Catalog

8 Tercüman rehberlik sabır ve kültür isteyen bir meslek. Turiste Türkiye'yi gezdirirken, Kanuni'nin Hürrem'e aşkından, biber dolmasının tarifine; Ince Memet'ten Nasrettin Hoca'nın fıkralarına her şeyi anlatmak durumunda onlar. CUMHURİYET DERGİ Profeşyonel gezginler O ülkelerindeki rehberler deyapılan alışverişlerdenkomisyonlarınıalıyorlar. Bu, rehberliğin vazgeçilmez bir parçası .Verdiği servisten, dostluğundan ve doğruluğundan memnunolanturistlerde,sırfrehberleri bir şeyler kazansın diye bilhassa onun götürdüğü mağazalardan alışveriş yapıyorlar. Türkiye'de, sayıları 7000 civarında olan profeşyonel rehberlerin büyük çoğunluğu Istanbul, Ankara, Izmirvc Antalya'da kurulmuş "Rehberler Odalarf'na ve "Rehberler Demekleri"ne kayıtlılar. Bunların içinde en aktif şekilde çalışanı, iki ayda bir "Rehber Dünyası" dergisini çıkartan 1870 üyeli Istanbul Rehberler Odası. Başkanıda,eskidcn kaymakamlık bir profeşyonel tercüman rehber olan AhmetŞensılay. Şensılay'ınöncülüğünde lstanbul'daki "Oda'ya" bağlı olan rehberlerden bir grup, geçen yıl Rehberler Vakfı 'nı kurmuş, hemen arkasından da kısa süredc gerçekleştirilen büyük bir örgütlenmeyle Rehberler Vakfı Anonim Şirketi (REVAŞ) kurulmuş. Şirkctin ilk aşamada gerçekleştirmiş olduğu en önemli proje yayımcılık. Mayıs ayından beri değişik dillerde Turist geldiği ülkeyi ö'nce tercüman rehberlerin gözlüğünden tanıyor. (t'otoğruf: TL'RGA V Tl 'NA) bastınlmış olan, Türkiye'nin değişik yörelerinc ait turistik rehber kitaplar turizm piyasasındayaygın olarak kullanılıyor.Bunlararasında, çizgi roman şeklinde gerçekleştirilmiş; illüstrasyonlannı Mehmet Güldiz'in çizdiği Nasreddin Hoca ile Mitoloji Avrupa'lı turistlerinensevdiğikitap. Yakındabasılacak olan üçüncü çizgi roman Atatürk üzerine. Ahmet Şensılay, Türkiye'deki tercüönemlisi sabır küpüolmakgerekiyor. Yokların yanında, bu işi yapanın; gcnel kültürü TURGAY TUNA man rehberlerin çokbaşanlı olduklannı söysa, yabancı bir dili bilmek ve Turizm Bakan zengin bir tarihçi, bir arkeolog, bir folklor lığı 'nın açtığı kursları bitirmek bu işi yapaaraştırıcısı, sırası geldiğinde de, beklenme lüyor: "Dünyanın hiçbirülkcsindc.örneğin nlarla sık sık karşılaşırız!.. Kimi benim gibi, eskiden kaymakam olan rehber bilmek için yeterli değil. Dışardan bakıldıdik sorulara cevap vermesini bilen iyi bir zamankenlinyoğuntrafiği içinde yokturlDünyanınhiçbirülkesinde bizde olğındakimileriiçinkapkaççı,üçkâğıtçı,basit diplomatolmasıgerekiyor...llkgünlerde,isyol almaya çalışan turist otobüsduğu gibi doktor, mimar, mühendis, diş hekibir meslek; kimileri için de imrenilerek, hat ter istcmez korkulu ve kuşkucu bir hava içinlerinin ön koltuğunda ellcrindeki mi, gazeteciyazar veya bir başka müstesna ta kıskanılarak ideal bir iş gibi görülen tercüde oluyorlar. Ancak, rehberin gösterdiği sımikrotbndan bir şeyler anlatırken; kimi zadcğer ifade eden rehberler de yoktur! Parayman rehberliğin sözcük tanımı