Catalog

9 tz meum 2023 3 Muhalif bir gazetecinin Fark etmek ama belli muhbirliğe evrilişi “İngilizler arıya benzer. Yüzelliliklerden bir gazeteci, Refi’ Cevad. Milli Mücadele etmemek Kondukları çiçeğin balını sırasında İngilizlerden yana olacak Cumhuriyet alır ama çiçeğin tazeliğine Çelişkili söylem ve davranışlar belli bir dokunmaz daha çok kurulduğunda Fransa’ya gidip beş parasız kalacak, güzelleşmesini sağlar.” sosyal sınıfa ait değildir. Tarihte her ardından anti-Kemalistler içinde Türkiye adına (Alemdar, 18 Mayıs 1919) sosyoekonomik sınıftan çelişkili söylem ve “Türkiye, tam muhbirlik yapacaktı... bağımsızlığı temin için eylemlere rastlayabiliriz. Bilig, 2021) Türkiye’nin maaşlı adil bir hükümetin siyasi ŞADuMAn HAlıcı muhbiridir. Aylıkları “Kale içeriden fethedilir” anlayışıyla refakatine muhtaçtır. Bu sadumankaragozhalici@gmail.com nsan sahip olduğu neo- bankaya Rafiy Gavvad çalışan Refi’ Cevad üstlendiği kimi hükümet de ancak ve korteksten ötürü ileri düzeyde ismi ile yatırılır. görevlerde başarılı olamaz. ancak İngiltere, İngiltere, bilinçli olan ancak bazı bilişsel Kimi zaman 1925 yılında Vahideddin’in İngiltere’dir.” (Alemdar, 1 çelişkilerini fark etmeyen küçük bir harf eksikliğiyle Ağustos 1919) San-Remo’daki İbir canlıdır. Bir bilim insanı maaşı yattığında çekemez, “Milli denilen hareket eskisinden hiç villasına sızma girişimi tarafsızlığıyla siyasi amaç gütmeden çekemeyince beş parasız kalır, farksız İttihat ve Terakki hareketidir.” sonuçsuz kalır. Önleyen çelişki olduğunu düşündüğüm birkaç elçiliğe gider sitem eder ama (Alemdar, 30 Ocak 1920) Vahideddin’in kayınbiraderi insani tavrı sıralamak istiyorum. Prof. Dr. bilgi vermeyi sürdürür. Zeki’dir. Zeki Bey’in amacı e İttihatçıları kastederek der Sadece iktidar yandaşları mı Verdiği bilgiler kritiktir. ÜSTÜn ise Vahideddin’i korumak ki: “Onlar hareketleriyle çelişkili? Son seçim öncesinde pek Çünkü Paris’te Mehmet Ali Dö KMen değil ona emanet edilen kendilerini belli ederler. çok kişi enflasyondan, pahalılıktan (Gerede) gibi yüzelliliklerin parayı paylaşmamaktır. Zira Mesela öperken hart! şikâyet ediyordu. Buna bakan ve eski İzmir Valisi Rahmi devrik padişah kendisine V diye ısırırlar. Okşarken muhalefet yanlıları iktidarın seçimi kaybedeceği kanısına gibi firarilerin ağababaları gelen her ziyaretçiyi para çimdiklerler, hapsederler, işkence vardı. Ancak sokak röportajlarında çöplükten atılmış yaşamaktadır. Londra’da ederler.” (Alemdar, 27 Ekim 1919). zarfıyla uğurlamaktadır. sebze toplayan kimileri oylarını iktidara vereceklerini yaşayan Rauf Orbay da sık Yukarıdaki cümleler Alemdar söylediler. Muhalifler ise bu tavrın akılalmaz bir çelişki r auf o rbay gelip gitmektedir. Refi’ Türkiye’ye dönüş gazetesinin güçlü kalemi Refi’ Cevad’a olduğunu hatta bu çöplük insanlarının aptal olduklarını Cevad’ın Türk istihbaratına Refi’ Cevad, 1938’e aittir. Milli Mücadele boyunca daha düşündüler, “İnsan bu kadar eleştirdiği bir partiye oy yaptığı en büyük katkı değin görevini sürdürür, saldırgan yazılar da kaleme alacaktır. verir mi?” dediler. Fakat bu muhalifler aynı çelişkiyi