Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
19 ıs 2yma 024
3
Tehcir: Soykırım
Ütopya ve
iddialarına yanıtlar IV
maarifimiz - II
korumakla görevli Türk silahlı kuvvetlerinin hareketini
Geldik tehcir yasasının çıkarıldığı 26 Mayıs
“Leyla’nın Erkek Kardeşleri” (2022) isimli İran filminde,
güçleştirmektedir.
1915 gününe. Yasanın çıkarılıp tehcirin
u Erzak ve askere mühimmat naklini zorlaştırmaktadır.
“Sana ne düşünmen gerektiği öğretilmiş, nasıl düşünmen
uygulanmasına gerekçe olan şartları inceleyelim. u Düşmanla aynı gayeleri paylaşmakta, onlarla işbirliği
gerektiği öğretilmemiş” şeklinde bir cümle bulunmaktadır.
yapmaktadır.
Galiba İran’la benzeri sorunlara sahibiz.
u Bir kısmı düşman saflarına katılmaktadır.
ugün 19 Mayıs… 105 yıl önce emperyalizme
u Ülke içinde askeri birliklerimize ve suçsuz halka silahlı
ve oyunlarına milletçe başkaldırdığımız,
homas More Ütopya gereklidir. Din bilimin işine
saldırıda bulunmaktadır.
vatan topraklarını emperyalizme kurban
adlı ünlü eserinde, karıştığında bu işten bilim de
u Osmanlı şehir ve kasabalarına saldırarak katliam ve
etmeyeceğimizi gösterdiğimiz Milli
dini dayatmaların din de zarar görür, özellikle
yağmacılıkta bulunmaktadır.
B Mücadelemizin başlangıç günü… Bu uğurda
bulunmadığı, dini kurumlar zaman içinde
u Düşman deniz kuvvetlerine erzak sağlamaktadır.
şehit düşen, gazi olan binlerce gencin gelecek kuşaklara
T huzur ve refah geri adım atmak zorunda kalır.
u Müstahkem mevkileri düşmana göstermektedir.
bıraktığı hem emaneti hem bayram günü. Bayramımız
içindeki hayali bir ülkeyi anlatır. Örneğin Galileo Galilei’ye
Bu gerekçelerle Osmanlı Devleti hem savaşan ordusunu
kutlu olsun, geleceğimize yol
ı
More tarihteki ilk laik/seküler dünyanın dönmediğini iddia
hem de halkını korumak için bir devletin yapması gerekeni
göstersin…
görüşlü düşünürlerden birisidir. eden bir evrakı zorla imzalatan
yapar işbirlikçileri savaş bölgesinin dışına taşıma kararını
Yol göstersin çünkü
Laikliği savunduğu için İngiliz Vatikan bu olaydan yaklaşık
alır.
emperyalizm yine oyunlar
kralının hışmına uğramıştır. 359 yıl sonra artık dünyanın
çeviriyor. Şimdi de Asuriler’e
ö
More’dan yaklaşık 500 yıl sonra döndüğü konusunda inkâr TEhcİR YASASInIn hüKüMLERİ
soykırım yapmışız! Açık
modern dünyanın hemen bütün edilemeyecek bir noktaya
Ertesi gün yani 27 Mayıs 1915’te hükümet geçici yasayı
artırma gibi ama gülüp
ülkeleri bilimde ve siyasette gelindiği için Galilei’nin manevi
çıkarır. Türkçesi şöyledir: “Sefer zamanında hükümetin
geçmeyelim. Bugün gülüp
laikliği benimsemiş şahsiyetinden resmen
icraatına karşı gelenler için askeri makamlarca alınacak
geçtiklerimiz bizden sonrakiler
ŞaDu man Halcıı
bulunmaktadır. özür dilemek zorunda
önlemler hakkında geçici yasa....” Diğer bir değişle “sevk
için “sorun” oluyor. Tıpkı tehcir
sadumankaragozhalici@gmail.com
Ülkemiz ise ÇEDES’le, kalmıştır. İngiliz
ve iskân/tehciri yasası”. Yasada hiçbir ırk veya etnik grubun
yasasının “soykırım” belgesi
adı bile eski olan Kilisesi ve Vatikan
adı geçmez. 1 Haziran 1915 günü Takvim-i Vekayi’de
olarak sunulduğu gibi… Peki
“Türkiye Yüzyılı ise ölümünden
yayımlanır. Dört maddeden oluşur ama özü ilk iki maddedir:
nedir tehcir yasası? Bu soruya yanıt vermeden kısaca “O gün
Maarif Modeli”yle yaklaşık 150 yıl sonra
u Savaş döneminde komutanlar ve vekilleri, halk
ülke ne haldeydi” sorusunu yanıtlamak gerekir…
Cumhuriyet ile ulaştığı Darwin’in torununun
tarafından herhangi bir biçimde hükümet emirlerine ve
laiklikten uzaklaşmaya çocuğuna yazılı bir
VAn’DA 40 Bİn TüRK öLDüRüLDü
ülke savunmasına ve asayişin bozulmasına ilişkin hareket
çalışıyor; yani “Herkes belge vererek “Galileo
Yasa çıkarıldığında Osmanlı Devleti’nin büyük bir savaş ve önlemlere karşı muhalefet ve silahlı saldırı ve direniş
gider Mersin’e, Galilei’ye yapılan
görürlerse hemen askeri kuvvetle en şiddetli biçimde bunu
içinde olduğu çoğunlukla göz ardı edilir. Oysa 1914 yılı
Pr. Dof r.
