Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
16 ŞUBAT 2025
5
Ceylan Ertem ‘Sana Rağmen’ isimli altıncı albümünü yayımladı
Muzafer Sherif ve
‘Albümler, şarkı
grup kuralları
Sosyal psikolojinin öncü isimlerinden Muzafer
Sherif, toplumsal normların oluşmasına ilişkin
yazarlarının
çalışmalarıyla alanında çok önemli çalışmalar
yapmıştı. Sherif’in çalıştığı normlar ülkesinin
kendisine farklı düşüncelerinden dolayı bezdiri
yapmasına da neden olacaktı.
kitabıdır’
uzafer tümden gelimin daha
Sherif’in işlevsel olduğunu
eylan Ertem güçlü sesinin yanında sözleriyle ilgili “Bir kez daha bakarız” demiştik. Ben
adı deneysel olarak ortaya
savunduğu her konudaki güçlü bu yaz hazır olan şarkıları Sezen’e dinlettiğimde
başlangıçta koymuştu.*** Okuma
duruşuyla da sevilen bir sanatçı. Onun Sezen “Bir Feda Daha”nın sözlerine dokundu ve
MMuzaffer
öğretmede tümden
kadın hakları için hayvan hakları böylece ortak bir şarkımız olmuş oldu. Mabel de
Şerif’ti. Yazının başlığına
gelim ülkemizde uzun
Ciçin doğa için bıkmadan usanmadan ben de çok gururluyuz, mutluyuz.
bakan onun bir yabancı
yıllar kullanılmış,
sesini yükselttiğini duyabilirsiniz. Tüm piyasanın Sezen’in albüme dahil olması ise aslında birkaç
olduğunu veya ülkesine
2005 yılında ise terk
“single”larla ilerlediği ve tüketim alışkanlıklarının yıl önce verdiği “De Gari”nin yeni aranjesi ve
sırt çevirip adını İngilizce
edilmiştir.
değişmek zorunda bırakıldığı bu ortamda altıncı benim yorumumu beğenip bütün albümü de
PROF. DR.
yazdığını zannedebilir.
kez bir stüdyo albümü yayımladı. Albümün dinledikten sonra heyecanlanmasıyla başladı
ORHUN
ÜSTÜN
OTO KİNETİK
İki düşüncede yanlış adı “Sana Rağmen”. Toplamda 20 şarkının yer diyebiliriz belki. Ayrıca biz Sezen’le tanıştığımızdan
ATMIŞ
DÖKMEN
DENEY
aldığı albümün ilk kısmı 10 şarkıyla geçen hafta beri iyi anlaşıyoruz, sürekli iletişimdeyiz. Sezen’le
olur çünkü o bir
dinleyiciyle buluştu. Geri kalanını ise önümüzdeki vakit geçirmek, dertleşmek, onun benim
Sherif’in bu deneyi
Türktü ve ülkesine sırt
aylarda dinleyebileceğiz. şarkıcılığıma, şarkı yazarlığıma katkıları, hayatla ilgili
sosyal psikolojide, sosyolojide
çevirmemişti. Tam tersine ülkesi
“Sana Rağmen”de sanatçı sevilen sanatçılarla da verdiği tavsiyeler... Hepsi paha biçilemez. Bana dinlettiği
ona sırt çevirmişti. Yaşadığı acı hatta antropolojide devrim
işbirliğine gidiyor. Albüm, Ertem’in güçlü vokali ve kalemi, şarkılar/melodiler içerisinde sevdiklerim olduğunda hemen
deneyim onun adını bir başka yaratmıştır. Eskiden beri bilinen
Mabel Matiz, Cihan Mürtezaoğlu, Ediz Hafızoğlu, Duygu onları bana uyarladı. 20 şarkının içerisinde sekiz Sezen
dilde yazmasına neden olmuştu. bir gerçeğe göre tamamen karanlık
Soylu, Sena Şener’in özgün dilleri ve melodileri, Sezen Aksu eserinin yer alma sebebi aslında bu yakın ilişkimizin
Sherif’in bir resmi yaşamöyküsü bir odada sabit (hareketsiz) bir
Aksu’nun da dev katkısıyla bu yıl çok konuşulacak. Duygu getirisidir. Ama şarkılar olsun olmasın, hatta bu dostluk
vardır bir de hocalarımızdan küçük kırmızı ışık yakarsanız, bu
yönünden ağır basan albümde geleneksel tınıları da olsun olmasın, Sezen bana çocukluğumda o kadar yardım
duyduğumuz gayrı resmi yaşam ışığın belli yönlere doğru hareket
hissediyorsunuz ancak şarkılar günümüzün yenilikleriyle etti ki bilmeden, bu zaten yeterdi. O benim kahramanım.