kendilerini anti-Kemalist Yalnız kalemiyle değil üyesi olduğu Cumhuriyet’in 15. yılı kendilerinin de sergilediğini fark etmediler. Pek çok olarak tanımlayan bu isimlerin cemiyetlerle de İngiliz amaçlarını için af çıktığında ilk muhalif vatandaş yıllardır ana muhalefet partisini ve Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı benimser. Nigehban, Kızılhançer, liderini kıyasıya eleştirirler, buna rağmen seçimde yine dönen isimlerden olur. birleşmesini apaçık ortaya ona oy verirler. Partilerinin hatırı için hiç tanımadıkları Cemiyet-i Ahmediye, Kuva-yı İnzibatiye 7 Ağustos’ta elçilikten koymasıdır. Girişimin öncüsü Ekmeleddin İhsanoğlu’na eleştire eleştire oy verdiler. gibi Anadolu’da Müslüman kanı pasaportunu alır 21 Eylül Damat Ferit hükümetinin İktidar yanlıları çelişkili de muhalefet yanlıları çelişkili dökenlerden yana olur. Bu nedenle 3 günü İstanbul’a gelir. Önce Dahiliye Nazırı Mehmet Ali’dir değil mi? Galiba eleştiri ayrı şey, parti tutmak ayrı şey. Temmuz 1920’de gıyaben yargılanır, annesinin yanına yerleşir (Gerede). 1927 Mayıs’ında Söylemi sosyalist, kendisi muhafazakâr idama mahkûm edilir. “Yüzellilik ardından Şişli’deki evine daha önce kurduğu Osmanlı köylümüz: Çocukken köylü amcalardan şu hikâyeyi Gazeteciler” başlığı altında yerini taşınır. Geçimini Tan Mukaddes İhtilal Komitesi’ni duydum: “Uzaklardan gelen bir atlı büyük bir sürü bulduğunda çoktan ülkeden kaçmıştır. gazetesine yazdığı yazılarla İngiliz ve Yunanların görür, kimin olduğunu sorar, Ahmet Ağa’nın olduğunu Sürgünde Paris’te yaşar, sürdüğü hayata sağlamaya başlar. Ardından desteğiyle r efi’ cevad ulunay söylerler. Güzel tarlalar, çayırlar, bakımlı evler görür, at yaşamak denirse… Yeni Sabah’ta yazar. genişletir. Rauf sürüleri görür, onlar da Ahmet Ağa’nındır. Gördüğü her 1958’e gelindiğinde Refi’ Bey de girişime Parasız ve evsiz şey Ahmet Ağa’nındır. Yolcu atından inip bir köylüye katılır. Taşnak Ermeniler Cevad artık Milliyet’te, Takvimden Bir Listedeki şöhretli verir ve “Ahmet Ağa’ya benden selam söyleyin, benim ile iletişime geçilir. Sanki Yaprak’ı kaleme almaktadır. isimler arasında en yoksul atım da onun olsun” der. Şimdi bu hikâyede inanılmaz babalarının malıymış gibi Af öncesi Paris’ten yazdığı özel olanıdır. İlk yıllarda berber bir sosyalist bakış tarzı var. Anlatıcının bir “Toprak Türkiye’den toprak verme- mektuplarla Atatürk’e ve Kemalist dükkânlarında çalışır. işleyenin, su kullananın” demediği kalmış. Amcalar alma yarışına girerler. Türkiye’ye hayranlığını dile getiren Refi’ Garajlarda otomobil yıkar. eşitsizliğin farkındaydılar ancak seçimde Ahmet Ağa’nın Ermeniler bir yandan Garsonluk, sinemada Cevad, Doğan Nadi’nin vurguladığı gibi partisine oy verirlerdi. Türklerle görüşürken bilet kontrolörlüğü yapar. muhafazakârdır. Kaloriferi bile sevmez, Anadolu’muzda yaygın olarak “Zengin arabasını öte yandan Kürtlerle de Parasızlıktan belli bir evi, “kış gününün lalezarıdır” diye mangalı dağdan aşırır, fakir düz ovada yolunu şaşırır” derler iletişimdedir ve 5 Ekim adresi olmaz uzun süre... ancak oylarını zenginin partisine verirler. Bu örneklerde özlermiş. Muhafazakârdır ama hiçbir 1927’de Hoybun’u kuran Sefaleti onu Türkiye’nin toplumsal adaletsizliği fark eden ancak fark ettiklerini zaman yobaz olmamıştır. (Cumhuriyet, sözleşmeyi imzalarlar. muhbiri yapar. 