Catalog

ı I { ı ya çıkıvor. Bize soruyorlar, plastik mi değil mı, diye. bız de var diyoruz, silikon teknolojisi nedeniyk elbette var, ente&tv devre top lu iğne gibi bir sey, onu kaplayun küçıik bir plastik muhafaza var. Plastik ithalini önlemeyi amaçiayan mevzuat nedeniyk doğuyor bu sorun. Bir başka sorun, tesviğin gerçek olduğuna innnmıyorum. Finansman sorunu herkes için var, kabul ediyorum, ama yüksek teknoloji yapmaya kalkısmıs olmanın ayrı tutulrmaı gereken teşvik unsarları var. Balı ile fıyatia rekabet ederken. bizinı desteklenmeıııizi gerektiren ve koiaylıkla yapılabilecek şevle var, mpıiımror. ' KVRIİA KVL' Tiirkiye 'de yunsanayınin olmaması ert önemti konulartn başında geliyor. ikina sorun, eğitiın ve eğitilınis uzman. Üniversiıelerdeki eğitimde üre(ime ve teknisyen yetiştirmeye yöneiik bilgi verilmiyor. Bir diğer önetnlı koııu, malzeme ve standardizasyon. Türkiye'de her konuda olduğu gibi bizim konumuzda da standart denen kavram oluşmamış. Bizim bir tasartmamız bir makinenin menteşesiyte dahi uğraşmak zorunda. Bir diğer konu, ithataiıa bürokraıik engeller. Bir bilgisayarı lüınüyle ilhal etıiğimizde ödediğimizdvn daha çok gümrük vergisi verdiğimiz parçuiar var. Sürdürürsek, finansman zorlukları var. Bir yalırım bankasına gidip, hen bilgisayar üreleceğim. bana kredi verin dediğinizde değerlendirmeye bile almmıyorsunuz. Sonra, bu teknohji dalt çok dinamik. Araştırmagelistirme harcatnatanntn üreiim süreciyle biriikte Heriye yönelik sürdürülmesi mecburi. Bu da fınans sorunu, Güncel iiretim sorunlanyta uğrasan üreticilerin kendi kaynakiarmdan ayırabildikleri bazı fonları araştırrnageiistirmeye aklarmakm takdir ediiir ki, çok kısıtlı ve beklenenin çok altında katıyor. ABD'de küçiik bir bilgisayar fırması biryılda araştırmageiiştirmeye 4(>50milyon dolar para harcıyor. Bu konuda üniversitelerin arastırma birimieriyle sanayiin isbirliği artı devlet desteği so'zkonusu olmalıdır. Buradan devlet desıeği kavramtna geçeyim. Çoğu endtistrUer devlet desteğinden sö? ederken, ithalatın kısıtlanması kavramını ortaya koyariar. Bizim ortaya koymaya çatıstığımız kavram bu değil. Birçok gelişmiş iilkede bilgisayar endüstrisinin gelismesi için devleı desleği hâlâ sürüyor. örneğin Almanya 'da heryıl hükümet bilgisayar endustrisinde bir ya da birkaç konu seçerek o başlıklardan kendi ulusal kuruluslarının gelişirnini ve ilerlemesini sağlamak için arastırma Jonları tahsis ederek bunlurı firmalara verir. Gerçi Tiirkiye 'de devleı elektronik endıist risini lesvik eder diye söze baslürnısıım. Bu doğrudur. Ama bu, yatımtt aşamastndakt bir tesviktir. Projeniz geçerliyse, yatırım asaınasında gümrük muafiyeti, jaiz farkı alırstnız. Üreıim asamastna geldiğinizde devlet desteği diye bir kavram ortada yoktur. Aslında bu teşvik daha önemlidîr. 