biz gideriz tersine” haksızlık dedenize
bastırmaya ve saldırıyı ve karşı koymayı
sonunda Doğu cephesinde ordu Sarıkamış
Üst Ün
diyebileceğimiz bir de yapılmıştır, evrim
kökünden yok etmeye yetkili ve yükümlüdür.
harekâtında başarısız olmuş bundan cesaret
Dökmen
konumdayız. 16. vardır ancak onu da
u Ordu, bağımsız kolordu ve tümen
alan ve Ermeni unsurları da içeren Ruslar
yüzyılda Vatikan’a Tanrı yaratmıştır”
komutanları askerliğin gereğine dayanarak veya
Erzincan önlerine kadar yakarak, yıkarak,
karşı mücadele veren Martin demiştir.
casusluk ve hıyanetlerini hissettikleri köyler ve
öldürerek ilerlemiştir. Batı’da ise İngiliz ve
Luther’in ve Jean Calvin’in Sonuçta din insanlarının bilim
kasabalar halkını tek ya da toplu olarak başka
Fransız donanmasının Çanakkale Boğazı’na
dönemine döndük. insanlarının işlerine karışmaları
yerlere gönderip orada yerleştirebileceklerdir.
saldırısı yeni püskürtülmüş (18 Mart 1915),
Kıbrıs’la ilgili Annan Planı’na yanlış olsa da yaygındır. Prof.
(TV, 1 Haziran 1915)
İtilaf güçleri bu kez hem denizden hem
Türk tarafının “hayır”, Rum Dr. Yaşar Nuri Öztürk din
Yasanın çıkarılmasının ardından savaşan
karadan yaptığı çıkarma (25 Nisan 1915)
tarafının ise “evet” diyeceği insanlarına, “Bilimadamlarının
ordunun güvenliğini sağlamak üzere göç
ile İstanbul’u hedeflemiştir. İşte Ermeni
tahmin ediliyordu ancak yapılan işlerine karışmayın” demişti.
ettirme işlemine hemen başlanır. Peki Osmanlı
başkaldırıları bu günlerde yoğunlaşır. Mart
referandumda Türk tarafı Görülen o ki Öztürk’ün önerisi
tebaası Ermeniler nereye göç ettirilir?
ayında Zeytun’da başlattıkları geniş çaplı
“evet”, Rum tarafı ise “hayır” dinlenmemiş, ÇEDES’te
Ülkedeki bütün Ermeniler göçe tabi tutulur
ayaklanmanın ardından Ruslar ile birleşen
dedi. Sonuç şaşırtıcıydı. Bence ve “Türkiye Yüzyılı Maarif
mu? Bu soruların yanıtlarını vereceğimiz bir
Ermeniler, 3-4 Nisan 1915 gecesi Van-
bu konudaki ilginç bir nokta Modeli”nde laik eğitim kenara
sonraki yazımızda buluşmak üzere coşku dolu
Çatak’ta isyan başlatır. 11 Nisan’da Van,
“evet” diyenlerin de “hayır” atılarak bilim ve din birbiriyle
bayramlar…
Taşnaksutyun komitesi başkanı Aram
t akvim-i Vekayi, 1 Haziran 1915
diyenlerin de söz konusu planı bağdaştırılmaya çalışılmıştır.
Manukyan’ın emrindeki komitacılar
tam olarak okumadan, okusalar Eğer bilim ile dini bağdaştırmaya
tarafından kuşatılarak ateşe verilir. 17 Nisan’da Çatak,
bile anlamadan fikir beyan çalışırsanız bu durumdan
ertesi gün Bitlis ve 20 Nisan’da Van merkezinde Ermeniler
etmeleriydi. Benzeri durum öncelikle bilim zarar görür.