gerçekanlacak dostluk vegezilip görülen yerler sonunmandagezdiğimizbirmüzenin,birsarayın layapılantanıtımlarbilc, bir rehberin başanmı ile algılanamıyor. Uzaktangörüldüğü gidakuşkuları dağıtıyor. Son gün gelip çattığı salonlan içinde grupları gezdirirken çıkarlar lı çalışması sonucunda sağlayacağı olumlu bi kolay bir iş değil. Büyük sorumluluk gezaman,havalimanındakiayrılıkzoryaşanıkarşımıza.. Işleri güçlcri konuşmak, anlatizlenimleri sağlayamaz!.." rektiren,zorlu,yorucuverisklıbiriş. Bütün yor. EnkısazamandatekrarTürkiye'yegemaktir.. Hi7ansimparatorlarından Ayasofbir sezon gruplara Anadolu'nun tozlu top lebilmek;arkadaşlarını,yakınlarınıberabeya'nın mimarisine; Kanuni'nin Hürrem'e Profeşyonel rehberlerin en büyük sorunlarindegetirmekiçinplanlaryapılmayabaşlaolan aşkından, zeytinyağlı biber dolmasının raklı yollarında; kızgın güneş altında tarihi rından biri de, "korsan" adını verdikleri, belnıyor. tarifine; Yaşar Kemal'in "Ince Megeleri olmadan çalışan kaçak rehberler ve met'inden", Nasrettin Hoca'nın fıkTurizm Bakanlığı'nın 1997 yılı onları çalıştıran acenteler. Turizm Bakanlıralarına kadar her şeyi anlatırlar.. içinde aldığıkararlardansonra,Türğı'nın yönetmcliğindeki 38. maddeyegöre: Ama.asılgörevlerikişilikleriyleolkiyc'de tercüman rehberlik yapan bir Bakanlıkçakendilerine rehberlik belgesi vesıın, anlattiklarıyla olsıın Türkiye'yi kişi Anadolu turlarında günlük rilmemişkişilerturistrehbcrliğiyapamıyorve insanlarını yabancılara sevdır5.5OO.OOO. Tl..lstanbul,izmirgibi lar. Yapanlarhakkındadagenel hükümlere mek, birkaç gün için beraber oldukkent turlarında da günlük 4.000.000. göre savcılıklarca kovuşturmaya açılıyor. ları bu insanları bu ülkeden güzel TL. yevmiye alıyor. Günlük mesai Belgesiz turist relıberi çalıştıran bakanlık deanılarlayolcuetmektir.. sabah crkcnden başlay ıp akşam ye netimindeki seyahat accnteleri hakkında da mcği saatlerine kadar sürüyor. Ülke bakanlıkça idari işlem yapılıyor. Tercüman rehberlik, bizde de olmizdeki turizm gencl olarak yaz ayduğu gibi, dünyanın en renkli, en haÇelik Gülersoy'ıın belirttiği gibi, gcrçek larında yoğun olduğu için tercüman reketli mesleklerinden. Heyecan, anlamdaki tercüman rehberlik Türkiye'de rehberlerin kışı yazın kazandıkları dostluk ve sürprizlerle dolu bir ya1923'tekurulanTuringKulüp'ün açtığı sıparalarla geçiriyorlar. şantı. Birgcnel kültür okulu. navlar ve kurslarla başlamış, 1950'li y ıllarKışın Türkiye'den yurtdışına gidansonrada önemli adımlaratılmış... Görevi nedeni ile uzun yıllar Breden turist gruplannaturliderliği yazilya'da kalmış bir lspanyol turist Çelik Gülcrsoy; şöyle diyortercüman rehpan rehberler de var. Türk gruplarla iguana dolmasının ne kadar lezzetl i bcrlikmesleğiiçin: "Tercüman rehberlersaçalışmanın oldukça 7or olduğunu olduğunu bal landıra ballandıra anladece bilgi hazincsinı, kişisel yeteneklerini vurguluyorlar. Sabah, hareket satırken, gene uzun yıllar Vietnam'da