1983 leşvik lahlosunda banka sektörüne oıomasyon için gümrük muafiyeti tanınmışiir. Bu açıkça su demeklir: Yerliyaptmeı gümrükle bunu ge ÇAĞDAŞ YAYINLARI NADİR NADİ Perde Araliflından 3. Bası, Eden: 150 Llra Isteme Adresi: Çağdaf Yaytnları Türkocagı Cad. 39/41 Cagaloğtu istanbut tirip imal ediyor, eğer dısardan alırsan senden giimrük alıtiayacagım. liu, 1983 Ttirktye 'si için çok çeliskili bir gpfismedir. TÜRKCAN Arada eğilim konusu geçli. Yelislirilvn elemanlar komısunda Tiirkiye 'nin en gelişmis iiniversitelerinden birinin bilgisayar httiüntil baskant olarak Sayın t'lçi'nin bu konuda sıtylecekleri olmalı. ELÇ! Hiçbir ütkede eğilimin piyasantn gerekıirdigi niielikie eleman yeliştirmesi saglanamaımstır. Birim eğitim programımız geleneksel olarak aracın üretilmesinedeğil, üretilmis bilgisayarın uygulanmaya konması atanına ilişkindir. Yine de so/t yıllarda önvUlufcUnü bizim yaptıfiıntız bir aiılıın var. Adımızı bilgisayar muhi'nd'tKİig'i fvklinde tlrğistirdik. Eğitiın programlartnda bilgisnyar yazdum, bitgisayar donanımt kunulannda oranlar giderek değisiyor. Donanıma iliskın dersler yüzde 4050'ye yaklaşun bir orana erisıi. Elbette donumm devirıve büyük tabo ratuvar desU'ği gerekıyor. Bizim 5 laboratuvanmızda bilgisayarın, bilgisuyar olmadan önceki dttrumu, parçalan, mikroifleyk'ilerle mikrobilgisayar oluşıurma, bunlann çesitli bağlanttlannın kullamlması. ptunlaması, daha iisı dtizeyde bilgisayar mimarîleri arasında bilgisayarın yapısının dUzenlenmesi ko•lulannda deneyler yapılıyor. TVRKCANBilgisayar Üreticileriyle eğitim kurumlan arasında ilişki var mı? ELÇt öğretim kurumlanmıvn yakiasımı öıeden beri öRrenci stajlanna yöneliktir. Biz ilretim kuruluflanyla bağlantılan arlırmaya çaiısıyoruz. Bir de, öğrencileri, derslerde yaptıkları projelerin konularını dışardan seçmeye teşvik ediyoruz. SVNGÜR Tiirkiye'de sürprizle karşılastım bu konuda. 1978 ydında, yıiksek teknolojide iiretim için personel bulamayaeağım sanırken, buna çok yatkm çok stıyıda miihendisle karsıtaştım. Tiirkiye 'de personel açı%ı yok. Yalnız. teknoloji transferıyle vapılan iiretimde nnlhendi.se ihtiyaç azdır. Teknisyeneihtiyaç var. Türkiye'deaçık. teknayendtizeyinde, bunu yelistiren kıırum yok. TÜRKCAN Geleceğe yönelik ptanlannız ve Türkiye'de bilgisayar sektöründe geiisme olanaklarma iliskin görüşleriniz neierdir? KURDAKUL Pazar açısından Türkiye 'nin geleceği çok parlak, Bürokrasinin çeliskili kararları rıedeniyle sektör ne kadargelişir bilemeyiz. Muhakkak ki bilgisayar yapımı gelisecek. Önemlî olan, dahafazlasayıda iireticinin piyasaya girmesi, daha değifik kollarda birlıirini tamamtar biçimde yönettilmesi, devfetin de en azından bir politisanın olması ve gerekli koşulların sağlanması. SVNüUR Bilgisayar ve elektronik endüstrisi konusunda gelişmenin fevkalâdv önemli oldıığuna inanıyoruz. A.ikerîelektronik ve telekomünikasyon alanında heryıl çok büyük meblağları doviz olarak difanva ödediğımiz biliniyor. $imdi. devleı ımlitikasının gerçek dpslek lıaline gelmesi durumunda gelismenin olucağına inanıyorum. Zaten bittiın ileri teknolojiler devlet ve (tzellikte savunma leknolojiterine ayrılan kaynaklardan yararianarak gelişmışlir. EI.