Catalog

19 TEMMUZ 1998. SAYI 643 çolukçocukyaltnayakdolaşıyordu. Köyler tcpclere, inan ıl maz bir manzaranın egemcn olduğunoktalarakurulmuştu.Geleneğegöre evlerin kamıi} damları yere iyice yakın biçimde yapılmıştı, hiç duvar yok gibiydi sanki. Tam 17 km yürüdükten sonra ulaştığım Kuzey Tayland'ın en yüksek dağı Doi Tung'ungörkcmlitapınağı Pra Boromathat kadınlann kesinlikle gircmeyeceğine dair birlevhaasmıştı kapısına. Budayerinegün batışıileyetindimderin bir meditasyon için. Yaş,am öylesine anlamsı? ki Tayland'da. Sabaha dek havladı bitişikteki Akha köyününköpekleri. Köygençlerindenbirikasabaya inmiş,, epey de içmiş anlaşılan. Dönüşte kamyon bindirmiş motosikletine. Bugün cenazesi var. Ailesi varlıklı olmadığından geleneğegörekarasığırkesilmeyecekbucenazcde. Olsa olsa köpeklerdenbiri boy layacaköbürdünyayı.(Akha'nınbellibaşlıyiyeceklerinden biri köpek cti.) Cenaze kalkmadan önce köy delikanlılanndanbiri 'kedi' rolüoynamaküzereseçiliyor. Bedeni kaplan gibi çizgi çizgi boyanıp önünedevbirtahtapenistakılıyor. Sonra başında hasır şapka, elindc kocaman tahta çekiçbaşlıyor'kedi'kadınlarıkovalamaya.Av sırasında saldırgan sesler çıkarmasına izin olsa da konuşması yasak. önüne çıkan erkeklere çekici indiren 'kedi'yi sözde kilitli kapı arahklarında bekleyen kadınlann ise keyfine diyecck yok. Hava karanncaölü evinc getirirler 'kedi'yi vebolalkolverirler. Bugariptöreninamacı ölenin ruhunun köyünden ve atalannın yerindcn ayrılmadan önce 'kedi' aracılığıyla sonbirkezıyi vakitgeçirmesi.Mezarise hiçbirzaman ziyaret edilmiyor. Akha'lara yaklaştıkça yaklaşıyorum bir başıma,turist'kafile'lerindenözcllikleuzak durarak. Toz toprak yolda hoplaya hoplaya vardığım Burma smırına yürüyerek 5 saat uzaktaki Ban Thoet Thai kasabasında bir rastlantısonucukarşılaştığımgençSonchai evine konuk etmek istiyor beni. Babası köyün muhtarıymış. Kendisı hastanede çalışıyor. Gerçckte Ingilizce bilmiyorpek, anlamadığı zaman "Yes" diyor, anladığı zaman bir"Oooh,yeeccs!"çekiyor. Birbaşkagarip yönü nereden bulduysa bir Snoopy tshirt giymcsi. Başlıyoruztırmanmaya tepedeki köye. Sonchai dahaonsekizindeamabenden daha önce yoruluyor. Beslenme yetersizliğindcnolsa insanlarhepyorgunburalarda. Evleri daha önce gördüklerım gibi duvarsız, içerisi zifiri karanlık. Oturma odasının ortasınaateşyakılmıs,. Arkatarafmutfakve kadınlarbölümüolsagcrek.Sonchai'ninannesi(40yaşlarındaymış)hiçgelmiyoryanımıza.Başındakocatolgasımutfaktaçahijiyor. On yaşındaki kızkardeşi ise iki bölüm arasında. Yaşlıgençcrkekleroturuyor oturma odasında. Yemek benim getirdiğim çorba paketlerinin dışında haşlanmış pirinç, biraz da kurutulmuş, balık parçalan. Sonra kucağında bebck gcnç bir kadın geliyor, iki memesi de ortada. Bebek durmadan emiyor memelerden birini. Bir kâse de ona veriliyor. Sonsuz saygılı. Yemekten sonra erkekler Burma sigarası içerek çene çalıyor. Yatmadan önce anne gelip yaşlı adamın sırtını sıvazlıyor. Basındaki tolgayı hiç çıkartmıyor. Sabahçocuklarpe!jimetakılıyor,kadınlar gülüyorbuyabancıya. Hepsibirbirindengüzel genç kadınlann, hele o mini eteklcrin saklayamadığı bacaklan korkunç biçimli. Taş gibi göğüsleri de öyle, her zaman emzirdikleri için örtmeye zaman yok. Gelenekler degerektirmiyorböylebirutanmayı. Akha'nın Tibet dağlık bölgelerinden geldiği sanılıyor. Yavaş yavaş anavatanlarını terkedipÇin'ingüneyindeYunnan'a, Kuzey Burma'ya, Laos'ave Kuzey Tayjand'ayerleşmişler. Tayland'a ilk olarak 1880'lerde vardıkları sanıhyor. En azından 1000 m yükseklikte yas.amayı yeğliyorlar. Eskiden Mae Kok nehrinin yalnızca kuzey kıyısında yaşamak zorundaymışlar ama nüfus artınca yayılmaya başlaınışlar. Bugün ChiangRai,ChiangMai,Tak, Kamphang Phet, l ,ampang ve Phrac gibi altı eyalette rastlanıyor Akha'lara. Sayılan bilinmiyor, çünkü her gün