Katalog

YED.'NCI İ D ^ R E I l YNEJİ: ~* *f Jfi\ııuııunııııııi}e karMsımla dairei mahsusa f '1 elgraf: îstanbul Cumhurîyet Pota kutusus N° 2 4 6 J f Telefon: Tahr*«^j)rü 236S . 3236 Cu m h u riy et ı nııllımilllllllllllllflllllHIIIIIIIIIIHIIIIIIHIIIIIinilllllHlıııııımiK ÇAÎ ŞAMBA 10 EYLÛL 193O ABONE ŞERAİTİ | M O D D E T : JTÛRKİYE İÇİN HARtÇ İÇİN : Seneliği : 1400 Kr. : 6 Aybğı { 750 Kr. | 3 Aylığı ! 400 Kr. t t ; 2700 Kr. 1450 Kr. 800 Kr. i Nttshası her yerde GAZI HZ.NIN NADI BEYE CEVABI Şimendiferler = 5 Kuruştur B "Ben C. Halk Fırkasmın Umumî Reisiyim. Bu teşekküle tarihen bağlıyım. Bu bağı çözmek için hiç bir sebep ve icap yoktur ve olamaz» Gazi Hz.nin mektupiarı Cumhuriyet gazetesi Baş şüphe yoktur. Ancak umu Benim bu esasî vaziyetim muharriri Yunus Nadi miyetle sui tefehhümler ve bir sene nihayetinde hitam Beyefendiye sui talâkkiler olduğu anla bulacak olan bugünkü mu şılıyor. Hakikati hali bir vakkat resmî vazifemin ba9/9/930 «Cumhuriyet» gazetes'nde La daha ifade ve tasrih ede na tahmil ettgi bitaraflığı na hitaben yazılan açık mektubu yim: ihlâl edemez. okudum. Bu mektupta son günlerBen, Cumhuriyet Halk İşaret olunan hâdiseler meya de Izmir'de vukua gelen hâdiseler Fırkasmın umumî reisi nında Izmir'de bir gazete idareişaret olunarak beni Cumhuriyet hanesine ve Cumhuriyet Halk FırHalk Fırkasından başka Fırkala yim. Cumhuriyet Halk Fır kası merkezine her ne sebep ve rın kendilerine maletmeğe çalış kası, Anadolu'ya ilk ayak suretle olursa olsun vuku bulmus tıklan görüldüğünden bâhis ve bastığım andan itibaren te tecavüzlerden ve hükumet ricalivaziyetin tavzihi namına hakikati şekkül edip benimle çalışan ne ve otoritesine karşı bazı idrakhalin ifadesi talep olunuyor. Anadolu ve Rumeli Müda sizler tarafından yapılan çirkin Bu nokta üzerinde diğer bazı faai Huhuk Cemietinin tecavüzlerden çok müteessir ol duğumu tahmin etmek güç değilgazetelerdeki yazıları da okudum. mevludidir. dir. Bu teessürümü akan kanlar Her yerde halk arasında da 'n. Bu teşekküle tarihen bağ ve zayi olan hayat şiddetlend'r hususta şayialar ve tereddütler lıyım. Bu bağı çözmek için mıştir. Bu gibi mütecavizler, muolduğunu işitiyorum. Hakikati hali Fethi Beye hiç bir sebep ve icap yoktur harrikler Cumhuriyet kanunları nın tahriklerinden tabiî kurtulafendiye yazdığım mektup ve olamaz. Resmî vazifemin hita mazlar. Bu sözlerim «Cumhurita sarahaten ifade ettiğimi mında Cumhuriyet Halk yet» gazetesine cevaben ve efkâ zannediyorum. Kendilerin Fırkasmın başında filen rı umumiyeyi tenviren neşredilce hakikî vaziyetin tama çalışacağım. Bu noktada miştir. men bilinmekte olduğuna tereddüde mahal yoktur. GAZİ M. KEMAL Evvelâ şimendifer yapalım mı, yap mıyalım mı bahsi. Başvekil İsmet Paşa Sıvas nutkunu irat edinciye kadar şimendiferler inşasındaki lüzum ve e hemmiyet umum için bu kadar bariz ve toplu bir surette anhşılmamıştır diyebiliriz. Şimendiferlerin lüzum ve ehemmiyetini takdir etmiyen kimse yoktur. Fakat İsmet Paşa Sıvas nutkunda bu bahse devletin hayatı noktaatndan en yüksek ifadesini vermiş ve ona naza ran da esbap ve şeraiti en kuvvetli projektör ziyasile tahlil ederek apaçık ortaya koymuştur. Bu ifade şudjur: Şimendifer inşaatı Türkiye için mevcu diyet, vahdet ve istiklâl mes'elesidir Bu bir hakikat olduğu içindir ki İsmet Paşaya gore şimendifer inşaatının