Çİ Konusıuğumuz sorunlar konunun hep bclli parçalan etrafında. Aslında sorunlarımız o kadar çok ve ııitelikferi birbirinden değisik ki; bence kisisel girîsimler, uretimler, Tiirkiye'yifazla ilerigötüremez. Tiirkiye bilgisayar konusunda söz sahibi olacaksa gerçekçi bir diizenleme. gerçekçi bir devleı poliıikası olması gerekir. Bence en büyük eksik, devleli de urkusıttdatı sağlaın biçimde görecek bir kurumun yokfugudur. BOyle bir kuruın, Türkiye'nin çesitlisorunlarına bir yaklasım getirebilecek, genis bir görtis açısını yaratabi/ir. liger arkusımla devleı desleği de varsa. devleıin eliyte yaptırııııla düzenleyebilir. kalkınma planprogranıUın gelisfırebi/ir. Ketıdisi de örııeklenİeıı birini olu^ııırabiliı. ama asıt aıtıacı yııpmuk değil yaplırmak olur. 9 Pazarlamacılnr nc divor? Hir süredir Türkiye'de bilgisayar üreımckic olan iki firmanın yanısıra, çt^itli l'irmalar bu alana girnıe isieğindeler. Bıınlarm arasıııüu btıgıln bilgisayar pa/arlayaıı ba/ı jirkeller de var. Pa/.arlanuı şirketlcrinin yöncliiileıi bu konuda değişik fikirler ttnc sılrıJyorlar. A'dan Vw KovBurroughs, bilm uoıı & yc gisayar üreiimini İni3İ3t planlayun kuruluşlar flerekSİZ arasında. Gunel Mııdür Yardımcısı Bülcnt Gönç. *'Türkiye'de iiretim kıınusutıda Kİriyfmlerinm var, ama defayu Kİrmeyrlim," seklindc k<mu>lu. Tuıkiyc K'iıı bilgisayar üreıiminin muınkun olııp olıııadıgı yoluiKİaki soruıuu/u isc $öylc 1 yanııladı: "A'dan Z'ye kadar Tiirkly* dr inıulat sn/konıısıı olnına/. Komple urclim /alfiı Amt'fika'du bile yok. So/konuüiı olan sadece lırminal ürelimi de degil. Mikro iinMilcbilir, Dövi/ kazanclurı «labilir. Büttin clınıı, lürkiu pu/arııun kapusilesi fok hii>ıık degil. 150200 mikrıı icin yapılacak yalırımlar randıınanlı oimayabilir." T ürkiye'de bilgisayar ilretüebilir mi? ÜrelilıiKli mi? Bilgi TUrkiye'de bilgisayar ureıimi konusunda »lumsuz dükısrtlaması şünen.ancak kendiendtşesi lcri bilgisayar ilrelıneytf ha/ırlananlar da var. Türkiyc'dc yerli bilgisayar urciiminin b'eraberinde bir ilhatat kısıllaması gelirmcsi eııdi>csi, bazı lirmnları üretim hazırhğına da sokuyor. Jthalat Commodore teinsilcisi F.lcktrosan Yttncıim Kurulu Başkanı Muhsin Ökmen yerli ürclinı konusundakı garuikrini >öy le açıkladı: "Biljtisayar bir ihliyav haline gelmişlfr. MikrobiİRİsayarın bu pa/arıt girmesi ve if lıal olarak Kİrmeüi ^artlır. (, iınkü mikrnbiİKisavar daha hentiz o hı/.ını kaybedip olurmadı. Haha çok Reliîjmv yaparak. liirkiyede iki lane küvıık firma imalal yapıyor. Kfter huşünlerde. artık Avrupa'dun biİKtsayar Rclirnıek >erine bu iki lirmudan alsın ınillel dersrk. bu olııcak i* deftil.