Kaynaklar
Müslüman halkı vahşice katleder. Sadece Van ve çevresinde
“Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” Çünkü bilim zaman içinde Yusuf Halaçoğlu, Facts on the Relocation of Armenians, Ankara, 2007.
40 binden fazla Türk katledilir. İki katı kadar Türk de
Yusuf Halaçoğlu, Osmanlı’nın Son Döneminde Ermeniler-Osmanlı
için de geçerlidir. Bazıları sürekli değişmek ve yenilenmek
canını kurtarmak için göçe yönelir. Ermeniler bu kez de göç
Devleti Neden Tehcir Uyguladı?, TBMM Basımevi, Ankara, Haziran 2021.
modeli baştan sona okumadan, zorundadır, dini bilgiler ise
yolundaki Müslümanları katleder (Halaçoğlu, 2007: 47-
Şükrü M. Elekdağ, “Tarihsel Gerçekler ve Uluslararası Hukuk Işığında
okusalar bile anlamadan değişime tabi değildir, nasılsa
51). Öyle ki Rus Çarı II. Nicola, 21 Nisan günü Van’daki
Ermeni Soykırımı İddiası”, https://www.tc-america.org/files/news/pdf/
göklere çıkarıyor, bazıları ise öyle kalmalıdır.
Ermenisoykirimiiddiasi_SukruElekdag.pdf (indirme 13.012024). s. 16.
Ermeni komitesine gönderdiği telgrafla “Rusya’ya yaptıkları
yine okumadan ve anlamadan Ülkemiz öğrencileri 20 Justin McCarthy, Ölüm ve Sürgün-Osmanlı Müslümanlarının Etnik
hizmetler” nedeniyle teşekkür bile eder (Elekdağ, 16). Ruslar
Kıyımı (1821-1922), çev. Fatma Sarıkaya, , TTK Yayınları, Ankara, 2014,
yerin dibine batırıyor. Modeli yıldır dünya çapındaki PİSA
mayıs sonunda Van’a girdiğinde yerli Ermeni halkı tarafından
s. 192
okuyan ve kuş bakışıyla bakarak Sınavlarına katılmaktadırlar
coşkuyla karşılanacaktır. (McCarthy, 192).
Askeri Tarih Belgeleri Dergisi, Yıl 31, S. 81; Aralık 1982, Belge No:
değerlendirmeye çalışan birisi ancak ülkemiz bu süre
Peki Ermenilerin göç ettirilmesi kimin düşüncesidir?
1830.
olarak şunu söyleyebilirim: zarfında bir defa bile ilk 10’a
Biâl N. Şimşir, Ermeni Meselesi 1774-2005, Bilgi Yayınevi, Ankara,
Başkomutan Vekili Enver Paşa’nın. Rus-Ermeni arasındaki
Söz konusu modeli parça girememiştir, son sınavda ancak 2005.
açık işbirliği nedeniyledir ki Enver Paşa, 2 Mayıs günü
parça okuduğunuzda güzeldir, 34. olabilmiştir. Çünkü bu
İçişleri Bakanı Talat Paşa’ya bir
doğrudur, eski müfredat sınav ezberlenmiş bilgiyi değil
yazı gönderir:
sadeleştirilmiştir ancak konunun gençlerin düşünme becerilerini
“Van Gölü etrafında ve Van
bütününe bakıldığında bu model ölçmektedir. Bu sınavın
Valiliği’nce bilinen belirli
bilimsel laikliğe aykırıdır, sonuçları eğitim sistemimizin
yerlerdeki Ermeniler, isyanlarını
ülkemizi yüzlerce yıl geriye öğrencilerin düşünme
sürdürmek için daima toplu ve
götürecek niteliktedir. becerilerini geliştiremediğini
hazır bir haldedirler. Toplu halde
Öncelikle bu modeli, göstermektedir. ÇEDES ve
bulunan Ermenilerin buralardan
MEB’in yaklaşık bir yıl yeni modelle geliştirilmesi de
çıkarılarak isyan yuvalarının
önce yürürlüğe koyduğu mümkün gözükmemektedir.
dağıtılması düşüncesindeyim.