1922 yılı davranışlarıyla belli etmeyen insanlar var. 10 Kasım 1968) Ancak başta dil meselesi İşte bu sözleşmenin son sonunda Paris’te Türkiye Mülkiyetçi babalar, ağabeyler: Nice baba, ağabey olmak üzere eskiye hasret içinde olduğu fıkrası da Mehmet Ali- Elçiliği’ne gider ve muhbir çocuğuna, kardeşine sokakta bir yabancının parmak da bir gerçektir. Şu sözler ona aittir. Rauf grubu ile yapılan olmak istediğini söyler. sallamasına bile izin vermezken evde gönül rahatlığıyla “Kurban Bayramı’ndan sonra dil görüşmelere atıf yapar: İstek hemen Türkiye’ye döver onu ve bir çelişki görmez bu durumda. bayramı olduğuna dair gazetelerde bazı “Sözleşmeye katılan bildirilir. Türk istihbaratı Aile gerçekten kutsal mı?: Dillere sakız olan bir yazılar gördüm. Bu bayrama ‘Türk taraflar yani Kürtler ve (Milli Amale Hizmet/ söyleme göre aile ve onun direği olan kadın kutsaldır. dilinin kurban edilmesi’ bayramı da Ermeniler, eğer anti- MAH) başvurusundan İyi. Ey kanun, örf, âdet tanımayan erkekler, madem aile denebilir. Dünyanın hiçbir memleketinde Kemalist Türkler, kuşku duysa da onu kutsal, o halde kutsal ailenin, en kutsalı olan karılarınızı lisana karşı -bizde olduğu gibi- bir Kemalist rejimi ortadan denemek ister. Lozan’da niçin dövüyorsunuz, öldürüyorsunuz? Çocuğunuzun suikast yapılmamıştır; eğer yapılmış ise kaldırmak amacıyla görevlendirilir. Ethem- annesini öldürdükten sonra mahkemede kravat takıp “töre bu suikastın bir muvaffakiyet gibi tes’it Kuşçubaşı Eşref ikilisiyle kendileriyle çalışmak cinayeti” diyerek indirim istiyorsunuz. Tarih okuyunuz, edildiği ne görülmüş ne de işitilmiştir.” Ermenilerin İsmet Paşa’ya isterse bu sözleşme Türk töresinde kadın cinayeti yoktur. (Yeni Sabah, 29 Eylül 1950) suikast girişiminde hükümleri çerçevesinde Komşunun malını çalmayacaksın: Kadim Refi’ Cevad, 5 Kasım 1968’de onlarla da işbirliği kültürlerden bu yana iç grup dış grup ayırımı ve bulunacakları bilgisini o yaşamdan ayrıldığında 78 yaşındadır. yapılacaktır.” (Ş. Halıcı, bundan kaynaklanan çelişkili ahlak anlayışı var bu geçer Türkiye’ye. Türk İstihbarat Belgeleri Otuz yılını Cumhuriyet Türkiyesi’nde dünyada. En eski ahlak öğretilerinde “Komşunun malını Suikast girişimi önlenir, yaşamıştır. Cumhuriyeti onun kadar çalmayacaksın” denir. Felsefede her tanımlama bir Refi’ Cevad, MAH’ın Işığında Mukaddes İhtilal Kuşçubaşı eşref  yadsıma olduğuna göre bu ifade, komşun olmayanların güvenini kazanır. Artık Komitesi ve Çalışmaları, yaşayamayacak muhalifler de vardır... malını çalabilirsin, “ilkel” diye yaftaladığın toplumların zenginliklerini yağmalayabilirsin anlamı taşıyor. Berrin KA rAD eniz Türkler yağmacı mı?: Bazı Batılılar Türklerin tarih berrin.karadeniz@cumhuriyet.com.tr boyunca yağmacılıkla geçindiklerini söylerler. İyi de onca Haçlı Seferi yağma amaçlı değil miydi? Avrupa, Asya’da Amerika’da Avusturalya’da Afrika’da insanların tüm Kültür rotası