Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
9 NİSAN 2023
2
Dünyanın sunduğu kaynakların değerinin hatırlanması gereken günlerde gıda israfından kaçınmalıyız
EditördEn
ormalle olan
ilişkimiz oldukça
“normal” görünür.
Ancak göründüğü Gözler doymasın
N
gibi olsaydı,
bu yazıyı yazmaya gerek
kalmazdı herhalde. Sırf yazıyı
yazmamak değil, “normal”
ya da öz Türkçe karşılığıyla
“olağan” demeye bile gerek
israf olmasın
kalmazdı. “Olağan”, olduğunu
ilk duyuşta belli eden, bize
ir sofranın etrafında toplanmak 7.7 milyon ton yiyecek çöpe atılıyor,
olagelenin dışında pek bir
daire Sel
hemen hemen herkesi mutlu eder. bu miktar, kişi başı ortalama 93
şey sunmayan bu kavram,
Flora
Kent yaşamının yoğunluğunun kilo demek. Evsel gıda israfı,
aslında insanın özüne ilişkin
getirdiği gündelik ritim sofra gıda israfının alt kümelerinden
birçok şey söyler. En ilkel
Betrafında yaşanan buluşmaları yalnızca biri. Restoranlarda,
dürtülerimizden, bizi çağdaş
seyreltse de bazı özel durumlar ve günler marketlerde, tarlalarda, otellerde de
bir insan olmaya zorlayan
yine aileleri, arkadaşları, akrabaları masa israf durmaksızın devam ediyor. Gıda
öğrenilmiş güdülerimize kadar
başına toplar. Ülkemizde de birçok insan için ve Tarım Örgütü’nün verilerine göre
genişçe bir zaman aralığı
ise ramazan ayı böyle bir dönem. İftar ve küresel ölçekte 1.3 milyon gıda çöpe
bu kavramın parantezi içine
sahur derken gece sofralarının sonu gelmez. atılıyor ve ne yazık ki atılan gıdaların
sıkışır.
İnsan tüketici bir canlı ve yaşamak için gıda en az yüzde 40’ı yenilebilecek durumda.
HHH
aYÇa
tüketmesi lazım. Ancak tüketilen miktar ve 828 milyon insanın açlıktan doğrudan
Bu sıkışmışlık bize
CeYla N
gözleri doyurmak için masalara konulan, etkilendiği ve 2.3 milyar insanın ciddi ve
kuantum fiziğinde karşılığını
sonrasında gıda atığına dönüşen yiyecekleri orta derece gıda güvensizliği yaşadığı bir
bulabileceğimiz, evrende
düşündükçe iklim krizinin eşiğindeki dünyadayız. Benim, senin, onların özetle her
var olan tüm bilgilerin
dünyada gıdaya ulaşamayanları ve dünyamızın birimizin gıda israfı yalnızca açlık sorunu yaşayan
küçücük, olabilecek en küçük
biyoçeşitliliğini düşünmeden edemiyor insan. Birleşmiş insanlara değil tüm dünyaya karşı yaptığımız bir
parçacıkların içine sıkışmasını
Milletler Gıda İsrafı Endeksi (2021) raporuna göre, umursamazlık örneği.
hatırlatır. Kuantum fiziğinden
araştırmaya dahil olan 214 ülke içinde Türkiye evsel Peki gıda israfını azaltmak için ne yapmalı? Bu süreç
Kamusal/
örnek vermem boşuna
gıda israfı ile 15. sırada yer alıyor. Ülkemizde her yıl bireysel ve kamusal/kurumsal olarak ikiye ayrılabilir.
değil. Olağanla ilişkimiz,
sorgulamadan yaptığımız pek
çok eylemin tarihi gelişim kurumsal
sürecine ilişkin bilgilerimizi
de yok hükmünde kılar. Bunun
Bireysel süreç
en yalın karşılığını siyasette süreç
görürüz aslında. Siyasiler,
u Özel kurumlar ve kamu
kendi söylemlerini her zaman,
u Günlük veya haftalık gıda
kuruluşları çalışanlarına gıda
olağan, olması gereken olarak
alışverişi listesi hazırla.
israfı konusunda farkındalık
sunar. Bu yüzden siyasette
u Listeni hazırlarken o hafta
oluşturacak deneyimler
güç sahibi olmayan taraflar,
neler pişireceğini göz önünde
sunmalı ve eğitimler
özellikle büyük kutuplaşmalar
bulundur. Meyve ve sebzeler
hazırlatmalı.
