Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
19 OCAK 2025
3
Almanya’daki Hamburger Bahnhof
Müzesi’nde açılan sergiden izlenimler
Bezdiriyle başa
çıkma yolları
Semiha
Geçen haftalarda ‘yılmazlık’ kavramını ele almıştık.
Çocuklarımızı iş yaşamında bezdiri ile karşı karşıya
kaldıklarında geri adım atmamaları için yılmaz
Berksoy’un
kişiler olarak yetiştirmeliyiz.
porda bir tanıklık eder.** Bu
maç yalnızca durumu bilmek kişiye
sahada değil iyi gelebilir, çünkü söz
önemli konusu basamakları
büyük Berlin
Sölçüde maç sağlıklı atlatmanın
öncesi antrenmanlarda yolları vardır. Bezdiri
kazanılır. Benzeri durumunda kişi ya
şekilde bezdiride de kişi
işinden ayrılmalıdır
bezdiri öncesi yaşamında
ya da işine devam
P. Dofr . r
önemli ölçüde yılmazlık
edecekse bir uzmandan
Üst Ün
çıkartması
(rezilyans) kazanmışsa
psikolojik destek
Dneö
bezdiri ortamında ayakta
almalıdır.
kalması kolaylaşır.
Bezdiri kişinin
5 tek başına göğüs
BEZDİRİDE YILMAZLIK
Be Di Br amkya
gerebileceği bir şey değildir. Kişi
Geçen haftalarda yılmazlık
ne kadar yılmazlık içinde olsa
konusunu ele almıştık. Özetle
erlin’deki Hamburger Bahnhof Müzesi’nde aralık
da yine de işyerinde veya işyeri
yılmazlık, stres verici ortamlarda
ayı başlarında Berlin’deki açılan Semiha Berksoy
dışında sosyal desteğe, arkadaşlara
pes etmemek, mücadeleye devam
sergisine gittim. “Singing in Full Color” (Tüm
ihtiyaç duyar. Bezdiri mağduru
etmek konusunda kararlı olmak,
Renklerde Şarkı Söylemek), nasıl da Semiha’ya
başına gelenleri arkadaşlarıyla
özgüvene sahip olmak anlamına
Byakışan bir isim. Bütün işlerimi bırakıp o açılışta
paylaşmalıdır. İşyerinde kendisine
geliyordu. Küçük yaşlarda
bulunmam şarttı. Semiha Berksoy benim için “Türkiye’nin
kulak verecek bir arkadaşının
yılmazlık kazanan kişiler bir
kültür hayatında yeri olan çok önemli bir isim” olmanın çok
bulunması bezdiri mağduru
gün iş yaşamlarında bezdiriye
ötesinde, büyük yol arkadaşımdı.
için büyük şanstır. Başkaları
maruz kaldıklarında kendilerini
Açılmasından büyük gurur duyduğum ve 2025 Mayıs sonuna
mağduru kurban yerine koyabilir
savunabilirler, bezdirinin
kadar sürecek olan sergi ile ilgili izlenimlerimi paylaşmadan
ancak kişinin bu kurban rolünü
Sergide Semiha’nın eserlerinin her dönemi ve onunla ilgili
üzerlerindeki psikolojik tahribatını
önce, size Semiha Berksoy ile ilgili yaşanmışlıklarımdan kesitler
reddetmesi önemlidir.
belgesel, arşiv fotoğrafları ve dokümanları var. “Her dönemi”
hafifletebilirler. Bezdiriye
aktarmak istiyorum.
Mağdur cesur davranmalı,
derken belki yalnız sonlarda yaptığı az boyalı dev çarşaflar
uğrayan kişiler eğer o güne kadar
İlk tanışmamız 1986’da Atatürk Kültür Merkezi’nde,
6 atılgan, lisanı münasip
yoktu. Sergideki Nâzım Hikmet portresi, daha önce bahsettiğim
yılmazlıklarını geliştirmemişlerse
yeni dışavurumcu resimlerimle açtığım büyük sergilerden
bir üslup kullanarak kendisini
1990’da Sarıyer’de onun ilk sergilendiği çağdaş sergisine dahil
uğradıkları sinsi sosyal saldırı
birinde oluyor. Semiha Berksoy adını ben de tabii ki herkes
bezdiriye uğratanlara, “Siz
ettiğim tuvaldi.
