Katalog

*Cumhariyet 11 Nisan 1930 Şehir ve Memleket haberleri Alaln Gerbault'un hatıratı Nakill : Abldln Daver Tevfik Kâmil Bey Alman profesörlerinden M, Nonne Deniz konferanAnkara'dan geldi Tıp fakültesinde bir konferans verdi sının son günlerî Yunanîstan'ın cevabı bekîeniyor Bitaraflar emlâk mes'elesinde az zaman zarf ında istişarî reylerini vereceklerdir Muhtelit mübadele komisyonımdaki başmurahhasımız Tevfik Kâmil B. dün posta trenile Ankaradan şehrimize avdet etmiş ve Haydarpaşa istasyonunda komisyondaki heyetimiz erkânı tarafmdan ictikbal edilmiştir. Tevfik Kâmil B. Haydarpaşa'dan bir motörle Be şiktaş'taki ikametgâhına gitmiş ve Profesör Nonne ile fakalte müderrislerinden bazıları [X işaretli zat aksama doğru komisyona giderek profesör «Nonne» dir] bitaraf aza ile görüşmüştür. Şehrimlzde bulunan Hamburğ darül tıbbî bazı izahat vermiştir. Başmurahhasımız, kendisini zi fünunu asabiye müderrisi profesör «Non Darülfünun müderrislerinden bazılayaret eden muharririmizin muhte ne» tarafmdan dün saat 11 de Tıp fa rı ile Gülhane etibbası ve bazı maruf lif suallerine cevaben atideki be kültesinde bir konferans verilmiştir. doktorlar da hazır bulunmuşlardır. yanatta bulunmuştur: «Nihai şevki empresyonları» mevzuu üProfesör «Nonne» pazar günü şehri« Yeni mübadele itilâfname zerine verilen konferansta profesör mizden Hamburğ'a hareket edecektir. sine ait vaziyette değişiklik yok tur. Atina'dan cevap bekîeniyor. Araya Yunan millî şenlikleri, parîâmentonun bu münasebetle tatili beklenen cevabı geciktirmiştir. Ne «Tan» istikraza muva ] zaman geleceğini de kestirmek fakat edeceğrimizi ümit; müşküldür. ediyor Bu itibarla bir kaç gün evvel Istanbul'a avdet eden bitaraf ve Yu«Tan» gazetesi malî kısmında nan refiklerimle birlikte avdet edecektim. Fakat komisyona ait Türkiye'nin haricî borçlanndan, tahsisat mes'elesi vardı. Bunun in bahsederken diyor ki: r Müstantik Nazım B. tarafmAnkara'da cereyan eden mük dan açılan bu dava da ayrıca tacı için bir kaç gün daha Ankarada kalmam icap etti. kâlematın neticesi malum ol250 lira tazminat ta B. M. M. komisyon bütçesi için mamakla beraber Borsada Türk hükmedildi 94 bin lira munzam tahsisab kabul eshamının vaziyeti daha iyidir.| Irtişa mes'elesi tahkikatı esna Türkiye hükumetinin, oldukçal etmiştir. sında irtişa maznunlarının vekili Komisyonun bu seneki bütçesi zengin bir memleket olan Tür," olan Haydar Rifat B. müekkilleribidayette yanlış hesap edilmiş ol kiye'nin iktisaden yükselmesini nin gayrikanunî tevkif edildikleri duğundan bu munzam tahsisata lü arzu eden malî gruplar tarafın, hakkında tahkikatı idare etmekte zum hasıl olmuştur. Tabiî ayni dan yapılan istikraz teklifini olan yedinci müstantik Nazım B. e miktarda munzam tahsisat Yunan kabul edeceği ümit edilmektebir istida vermiş, bu istidada kulhükumetince de verilecektir. dir. Düyunu muvahhide 64,20 landığı bazı kelimeler hakaret Yunan cevabını istilzam eden den 66,50 ye, 1914 %5 Osmanmahiyetinde göriilerek Haydar Riteklifatımızın neler olduğunu so hda 5640 tan 5725 e çıkmıştırj fat B. bu cürümle üçüncü ceza mahruyorsunuz. Hükumetimiz, itilâfkemesine sevkedilmiş ve muhakename metninde