öyküsü. İkisini de anlatacağım. ettiğini zannedersiniz. Buna
bir potada eriyor. Ceylan Ertem’le konuştuk.
u Sezen Aksu dışında Cihan Mürtezaoğlu ve Sena Şener
“oto kinetik etki” adı verilir. Bu
şarkılarını da görüyoruz. Bu şarkılar albümü nasıl bir noktaya
SHERIF’İN
‘DELİLİK SAYILACAKTI’
durum ikinci bir referans noktası
sürükledi?
YAŞAMÖYKÜSÜ
olmamasından kaynaklanır. Sherif,
u Hâlâ zaman zaman single’lar yayımlasanız da birkaç yılda bir
Ben albüm çalışmalarına başladığımı
Muzaffer Şerif Başoğlu 1906’da
özetle deneklerini tek tek karanlık
çıkan albümleriniz hayranlarınızı sevindiriyor. Sizin müziği tüketim
duyurduğumda Sena aradı beni ve bu ekibe dahil olmak
Ödemiş’te dünyaya geldi. İlk
bir odaya almış, onlardan sabit
alışkanlığınızla ilgili mi bu? Yoksa bir meydan okuma mı?
istediğini söyledi. Açıkçası Sena benim son yıllarda
ve orta öğretimini Türkiye’de,
duran kırmızı bir ışığın belirli
Meydan okuma demek istemiyorum ama ben bunu
en beğendiğim şarkıcı ve şarkı yazarları arasında, bu
üniversite eğitimini ve doktorasını
aralarla yanıp söndüğünde ne seviyorum, hâlâ kaset, plak, CD koleksiyonumu
nedenle çok mutlu oldum. Cihan Mürtezaoğlu ise ilk
ABD’de yaptı. Doktora sonrasında
saklıyorum ve geliştiriyorum. Evimde en sevdiğim köşe
yönde ne kadar yol aldığını tahmin solo albümünden itibaren ya besteleriyle ya gitarıyla ya
Türkiye’ye gelmeyi tercih etti,
müzik dinleme ve okuma köşem. Hatta müzik yazma
sözleriyle ya da düetleriyle her zaman bütün albümlerimde
etmelerini istemiştir. Her denek
çeşitli üniversitelerde çalıştı. Bu odamdan daha önemli bir oda orası. Ayrıca tek bir şarkıya
yer almış dostumdur, uğurumdur hatta. Cihan’ın gönderdiği
önce farklı bir yön ve mesafe
onlarca sorumluluk yüklenmesini de hâlâ tam olarak
şarkı albümdeki favorilerim arasında.
yıllarda bilim dünyasında
tahmin ettiği halde sonuçta
kabullenemedim, şarkı yazarlarının albümleri onların
Cihan, Sena, Duygu Soylu, Ediz
ünlüydü. Bugün birkaç
sabit bir mesafede karar
kitapları niteliğindedir bana göre, her sayfasının başka
Hafızoğlu... Tüm arkadaşlarıma
kişiyle birlikte
kılmıştır. Örneğin
bir değeri vardır, her şarkının da başka bir değeri
dahil oldukları için
dünyada sosyal
birinci denek “Sola
vardır. Hatta şarkılara “hit” deniliyor olması da
teşekkürlerimi
psikolojinin
doğru 10 cm hareket
hoşlandığım bir tanımlama değil.
gönderiyorum
kurucularından
etti” derken ikinci
buradan.
u Albümün ikinci bölümünü ne zaman
sayılmaktadır.
denek “Sağa doğru 15
dinleyebileceğiz?
1944’te komünist
cm gitti”, üçüncüsü
Az önce dediğimiz gibi günümüzde
düşünceyi
ise “Yukarıya doğru 12
zaten albüm yayımlamak bile olağanüstü
benimsediği
cm gitti” demiştir. Bu
karşılanırken 20 şarkıyı bir anda paylaşmak
gerekçesiyle hapse
Sherif
tahminlerin hepsi bir algı
iyice delilik sayılacaktı. Mayıs ayı ortası en
atıldı. (O yıllarda
yanılmasıdır, ışık aslında sabit geç bütün şarkıları paylaşmış olurum diye
düşünce suçu vardı.) Hapisten
hayal ediyorum.
durmaktadır.