karşısında kendilerini çaresiz
gibi biliyorum. Ama sergi afiş ve
beni bezdiriye uğratıyorsunuz”
Hayatının içinde, aşık olduğu Nâzım
hissedebilirler, hatta kendilerini
kataloglarının olduğu standın arkasında
demelidir. Genelde saldırganlar
dışında Fikret Mualla, Muhsin Ertuğrul,
aptallaşmış hissederler. Bu yüzden
otururken bana yaklaşan heyecanlı
“Sen evhamlanıyorsun” deseler
Cahide Sonku, Cemal Reşit Rey gibi
aileler ve okullar küçük yaşlardan
kadın (o gün 76 yaşındaymış, bense
de mağdurun bu çıkışı onların bir
ünlülerin izleri vardı. Olağandışı
itibaren çocukların yılmaz olmaları
29) birden beni en güzel şekilde
adım geri atmalarına yol açar.
sanatçının işleri annesinden ve hayatına
için çabalamalıdırlar.
ablukaya alıyor. Bu dev ve çok renkli
Eğer mağduru iş arkadaşları
giren insanlardan, Atatürk Türkiye’sinin
resimlere bayıldığını, çok etkilendiğini,
7 bezdiriye uğratıyorlarsa
KİŞİ NE YAPABİLİR?
modernizminin kendisine değen en
kendisinin de opera ve tiyatro
mağdurun bu durumu amirine,
Bir bezdiri olayında genellikle
çarpıcı renklerine kadar geniş bir
kariyerinin yanı sıra sürekli resimler
örneğin müdürüne iletmesi
bir kişi iş arkadaşları veya
kişisel yelpazeyi temsil ediyor. Semiha,
yaptığını ve onları muhakkak bana
gerekir. Bu durum bir şikâyet veya
amiri tarafından izole edilir.
Berlin sergisini çok hak ediyordu ve
göstermek istediğini ısrarla söylüyor.
gammazlama değil gerek mağdur
Kendisine selam vermezler, çok
bunu görebilmiş olmasını çok isterdim.
“Beni yalnız sen anlarsın çünkü sen
için gerekse kurum için gerekli
gerekmedikçe konuşmazlar,
Bu harika buluşma, içinde küratör
modernnnsinnn” cümlesiyle AKM’nin
bir bilgi aktarımıdır. Mağdura
onu değersizleştirirler, hatta
Sam Bardaouil, Deniz Pehlivaner
sergi salonunu kendine has sesiyle
gammazlamamasını söylemek,
kontrplaktan bir odaya koyarlar.
ve Ayşe Güngör’ün sunum yazıları
çınlatıyordu.
ahlak dışı bir sansürdür.
Bu durumda mağdur şunları
bulunan 280 sayfalık kapsamlı bir
Belki bir ay kadar sonra, Cihangir
Söz konusu mekanizmanın
yapabilir:
katalogla sunuluyor. Onun eserlerinin
Caddesi’nde sağa doğru eski bir
işleyebilmesi için tüm
Bezdiriye uğrayan kişi
en çarpıcılarını bir arada izleyebilmek,
apartmanın beşinci katına çıktık.
yöneticilerin bezdiri hakkında
1öncelikle kendi değerini
yakında İstanbul’da da mümkün
Zamanı tam bilemiyorum, ama
fikir sahibi olmaları, olup biteni
sorgulamak yerine doğal
olacak. İstanbul Modern, Berksoy’un
aradan fazla zaman geçmemişti.
hafife almamaları gereklidir.
olmayan ve hak etmediği bir
retrospektifini sanat severlere
Çünkü Semihacım kafasına bir
muamele ile karşı karşıya Veliler çocuklarının arkadaşları
sanıyorum önümüzdeki birkaç sergi içinde sunacak. Semiha’nın
şey koyduktan sonra size onu yaptırana kadar ısrarla, hatta
kaldığını düşünmelidir, başına tarafından bezdiriye uğratıldığını
kızı Zeliha Berksoy, onun bize bıraktığı büyük mirası, adını
durmadan arardı. Tabii ki onun sesini her duyduğumda mutlu
gelenlere teşhis koymalıdır. söylediklerinde bazı okul
ve kariyerini en güzel şekilde tiyatro sahnelerinde sürdürmeye
olurdum. O fazla büyük olmayan Cihangir dairesinde hayatımın
müdürleri, “Olur efendim, olur,
Bezdiriyi gerçekleştiren kişi devam ediyor. Bu yıl, 11 Mayıs’tan önce Berlin’e gider
en güzel şoklarından birini yaşadım. Gördüğüm resimler
genç bunlar, gençken biz de
veya grup mağdura ilgisiz, misiniz bilmiyorum ama Türkiye’nin neresinde olursanız olun
olağandışıydı! Semiha’nın oynadığı operalardan sahneleri,
yaptık” diyerek bu konudaki
saygısız davranır ve genelde onu İstanbul’da yapılacak olan retrospektifi sakın kaçırmayın. Yoksa
yani Fidelio, Ariadne auf Naxos, Tosca’yı betimleyen, çarpıcı
cehaletlerini ve aymazlıklarını
mesleki yetersizlikle suçlar. Bu demedi demeyin, Semiha sizi hedef alır, peşinizi bırakmaz!