kullananelçilerveemekçilerdir. Ama,buişi atinde geç kalanlar, gezi sırasında kalmış bir başka Fransız turist hameslek edinmiş kişilerin de günlük ve geçici rehber izahat verirken cep telefonu mamböceği tavanın tarifesini veriçıkarları geri planda tutup, üstlerindeki temile konuşanlar ve daha neler neler.. yor..Seyahatlerdetanışılanyabancısilcilikelçilikmisyonununbilinci içinde çatstanbul'lu rehberlerden biri geçen laıia yaratılan dostluklar da cabası. lışmalan, Türkiye turi/minin en önemli ikiyıl Paris'e giden bir gruba eşlik etBu mesleği Istanbul'da yapan rehüçkonusundanbindir"..^ miş. Kaldıklan otel beş yıldızlı lüks berlerden biri anlatıyor: Müşterilebir otel. Gruptaki beylerden biri, otel rinden biri Fransa'nın en tanınmış REHBER OLABİLMEK İÇİN. Turist grubuyla gezi uzun süreli dostluklar dayaratıyor. civanndaki gıdamağazalanndanbikalp cerrahlarındanmış. Öyle bir rinde Yeni Rakı bulmuş, canı çekip almış. dostluk kurulmuş ki, rehberin kalp hastası güzelliklerimizi, folklorumuzu, yaşantımıTurizm Bakanlığı'nın, hemen her yıl Ardından da beyaz peynirle kavun isterim olan yakın akrabalarından birini Paris'teki zı ve misafirpervcrliğimizi gösterip, onlara Istanbul, Ankara, Izmir gibi kentlerde diye tutturmuş.. Rehber de Türk gruplarla hastanesindc amel iyat edcrek aort kapakçı farklıboyutlar içinde eniyiyönlerini anlataçmakta olduğu Profeşyonel TercümanRehberlik kurslanna T.C. uyruklu, 18 çalışmam diye "tövbc" etmiş. Yollarda geğınıdeğiştirmışbundandabeşkuruşparaalmayaçahşıyorrehberler,. Gruptaki insanlayaşını doldurmuş, en az lıse mezunu ve mamış. Tercüman rehberlerin çoğuyurtdısı nn agabeyi, ablası, öğretmeni olupçıkıyor.... çen,risklive zor olan bu işten kazanılan günen az bir yabancı dili çok iyi bilen herkes delik,günümüzşartlannagöreyetersizvebu na gittiklerinde otel parası vermezler. (îittikScyahat sırasında tuvalet ihtiyacı mı geldi, katılabilır. Kurslara girebilmek için sağlık zor işi yapmak için hiç de cazip dcği 1. Rehbeleri ülkcnin hemen herkentinde, muhakkak biröncekioteldeyenilcnycmeklerdenmidekoşulları uygun olan adaylardan sabıkarin asıl dayanağı grubun toplu olarak verdiği kapı larıardına kadar açık bir dost, bir arka lcr mi bozuldu, yoksa fotoğraf makincsinde sicil kaydı isteniyor ve adaylar bir ön eleme sınavından geçlriliyor. Bu konuda hahşişvehalı,derigibimuhtelifsatışlardan daşevivardıronlaraaçık. Ancak,bumeslekbirsorunmuvar..Danışılacak,kendisinden daha fazla bilgi almak için Turizm tebaşarıli olabilmck için; insanları sevmck, medel umulacak kişi, hatta otobüsten iner aldığı komisyon. Rehberlerin sıkıntılanndan Bakanlığı'nın Bolge Müdürlüklerı'ne bağlı hiridcaldıkları komisyonlar nedeni ilezaonlara saygı göstcrmek, okııyup araştırarak kcn düşüp kaymamak için koluna dayanılaEğitim Daırelen'ne başvurabılirsıniz. ^ manzamaneleştirılmclcrı. Dünyanın bütün kendisini devamlı yenilemek, hepsinden de cak kişi tercüman rehberoluyor. Bütün buıı