çıkınca ABD’ye gitti, uzun yıllar
Sherif deneyin ikinci aşamasında
Türkiye’ye gelmedi, ülkesine 20 ŞARKIDAN SEKİZİ AKSU ESERİ
karanlık odaya beş, altı denek
küstü, Türkçe konuşmadı, adını
almıştır. Aralarında tartışan
u İlk bölümde Sezen Aksu’nun tek başına
sürekli olarak Muzafer Sherif
denekler bir süre sonra ışığın,
üç, Mabel Matiz ve sizinle birlikte ortak olan
şeklinde yazdı, Carolyn Hanım’la
diyelim ki kuzey doğuya doğru 8
besteniz dahil toplamda dört şarkısı var.
evlendi.
cm gittiğine karar vermişlerdir. Bu Dinleyebildiğimiz “Tanrıçalar Memleketi”,
Resmi kaynaklar onun
özlenen Aksu şarkılarına doğru bizi bir
8 cm grup tarafından oluşturulan
ülkemizden sürgün edildiğini
yolculuğa çıkıyor. Bu
bir grup kuralıdır, grup normudur.
söylüyor, hocalarımızdan
ortaklıklar nasıl gelişti?
u En sevdiğiniz
Araştırmanın bundan sonraki
edindiğimiz bilgiye göre
Hepsi çok
birinden veya idolünüzden
bölümünde karanlık odaya tek
sürgün edilmemiştir, olay şöyle
doğalında gelişti.
aldığınız en iyi tavsiye
tek alınan denekler daha önceki
gelişmiştir: Muzaffer Şerif Hoca Mabel ile 14 yıllık
nedir?
kişisel tahminlerini değil grup
bir arkadaşlığımız
1944’te komünizmi savunduğu
Sanırım babamın ben
tarafından oluşturulan ışığın 8
var zaten.
gerekçesiyle üniversitedeki çok daha küçükken
cm hareket ettiği görüşünü dile
Birbirimizi
söylediği bir laf vardır,
görevinden çıkarılmış ve hapse
getirmişlerdir. Yani grup üyeleri
tanıyoruz,
önemliydi. Özellikle
atılmıştı. Bilim camiasında
grubun oluşturduğu grup normunu
seviyoruz. Ben
Sakarya gibi bir yerde
tanınmış hocanın başına gelenlere
benimsemişlerdir.**** Fiziksel bir nakarat
büyüyen, böyle ruhu
ABD kayıtsız kalmamış, Amerikan
yazdım ve ona
gerçeğe göre ışık hareketsizdir,
olan bir çocuğa bunu
büyükelçisi devlete başvurarak
aklına, kalbine
sosyal gerçeğe göre ışık kuzey söylediği için epey
onun hapisten çıkarılmasını
bir şeyler
cesurmuş; “Hayallerinin
doğuya doğru 8 cm hareket
sağlamış. Rivayete göre
gelirse yazar
karşısında ben bile
etmektedir. Bu müthiş bir buluştur,
büyükelçi onu Ankara’da hapisten
mısın diye
dursam beni de ezip
sosyal gerçeğin fiziksel gerçekten
çıkardığında evine gidip eşyalarını sordum, o da
geçeceksin” demişti.
üstün tutulduğunu göstermektedir.
birkaç gün
almalarını önermişse de o bunu
Bu deney daha önceleri “grup
içerisinde
bile istemeden yola çıkmayı
ruhu” denen açıklanamaz,
şarkının A ve
tercih etmiş. O günden itibaren
hipotez üretilemez kavramın
B bölümünü
‘Hayvan
de ülkesine küs kalmıştır ancak
bırakılmasına yol açmıştır. Sosyal yolladı.
ABD vatandaşlığına geçmemiştir.