ve yapıldığı yıllarda Türk sanatında görülmemiş resimlerdi
ortaya koyarlar. Okul idaresi bu
durumda kişi eğer “Bezdiriye
bunlar. Hayranlığımı ondan saklamadım ve en samimi
uğruyorum” diyebilirse kendini iyi sorunu ciddiye almalı, okuldaki
şekilde “Semihacım iyi ki beni buraya getirdin, gördüklerime
hissedecek, aksi halde kendisini psikolojik danışmanın yönetiminde ‘ELLERİYLE SOKAK
inanamıyorum, seninle gurur duyuyorum” dedim.
değersiz hissedecektir. (Kişi, konu ele alınmalıdır.
İlerleyen süreçte Beral Madra ve Vasıf Kortun başta olmak
HAYVANLARINI BESLERDİ’
“Acaba bu eleştirileri hak ediyor Bazen bir mal sahibi eleman
üzere, Türkiye’nin önemli sanat tarihçileri ve küratörlerini oraya
muyum” diye düşünüyorsa 8 çıkarmak ister, örneğin
götürdüm, onlar da şaşkınlıklarını gizleyemediler. Ardından
“Bedriciğim bütün resimlerimin bir müzede
olaya şöyle bakmalıdır: Yıllarca sendikaya girdiler diye 146 işçisini
sanat dünyası adım adım, ressam Semiha Berksoy’u keşfetmeye
toplanmasını istiyorum! Mesela Çengelköy’de
çevresi tarafından başarılı olarak işten atmak ister, bunu yapma işini
başladı. Kendisini 1990 Haziran’ında bir çağdaş sanat sergisinde
doğduğum bina olabilir. O müzenin her yıl
algılanmışsa, yeni gelen amiri de genel müdüre verir. Bu amirlere
ilk olarak ben sergileme keyfini yaşadım. Sarıyer’deki Sadberk
yaratacağı gelirle İstanbul’da sokak hayvanlarının
onun yetersiz olduğunu iddia
“kıyıcı amir” adı verilir. Bunlar
Hanım Müzesi’nde düzenlenen bu serginin ardından birçok
beslenmesini sağlamanızı istiyorum.” Semiha’nın
ediyorsa, muhtemelen sorun kişide
çalışanları bezdiriye uğratmakla,
uluslararası sanat buluşması ve bienal Semiha’nın eserlerini
sokak hayvanlarına ne kadar bağlı olduğunu size
değil onu suçlayandadır.)
atmakla görevlendirilmişlerdir.
sergiledi. 90 yaşında, New York Lincoln Center’da opera
şöyle anlatmayı deneyeyim, evinde devamlı olarak
Mağdur, bezdiriyle ilgili
Bu durumda mağdurların genel
sahnesinde Büyük Elma’yı etkilemeyi başardı!
yemekler pişirilirdi, ne kadar dolu olursam olayım
2 kitaplar, yayınlar okumalıdır.
müdüre, müdüre gidip konuşmaları
Onu kaybettiğimiz 2004 yılına kadar, sevgili Semiha ile 18 yıl
beni dokuz kere aradıktan sonra yakalar ve birlikte
Benzeri yaşantıya maruz kalan
işe yaramaz. Yapılacak şey
boyunca çok yakındık.
barınaklara gidip bayram yapmak üzere kendisini
başkalarının da bulunduğunu
yasal yollara başvurmaktır.
Semiha bana söz verdirdi, “Beni sen gömeceksin, başkasına
bekleyen kedilere ve köpeklere o tencereler dolusu
görmek her zaman kurbanlara iyi
Bazı çalışanlar, örneğin bazı
bırakmayacaksın.” Ne “mutlu” bana ki o kara günde, onu
yemekleri kendi elleriyle dağıtırdı. Şayet 2024
gelir.
