Catalog

ÇANAKKALE 7 Tarihe Saygı Parkı’nın açılışı Eceabat GEZEKALIN Mustafa Balbay ankcum@cumhuriyet.com.tr JOHANNESBURG’DA BİR ALTIN MADENİ Güney Afrika Cumhuriyeti’nin “ekonomi başkenti” Johannesburg’a bu unvanı kazandıran, altın madeni ocakları... Bu ocakların önemli bir bölümü bugün kullanılmıyor, altın madeni büyük ölçüde bitirilmiş. Kullanılmıyor dediysek, tamamen işlevsiz atıl duruyor da demedik. Güney Afrikalılar paranın nasıl kazanılacağını iyi öğrenmişler. Kapanmış maden ocağını bu kez müze olarak açmışlar. Uğruna ırk ayrımlarının yaşandığı, uzak diyarlardan kölelerin getirildiği altın madenlerinden birini görmek için yarım günümü ayırdım. Maden ocağının bulunduğu bölge bir bakıma eğlence merkezi olarak da düzenlenmiş. Bölgeye giriş 20 rand (Güney Afrika para birimi). Bölgenin içinde dolaştıktan sonra maden ocağına iniş 18 rand. Arkadaşlar altın madeninden sonra turist madeni bulmuşlar, kazanmaya devam ediyorlar! Maden ocağının yan yatırımı olarak düşünülen binalar, ahırlar da özü korunarak turistlere sunuluyor. Ahırların önündeki, eski araba lastiklerinden bozma saksılardaki çiçekler ayrıca hoşuma gitti. Madene 400 metre indik. Her grubun başında bir rehber var. Bizimkinin adı Tony Hyoomen. 60 yaşlarında... İlk dönemlerde madenin nasıl çıkarıldığını anlatan işçiler var. Sanki o gün mesaiye gelmişler gibi çalışıyorlar. Bir elde çekiç bir elde ucu sivri demir. Demirin sırtına ıslak bir bez koyuyor çekiçle vuruyor... Bu bölümden sonra teknoloji ilerlemiş, kompresörle madenin çıkarıldığı alan başlıyor. Adım adım teknolojiyi de göstererek maden ocağını dolaştırdılar. Rehberi dinlerken, ister istemez yıllar öncesine, Güney Afrika’da ırk ayrımcılığının had safhada olduğu dönemlere gittim. Güney Afrika yerlilerinin büyük bölümü Amerika’ya köle olarak götürülmeye başlandıktan bir süre sonra altın madenleri keşfediliyor... Yerli az... Onları hemen köleleştirip çalıştırıyorlar. Yine yetmiyor, bu kez Asya’dan getiriyorlar... Avrupalı beyazlar, yerli siyahlar, Asyalı sarılar... İşte Güney Afrika Cumhuriyeti’ne gökkuşağı ülkesi denmesinin, doğasının yanında bir başka nedeni de bu... Yolunuz Güney Afrika’ya düştüğünde altın madenlerini de dolaşın... Dolaşırken de unutmayın: Madene sokulan bir işçi beş yıl verimli çalışıyordu, sonra hastalıklar, derken yedi yıl sonra ölüyordu! Ortalama ömür mü? 35 yıl! Yaş 35, yolun sonu eder! İlahi adalet buna ne der? Gezekalın... bir şekilde gözlerimizin önünde uzanarak gemilere yol veriyordu.. Gelibolu yamaçlarında yazan “Bir Yolcuya” şiirinin devamını hatırlıyoruz.. Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın,/ Bir vatan kalbinin attığı yerdir. Opet Petrolcülük A.Ş, Gelibolu Yarımadası’nda gerçekleştirdiği Tarihe Saygı Projesi kapsamında Eceabat’ta inşa ettiği Tarihe Saygı Parkı’nı açtı. 2 bin 520 metrekarelik bir alan üzerine kurulu ve üç bölümden oluşan park, Gelibolu Tarihi Parkı’nın dev maketi, Çanakkale Savaşı’nın kesitlerini yansıtan mevziler, önemli çarpışmaların dört dilde anlatıldığı kiosklar, heykeltıraş Tankut Öktem tarafından projelendirilen 12 metre yüksekliğindeki Tarihe Saygı Anıt heykeli, grafik sanatçısı Aydın Erkmen tarafından Çanakkale kara ve deniz savaşlarının resmedildiği 44 metrekarelik pano ve savaş süperleri ile savaşın önde gelen komutanlarının büstleri yer alıyor. Gelibolu Evleri (0. 286. 814 26 50), Maydos Hotel (0. 286. 213 59 70) yildistist@gmail.com