^ıınkıı o iki (irmanın ınakinalannın cliip'leri Aınerika'dan mi, .lapımya'dan mı, nereden gelivıtrsa, h i r a Turkiye'ye R*l«ııe kadar jteven *i * diinya beş sene daha ileri Kidiyor hilgi İki eğilim var: Üretim mümkün, A'dan Z'ye imalat gereksiz, devlet desteği şart. İmalat değil ithalat gerekli, teknoloji yok, yabancı sermaye gelmeli. Semilı Yentürk de yerli bilgisayar ürelimi konusu üzerinde liıırıılnıası gervkligi gereksiz B Ö r ü s u n <1 c. Honcysvel! tcmsilcisi [liek Pa/arlama Mıklunı, "Kger imkânlar yaralıhrsa Türkiye'de bilıtisayar ürvtimini dahi }>erVekle^lirecek ıı/manlar, miihrndisler ulduftu" gOıüiunıl saviiiıdu. Yentürk, "I>evle(ln keüin deste^i Kcrekiyor. Yerli üretim ii/erinde durulmalı. Bıırada devletin vıkarı sıi/konıısu. Bil|>isa>arın lüm iinilelerinin >apılması şarl degil. Merkrn işlcın birimlerinin l'iyatı ılıışlü. Çevre birimk'rinin yapılmast halindr de büyük dovi/ ka/anrı saglanabilir," dedi. Wang lenısilcisi rranskonı Cîenel Mıldurü Targan özgür, Türkiye'de bclli bir lulı/ası ve i^lem kapasitesi olan "akıllı terminal"lerin ürcıilemeycceği, aııeak, bılyılk bir sistemin bilgi giri> vc eıkıs üniıcleri olarak "akılsı/ lermfnal"lerin UrctiklıilecTgi gOriişünde. Kaıık Xerox lemsileisi Bilsay Bilgisayar Bttlüm MüdürU Albert Benhabib isc daha olumsuz düşünüyor bu konuda. Uenhabib, ınakine yapımımn çok /or oidu^uını vurguladıktan sonra şoyle konuslu: "Türkiye'de terminal üreliliyor, yerli lerminal kullanılsın dcneme/. tler markaıtın ücftisik lipkrdc bir suriı termitıak var. X markasının 12 lip termiııalinin iirelilmesi 6 sen« siirer." Devlet desteği sayarda, mikrobiltiisayardıı.O nedente, Tiirkiy«'de imalal druil ilhalal >arl»r. İmalat için gerckli tcknolojtyc sahip deftiliz." Nektrosan 1984 ba^ında imalata m v mek ni>t'tindf. Ökıııen hu kımııda teınsilcisi oldukları firmaylu prvnsiple anlaşlıklarını belirtli. İmalat için henuz erfcen Ibsaş (Atari lemsileisi) Gencl Müdürü TurRul Ktılav. ithalat açısından kuskulan olnuıdıjSırıı dite gclirdi. Kulaç, "Bu alanda jalnız para ka/anraayı umuyor nUajdım, imalal ctııluviMVİı) illıalalın ktsıllanmasından korkardım," diyert'k i,u yorıı^leri savurıdu: "Tiirklye'de bitgisayar imalaiı için hcnu/ erken. Bııgiin dıınyada 2CKM)'in ü/crindr markanııı rrkabeli var. Bil|>i atı.sıııdan dcftil ama. Türkiye'de teknolojînin Nfvi>esi biİKİsayar imalalınu elverisli degil. BiİKİsayar iireiip dı>a pazarlamak mümkün degil. Iç pazan doyuracak kapasitedı hir imalal ıılsa bile bu alanda çok büyük yalırımı gerektiren araşlırma gelislirmr valı^nıalarına nasıl, tıangi kürdan fon aynlacaklır? Yubancı sermaycyi K«Üri{> kullanmak, lekmılojiyi feetîrmek mümkünse bu >apt)malıdır." Ibsas, lernsilcisi oldıı^ıı $ırkenn bil^ısayar <>>unlarını Türkiye'de imal elmek kurarında. # SA YFA 4 CUMHURİYET/BİLGİSA YAR