bazı mufassal kıRomanya Kraliçesi meye hâfi olarak başlanmıştır. sımların ihtisar edilmesi gibi bazı Robert Kollej'de misaf ir bulunan Bu dava hitam bulmuş, dün katahrire ait teklifat dermeyan et Romanya Kraliçesi Mari Hz. dün rar alenî olarak tefhim edilmiştir. miştir. Meselâ, komisyonca her Topkapı sarayının harem dairesini Dünkü celsede Nazım B. ile Hayhangi bir alâkadarın Türk veya ziyaret edecekti. Kraliçe Hz. hava dar Rifat Beyin vekilleri bulunmuşYunan tabiiyetinde olup olmadığı yağmurlu olduğundan bu ziyareti tur. tetkiki icap ettiği zaman bu tetki başka bir güne bırakmış ve dün dıTefhim edilen karara göre Haykatın sureti icrası ne olmahdır, bu şanya çıkmamıştır. dar Rifat B. ceza kanununun 266 hususta itilâfnamede mevcut madıncı maddesinin 3 üncü fıkrasına denin ihtisan istenilmiştir. Şehremaneti bütçesi tevfikan 3 ay hapse, 100 lira ağır Mübadil emvali mes'ele&ine geŞehremanetinin 930 bütçesi he para cezasına, Nazım B. e 250 lira Iince, bu hususta mutabık kalın nüz bitmemiştir. C. U. B. Bütçe mıştır. Bu emval mes'elesinde bi Encümeni her gün toplanarak tet tazminat itasına mahkum olmuştaraf aza, en kısa bir zamanda isti kikata devam etmektedir. Fakat tur. Kararda cezanın teciline maşarî mahiyette olacak kararlannı bütçenin yarısı bile bitmemiştir. hal olmadığı da bildirilmiştir. tarafeyn hükumetlerine bildire Hazirana bir buçuk ay kaldığınceklerdir. Yeni itilfname, bitaraf dan bütçenin yetiştirileceği şüphe Yeşüköy'deki hırsız çetesinin muhakemesi lar kararlannı bildirdikten sonra lidir. Eğer bütçe hazirana yetişeYeşilköy'de bir hırsız çetesi teşimza ve tarafeyn meclislerince tasmezse evvelki sene olduğu gibi üç kil ederek müteaddit evleri soyan dik edilecektir.» aylık muvakkat bir bütçe yapıla Şevki, Zeydullah, Bekir, bekçi ReAtina'da cereyan eden caktır. sul ve altın diş Niyazi'nin muhakemazakereler Atina 10 (Hususî) M. Venize Sanayi sergisi hazırhkları melerine dün başlanmıştır. Bu hâdisenin en şayanı dikkat noktası o Ios ile Hariciye Nazırı M. Mihalâbitti mahalle bekçisinin bu çeteye dahil kopulos dün Türk Yunan mes'eolmasıdır. 20 nisanda Ankara'da açılacak leleri ve yeni Türk teklifatı haksanayi sergisi hazırhkları ikmal eDün şahitler dinlenmiş, bazı hukında uzun bir müzakerede bulundilmek üzeredir. susatm tamiki için muhakeme tamuşlardır. Cumartesi günü Hariciîstanbul'dan sergiye iştirak et lik olunmuştur. ye encümeni davet edilerek müzakeratm yeni safhasının miizakere miyen sanayi erbabı kalmamış giedilmesine karar verilmiştir. bidir. Fabrikatorlar hem satış için, Bir zevce katili mahkum oldu Çatalca'da zevcesi Naciye HanıHariciye encümeninin fikri alın hem de nümune için eşya gönderdıktan sonra fırka Iiderlerinin de mişlerdir. Son parti cumartesi gü mı bir kıskançlık saikası ile öldüayn ayrı rey ve fikirleri alınacak nü gidecek ondan sonra müracaat ren ve kaynanasını yaralıyan asker Ali'nin muhakemesine dün tır. Bu istişareler bittikten sonra edenler kabul edilmiyecektir. Millî başlanmış, dava ikmal edilerek da Ankara sefirine ona göre taliİktisat ve Tasarruf Cemiyeti İstanmaznun 18 sene 11 gün ağır hapis mat verilecektir. Salâhiyettar mehafilde yeniden