sırasında kendilerini gündelik
çabuk bozulabilir. Dünyadaki
u Özel kurumlar, eğer
yaşamlarından bağımsız bir
meyve ve sebze üretiminin
gıda sektöründeyse gıda
biçimde rahatsız hissederler.
yüzde 45’i gıda israfına
atık yönetimi oluşturmalı
Bu da kısmen “olağan”la
dönüşüyor.
ve hızla devreye sokmalı.
ilişki kuramama durumlarıyla
u Meyve, sebze ve et ürünleri,
g ıda kompost makineleri
ilgilidir ve çok da doğaldır.
yıkanma ve pişirme sürecindeki
edinmeleri iyi olabilir. Bazı
HHH
su kullanımı haricinde de üretim
oteller ve restoranlar bunu
Sırf güncel siyasette değil,
aşamasından evinize gelene
yapmaya başladı bile ancak
genel olarak yaşamlarımız
kadar su tüketirler. Gıdaların su
atıksız sofra anlayışı birkaç
olağanla ne kadar ilişki
ayak izi konusunda farkındalık
proje ile sınırlı kalmamalı.
kurup kuramadığımız veya
geliştir ve bu farkındalığı çevrene
u tarlalardaki gıda israfı
kurmak istemediğimizle ilgili
yay.
konusuna dikkat çekilmeli.
olabilir. Bir bakıma kendi
u Yemek siparişlerinde
Burada minik bir parantez.
olağanımızı yaratmak, sıra
gerektiği kadar sipariş ver.
eğer izlemediyseniz
dışı bir eylemdir ve her şartta
Böylelikle hem bedenini hem
Fransa’nın patates
bir öyküsü olsa da her zaman
gezegeni formda tutarsın.
konusundaki gıda politikasına
olumlu karşılanmayabilir.
Plastik yerine “cam” deme nedenim
u “Dışarıdan yemeğimi satın
odaklanan, agnes Warda’nın
Kim bilir belki de siyasetin
basit. Sonsuz kimyasal adı verilen PFAS
aldım ama evde yiyeceğim”
yönettiği “the g leaners and
başladığı yer burasıdır.
dersen de yanında kap götürmeyi plastik saklama kaplarında bulunuyor.
I” (toplayıcılar) belgeselini
Birilerinin öykümüzü
deneyebilirsin. Bir plastik az PFAS’ın insan ve çevre sağlığı üzerindeki
öneririm.
sevmediği an! O zaman belki
olsun iklim konusunda hiçbir şey olumsuz etkileri oldukça fazla. Geçen yıl
u devletin ilgili bakanlıkları
de kendi öykümüzü yazmak
yapmamaktan daha iyidir. şubat ayında IPEN ve Arnika tarafından
gıda israfı konusunda
en iyisidir. Hepinize iyi
u Evde cam saklama kapları yayımlanan bir araştırmaya göre, PFAS’ın
yönetmelik hazırlarken
pazarlar...
bulundur ve artan yemekleri doğurganlık, fetal gelişim, tiroid hormon
gıdaların su ayak izi ve
dEniz ÜlkÜtEkin bu kaplara koyarak buz işlev bozukluğu gibi bir dizi olumsuz sağlık
emisyon miktarlarını da göz
dolabında sakla. durumuyla ilişkili olduğu gösterildi.
deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr
önünde bulundurmalı.
kemerler, yüksek
“Bir günlüğüne Hogwarts’ta öğrenci
tonozlardır. Mimaride
olmak nasıl olurdu” diye düşündünüz
yaşanan teknik
Hogwarts’ta bir gün
mü? Hogwarts Legacy isimli video
gelişmeler sonucu;
ışığın içeri girmesini
oyunu, hayranlarını, Harry Potter’ın
sağlayan vitray
zamanından bir asır öncesine
pencereli, uzun yapılar
Serra
götürüyor. Gelin biz de bu oyun içinde
inşa edilebilir duruma
r odoplu
gelmiş ve binalar,
biraz gezelim ve simülasyona esin
bulunduğu bölgedeki
serra.rodoplu
olan referanslara bir bakalım.