yeni sığınmacılar geliyor Burma'dan. Gerçekte Tayland, Burma, Çinsınırlanndakidağlarayerleşmişbudunlar vatansız vatandaş. Hangi budundan olduklannı iyi bi 1 iyorlar ama hangi ülkenin vatandaşı oldukları karışık. Ataerkil geleneği sürdüren Akha'lannevliliklcritekeşliolsadaerkeğinbirkaçkadın almasına karşı bir yasa yok. Kamutannci Akhaatalarınatapıyor,adaklaradıyor. ^ l> BASKENT GUNLERI Bir müzik yürüyüşü MÜŞERREF HEKİMOĞLU irleşmiş Milletler'deki görevınde güzel tırmanışlarla doruğa ulaşan bir Türk kadını, Profesör Doktor Tomris Türmen ve diplomatlık mesleğini yargıçlığa dönüştüren Büyükelçi Rıza Türmen yogun çalışmalanna kısa bir ara verdi. Bodrum'a geldi bir süre önce. Yakın dostlarıyla mavi yolculuğa çıktılar. Mavi yolculuk dinlencelerın en güzeli kimi kişiler için. Kıyıda bir sitede, bir tatil köyunde yalnızlığı da, sessizliği de özlediklerini söylüyorlar. Ancak aile ve dostlarla buluşmak da bir özlem değil mi? Bölük aile bütünleşiyor, büyük sofralar kuruluyor, değişik öyküler, anılarla uzuyor söyleşiler. Kavuşma sevinci de derinleşiyor. Başkentin kırk kilometre ötesinde Girişim Sitesi'nin güzel bahçelerinde, aşağıda yüzme havuzunun başında da bu sevinci paylaşıyor eski dostlar. Kura'lar çocuklan, Nermin ve Mehmet Kura kardeşler kaç yıl sonra buluşmanın sevincini paylaşıyor. Füsun Utkan güzel sofralar kuruyor, Dışişleri Sözcüsü Necati Utkan mutluluğun sözcülüÇJünü yapıyor bu kez. Neşesi, kahkahaları çınlıyor tepelerde. Yorgunluga, gerilime karşın neşesini yitirmemek güzel bir olay değil mi? Biraz da tango! Uzaktan, Arjantin'den tatile gelen Büyükelçi Erhan Yiğitbaşoglu ve eşi de tango ülkesinin son rüzgârlarını estiriyor Gelişim Sitesi'nde. Tango kültüründe önemli gelişmelerden söz ediyoriar. Tangonun eski çizgilerinden soyut çizgilere dönuştüğünü anlatıyor. Ülkemizde de her şey biraz tango havasında değil mi? Kimi ilk, kimi son tango, ama Paris'te degıl! Suna Kan da güzel bir tango kasetıyle döndü Istanbul'dan. Sedat Ediz'in oğlu taş basma plaklardan oluşturmuş. Ibrahim özgür söylüyor eski tangoları. Kadife türü yumuşak sesiyle nostaljik çağnşımlar yapıyor. Gençliğimizde az söylemedik o tangoları: Papatya gibisin, beyaz ve ince! Yada; Kemanımla sana bir ses verebilseydim eğer... Değerli sanatçımız Suna Kan da keman sesiyle ayrıldı Ankara'dan. Genç yeteneklerin yarışmasından sonra Bodrum'a gıtti. Ne zaman çalacak diye telefon eden, soran dostlara, okurlara müjde. Kemanına ve ızleyicilerine bir an önce kavuşmak için olağanüstü çaba gösterıyor sanatçımız. Aralık'ta bir konçertoyla müzikseverlere seslenmeyi umut ediyor. Hepımiz özlemle bu umudun gerçekleşmesini diliyoruz. O güzel keman yarışmasından sonra Gürer Aykal da yeniden Ok/anusun ötesine uçtu. Müzik Fakültesi Dekanı Ersin Onay da eşi ve kızıyla birlikte kısa bir tatil yapıyor Artur'da. Tatil öncesi kızı da, oğlu da güzel armaganlar verdi ona. Selin Onay güzel danslaria, Erkin Onay keman yanşmasındaki parlak başarısıyla. Merak ediyorum, o yanşmada baba mı gergin, oğul mu? Seçici kurulda Ersin Onay da var, oğlunu izlerken kalbi nasıl çarpıyor kimbilir? Pekiy oğul? Ersin Onay not vermiyor ama Erkin Onay keman dalında güzel bir soluğu duyuruyor seçici kurula. Babasının önünde de ilk sınavını veriyor! Kısa tatilden sonra Ankara'ya dönüycr Ersin Onay. "Müzik diliyle, dostluk <re banş çağrısı" dıye nitelenen Anadolu Festivali hazırlıklarına başlıyor. Muzıksel etkınliklerın gücünden yararlanmak ilkesiyle oluşan bir festival bu. Güney ve Güneydoğu illerinde bir müzik yürüyüşü yapıyor BASSO. Nerde, ne zaman kesın bilmiyorum, ama o yürüyüşe ben de katılmak istiyorum. Isteklerim her zaman gerçekleşmiyor, ancak umudumu yitirmeden gerçekleşmesini düşlüyorum.^ B llanililer atalannın güneş soyundan geldiklerine inanıyor...