bul şubesi o güne kadar eşya kabul cezasına, 1000 lira tazminata mahkum olmuştur. nikbinlik baş göstermeğe başlamıs edecektir. tır. j Siyasi icmal Bütün gece akıntıüe sürüklendim durdum. Sabahleyin bakhmki sahile daha ziyade yaklaşmıştım NShayet karadan beni gördüler, limandan bir romorkör bana doğru geldi 117 sildi ve knvvetli bir akıntı beni gerl geri götürmeğe başladı. Bu vaziyet bütün gun devam etti. Bütün gayretime rağmen, Galets fenerine iki milden fazla yaklaşamadım. Yüksek dağlar rüzgâr almama mârti oluyor, akıntı da kotranu geri atıyordn. Dalgaların gök gtirultüsünü andıran bir taraka ile çarpıp kırıldığı iki dalga kıranın arasında kâin limanda iki büyük vapnrun yattığını, romorkörlerle mavnaların limandan çıktığını görtiyorBir sene evvel, Bahri Mnhiti Hindi'de dum. Eğer kâfi miktarda Komanyam ol1İ300 mil mesafede batan Trevessa va saydı, hiç beklemeden yoluma devam ['purunun mürettebatından sağ kalanlar edecek Dnrban ve Madagascar'a gide•da, Rodriguez adasına çıkmışlardı. Bun cektim. Afcşam üstü, La Ville d'Arras is[lar denizde büyük mihnetler ve meşak minde bir vapur, gayet yakrnımdan geç;katler çekmişler, içlertnden ikisi ölmüş, ti ve yolcular gürültülü hürra naralaikaptan Foster ile 18 kişi tam 21 giin sü rile beni selâmladılar. Bütün gece akıntı jten feci bir seyahatten sonra, adaya va ile sürüklendim durdum. Sabahleyin sıl olabilmişlerdl. baktım ki sahile daha ziyade yaklaşmıDağlann arasında hayli yüksekte ika şım ama yine rüzgâr namına hiç bir şey pnet eden misyonerler de, beni bir gün yoktu. Fakat, nihayet, karadan beni :6ğle yemeğine davet ettiler. Orada iki görmüşlerdl. PortGalets'den bir romorSaintEsprit (SentEspri) rahibi çok kör çıkarak bana doğru geldi. tçinde muhabbetle karşıladılar. Mevcudlyeti ile bulunan Liman Reisi kotramı iç limanapek ziyade Ifithar eder gdründükleri götürmeyl teklif etti. Bu teklifi naçar bahçelerlnl gezdirdiler. Bahri Muhiti kabul ettim. Çünkü yaprak kımıldamıKebirMe yaldızlı ve mutantan bir hayat yordn. Romorkörün yedeğinde olarak geçiren bazı misyoner heyetlerinin ta iki dalga kıranın arasındaki dar geçitten mamen hilâfına olarak bunlar, sade ve limana girdim. Dalga kıranların, iskele•fakirane bir sarette yaşıyorlardı. lerin, nhtunlann üstünde halk toplanAdada 21 gün kaldım, çok iyi günler mış, beni seyrediyorlardı. Çünkü La Ville geçlrdim. Bn meyanda tenis oynamağı da d'Arras vapuru telsizle mnvasalatunı ^ımtmadım. Hareket etmeden evvel tat haber vermişti. Aı patates komanyamı tecdit ettim ve bir Demirler demirlemez Liman Reisi yaÇinii tacirden nefis Çin çayı ve Çin salçası aldım. Pirinç yemekleriml pişirir nmda müteaddit gumrük ve sıhhiye meken içine bu salçadan karrştınyordum; murları olduğu halde kotrama gelerek çok nefis oluyordu. Sonra R6nnion ada beni selâmladı ve Valinin bir tebrik telsma müteveccihen yelkenleri fora ettim. grafnamesini verdi. Buna hem şaşırdım, Seyahatimin bn kısmı 400 millik kısa hem de memnnn oldum. Çünkü Fransız Jjir merhale idi. Fakat bundan sonra müstemlekelerinde böyle nazlkane ve : JDap (Kap) tan itlbaren Fransa'ya kadar, hararetli bir hüsnti kabul görmeğe alışık $ok uzun süren merhaleler katedecek değüdlm. jttm. Meselâ Tahitl'de hükumet erkânı, UHaftf rüzgarlı veya hiç rüzgârsız ha manda benim mevcudiyetüni görmemezyalarla sekiz gün seyahat ettikten son liğe gelmişlerdi. ra 7 teşrinlevvel sabahınm sisleri araKaraya çıkıp ta telef onla Valiyi ziyaret gmda Maurice (Moris) adası göründü. ve kendisine teşekkür etmek istediğimi, Bir asu* müddet cilede France» yani beni ne vakit kabul edeceğini sorduğmn Fransa Adası namını taşımış olan bu a zaman Valinin birzat bana safa geldiniz danın yüksek tepelerini teessür ve heye demek için 30 kilometre uzakta bulunan canla seyrettim. Haritamda, adanm mü vilâyet konağından hareket ettiği eevanim noktaları hâlâ sevimli Fransızca isim bını verdiler. Artık benim için, ziyaretiler taşıyordu. Bn isimler, Fransız edfple me gelecek zatı, lâyık olduğu surette dnden Bernardm de Saint pierre ile onnn kabul etmek iizere alelâcele kotramı temeşhor Pol ile Virjini aşk hikâyeslni ha mizlemekten başka yapacak bir şey yoktu. tırlatıyorlardı. Vali Mösyö Repiguet. Kaleml nıahsus Ertesi gün Reunion (Reünyon) adasımn yüksek rirveleri 3000 metreden faz müdirile beraber geldi ve bana büyük Ia bir irtifada ve bulutlar arasında, bir muhabbet ve alâka gösterdl. Vaki mağrur ve muhteşem, göründü. Rüzgâr olan talep ve ricam üzerine resml kabullıafif oldugu Içln adanm yanma ancak lerden büyük bir lutuf ve nezaket gös"9 teşrinievvel akşamı varabildim. Ertesi tererek vaz geçtl. Ertesi gün, hususî bir fcabah şafakla beraber iyi bir rüzgâr çık surette başbaşa yemek yemek üzere betı ve adanın Şimal sahilini takiben iler ni davet etü. Muhtaç olduğum tamiralemeğe başlıyarak evvelâ SenDönl tın icrası için, limandaki tezgâhlann em(SaintDenis) şehrinin önünden geç rime amade olduğunu da söyledi. üm. Valinin ziyaretl esnasında, büyük bir Rlunion adasmın yegâne emin iltica halk kütlesi nhtıma toplanmış, meraklı gâhı olan Galets limanına girmek üzere merakb kotramı seyrediyorlardı. sahile yaklaşırken birdenbire rüzgâr keMabadl var Adanm ahalisl, Fransa'nm Şlmali "Garbî ve Şimal vilâyetlerinden gelmiş Bröton ve Morman gemicileri ile Afrika zencilerinin tesalubirnden hasıl olmuş melez bir ırktı. Ada, vaktile Hindistan Kumpanyasının mevcut olduğu zaman'larda bir Fransız müstemlekesi tdi. ;1810 da 70 İngiliz gemisi ile içlerindeki Jhraç kuvvetleri France (Frans) adasını abloka etmek üzere Rodrigüeu adasının İMathurin Umanından bareket etmişler İstikraz? Haydar Rifat B. aleyhindeki dava Üçay hapis cezası verildi Londra deniz konferansının son günleri yaklaşmış bulunuyor. tngiltere, Amerika ve Japonya arasında bu konferansta imzalanmak üzere bir itilâf hazırlanmıştır. 1936 senesine kadar devam etmek şartile üç devletin bahri kuvvetlerinin arasındaki nisbeti tayin etmek üzere yapılan bu itilâfnameye imza vazederek konferansı kapamazdan evvel Fransa ile İtalya'nın telifi için son çarelere müracaat olunuyor. Cemiyeti Akvam mîsakının on altıncı maddesinin tevsian tefsiri ve bu suretle Fransa'nın emnü selâmet mes'elesindeki arzularının tatmini için İngiltere Başvekili tarafmdan vuku bulan teşebbüsler bir çok muhalefete maruz kaldığından neticesiz kalmıştır. En şiddetli muhalefet Cemiyeti Akvam'dan gelmiş ve kendisine ait bir hakkın başkaları tarafmdan siyasî alet olarak kullanılmak istenmesi protesto edilmiştir. Cemiyeti Akvam zaten on senedenberi bu maddenin tesirine çalıştığı halde muvaffak olamamıştır. Mr. Makdonald'ın bir kaç gün içinde buna muvaffak olmasma imkân yoktur. Fransa'nın istediği emnü selâmet mes'elesinin bu yolda halline muvaffakiyet hasıl olmadıktan sonra Fransa ile İtalya'nın doğrudan doğruya uyuşmalan için tavassut ediliyor. Fransa İtalya'nın talep ettiği müsavatı kabul edemiyeceğini ve İtalya'nın ileride alacağını ümit eylediği yerlerin muhafazası için azim kuvvetler bulundurmağı düşünür iken Fransa'nın kendisinin dünyanın her tarafına yayılan ve bugün mevcut müstemlekât imparatorluklarınm muhafazası için daha fazla kuvvetler tulundurmak mecburiyetinde olduğuna iddia ve İtalyan donanmasına nisbetle Fransız donanmasının lâakal 240,000 ton fazla olmasında ısrar etmektedir. Son dakikada ltalya 1936 senesine kadar yeni zırhlı yapmamak ve hafif kruvazör, muhrip ve tahtelbahir hususunda Fransa ile müsavi bulunmak üzere bir teklifte bulunmuştur. Fransa eski saffı harp gemilerile kalmamak için bu teklife yanaşmıyor. Maahaza İtalya'nın eski noktai nazarını bir derece tadil eylediğine delâlet eden bu teklifin son dakikada vaziyeti ıslah etmesi imkân haricinde değildir. MUHARREM FEYZİ Borsada vaziyet Kambiyo Borsasında dün 1029,5 kuruşta açılan İngiliz lirası 1031 kuruş arasında muamele gördükten sonra akşam 1030,75 kuruşta kapanmıştır. Yeni Japon Sefiri Mösyö Yoşida'nın 13 nisan pazartesi günü şehrimize muvasalat edeceği istihbar edilmiştir. Yann gazetesi Muhacir •Şemsettin Bey tevkif edildi, Fazlı Necip Beyin hakiArif Oruç Beyin tahliye kî hayattan alınmış millî talebi reddedüdi «Yann» gazetesi aleyhine yeni romanı, muhacirliğin acı dolu bir ıztı8en iki dava açıldığını ve bu dava sahnelerüe lar münasebetile Arif Oruç Beyin rap hikâyesidir. isticvap edildiğini, muharrir Şemsettin Beyin de müstantıklığa davet edildiğini yazmıştık. Zabıta Şemsettin Beyi dün mevcuden adliyeye göndermiş, istmtak hâkimi mumaileyhi isticvap ettikten sonra tevkif etnriştir. Tahliye talebi reddedildi Arif Oruç B. in tahliye talebi tetkik ve reddedilmiştir. Japon sefiri geliyor Kalbimin suçu Mahmut Yesarfnin yeni ve çok cazip romanı yaşanılan hayatın akislerile doludur. Aşk ve ihtiras safhaları, heyecanlı, eğlenceli vdk'alar, hırsların, arzüların, endişelerin çıplak ruhla görünüşü bütün inceliğüe ve Yesari'nin bir resmm fırçası gibi mahir kalemile canlandırılmıştır. İngiliz şirketi Karadere ormanları için bir milyon teklif ediyor Karadere ormanlarını işletmeğe talip olan İngiliz şirketi ile müzakereye devam edilmektedir. İngiliz'ler bir milyon İngiliz lirası teklif etmişlerdir. Müzakere intaç edilmek üzeredir. Bugün miting var! iBiriJici sahifeden mabait) 7 Yollarda muzika çalacaktır. Kadm Birliği intizamın temini îçin Vilâyete ve polise müracaat etmiş ve bu hususta tertibat ahnmıştır. Hey'eti tertibiyenin önlerinde rozetler bulunacaktır. Hanımlar ellerinde bayraklar taşıyacaklardır. Mitingten sonra Gazi Hz. ne, Büyük Millet Meclisi Riyasetine, Başvekâlete ve Dahiliye Vekâletine teşekkür telgraflan çekilecekNezihe Muhittin Hanım? Sabık Birlik reîsİ Nezihe Muhitiİin Hanımın da mitingde nutuk söy1 [liyeceği yazılmıştı. Birlik, Nezihe H. nutuk söylemeğe kalkarsa hey'eti tertibiye tarafmdan meneVlilecektir. Nezihe H. ise program'dan hariç olarak nutuk söylemekte urar etmektedir. Kadın avcısı Bu orijinal romanda M. Turhan Bey, tanımadığı kadınlara âşık olan hasta ruhlu bir adamın hem .acıklı hem gülünç maceralarını hikâye ediyor. PEK YAKINDA NEŞRE BAŞLIYACAGIZ Vali Vekili ve Şehremini Muhittin Beyden henüz bir haber gelmemiştir. Muhittin Beyin cumartesi veya pazar günü gelmesi muhte Bir genç düşünürken fikirleri meldir. bir çıkmaza girmiş «Namus diye kafamda bir acılık var. her hareMillî vapurcular dün ketimi bu çerçeveye uydurmak için toplandılar kendimi zorhyorum. Fakat harekâMillî vapur idareleri mümessil tımı köstekliyen bu çerçeve içinde leri dün birlik merkezinde müdür kendimi kaybederken, etrafıma Şevket Beyin riyasetinde bir içti bakıyorum, benim namus dediğim ma aktetmişlerdir. şey, başka bir yerde budalalık ofçtimada vapurcuların umumî luyor. Benim namussuzluk dedimenfaatlerini ihlâl eden yolsuz ha ğim şey gayet tabiî bir hal oluyor. reket mevzuu bahsedilmiş, badema Bu namus denen şeyin manasını gerek tarife ve gerek seyrüsefer bir türlü bulamıyorum.» işlerinde mütesanit bir program Kafamızm içi sabit fikir «prealtında hareket edilmesi teklif ve juje» denen dairelerle çevrilidir. tezekkür edilmiştir. Müdür Şevket B. bir muharriri Biz fikirleri ahr, kafamızın içindemize vapurcular arasında bir ano ki daireye hapseder, ve kendimizi nim şirket teşkil edileceğine dair bu fikirlere esir ederiz. verilen haberlerin doğru olmadığı Meselâ dürzü adama göre kadını söylemiştir. Muhittin Bey Namusun manası nedir ? nın saçını göstermesi, yüzünü açması namussuzluktur. Sen buna gülersin. Çünkü bugün kadının baloya dekolte ile gitmesi sana göre namusla hiç alâkası olmıyan bir iştir. Fakat kadının sevdiği bir adamla nikâhsız yasamasına kızarsm. Çünkü kafandaki daire henüz bu fikri hazmetmek için sana hürriyet vermiştir. Yarınki genç te sana gülecek. Namus zamana, mekâna, devre göre değişen telâkkilerdir. Kafamızı böyle daireler içine hapsedip fikirlere saplanmak, kafamızın hürriyet ufuklarını kapamak demektir. Namusun, manası yok, dair esi vardır, bu daireleri genişletmek lâzım. Maaş kanununda şu şekilde tadilât yapılarak Vilâyete tebliğ edilmiştir: Dördüncü maddenin son fıkrasındaki (müstafa addolunur) kaydı zabitlerle askerî memurlara şamil değildir. İhtilâs ve irtikâptan başka, vazifelerine müteallik hususlardan dolayı muhakeme edilmek üzere açığa alınan zabitlerle askerî memurlara muhakemelerî müddetince yarım maaş verilir. Muhakemeleri neticesi beraat etseler de kendilerine ayrıca bir şey verilmez. İhtilâs ve irtikâp suçlarile açığa çıkarılan ve vazifelerinden veya adî ve şahsî suçlardan mevkuf olarak muhakeme altına alınan zabitlerle askerî memurların muha kemeleri müddetince yalnız efrat gibi iaşeleri temin olunup kendilerine beıaet etseler dahi mevkuf oldukları müddet için bir şey verilmez. Maaş kanununda yapılan tadilât