@gmail.com
diğer tüm yapılardan
yüksek olarak
tasarlanmıştır.
yıl önce kitaplarla
tanıştığımız Harry
GOtik yaşam biçimi
Potter’ın bizi yaşadığımız
Ancak, her estetik tarzı yalnızca dekoratif
dünyadan alıp götüren,
unsur olarak değil, bir yaşam biçimi olarak da
24eğlenceli, sürükleyici
değerlendirmek gerekir. Gotik tarz 12. yüzyılın
öyküsünde kaybolurken, zamanla filmlerinin
ortalarında ortaya çıkar ve 16. yüzyıla kadar
çıkmasıyla karakterleri mekân tasarımları
ve büyülerle dolu sahneleri ile bu fantastik sürer. Bu süreçte sanat ve entelektüel düşünce
geleceğin fantastik öğelerini buluşturarak; şapkaları, Viktorya dönemi giysileriyle
evrenin gözümüzün önünde canlanmasına
göze hoş gelen ve değişik hisler uyandıran karmaşık biçimde zamanda yolculuk yapmışız dini yapılardan yavaş yavaş çıkmaya başlamış,
tanıklık ettik. Ancak ne kitaplar ne de filmler,
gibi hissettirmektedir. Avrupa’daki ilk üniversiteler ve meslek
bir ortam yarattı ve yıllarca yaşantılarımızda
Hogwarts’ta öğrenci olma hayalinin yanına
Bu eklektik zaman yolculuğu; Harry
yer edinen zamansız bir evren inşa etti. Peki kuruluşları oluşmuştur. Bu nedenden dolayı,
yaklaşabiliyordu.
Potter ve arkadaşlarını insanlara ait Muggle
bizleri bambaşka yerlere götüren Harry
oyunda kullanılan gotik mimari manzara,
Geçtiğimiz
dünyasından büyücüler dünyasına götüren;
Potter evreninin görsel anlamda ilham
Avrupa kültüründeki liberal eğitimin önem
günlerde, Harry Potter
9 3/4’ten kalkan Hogwarts Ekspresi’nde de
kaynakları nelerdir?
kazandığı dönemi romantikleştirir. Günümüzde
kitaplarındaki olaylardan
sürmektedir. Bu trenin tasarımı göz önünde
de Oxford, Harvard ve Yale gibi üniversite ve
Ortaçağ EstEtiği
bir asır öncesinde geçen bulundurulduğunda motoru 1937’de, vagonları
eğitim kurumlarının mimarisine baktığınızda
Her ne kadar Hogwarts Cadılık
“Hogwarts Legacy” oyunu ise 1950’de üretilmiştir. Ancak, sahnelere
genelde tıpkı düşsel bir mekân olan Hogwards
ve Büyücülük Okulu, Harry Potter
ile bu büyülü evreni; baktığımızda çok daha eski zamanlarda
Akademi gibi Gotik mimarinin etkilerini
serisinin olasılıkla en simgesel mekânı
devasa kalesi, karmaşık geçtiğini hissederiz.
görürüz.
olsa da öykü, tarihsel esinini, görsel
oda ve geçitleri içinde, Serinin büyülü atmosferini yaratan en
Bu tür kitapları okurken, filmleri izlerken
kimliğini, biz Hogwarts’ı görmeden
yeni karakterlerle başka simgesel yer; okulunun yer aldığı Gotik
veya son dönemlerde sıkça karşılaştığımız
bir boyuta evrilerek önce şekillendirdi. Bu dünya ile tarzdaki Hogwarts Şatosu’dur. Gotik mimari
oyunları oynarken de yalnızca nostaljik
fantastik ortamı farklı tanışmamız, Harry’nin büyücülük Avrupa’nın sosyopolitik anlamda karmaşalarla
atmosfer içinde değil, mimarinin yarattığı
biçimde deneyimleme olanağı bulduk. dünyasına ilk ziyareti olan Diagon Yolu’nda dolu dönemi olan ortaçağda ortaya çıkar ve
prestij ve gizem duygusu içinde de kayboluruz
Kökleri çağdaş dünyaya dayanan bir öykü karşımıza çıkar. Buradaki, almaşık duvarlı, Haçlı Seferi ile hızla yayılır.
ve eğitimin heyecan verici; kutsallığını
ile zamansız eserler, öyküler, filmler yapmak mumla aydınlatılmış binalar ortaçağ dönemini Gotik dönem mimari için gösterilebilecek
hissettirirken mekânların çevresindeki ve örnekler dini merkezler olan katedraller ve hissederiz. Tıpkı prestijli bir büyü okulu olan
zordur. Ancak, Harry Potter filmleri ve
manastırlardır. Bu tarzın ana özellikleri sivri
oyunları, geçmişe ilişkin öğelerle ve uzak içindeki insanların Edward dönemi silindir Hogwarts’ın seçilmiş öğrencileri gibi.
Çizgi a tla S