatandaşm hakkını, nadı. Hâlâ bir netice alamadım. alacağını vermemek, onu senelerl cak vakit olmadığı için her Artık nereye müracaat edece ce aç bırakmak tasavvuru bile biri ikişer maç kazanan bu gaâimi bilmiyorum. Şaştrdım, kal tüyleri ürperten en feci, en şid | liplerden en çok gol atan taraf 'dtm. Nihayet bir kere de ilk çtk detli bir iskencedir. İşkence ise kupamızı kanazacaktır. yığı gündenberi her zaman halkın en büyük kanunumuz mucibincel Takımlarımıza muvaffakiyet diknçük büyük bütün sikâyetlerini memnudur ve müddeiumumilerin ı leriz. iinliyerek onların hakkınt şiddet derhal harekete geçmesini icap| fe müdafaa eden ve her türlü hak »ttirecek ağır cürümlerdendir. iızlık, yolsuzluklarla yılmadan Devlet otoritesi yalnız gazete^ mücadele eden (Cumhuriyet) lerin şoyle veya boyle yazmasilei jazetesine müracaat ediyorum. ihlâl edilmiş olmaz, işte bilhassa' Alâkadarfarı bir kere daha vazife bu gibi ihmaller, bu gibi yolsuzi insafa davet etmenizi rica e 'uklar, bu eibi haksızlıklarla da' tve çok daha fena bir şekilde ih *derim.» Evvelce de bir çok defalar yazO halde niçin bunun müsebbip j îzmir'deki mevkuf gazeteci|~nş olduğumuz gibi bizim bir türlerin vaziyeti düzeltilemiyen dertlerimizin en 'eri de sorsruya cekilmiyor, niçin ! j^cıklılarından biri de devlete se bunlar hfVkında da takibat yapıl Mevkuf bulunan (Son Posta) mes'fnelerce hizmet eden memurlara mıyor, niçin vazifelerini günü gü ul müdurü Selim Rağıp Beyin "ekaüt olduklan zaman derhal nüne yapmamak' suretile memlei evvelki gün altıncı istintak da[maaş baglanamaması, onların bir kette bir gayrimemmmlar kütlesi iresinde yapılan duruşmadan son k'caç sene sürdürülen intizar dev hazırlamakta olan bu adamlar da | ra, altıncı müstentik Süreyya Bey tarafından evrak ve müdafaaların tetkifresinde sefil ve hatta aç bırakıl cezalandırılmıyor der, ve: ki dün ikmal edilmiş ve kefaletle veya lısın bu içt maında celseler güruıtulü oıacaıunif i Bu suale cevap isterizf lnasidır. ( Mabadi 4 üncü sahifeĞe Desene uykusuz kalacağız!.. Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey Moskova'ya gitmek uzere dun sabahki ekspresle Ankara'dan şehrimize gelmiş ve istasyonda Gazi Hz. namına yaverleri Şevket Bey, B F. müfettişi doktor HakL kı Şinasi Paşa, sefaretaneler mensubini ve erkânı hukumet tarafından istikbal edilmiş ve ihzar edilen Ankara motörile Galatasaray Seyrisefain iskelesine çıkmıştır. Tevfik kulübünün 25 Rıiştü Bey burada kendisini karşüıyan Seyrisefain inci yıldönü bir müddet U. müdürü Sadullah Beyle görüştükten sonra Tokatlimü münase yan oteline gitmiştir. Rus sefiri M. Suriç betile bu cu te Tevfik Rüştü Beyle birlikte şehrimize ma ve pazar gelmiştir. günleri yapı Hariciye Vekili dün kendisfle görüşen lacak dort mü bir mnnarririmize şu beyanatta bulunsabakada en muşturt Dost Türk ve Rus milletleri araiyi netice a smdaki münasebat çok samimidir. Ruslan kulübe bir ya seyahatimde iki hükumet arasında kupa ihda edece hiç bir müzakere mevzuu bah5s değilğimizi yazmıştık. dir. Maksat yalnız Mo«kova'yı ziyarett^r. Cuma günü Fe Ayın yirminci günü Karadeniz sahiliSuric nerbahçe ile Vi • ni takiben Rus Sefiri ve reneyoldasla b'rIikte hareket edecek ayni tar'kle nerspor, Galata döneceğim. Başka hiç bir yere uğramı Tçvfik Rüştü B. kendisini „. karşılayanlar arasında Bütün milletlerle münasebatımn çok dostane olduğunu tekrar ederim. Tahdidi teslihatın müsbet bir neticeye vannasını en çok biz temenni edlyoma »• teslihatın tahdidini en cok istiyen de biziz diyebilirim. Yunaniılarla bahrt teslflıat için ysptığımız müzakerelerde iki tarafea misavat esasi kabul edOmistir. Teiemn* ayrıcâ konuşulacaktar. Bn mes'elenin dostane bir snrette haüedileceğine em»nim. Cunku ^uzakerenin mevHiu n t e n '.dostiuk u.rii.e muessestir ve dost fld I ( Lutlen sahitevi çevtrinb > ' . Fefvkalâde içtima atefesinde.. Mevkuflar Selim B.in tahliye talebi reddedildi