Catalog

M A DRİ D A T İ L L A D O R S A Y 92 İSPANYA'NIN M adrid, Madrid, Madrid" diyc bir eski şarkı vardı kulaklarımda. Sonra "İspanya dalga dalga bu akşam bu şaldadır" diyen dizelcriylc Yahya Kcmal... Sonra Goya, Picasso, La Passionaria, iç savaşta namııslannı sınamış onca 20. yüzyıl aydını. Sonra Heminj>way, Ava Gardner, boğa güreşlcri, Costa Brava. güncş, llamenco ve turizm... Hep görülmüş, hep görülen bir İspanya düşü. Ama onca yolculuğun arasında. bir lürlü "kısmet olııp da" gidcmcdiğim bir ülkc, Avrupa'nın cn batıdaki ucu. İbcria Hava Yollarf nın vc son derece nazik ve scvimli genel müdürtcri Antonio Medina'nın gazetecilerc bir çağrısı ilc bu ülkcde 3 gün gcçiriyoruz. Niye bu çağn'.'Çünkü İspanya. 1992 yıhnın tam anlamıyla gündeminde... Bir yandan Kristof Kolomb'un Amerika'yı keşfinin 500. yıldöniimü kutlamalan. Ötc yandan, Barcelona'yı gündemcgetirecek olan yaz olimpiyatları. İspanyolların da bİ7İm gibi. "sefarat"ın, yani Engizisyon tarafından İspanya'dan kovulan Yahudilerin 500. yılını kutlamak istekleri. ("Niçin?" diyc soruyorum. "Onlardan özür diloınek. onların gönlünü almak istiyoruz" diyorlar). Ve nihayet, Madrid'in yıl boyunca Avrupa'nın kültiir başkenti olarak seçilmiş bulunması. İşte size 1992'yi "İspanyol yılı" yapan nedenler. Vc işte Madrid .. Paris'in gcniş dencn bulvarları bu kentinkilerin yanında halt etmiş!.. Kendi başian başa kateden Pasco de la Castellana bulvarının boyutları inanılma/ büyüklüktc. Aslında o denli eski bir kcnt değil Madrid. (Eskiliği, larihscUiği. bir müze kcnt olan Tolcdo'da göreceğiz). Tolcdo başkentkcn, Madrid önemsiz bir kentmiş. Ancak 17. yüzyılda dünyanın cn büyük imparatorluklarından birinin başkenti olmuş. Daha önce Arapların kurduğu cski kentten hemen hiçbir şey yok. Ama 12. yüzyıla kadar inen kimi kiliselcrdc, Arap ctkisi açık biçinıde seziliyor. Ne var ki Arap Müslüman kültürü, İspanya'ya başka yollardan yerleşmiş. Gırtlaktan gelen konuşma biçiminden "flamenco"nun hüznüne dek birçok şey, bu kcntte, bu ülkede İslam'ı ve onun parlak günlerini çağrıştırıyor. Sonra 18. yüzyılın Aydınlanma Çağrnın Madrid'i (özelliklc 3. Carlos zamanı) ve 19. yüzyıhn unutulmayan kıraliçesi İsabella 2'nin en iyi lemsil ettiği "romantik Madrid" var. İştc bu dönemden kalan kenti anlatacak en iyi sözcük: Görkem. Her şey görkemli bu rada: Süslü yapılar, havuzlu ve heykelli meydanlar, geniş caddeler, uyumlu yapı adaları... Ve geceieri tüm kenti bir düş âlemine çeviren ve her yerde gölge oyunları yaratan bir aydınlatma... İESTA KENTİ Ya Madridliler? Onları her yerde ve her saaltc görüyorsunuz. Bu Akdeniz ve "siesla" (ögleden sonrası uykusu) kentindc. sanki güneş batmıyor. Gece yansından sonra 23'lerde bile yollar insan vc arabayla dolu. Madridliler gece yaşamaya bayılıyor. Bir dergide Madridlilerin ne /aman uyuduğu üzerine ciddi ve meraklı bir araştırma görüyorum. Yabancılar, bu konuda gcrçek kuşkular taşıyorlar!.. Ama bizim özel bir şansımız oluyor. Okulların Noel tatiline girdiği 20 arahk günü, sabah bize kenti gezdiren rehberimiz, öğleden sonra ortalıkta pck dolaşmamamızı, hele kentin merkc/i Pu' erta dcl Sol ıneydam ve çcvrcsıne kcsinlikle gitmcmemizi öğütlüyor. Nıye? Yılın bu belirli gününde, tüm Madrid öğrcncileri ortahğa dağılır, taşkınhk yaparlarmış. Ve geçen yıl, birkaç kişinin öldüğü şiddet olaylan olmuş. Ama bu "farklı gün", bu harckct olasılığı, tam bizim aradığımız şey değıl mi? Gazctcciler grubundan birkaç kişi, rehberin dediğinin tam tersini yapıp meydana dalıyoruz. Gerçekten de sokaklar adam almıyor. Tüm Madrid'in orta vc yiiksek öğretim gençliğini top Meydanlar Cervantes'in, Don Kişot'un, Kristof Kolomb'un ve tanrıça Kibele'nin heykelleriyle süslü... 18 H«r yıl Noel tatilinin başladı§ı gün olufan öğrenci eylemlerinln kalabalığı, gaçip glden rahlbelorc saygıyı da ihmal etmiyor (iistte). Madrid Artizanları Serglsi, kentin ana caddolerinden blri boyunca uzanıyor ve burada çcşitlt elişlerl satıhyor (altta). CUMHURİYET DERGİ 19 O C A K 1 9 9 2 S A Y I 306