Şarkı aslında
normlar kendi kendine var olan, hakları
(Büyükelçinin onu bizzat hapisten
bitmişti,
kerameti kendinden menkul
çıkarması bir ihtimal abartıdır. Bu
açısından
kurallar değildir. Sosyal normları
işi bir elçilik görevlisinin yapmış
insanlar aralarında tartışarak
karanlık günler’
olma ihtimali yüksektir.)
oluştururlar. Sosyal normlar
Muzafer Sherif adını İngilizce
toplumsal değerleri, kuralları,
u Geçen yaz yine Aksu’yla birlikte köpek katliamlarına yönelik günler yaşıyoruz. Bana hayvanları koruyalım dediğim
yazdığı için bu tercihine saygı
standartları, inançları, gelenekleri, bir şarkı yayımladınız. Ardından bu olaylar maalesef ki hâlâ için sen çocukları sevmiyorsun cümleleri kuruluyor ki
duyarak ben de adını öyle
yıllardır çocuk hakları için de sesimi yükseltmiş olmama
töreleri, folkloru, kanunları ve durmuş değil. Konu hakkında neler söylemek istersiniz? Bugün
yazıyorum. Çiğdem Kağıtçıbaşı
rağmen ama bu, bütün hayvan hakları savunucularına
itibarıyla kaç hayvan besliyorsunuz?
modayı kapsar. Oto kinetik deney
Hoca’mız da aynı yolu izlemiştir.
söyleniyor. Canı candan ayırmamalıyız, bizim böyle bir
Bugün itibarıyla 12 kedi ve köpek evladım var.
aslında grup normlarının nasıl
Fakat bazı kişiler, örneğin
yetkimiz yok. Ama herkes yargıç olmuş, yine herkes
Onlar dışında çok fazla hayvana da yardım ettim,
oluştuğunu göstermektedir. Ancak
“Sosyal Psikoloji’ye Giriş”* adlı
kutuplaştırıldı ve birbirine ceza kesiyor. En kolay yol
etmeye devam ediyorum ancak elbette asla yeterli
“norm” kelimesi günlük dilde çok
kitabını çevirenler adının Türkçe
seçildi yine, ölüm ve yok etme seçildi. Biz birilerini
değil. Çok yaralıyım, çok üzgünüm. Ben 20 yıldır et
kullanılır olmadığı için başlıkta
okunuşunu yazmışlardır. Bence seçtik, bizi temsil ettiklerini düşündüğümüz kurumlardan
de yemiyorum. Ama kedi ve köpek haklarından tüm
“grup kuralları” demeyi tercih
kişilerden bunun çözümünü istedik. Sonuç, korkunç bir
bu Sherif’e yapılan bezdiriyi hayvanların haklarına sıra gelmedi. Şu an itibarıyla
ettim.
karar. Öldürmeyi bu kadar basitleştiren ve kolaylaştıran
veganizmden bahsetmek hayal dünyasında yaşamak gibi
(mobingi) örtme gayretidir.
bir sistemi reddediyorum.
memlekette. Hayvan hakları açısından da çok karanlık
Sherif sosyal psikolojinin
pek çok alanında araştırmalar
Kaynakça
yapmış, makaleler ve kitaplar * Şerif, M. Ve Şerif C. W. (1996).
Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul:
yazmıştır. En ünlü araştırması
Sosyal Yayınlar. Çev. M. Atakay ve A.
oto kinetik deneyidir. Kişilerin,
DJ kabininde sürpriz isim
Yavuz.
özellikle gençlerin grup içi
** Batur, S. Ve Aslıtürk, E. (2007).
etkileşimleri konusunda sahada
Ünlü oyuncu Berrak Tüzünataç, Uysal sahne aldı.
Muzaffer Şerih’e Armağan: Muzaffer
deneyler yapmıştır. Hovland moda, sanat ve eğlence Geceye Sümeyye Aydoğan,
Şeriften Muzafer Sherif’e. İstanbul:
İletişim Yayınları. dünaysından isimlerin bir araya Didem Soydan, Dilara Sümbül, Miro
ile birlikte bir sosyal yargı
Didem
*** Altunya, N. (2024). Türkiye’de
geldiği gecede sergilediği enerjik Gerede, Gülcan Arslan ve Salman
kuramı geliştirmiştir.** Sosyal
Berrak
Soydan
İlkokuma ve Yazma Öğretimi Sorunu.
Dj performansıyla dikkat çekti. Tin gibi ünlü isimler katılırken
psikolojinin bugün ulaştığı noktada
Tüzünataç
Ankara: Cin Ali Vakfı.
PUMA’nın Speedcat modelinin katılımcıların Speedcat ile yaptıkları
büyük emeği vardır. Ayrıca
**** Sherif, M. (1936). The
Türkiye tanıtımında Dj kabine giren kombinler de ilgi çekici görüntüler
Ankara’da yaptığı bir araştırmada
Psychology of Social Norms. New York:
Tüzünataç’ın ardından Dj Sezer ortaya çıkardı.
çocuklara okuma öğretmede Harper.