Catalog

B İ R I N C E L E M E K 1 T A B I "Aykırı" bir aydın olmak İdris Küçükömer'e göre düzenin yabanctlaştınlmasıyla, bugüne kadar gözlediğimiz Batılılaşma hareketi özdeştir. Türkfye niye Battlıfaşamaz? Çünkü Türkiye'de Doğucuİslamcı ve Battcttafkaktmm gruplan vardır. Bu ikl akım, birbirine karşıt düşmüş olarakyaşamaktadır. CELAL KIRCI DÖZENİN YABANCILAŞMASII İdris Küçükömer / Alan Yayıncılık / 238 s. D üzenin YanamıİBjması, İdris Küeükömer'in ölumiımın ikinci yıldonümuııde. blUün cserleri dizi sinin ilk kiıabı. "Aykirı" bir aydın İdris Küçilkflmer. Kendi iç dengesinin alt Ust «diinıcsinden kitabm giriş yazısmda bclirlildiği gibi, sllrckli ycni sorular ve ycni ctvaplar peşindc koşmaklan lıo^lanan bir dujjiınür, Uutnın yanında bilimsel sczgisini vc lıayal gııctSniı sürekli çahştıran lurklı bir biliın adamı. Düzenin Yabancıhı^muM, "Oriaııın Solu" diye adlandırılan akımı elestirmek üzere Akşam gazete&inde yayımlanan dort makalenin genMctilme&iııden olu$muş. Yazarın öıısüz'de verdigi bilgiye grtrc; "Dflri makale içinde... 'Osmanlılarda Kapitalist Düzcnc Nedeıı CJeçtlınedi?' adlı makatc csasıır. Vc ilcridf belgetcriyle ayrı bir kiıap halinde yayımlanacaktır." İdris KttçUkömcr'e göre, dU/cnin yabancılaştırılmasıyla, bugUnc kadar gözlediğiıni/ Baiıla^ma hareketi, özdcylir. Türkiye niye batılasamaz? (,ünkü Türkiyc'de Dağucııtslunıci vc Raııcılaik akımıtı grupliin vardır. Rıı iki akım, birbirine kur$ıı dı)>ınÜ5 olaıak yn^amaktadır. Baiıcıiar Batıla^alım dcrkcıı, u/elltkie de uskcri, siyasi kurumlarln, ba^ı külıurcl kurumları akıarınayı laikliklc bagdu^lırırlarkcn. Islami.il.ir ise fslanı kurunılarıııı ya^aımak tiusüncesiyk", kopyacı ve [aklıtı;i ülarak ^ordıikleri Uatıcılura karşın Balı'nın üstuıı leknolojisini ekonomik hayata uyguhuıtak istcıleı 'DlytccftJm ki, lürkiyc kupilulist ulmadaa Buiılaşamaz. Ve dolayısıyla, UaLicılanrı istediği gibi laik dc olanıa/. Gcrçckıe Batı'daki gibi kupiialisl (Japonya tlahıl) bir Ulke olaınadığı sUrece (ki bunıın olanaklan arnk tarihi ularak yüktur), diyeceğİ7 ki: Hugıtn anayasası, adalcl ınekaııi/ması, laiklik ilkcsi, NATO'.su ve ikili anlaşmalarıyla olsa da; Osmanlılaıın soıı dftnemiııde ve Mcşrutiyct'ıc olduju gibi halifelikle olsa da, bugıln mcvcuı dtuenin ckouomik icmelinin çok farklı olacağı düiüfuilcıiKV.. Ve huna haglı olarak büyük lıalk yığınlarmın kadcri dc köklU biçirndcdeğişemcz. Çünkü hilafct gibi. laiklik dc siyasi, hukuki, askeri ve cgitim kıınımları da scbtp olmaklan doha çok sonuçturlar." Osm.tnlılarda kapiıaliM duzene neden gevileıııcdiginc gclincc, Türkiye'dc "Ortanın Solu" diye adiandırılan