Catalog

TÜRK DENİZCİLİK TARİHİNDEKİ KOMUTANLAR Denizcilerin müzesi Yazı ve fotoğraflar Yrd. Doç. BARBAROS HAYRETTİN Şengül Aydıngün stanbul Beşiktaş’taki Deniz Müzesi’ne bir süredir İ uğramamıştım. Müzenin kapanmasına az bir vakit kalmıştı. Kısa bir tur atabileceğimi düşünerek gişeye yaklaştım. Elimdeki makinemi göstererek fotoğraf izni olup olmadığını sordum. Görevli, çekim ücretini ödediğim takdirde serbest olduğunu söylediğinde çok sevindim. Müze salonlarında ve sergilemede yakın zamanda yeniliklerin olup olmadığını anlamak amacıyla koşarcasına dolaşırken bir yandan da müzeyi fotoğraflamaya başladım. Eski bir müzeci olmanın rahatlığı ile katlardaki görevlilere en önemli eserleri ve bir yandan da müzede son yıllarda yapılan yenilikleri göstermelerini rica ettim. Müzelerde sergilenen eserlerin özelliklerini ve dikkate değer yanlarını en iyi oradaki görevli bekçiler bilir. Silahlı Kuv vetler’in seçkin kültürel birimlerinden biri olan Deniz Müzesi’nde görevlerini icra edenler daha çok deniz erleriydi. Hem deniz erleri, hem de nöbetçi subay, kısa sürede en iyi şekilde müzeyi tanıtmak için ellerinden geleni yaptılar. Deniz Müzesi, ana teşhir binasının yanında, tarihi kayıklar, Barbaros anıtı, Barbaros türbesi ve uzaklar teknesi olarak birkaç bölümden oluşuyor. Ana binada daha çok gemi modelleri, tablolar, bahriyeli kıyafetleri, sancaklar, seyir aletleri, tuğralar ve armalar, el yazmaları, haritalar, gemi baş figürleri, silahlar sergilenmiş. Bunlar arasında Türk denizcilik tarihi açısından oldukça önemli parçalar var. Hamidiye III kruvazörü modeli, Yavuz muharebe kruvazörü modeli, Mahmudiye kalyonu, Barbaros Hayrettin Paşa’ya ait sancak gemisi modeli, üç çifte kürekli sandal modeli, gemi modelleri açısından dikkat çekmekte. Ertuğrul yatında Atatürk’ün kaldığı kamarayla karşılaşma anı ise bambaşka. Deniz Müzesi’nin tarihi kayıklar bölümüne bahçeye çıkılarak geçiliyor. Burada armuz kaplama olarak Sultan Abdülaziz’e ait 13 çifte köşklü saltanat kayığı, Sultan Reşat’a ait on çifte saltanat kayığı, Sultan Avcı Mehmet’e SALTANAT KAYIKLARI ait ve sedef kakmalarla işlenmiş görkemli bir köşk kısmı bulunan 24 çifte kürekli tarihi kadırga, Mustafa Kemal Atatürk’e ait iki çifte sandal sergileniyor. Bunlar gerek mükemmel işçilikleri gerek de büyüklükleri açısından gerçekten görülmesi gereken kayıklar. Gezimi bitirirken, daha ERTUĞRUL YATINDA ATATÜRK’ÜN KAMARASI lanılan 1516 yılından kalma top, Alman denizatlısı batığı, Türk denizcilerinin büstleri hepsi ayrı ayrı incelenmeliydi. Bahçede kapalı bir mekan içinde sergilenen ‘‘Uzaklar’’ teknesi ise küçük cüssesiyle dünyayı fetih etmişti. Uzaklar, Osman Atasoy’un dünya turuna çıktığı tekneydi. Teknenin sergilen SAVARONA önceki ziyaretlerimde de fark ettiğim eldeki malzemeyi en iyi biçimde kullanmayı amaçlamış başarılı sergilemenin devam ettiğini görmek hiç şaşırtmadı. Müze kapanırken son turumu bahçede yaptım. Deniz Müzesi’nin bahçesinde daha önce dikkatimden kaçmış detayları fark edebilmek benim açımdan en büyük yenilikti. Çünkü, geçmişte yalnızca müzenin ana sergi salonlarını gezmiş, bahçe ile hiç de ilgilenmemiştim. TCG Yavuz kruvazörünün 1911 yılından kalma pervanelerinden biri, Yavuz Sultan Selim döneminde Mısır seferinde kul YAVUZ’UN PERVANESİ diği kapalı mekanın önündeki saydam bölmede, denizleri anımsatması için mavi renkli cam düzenek tasarlanmış ve bunun üzerine dünya haritası yerleştirilmişti. sengulaydingun@kou.edu.tr