her ne pahasına olursa olsun bir an bile tehire asla tahammülü yoktur. Nutkunun bir yerinde eğer Sıvas hattı vak tile mevcut olsa idi millet Sakarya'da harp vermek gibi bir hayat ve memat ânı geçirmezdi diyen Başvekil, diğer bir yerinde şimdi Sıvas hattı mevcut olduğu için artık İzmir'imize her hangi haricl bir taaruz ihtimali hemen kal • mamış deıülebilecek bir safhaya geç • miş olduğumuzu ifade eylemiştir. Şi mendiferlerin memleket iktisadiyatına hizmetleri ise tizerinde söz söylenme ğe ihtiyaç olmıyan çok açık bir haki kattir. İzmir'de ntftuk söyllyen Serbest Cumhuriyet lideri Ali Fethi Bey Sıvas nut kuna cevap verirken şimendiferlerin elzemiyet ve ehemmiyetini tasdik ederek tehire tahammulleri olmadığı noktasına da iştirak etmiş görünüyor. Buhususta sarih bir itirazı yoktur. Ehemmiyet ve elzemiyeti tıpkı İsmet Paşa gibi kabul ve iltizam ediyor. O halde nasıl yapalım kısmmın tetkik ve mu kayesesine gecebiliriz. Tarihî mektuptan İ YA S E T İ KİTİBİ 'VMOMİ1.İÖJ Başvekil ismet Pş. bugün Ankara'ya gidiyor ıııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiMiıııııııııııııııııııııııiHiıiMiiHHMimıiMimmıiıııııifimımı Malumdur ki şimendiferler inşaaatı Cam&urîyet ga2ete9l Baş' morfarflrl1 nın külfetini bir nesle yükletmiyerek Yuflua bu külfetten gelecek nesillere de his selerini şimdiden ayırmak lftzım geldiği iddiasında bulunanlar çoktur. Bu iddicevabi mehtuplarının zarflart anın tatbikı şekli ise şimendifer inşaa Gazi Hz. nin Başmuharririmize tını uzun vadeli istikrazlar ile yapmaktan ibarettir. Başkalarma hacet yok, r kanunlarınin taklplerlnden tablî kartolamaalar . Ba bizzat bu satırların muharriri ayni kanaatte olup bu kanaatini ise zaman za Cümbarlyet gazeteslne cevaben ve efkârı umumiyeyi man izhardan hali kalmamıştır. Tür Aydın 9 (Sureti mahsusada giden balı'da inerek halkle hasbihallerde kiye'ye göre istikraz aktinin mümkün muharririmizden) Fethi B. saat bulundu. Mübadillere ve iskân iş « olup olmaması mes'elesi bütün şeraiti 3 te Aydın'a hareket etti. Bütün is lerine cok ehemmyiet veriyordu. ile tetkik ve muhakeme edilecek bir tasyonlarda kadınlar da dahil ol Her istasyonc'.jt vagondan nutuk mevzudur. Biz o husustaki kanaatimizi mak üzere halkın ekseriyeti tezahü lar söylüyordu. Reşadiye'ye ine muhafaza ile beraber kendisine inana ( Mabadi 5 inci sahifede ) ralta Fethi Beyi istikbal ettiler. Torrak, yani bütün kalbimizle itimat ettipimiz Başvekilimizin hiç olmazsa şimdiye kadar istikraz aktindeki imkân sızlıklara dair gösterdiği kuvvetli delil IIIMItlllMIIIMniMIIIIIMIIMIlllllllllMIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIII lere büyük kıymet ve ehemmiyet ver kika muhtaç teferruata, yani şimendifer mekten de geri durmadık ve durmayız. inşaatında ihtiyar olunan masrafın Fethi Bey buhususta bizden ileri gi çokluğuna taalluk ediyor. Belçika gruderek şimdikl halde haricî istikraz ak bunun muvaffakiyetsizliği yüzünden tinin imkânsızhsjı hususunda dahi mukavelesinin feshi zararlı bir şekli orBaşvekil ile beraber olduçnnu beyan e tadan kaldırmış ve İsveç grubunun indiyor. Serbest Cumhuriyet Fırkası H şaatı ise peşin para usulüne kalbedil derinin bu kanaati yeni ve belki Baş miştir. Alman grubunun inşaatına ge Gazi Hz. nin mektuplarımn son vekilin iknaiyatından mütevellit olmak lince o bu yolda akdolunan mukavele satırları