zenginliklerini ellerinden almadı mı, onları köle olarak pazarlarda satmadı mı? (Aslında Avrupalı yukarıda ifade v Adalar’da edilen temel öğretiye uydu, komşusunun malını çalmadı, sinema günleri sadece uzaktakilerin zenginlikleriyle ilgilendi.) Kişinin kendi davranışını doğal kabul edip başkalarını eleştirmesi BB Kültür Dairesi Başkanlığı’nın FilmKoop çelişkili bir ahlak anlayışıdır. Steinbeck, Cennet’in İişbirliği ile düzenlediği “Sinemada” programı, son Doğusu isimli romanında “Aslında Kızılderililere yılların ses getiren filmlerini 8 - 16 Temmuz tarihleri haksızlık ettik ancak başka şansımız yoktu” yazmıştır. arasında Adalar’da sinemaseverlerle buluşturacak. Türk-Yunan kardeşliği aşırı olmalı mı?: Büyük Etkinlik boyunca İstanbul Şehir Hatları Adalar’a özel Marmara depreminde Yunanlar çok destek oldular, sefer düzenleyecek. Ücretsiz olarak gerçekleştirilecek bir Yunan gazetesi “Dayan Komşi” diye manşet attı. “Sinemada” programı hakkında ayrıntılı bilgi ve Aynen karşılık verdik. İzleyen günlerde, aslında bir programa İBB’nin internet sitesinden ulaşılabilir. sosyal demokrat ve aydın olan dışişleri bakanımız, “İki v Parklarda Caz ülkenin insanları arasındaki sevgi seli önlenemez bir hal aldı” dedi. Sanırım bu cümle ağzından kaçtı, dostluğu . İstanbul Caz Festivali bugün Beylikdüzü Yaşam önlemek şart mıydı? Galiba iki ülkenin yöneticileri 30etkinlikleri kapsamında Vadisi’nde, yarın Küçükçekmece iki toplumun kanlı bıçaklı olmasını istemiyorlardı düzenlenen “Parklar Caz”, Göl Kenarı Amfi Tiyatro’da ve fakat canciğer olmasını da istemiyorlardı. Sizce bu kentin farklı noktalarında 16 Temmuz’da Şişli Habitat açıklamada da bir çelişki var mıydı? müzikseverleri melodilerle Parkı’nda ücretsiz olarak caz buluşturuyor. İstanbullular, melodileri dinleyebilecekler. v Jekyll & n Yayın Koordinatörü İmtiyaz Sahibi: Hyde dENİz üLKüTEKİN v Milyonfest İstanbul CUMHURİYET VAKFI adına n Sayfa Tasarım ALEV COŞKUN EMİNE BİLGET obert Louis Stevenson’ın klasik gerilim ilyonfest İstanbul 4. kez Umut Kuzey, Sena Şener’in de Sorumlu Müdür n Reklam Genel Müdürü Rromanından uyarlanan dünyaca ünlü “Jekyll & Myapılacak. Perşembe aralarında olduğu 20 sanatçı EsRA BOzOK AsLAN YILdIz Hyde” müzikali, etkileyici bir prodüksiyon ve kadro günü başlayan ve bugün sona sahne alıyor. Katılımcılar, Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Yönetimi: Yenigün Haber ile sahnelenmeye devam ediyor. Jekyll & Hyde, erecek festivalde Athena, Cem Milyon Beach Kilyos’ta deniz, Reklam Tanıtım Yay. ve Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 13 Temmuz Perşembe akşamı Çeşme Açıkhava Adrian, Pinhani, Seksendört, güneş ve müzikle bir arada Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 Bahçelievler İstanbul dağıtım: Tiyatrosu’nda izleyiciyle buluşacak. Biletler biletix’te. Fatma Turgut, Gazapizm, olacak. 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 Turkuvaz Dağıtım Pazarlama 68 e-posta: reklam@cumhuriyet. A.Ş. Yaygın süreli yayın com.tr Uets: 25999-15079-37611 KöP r ÜBAŞı 9 TEMMUz 2023 SAYI: 1736 pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr