Katalog

ATLINCI SENE N" 2100 Başmuharriri İDAREHANESİ: j Dinanunmumiye karşısmda dairei raahsnsa i Telgraf: İstanbul C u m h u r i y e t Posta k u t u s u : N° 2 4 6 ; : Başmuharrir : 2366 . jahrir müdürü : 3236 Idare müdürü 2365, Kitap ksmr 472 Cumh u ri yet Imzası Itilâf! [Pek yakında imza] edüiyor ÇARŞAMB * 12 Ş£RAİTİ •*•«**•* • • • • • • • *' l MÜDDET: |TÜRKİYE İÇİNJ HARİÇ İÇİN j \ Seneliği t 1400 Kr. \ 2700 Kr. j : 6 Aylığı | 750 Kr. j 1450 Kr. j : 3 Ayhğı 1 400 Kr. \ 800 Kr. { Nttshası her yerde = 5 Kuruştur = % Paramız ıımlllllllllllllllllllllllllllllllllHIIMIIIIimimillHIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIHIIIIIIIMm Türk Yunan Itilâfının lllllltillllllllllllllllllllltllllllllllllUllllllllltllMlllllllllflllllirilllllllllMllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMtillMMIIIIIIinHIMIIinilltl İçin Hazırlık Reisi cumhur Hz. Antalya*da Dünyanın en kuvvetli parasıdır! Türk milletinin serveti ve Türk toprakları 150 milyon gibi az bir tedavülü her zaman altın ktymeti kadar temin edecek bir mevkidedir. Avrupa (öndeki) ile Bremen (arkadaki) Almanya'nın Bremen limanında yatarlarken Ankara 11 (Telefonla) YuJ Maliye Vekilimizin son beyanatmda mühim bir hakikat ortaya çıkmıştır; nah sef iri Hariciye Vekilini zi| o da: Memleketimlzde iktisadî bir buhyaretle uzun müddet görüşmüş^ ran olmadığı ve devam eden buhran da tür. paramız üzerindeki spekülâsyonun, yaTürk Yunan mübadele itilâfıi ni naktî bir halin tesiri olduğudur. hakkında, salâhiyettar menba' Bu hakikat, millî paramızm maruz dan aldığım malumata görei kaldığı hücumun nereden geldiğini gösYunan'hlarla bütün esasatta' termek, ve en kuvvetli bir para olan itilâf emri vakidir. Türk lirasınm istikrarını ve kıymetiHariciyede itilâfnamenin im \ nin muhafazasını temln edecek tedbirleri tayin etmek itibarile ehemmiyeti zası için hazırlıklar yapılmaki mahsusayı haizdir. tadır. Bu hazırlıklar devam e1 thracatımızın 1923 tenberi ithalâtıderken bazı ufak noktalar etrai mıza nisbeti yüzde 7375 arasında tefında Hariciye Vekili ile Yunan' mevvüç etmektedir. Halbuki, bir çok sef iri arasında devam edeni memleketler vardır ki; bu nisbeti çok müzakerat ta bitmek üzeredir. aşağıdır. İttihaz edilmekte olan iktisadî tedbirler ile bu nisbet memleketimizde yakın Hamza Rüsteın zamanlarda tamamile ihracatımız lehiBüyük Gazi «Aziziye» is tasyonundan geçerlerken ne olacaktır. Antalya 10 (Hu. Mu.) Reisi ve Reşit Galip Beyler kendilerin« Bu biiyük iktisadî tedbirlerin paramıcumhur Hz. bugün kösklerinde müzeden bir kaç eser arzetmişleri zm istikrar ve kıymeti üzerindeki tesirlerini şimdiden millî bir iftihar ile takistirahat buyurmuslar ve bir yere dir. Bunlardan birisi Ikinci Mura dir edebiliriz. [Mabadi 3 üncü sahifede] çıktnamışlardır. Baskâtip Tevfik Demek ki; paramız üzerinde iktisadî, ve naktî olmak üzere iki cepheli bir müEvvelki gün başlıyan ve gece de dedafaa sistemi kabul olunmuştur. Nakvam eden lodos fırtınası Umanımızda tî tedbirlerin de en mühimmini Devlet ve Akdenizde bazı kazalara sebebiyet bankamız teşkil edecektir. Fakat, Bunvermiştir. Liman idaresine gelen maluların bütün fevkinde olan bir vaziyet mata göre Karadenizden limanımıza vardır ki; o da millî paramızın haddi çelmekte olan Rizeli Ahmet reisin idazatında çok kuvvetli bir para olmasıdır. Avrupa» Bahri Muhit vapuru 50,000 tonluk muazzam «Europa, resindeki bir yelken gemisi suların şidBir paranın kıymeti onun altm ile detinden Karadeniz boğazının Anadolu Hamburg lima nından çıkarken tebdili kabiliyetine bağlıdır. Türk milYeni Almran Avrttpa, ile Brem^n hiç bir vapur bu rökortt kırarfiS '$ ihetinde karaya «tarmny •**£ de *bHâletinin bu günka serveti, Türk toprakhare kurtarılmıştır. ÜTrînın' yalnta mekşuf hazineleri bile transatlântikleri umumî harpten mıştı. Bunun sebebi Mauretania Bundan maada Büyükada önlerinde paramızm her zaman altın kıymetinde çok evvel büyiik İngiliz, Alman, dan daha seri gemi yapılamaması bir balıkçı kayığı da dalgalara kapılabir karşüığıdır. Hatta, bu servet ve bu Fransız vapur kumpanyaları ara değil, bu muazzam sür'atin çok yırak denize açılmış ve su almağa başlahazineler (150) milyon parayı pek çok sında mevcut rekabeti tekrar can kıcı masarif i mucip olması idi. mıştır. Kazazede kayık etraftan yetişigececek bir derecededir. Bütün dünyaca landırdı. Bu rekabet, Avrupa ile Onun için 1907 den sonra yapı lerek kurtarılmıştır. malumdor ki, yeni Türkiye bu (150) Nevyork arasında işliyen Bahri Ian gemilerde 2223 mil gibi bir Dolmabahçe açığında bulunan İngiliz milyona yeni hiç bir tedavül vasıtası muhit vapurları üzerinde cereyan sür'at kâfi addedilerek yolcular bandıralı Hıringtam vapuru suların ilâve etmemiş, ve enfilâsyon şöyle dur ediyordu. Daha büyiik, daha seri, için azamî istirahat, zevk ve lüks cereyanına kapılarak Türk bandıralı sun hatta ticaret ve tedavül ihtiyacına daha lüks vapurlar yapmak ve iştemini düşünüldü. tekabül etmiyen bu (150) milyon ile ikHisar vapurunun üzerine düşmüş ve valetmek rakabeti.. Bu f ikre tebaan Fransızlar 25,000 purun sancak cihetini hasara uğratmıştifa etmiştir. Harpten evvel bilhassa sür'at tonluk ve 23,6 mil sür'atinde Fran tır. Kaza neticesinde zayiat olmamıştır. Şu halde, 1923 tenberi geçen seneye ce, Alman'Iar Vaterland, tmpara Silivri'den limanımıza gelmekte olân kadar haricî bir borç ödenmediği senetor, Bismark namile 50,000 ilâ Türk bandıralı bir motör de Marmara'ler bile ve ticaret açığımızın o tarihten60,000 tonluk ve 23 mil sür'atinde da sulara kapılarak açığa gitmiş ve saheri daha azalmış bulunmasına rağmen paramızın muntazaman düşürülmesi gemiler yaptılar. atlerce deniz üzerinde kaldıktan sonra nazarı dikkatimizden hiç bir vakit kaHarpten sonra bu üç gemiden müşkülâtla limanımıza gelebilmiştir. çamaz!.. birincisini Amerika'hlar, ikisini de Bütçesi her zaman tevazün içinde, İngiliz'ler zaptetti. memlekette her zamandan ziyade tabıî Harbi umumiden sonra yapılan ve tam bir asayişin hükümferma olduğu gemilerde de sür'at itibarile hep bu senelerde paramızın her sene kıyayni fikir takip edildi. Fransız'la? Buşün Day nler Vekillemetinden bir parça kaybetmesini tefsir Fransa Maliye Nazırı M. Pernat T aun ve Ganon belediye reisi ile bir 1921 de 36,000 tonluk Paris ve etmek kabil değildir. rine zahat verecek likte sular çekildikien sonra sahayı teftiş ediyorlar 1927 de 41,000 tonluk İle de FranLozan'da mağlup olmuş emellerin Fransa'nın cenup vilâyetleri ge detli yağmurlardan Torn ve Gââciz birer intikam hissini veren bu takce'yi yaptılar. Bunların birincisi çen hafta müthiş bir felâket geçir rov nehirleri ile bu nehirlerle birtik Türk milletini korkutacak mahiyet23,6, ikincisi 24 mil sür'atinde idi\Lntiı>n miştir. Son zamanlarda yağan şidcertrıviz] te değildir. ler. ıııııiMiııııiMiiiıııiMiıııııiMiıiıınııııiNiııııııııiınıııııııiMiııııııtiMHiıı ıınııiNiıuıııınıııııııııııııııııııınıııınnııaıımıımıııııııınıııiHiıııııııııiHin Türk milleti buna bir kaç tiirlü cevap 1921 e kadar harp yaralarını sarveriyor: Bir kere ihtiyacatını ithalâta makla meşgul olan Almanya, bu müracaat etmeksizin temine çalışıyor. tarihten sonra , denizde harpten Sonra; parasının üzerinde senelerevvel haiz olduğu mevkii, hiç oldenberi oynamağa alışmış olanlara ve mazsa ticaret filosu itibarile, tekhâlâ eski kafa ile buna muvaffak olarar kazanmak istedi ve Alman vacaklarını zannedenlere yeni kambiyo kanun ve talimatlarile faideli bir ihtarda pur kumpanyaları büyük malî febulunuyor. dakârhklar ederek faaliyete başMeşhur iktisatçı (Charles Gide) P ladılar. son intişar eden bir makalesinde: Her 1922 de 21 mil sür'atinde 34,000 hangi bir paranın istikrarı çok kolay Alman'ların Avrupa vapurunun tonluk Colombia, 1927 21,5 sür'aolduğu, bunun için memleketin malî vabaştan görünüşü: Geminin başt tinde 28,000 tonluk Caparcona ridatı ile altını nazarı dikkate alınarak hem dar, hem geniş olmak üzere ve Cappolonio'yi, 20,000 tonluk tesbiti kıymet edilebileceği yazılıdır. görülmemiş bir şekildedir Deutschland ile Hambourg'u yapMemleketimizin malî varidatı salimdir. Memleketimizin mevcut ve müteda rekabet ve müsabakası pek ziya tılar. 1928 de birdenbire 20,000 vil serveti ise her zaman, ve her gün de ehemmiyet kesbetmişti. 1907 tondan 50,000 tona fırladılar. Breve her saat (150) milyonun karşıhğı senesinde İngiliz'ler 35,000 tonluk men ile Avrupa'yı inşaya başladı Türk dayinler vekili Zekâi Beyle olacak (6050) milyon altını tedarik Mauretania'yı inşa etmişlerdi . lar. Bu iki geminin plânları yeni Fransız dayinler vekili edecek bir derecededir. Ve hatta fazlafikirlerle tanzim edilmişti. Ve Gunard Line kumpanyasının malı M. Dö Klöziyer dır da. sür'at rökorünü Almanya'ya ka olan bu gemi Cherbourg ile Nev Bu kabiliyet ve imkân mevcut oldukAnkara 11 (Telefonla) Dazandıracaktı. Avrupa'nın ikmali, tan sonra paramız için endişe edecek york arasmdaki mesafeyi 5 gün 2 yinler vekillerinin Maliye Vekilisaat 34 dakikada, yani vasatî sa geminin inşa edilirken yanması ühiç bir mes'ele yoktur. mizi ziyaretlerinde Vekil B. in gösParamızın kıymetini tesbit için bir atte 26 mil sür'atle katederek bir zerine taahhur etti. Bremen geçen terdiği muameleden çok memnun imkânsızlık mevcut değildir. Binaen rökor jtesis etmiş ve geçen seneye sene sefere başladı. 16 temrouz kaldıkları ve bazı noktalar hakkın\Mabadi 4 vncu sahıfedei aleyh; paramız her tiirlü itibara lâyık gelinciye kadar 22 sene miiddetle tır. İtibar mes'elesinde Profesör IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIİIIIHIIIIIIIIIIIIIlllllilllllllllllllllllllllllllllllllinillliillllllllllllllllllilllllllllllllllltlllMMIIIIIIIIIIIIİIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinilllMIMIIIIII da izahat rica ettikleri anîaşîlmış(Arnaune) nin pek güzel izah ettiği ramız itibara malik olmak için her tiir biî, ihtiyarî bir asayış altı asırdır görül tır. Vekil B. istedikleri izahatı Dayinler vekillerine yarın verecek memiş bir haldedir. klâsik nazariyeye istinat ederek te pa lü şeraiti haizdir. , Bunların üstünde olarak Türk mille tir. ramızm kuvvetini iade edebiliriz. Bu İspanya'da (500) milyon dolar altın nazariyeye göre; doğrudan doğruya al bulunmasına rağmen kanunen altına tinin servetine, ve Türk topraklarının tına dayanmıyan paralar itibara tabidir. istinat etmiyen pezetas sarsmtıdadır. zenginliğine dayanan (150) milyonluk Tediye müvazenesi ve iskonto derecesi Zira, İspanya'da iki bütçe vardır. Bun Türk parası altın kadar kıymetli olan nin bu paralara tesiri muayyen değil lardan fevkalâde denilen bütçesi İspan bu karşılıklara maliktir. Dün çekilen piyanko] Vaktile canımıza saldıranların uğradir. Tediye müvazenesi mevcut olduğu ya'da ebedî bir bütçe tevazünsüzlüğünü mlımıza J numaraları .sıraya .kon\ halde itibardan dolayı parası sarsılan meydana getirmektedir. İspanya dahilî dıkları mağlubiyeti bu sefer tendı, vurduğun bu tokat c ıddı mı, şaka mı: saldıranlara ihtar ederiz. Zira «mal memleketler vardır. buhranlar içindedir. muş hir halde 3 üncü sahicanın yongasıdır.» Şu halde, itibar mes'elesi olunca büNe şakası be, gayet ciddî! Bizde bunların hiç biri yoktur. Biitçefemizdedir. tün kuvvetimiz ile söyliyebiliriz ki; pa miz mütevazin, asayişimiz, hem de taALÂETTİN CEMİL Ha, talihiniz varmış, ben şaka dan hoşlanmam da!. Alman'larm Bremen ve Avrupa vapurları cihan rekorunu tesis ettüer Okyanus'ta seyyar saraylar Hariciye Vekâletinde imzaya müteallik muamele hazırlanmaktadır Gazi Hz. eski âsar üzerinde tedkikat yaparak bir tarih hazırhyorlar Fırtınaî L'manda iki vapur çarpıştı Fransa'da feyezan af e Oniki vilâyet sular altında kaldı, rat bir milyardan fazladır Maliye Vekili 1 Piyanko