ve imzaları grerektir. Çünkü daha fırkayı teşkile te lerin en ucuzu olduğu halde, yanlış ve ııiHiMiıııııııııııııııiMiıımtıımıımıııııııııımıımııııııııiHiıııiMimııım şebbüs ettiği on on beş gün evvelki ka noksan alınmış malumat neticesi ola derini sağlam bir davanın salim neticecak, Fethi Bey bilhassa bu şirketin şenaati böyle deçildi. O zaman Ali Fethi raitini gayet ağır bulmaktadır. Bu he sine götürmüş olamaz. Vali Muddeiumumî Bev şimendifer insası gibi menfaati aDaha ucuza ya yapılır, ya yapılmaz. sabatı sureti mahsusada tetkik etmek Muhiddin B. Kenan B. sırlara sürecek büvük tesebbiislerin vüüzere vesaikini cem ve ihzara başlamış Bu bir hesap ve dikkat işidir. İsmet Pakflnün yalnız bir nesle yiikletilmesi do|Muddeiumumî Kenan B. dün îsolduğumuz için bu inşa şeraitinin muh şa hükumetinin şimendiferleri behemeru olmıyacağı davasını ileri sürüvordu telif safhalarını bu sütunlarda ayrıca hal pahalıya maletmek yolunda bir tanbul Valisi Muhittin Beyi ziyaret Demek ki o zaman her hangi bir istik mevzuu bahsetmekliğimiz mukarrerdir. prensip takip etmiş olmıyacağında şüp etmiştir. Bu ziyaretin Başvekil Is razm akti imkâmna kaildi. Şimdi ise Ona intizaren Fethi Beyin şimendi hesiz muhterem Fethi Beyin de şüp met Pş. Hz. tarafından asayişi mubunun imkânsızlığma kani olmuş buluferler insaatı ile bizzarure onlara da hesi yoktur. Bilâkis İsmet Paşa hüku hil ve muhalif neşrivat, tahrikât ve nuyor. teferrü ve temas edecek malî mes'ele meti tasarruf yolundadır, ve masari harekâtta bulunanlar hakkında kaO halde Serbest Cumhuriyet Fırkası lerde yekdiğerini zor tutan bir tena fimizde yapılacak tasarruf yalnız şi nunî takibatta bulunulmasma dair lideri perek vatan müdafaası, gerek kuz gerivesinde olduğunu kaydedece mendifer inşaatına münhasır da değilAdliye ve Dahiliye Vekâletlerine memleket iktisadiyatı noktalanndan şi giz. Şimendiferlerin tehire tahammülü dir. Ancak o başka bir mes'eledir ve o mendiferlerin tehiri kabil olmıvan in olmıyan inşaatındaki ehemmivet ve el mes'elede de ikmali lâzım noksanları vaki olan tebligatı ile alâkadar ol şaatının haricî sermaye ile değil, an . zemiyeti kabul ve bunun hiç olmazsa Cumhuriyet Halk Fırkası Fethi Beyin duğu zannediliyor. Verilen diğer cak ve ancak kendi bütçemizle yapıla . şimdilik kendi bütçemizle yapılacağını hatta düşünemediği derecelerde daha bir habere göre de hılkı heyecana bileceği esasına gelmiş olmakta da Baş teslim ettikten sonra yalnız bu inşaa çok ve daha geniş olarak tesbit ve takip tahrik eden mahiyette görülen bir Birinci Emin Bey Ne dersiniz Beyefendi, evdeki bulgurdan oltın daha ucuza yapılabileceğini iddia eylemiş bulunmaktadır. vekil ile birleşmiş oluyor. iki gazetenin neşriyatı müddeiumu mıyalım?.. 1 Son tahlilde Fethi Beyin itirazatı tah etmek Serbest Cumhuriyet Fırkası 1 1 öteki Emin B. Vallaha, bilm em ki Beyefendi, şaşırdım kaldımt YUNUS NADİ milikce tetkik edilmektedir. Başvekil ismet Pş. Hz. dün saraydan çıkmamış, kendisini ba zı meb'uslar ziyaret etmiştir. Baş vekil İsmet Pş. Hz. bugün Ankara'ya hareket edecektir. Maliye Vekili Sracoğlu Şükrü B. de bugün İsmet Pş. Hz. ile birlikte Ankara'ya gidecektir. Fethi Bey Aydın'da S. F. lideri Aydın'da da bfrnutuk söyledi Tahrikât Aydın'dan dün gece aldığımız haberler Vali Beyi dün müddeiim umî ziyaıet etü Dimyata pirince giderken,