öğretim üyeleri kendilerine
sonsuzluğa uğurladığımız 15 Ağustos 2004 tarihinde uzaklarda
Türkiye’sinde yaşıyor olsaydı, hayvanları itlaf etmek
“Niçin ben” diye kahırlanmak
bezdiri uygulayan amirleriyle
değildim ve kendisine verdiğim sözü gözyaşları arasında
üzere çıkarılması ve uygulanması istenen yasaları
3 yerine insan evladının
olan yazışmalarını ve kendilerine
tutabildim.
savunanları ne yapardı Semiha Berksoy bilmek istiyor
bezdiri yapmaya yatkın bir varlık
yapılan somut itici davranışları
musunuz? Bence bilmek istemezsiniz.
olduğunu ve meyveli ağaçların
‘SEMİHAİZM’
titizlikle belgeleyip öyle
Semiha hayatta bir şeyi kafasına koyduğu zaman
taşlandığını hatırlamakta yarar
mahkemeye başvururlar. Çarpıcı bir katalogla beraber açılan Berlin sergisinin
onu gerçekleştirmemesi neredeyse mümkün değildi.
vardır.
Bu arada bazı açıkgözler küratörleri Sam Bardaouil ve Till Ferlath ile açılış günü
Ömür üstünden arzu ettiği müzesinin sokak
İnsanlar ölümcül bir hastalığa
amirlerini bezdiri uyguluyor diye tanıştım. Sam açılış günü Semiha’nın işlerinin hiçbir akıma
hayvanlarını geçindirmek üzere bir ekonomik güç
4 yakalandıklarında veya
mahkemeye verirler. Gerçek olan benzemediğini, bunlardan birine oturmadığını ve olsa olsa
yaratması projesini de burada tekrar tarihe sunarak
bir yakınlarını kaybettiklerinde
“Semihaizm” denilebilecek bir şeylerden söz edilebileceğini
ve olmayan bezdiriyi ayırt etmek
hatırlatmak istedim. Belki Semihacığımın ısrarı ve
yas sürecine girerler. Genel
söyledi. O anda en çok alkışlayanlar arasındaydım, çünkü
uzmanlık işidir.
inadı sonunda bir gün bunu da başaracaktır.
kabule göre bu yas süreci,
tamamen aynı şeyi düşünüyordum. Zaten onun sanatının
inkâr, öfke (niçin ben), pazarlık,
farkında olan herkes aynı görüşteydi! Semiha İkinci Dünya
Kaynakça
depresyon ve gerçeği kabullenme
Savaşı’nın başlangıcından hemen önce üç yıl Yüksek Müzik
* F. Tanhan ve Figen Arı İnci, Ölüm
basamaklarından oluşur.* Bu
Akademisi’nde eğitim aldığı Berlin’de en büyük müzelerden
Eğitimi, Pegem Akademi, Ankara, 2009
basamaklar bezdiriye uğrayan
birinde bu sefer resimleriyle afişte yer aldığını görse inanın
** N. Davenport, R.D. Schwartz, G.P.
kişi için de geçerlidir, bezdiri
Elliott, Mobbing: İşyerinde Duygusal kendini kuş kadar hafiflemiş hisseder, engin bulutlara yükselir
mağduru adeta benliğinin ölümüne Taciz, Sistem Yayıncılık, İstanbul, 2008
uçup giderdi.
Cumhuriyetin kuruluş yıllarındaki Türk sanat ortamının tüm
havasını solumuş olan Semiha, Atatürk’ün emriyle İran şahı
İmtiyaz Sahibi:
19 OCAK 2025 SAYI: 1815
için bir aydan kısa bir sürede yetiştirilerek sahneye konulan
CUMHURİYET VAKFI adına
n Yayın Koordinatörü
Özsoy Operası’nda rol almış olmaktan her zaman büyük gurur
ALEV COŞKUN
DENİz üLKüTEKİN
Genel Yayın Yönetmeni
duyardı. İtiraf edeyim, 2024’te sinemada izlediğimiz “Bir
n Reklam Genel Müdürü
MİNE EsEN
Cumhuriyet Şarkısı” adını taşıyan ve Özsoy Operası’nın hangi
EVsUN sİNEM ALKAN
Sorumlu Müdür
pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr
bETüL bERİŞE
mucizelerle yetiştirildiğini anlatan filmde Semiha Berksoy
baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve
Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ.
adının geçmemesi, beni son derece şaşırtmıştı. Bunun yanıtını
Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad.
Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel:
No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım
(0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: reklam@
bilmiyorum. Semiha’nın tiyatro ve sinema kariyeri de operaya
Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın
cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611
paralel olarak ilerleyen zengin bir çeşitlilik içeriyordu.
km