ÇEDES projesiyle birlikte ele Çünkü yeni model öğrencilerin
Bir mahzuru yoksa isyancıların
almak gereklidir. Bu model ne düşünmeleri gerektiğini
ailelerini ve isyan bölgesi
ÇEDES’i tamamlamaktadır ve öğretmeyi amaçlamakta,
halkını sınırlarımız dışına
derinleştirmektedir. ÇEDES’e nasıl düşünmeleri gerektiğini
göndermeyi ve onların yerine
göre öğretmenlik sertifikası öğretmeyi hedeflememektedir.
dışarıdan gelen Müslüman halkın
bulunmayan din adamları ve Mars’a, ezberleyenler değil
yerleştirilmesini tercih ederim”
henüz üniversite öğrencisi nasıl düşünmeleri gerektiğini
(ATBD, Bn 1830).
olan abiler, ablalar sınıflara öğrenenler gideceklerdir.
TALAT PAşA’DAn
girecekler, öğrencileri camilere “Leyla’nın Erkek Kardeşleri”
götürerek onları dini görüşle isimli İran filminde, “Sana ne TALİMAT
etkilemeye çalışacaklardır. düşünmen gerektiği öğretilmiş,
Talat Paşa sorumluluk alır.
İcraatın bütünlüğüne, nasıl düşünmen gerektiği
Ermeni zorunlu göçünü/tehcirini
psikolojideki ifadesiyle öğretilmemiş” şeklinde bir cümle
başlatır. Amaç savaşan askerlerin
“geştalt”ta baktığımızda bulunmaktadır. Galiba İran’la
güvenliğini sağlamaktır. Talat
“Türkiye Yüzyılı Maarif benzeri sorunlara sahibiz.
Paşa önce Van, Bitlis ve Erzurum
Modeli” genç zihinleri kapsamlı ÇEDES tartışmaya açılmamış
bölgelerinde bulunan Ermenilerin
bir şekilde geriye götürme emrivaki olarak getirilmişti.
savaş alanı dışına çıkarılmalarını
projesidir. Şimdi “Türkiye Yüzyılı
ilgili valilerden ister. Ayrıca
ˆ
4. ULUSLARARASI ÇAGDAS¸ SANAT FUARI
Maarif Modeli” tartışmaya
bölgedeki komutanlarla da
BİLİMSEL th
açıldığında, “Acaba gündemi 4 INTERNATIONAL CONTEMPORARY ART FAIR
işbirliği yapmalarını ister ama
LAİKLİĞE DARBE
değiştirerek ülkenin ekonomik
bu sırada Rusya, İngiltere ve
MEB’in modelinde açıkça
sorunlarının, söz gelişi ev kirası
Fransa ama özellikle ABD,
bilimsel laikliğe aykırı bir ifade
sıkıntısının konuşulması yerine
Doğu Anadolu’da Ermenilerin
yoktur ancak öğretmenlerden fen
toplumun dikkati farklı bir yere
öldürüldüğü iddiasıyla yaygara
23-26 MAYIS/MAY 2024
derslerini işlerken din dersleriyle
mi çekilmiştir” sorusu akla
koparır (Şimşir, 123-142). Amaç
ilişki kurmaları istenmektedir.
gelmektedir. Yapılan olumsuz
bilindik ve asılsız iddialarla
Bu durum bilimde laikliğe
eleştirilerin ne ölçüde dikkate
Osmanlı Devleti üzerinden İttifak
aykırıdır. Ülke yönetimindeki
alındığına bakılarak bu konuda Avrasya Gösteri ve Sanat Merkezi
Devletleri’ni dünya kamuoyu
laiklikten önce bilimde laiklik
karar vermek mümkün olacaktır.
önünde zayıflatmaktır. Talat
·
YENIKAPI
Paşa bu gelişmeler karşısında 26
Mayıs 1915 günü Başbakanlığa
İmtiyaz Sahibi:
19 MAYIs 2024 SAYI: 1780 n Yayın Koordinatörü
bir yazı gönderir. Yazı veya
CUMHURİYET VAKFI adına
dENİz üLKüTEKİN
tezkere, tehcir kararının alınma Ziyaret Saatleri 11.00 - 20.00
ALEV COŞKUN
n Sayfa Tasarım
Genel Yayın Yönetmeni
gerekçesidir. Gerekçede
EMİNE BİLGET
MİNE EsEN
n Reklam Genel Müdürü Ermenilerin işlediği suçları
Sorumlu Müdür
pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr
EsRA BOzOK
AsLAN YILdIz
sıralar:
Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve
Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık
u Savaş bölgelerine
artcontactistanbul.com
Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. artcontactistanbul
AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul
No:11A/41 Bahçelievler İstanbul dağıtım: Turkuvaz Dağıtım
Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: yakın yerlerde oturan
Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın
reklam@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611
Ermeniler, Osmanlı sınırlarını
k Pr ÜBaŞ