ukınıııı. Batıcılaik akım içersindekj ycriııı bilınck. Osıııanlılaıda kapiıalisi dll/cne gt'vilcnıc yişın nLdenleriııe de ışık ıııiar. Osnıaıılı Imparatorlugu gibi yayılmış bir Ülkede îç İdris KOçOUmr vc dıs sclxplcı hirbirini hcr nc kadar denIielcııiüjsc dc a^ırlık \ç sebeplerde loplanmı^iır. Ivcrdc kapilalist bir düzene geçemeycn iıııparatorlıık, dışsal etmenlerin baskısıyla ürclitn gilçlcrini lasfiye edici, sonııçta da yarı sömllrgcciliğe ve yıkıma yol açıcı bir yapi kazanu. "Niıekim. ta rihi kapitatist Urcıim ilişkilcrinc bağlı übt BaCı müesscsrlerini aima prcnslhi, içerdcn bir sınıf larııfındon gelirllmekiı'n daha cok, acıkvu dışıırdıııı kanilallzmin t.or~ lamaları ilc K«tirilcvckli. Flheıte icerdc buna yaiktrı gruplan kapitalisı âlem artık kolayca bulacukiı. Tarilıi koşullar, yalıu/ olantara, bulursa ic, bulamazsa dış tlayanaklar araıacakn." Orlanın Solunda Pafalar ve Abdiılhami( vc Suo Biirokrat Paşaya Sorular ve Slrajtlik İp tJflurt bn>)ıklı bt')lüm)crinin ardından. Sonuç bülüınuııdc İdris KUçUkömcr, ondoku/uncu yüzyıldan bu yana Haiı kapilali/nıiniıı, gcrekıikçe, Batıcılaik bürokratlar ile utamcı vevreye sıgınmı$ halk kitlelcrini kar$ı kar^ıya koyduğu gttrüşünU savunmaktadıt. Bu ncdenle Türkiye'de gerçek bir geti$menin olanaklan kilit attına alınnıış, lıapscdilıniş(ir. limperyalizm. »irndi aynı konunıu solcularla istauıctlur urastnda gerçekle^lirmekıedir. Yine Kuvükoıncr'c göre Türkiye'de tarih boyunca lıalk, yenilik lıarcketierini kııjkuyla i/.lcıııijtiı. Gelen hcr yenilik, halkın kendiıu savumnak icin sarıldıgı seylcri de alıp gftfürmüjlür. "BDyük halk kitleleri, doğru ya da yaıılış gclcn yenilikleri, kokıt kendisinin dı$ında kabul eüip kuşku ile karşılayacaknr." Böyle bir manzarada, TUrkiye'nin "yakin" şansları nc ulabilir? Bu konuda İdris KücükOmer'in verdigi gcrekçclidöküm. ic açıcı değildir: "Tcmcl varsayınılar: tc vc dt$ piyasa genişligi yok; öııcedcn (arım ve licareıic birikmis yetcrli sermayc stoğu yok; uretime uygulanacak teknik bilgi scviyesi son deıecc ilkcl; rıütus ariış oıanı yüksek; doğal kaynaklar mevcııı teknik olanaklar acısından fakir." BttiUn bu ıcmcl varsaytmlara gore ekonomide emeğin verimlüiği son derecc dü^uk kalacakiır. "Yani ekonomik geü$nıe olnıayaoık vc i$si7.lik aialmayacaktır." Yıllar Onccsine rastlayan bu saptamaların ıcmelsiz kchanclleı olmadıfiım anlamak için Türkiye'ntn bugününe bakmakyeterlidir. Dolayısıyla artık Küvükomer'in dedigi gîbi. "Turkıyc için acele reçctclcr vermeden önce bira/ dcgil, çok düsUnmeltdir." Ya da gUntlmUze uygularsak cger. "işbiıirmczden önce" cpey düşünülmelidir. D Kasım1989 Ç I R Ç I V E